Morgunblaðið - 25.08.1966, Blaðsíða 24

24
MORCU N BLAÐID
Fimmíudagur 25. ágúst 1966
FÁLKAFLUG
•••••••••••••
EFTIR DAPHNE DU MAURIER
ur með rauðu fóðri undir, og
sokkarnir voru svartir. í hjarta-
stað bar hann mynd af fálka-
höfði.
— Er það Armino Donati?
spurði hann.
Seinna nafnið mitt, sem ekki
hafði verið notað síðustu sautján
árin, kom mér á óvart.
Ég tók við miðanum og
renndi mér út úr röðinni áður
en foreldrið fyrir aftan mig
fengi svigrúm til að hreyfa mót-
mælum. Næsta vandamál: Hvar
átti ég að éta? Mig langaði ekk-
ert til að troða mér inn í yfir-
fulla veitingasali borgarinnar —
þá fáu, sem til voru — né held-
ur að ganga að borðinu hjá Sil-
vani. Eg ákvað að freista gæf-
unnar í háskóla-matstofunni.
Þar voru aðeins stæði, en mér
var alveg sama um það. Súpu-
skál og pylsubiti, sem var
skemmtileg andstæða við fína
matinn í gærkvöldi, saddi fljótt
mesta hungrið. Fjöldi af stúd-
entum var þarna samankom-
inn og gerði hvorttveggja í senn
að éta og halda hrókaræður um
útgöngubannið, svo að ég slapp
við alla athygli eða í hæsta lagi
hef ég Verið tekinn fyrir ein-
hvern ómerkari starfsmann há-
skólans.
— Mér skildist af því sem ég
heyrði, að aðalfyrirætlunin væri
að gera allt vitlaust í borginni
á fimmtudags- og föstudags-
kvöld, í hefndarskyni. Þá
skyldi allt komast á vitlausa
endann!
— Þeir hafa ekki roð við
okkur!
— Ekki er hægt að reka okfc-
ur alla!
— Ég er búinn með mitt próf,
svo að ég skít á þá alla saman.
Einn hinna stórorðu stúdenta
stóð fyrir framan mig og sneri
að mér baki. Þetta var eins og
hver önnur heppni, því að það
var einmitt dólgurinn, sem hafði
ætlað að kaffæra mig í gos-
brunnsskálinni á máudaginn var.
— Ég ætla bara ekki að láta
bjóða mér þetta, sagði hann. —
Pabbi minn getur kippt í spotta,
og ef í hart fer, getur hann feng
ið alla prófessorana rekna, og
háskólaráðið með. Ég er tuttugu
og eins og þeir geta ekki farið
með mig eins og tíu ára krakka.
Ég ætla að gefa fjandann í
þetta útgöngubann og vera á göt
unni, ef mér sýnist. Og hvað
sem öðru líður, þá er þessu
banni ekki stefnt gegn V og H
stúdentunum, heldur gegn
þessum kennaraspírum, sem
læra latínu og grísku og eru að
hrópa í gluggana í stúdenta-
görðunum.
Hann leit kring um sig og
bjóst við eða vonaði, að þetta
vekti ókyrrð,. Ég hafði orðið fyr
ir augnatilliti hans á mánudag-
inn var og langaði ekkert í það
aftur. Ég læddist út úr matstof*
unni og gekk niður eftir, áleiðis
til hertogahallarinnar. Meiratorg
var þegar komið í sparifötin.
Enda þótt ekki væri komið
nema rökkur, var höllin flóð-
lýst og dómkirkjan líka. Rós-
rauðu veggirnir á höllinni voru
eins og glóandi, og stóru glugg-
arnir á austurveggnum lýsandi
og marmarahvítir, og urðu snögg
lega eins og lifandi. Höllin var
ekki lengur safn, með göngum,
sem voru þaktir veggteppum og
myndum, þar sem skemmtiferða
menn gátu reikað kærulausir,
heldur var hún orðin eins og
lifandi vera. Þannig sáu blysber-
arnir hana fyrir fimm hundruð
árum í tunglskini og við kyndla
ljós. Hófar hestanna glumdu á
steinunum og glymurinn bland-
aðist glamrinu í sporum. Það
hringlaði í aktýgjum og söðlum
og gegn um stóra, útskorna hlið
ið gekk eða reið hinn heim-
komni erfingi Malebranche-ætt-
arinnar með hanzkahöndina á
sverðinu sínu.
Ennþá áttu stúdentarnir eftir
einar tuttugu mínútuf þangað til
útgöngubannið skyldi hefjast og
nú gengu þeir fram og aftur
arm í arm við skyldmenni 3Ín,
sem komin voru í heimsókn.
Hópur við gosbrunninn tók að
blístra og æpa að tveimur stúlk-
um, sem trítluðu framhjá, og
létust auðvitað ekki vera neitt
hrifnar. Einhversstaðar á næstu
grösum heyrðist hvæsið í skelli-
nöðru, og svo var rekinn upp
hás hlátur. Ég gekk að hliðar-
dyrunum og hringdi bjöllu, og
mér fannst ég vera einhver föru
maður milli tveggja heima. Að
baki mér var nútíminn strok-
inn, rösklegur, tilbreytingarlaus,
eins og egg í fjöldaframleiðslu,
en fyrir framan mig var fortíð-
in, þessi óhugnanlegi og óþekkti
heimur með eitur og ránskap,
vald og fégurð, óhóf og seyru,
þegar hægt var að bera mynd
um strætin og auðmennirnir og
skríllinn tilbáðu hana, hvorir
tveggja jafnt, — þegar menn
óttuðust guð og menn og kon-
ur tóku drepsóttir og hrundu
niður eins og hundar.
Dyrnar voru opnaðar, en nú
var það ekki næturvörðurinn,
heldur piltur, klæddur sem hirð
sveinn. Hann spurði eftir að-
göngumiðanum mínum. Ég rétti
honum plötuna, sem Aldo hafði
gefið mér og hann tók við henni
orðalaust og greip svo kyndil,
úr fæti, sem var þarna hjá hon-
um og tók að vísa mér til vegar
yfir húsagarðinn. Þarna voru
engin ljós. Ég hafði aldrei hugsað
með sjálfum mér, hve dimm höll
in gæti orðið rafmagnslaus. Ég
hafði séð blyslýsta salina uppi
um daginn, en þá höfðu venju-
legu ljósin verið kveikt hér
niðri. En ekki í kvöld. Þegar
við gengum upp stigann, gerðu
kyndlaljósin skuggana okkar að
firöllum. Hirðsveinninn, sem
gekk á undan mér, í beltistreyju
og háum sokkum, sýndist alls
ekki vera neitt óvenjulega
klæddur. Það var ég, sem var
þarna aðskotadýrið. Svalirnar
kring um húsagarðinn voru kol-
dimmar. Einn einstakur kynd-
ill, sem stungið var í fót, kast-
aði óhugnanlegri birtu á gólfið
í hástætissalnum. Sveinninn
barði tvö högg á hurðina og
okkur var hieypt inn.
Hásætissalurinn vóir tómur og
lýstur á sama hátt og svalirnar
fyrir utan, með tveim kyndlum,
sem stungið var í fót, og við
gengum gegn um salinn og að
kerúbasalnum lengst fyrir hand-
an, þar sem fundurinn hafði
verið haldinn á laugardaginn.
Hann var einnig tómur og upp-
lýstur með kyndlum. Dyrnar
inn í svefnherbergi hertogans
og að áheyrnarsalnum voru lok-
aðar. Sveinninn barði að fyrr-
nefndu dyrunum. Þær voru
strax opnaðar af manni, sem ég
kannaðist þegar við sem einn
gítarleikarann, sem hafði verið
svo fjörugur á leikhúsfundinum
á mánudaginn. En annað kann-
aðist ég ekkert við. Hann var
iklæddur flöskugrænum stutt-
jakka, en á ermunum voru rif-
— Já, svaraði ég hikandi, —
en bara stundum þekktur undir
nafninu Armino Fabbio.
— Hér viljum við heldur hafa
það Donati, svaraði hann.
Hann gerði mér svo höfuð-
bendingu um að ganga inn. Ég
gerði svo, og dyrunum var lok-
að á eftir mér, en sveinninn, sem
með mér hafði verið varð eftir
£ kerúbasalnum. Ég leit kring
um mig. Svenherbergi hertog-
ans var ekki nema helmingur á
stærð móts við næsta sal á und-
an, og það var lýst með kyndl-
um eins og hin, en þarna voru
kyndlarnir tveir sinn hvorum
megin við heljarstórt málverk
á veggnum, svo að meira bæri á
því og það yrði allsráðandi í
herberginu. Þetta var „Freist-
ing Krists" og Kristur var með
andlit Claudio hertoga.
Inni í herberginu voru tólf
menn, að meðtöldum gítarleik-
aranum, sem hafði fylgt mér inn.
Allir voru þeir klæddir sem
hirðmenn á sextándu öld, og all-
ir báru Fálkamerkið. Dyraverð-
irnir, sem höfðu skoðað aðgöngu
miðana okkar á laugardaginn
var, voru þarna allir og svo ein-
vígismennirnir og aðrir, sem ég
hafði séð uppi á leiksviðinu á
mánudag. Mér fannst ég vera —
og sýndist líka sjálfsagt vera —
eins og einhver bjáni í nútíma-
klæðnaðinum mínum og til þess
að hressa upp hugann, gekk ég
yfir að málverkinu til að skoða
það. Enginn virtist gefa mér
minnsta gaum. Allir vissu af
mér þarna, en kusu heldur —
kannski af feimni — að láta sem
þeir sæju mig ekki.
Claudio-Kristurinn, sem var
lýstur af kyndlum, starði nú
fram fyrir sig af meira krafti
□---------------□
50
□---------------□
en við dagsbirtu. Grófleikinn í
myndinni kom ekki eins fram
og klaufalega stellingin, með
höndina á beltinu og klunna-
legu fæturnir voru nú minna
áberandi. Þung augnalokin og
fjarræn augu, sem störðu fram
til róetusamrar framtíðar,
hefði getað sýnzt hafa verið of-
arlega í huga málarans — ógn-
andi heiminum, eða kannski
róleg í bili, til þess svo að gjósa
upp öldum síðar. Freistarinn,
Satan, var sami Kristurinn á
vangasvipinn, og gaf til kynna,
ekki skort á fyrirsætum, heldur
djarflega leit eftir sannleikan-
um. Ef til vill var myndin ekki
ægileg lengur, en vel gat hún
gert áhorfandann órólegan. Ég
furðaði mig á því, að hún skyldi
geta lifað af fimm hundruð ár
til að rugla Vandalana og gera
gys að kirkjunni. í dag mundi
ferðamaðurinn með annað aug-
að á úrinu sínu, fara framhjá
henni, án þess að spyrja frekar.
Ég fann að hönd var lögð á
öxlina á mér. Bróðir minn stóð
fyrir aftan mig. Hann hlaut að
hafa komið inn úr skrúðherberg
inu litla og kapellunni, sem var
fyrir handan.
— Jæja, hvemig lízt þér á
það? spurði hann.
— Þú manst eftir, að einusinni
lék ég hann, alveg eins og ég
hvert sem þér fariö/hvenær sem þér farið
hvernig sem þer ferðist BHmb;
SIMI17700
ferðaslysatrygging
V
— Þetta er í síðasta skipti sem ég bið þig um að renna upp
rennilásnum.
lék Lazarus. En aldrei af frjáls-
um vilja.
— Þú gætir nú samt gert það
aftur, sagði hann.
Hann sneri mér í hring og
sýndi mig hinum tólf félögum
sínum. Einn þeirra greip saffran
gula skikkju, sem lá á stól, rétt
hjá kapelludyrunum og færði
mig í hana. Annar greip
hrokkna, gullna hárkollu og
hlammaði henni niður á höfuðið
á mér. Þriðji kom með spegil til
mín. Ég skynjaði engan tíma
lengur. Hvorki nútímann né held
ur tímann fyrir mörgum öldum.
Ég var kominn aftur til bernsku
minnar, í svefnherbergi mitt í
íQraumagötu, og stóð þar og
hlýddi skipunum bróður míns.
Mennirnir þarna kring um
hann, voru skólabræður hans frá
þeim tíma. Eins og þá, sagðist
ég ekki vilja leika, og nú stam-
aði ég með fullorðinsrómi, sem
ég vonaði, að væri: — Aldo, ég
vildi helzt vera laus við að
leika Claudio hertoga. Ég kom
hingað bara til að sjá ykkur.
Alls ekki til að taka þátt í leikn
um.
— Það er nú eitt og það sama,
sagði Aldo. yið erum allir í
þetta flæktir. Ég er að bjóða þér
að velja um tvennt. Hlutverk
Fálkans — eina stutta klukku-
stund dýrðar og valds í lífi þínu,
sem kemur aldrei aftur, eða þá,
að þér verður sleppt vegabréfs-
lausum út á strætin í Ruffano,
og þá verðurðu tekinn og yfir-
heyrður af lögreglu staðarins,
en hún hefur eins og ég hef sagt
þér, verið í stöðugu sambandi
við Rómarlögregluna.
Ekkert hinna ungu andlita
kring um mig virtist vera fjand-
samlegt. Þeir voru vingjarnleg-
ir, en þar fyrir svifust þeir
einskis. Þeir stóðu þarna bara og
biðu svars míns.
— Hér er þér ðhætt, sagði
Aldo, — hvort heldur með mér
eða með þeim. Allir þessir tólf
piltar hafa svarið að vernda
þig, hvað, sem fyrir kemur. En
farirðu einn út úr höllinni, er
ekki að vita, hvað fyrir þig get-
ur komið.
Einhversstaðar í miðbænum
eða á gangi í venjulegum fötum
gat hann verið, lögreglumaður-
inn frá Róm, eða á verði í Ross-
inigötu eða við Malebranchehlið
ið, og biði eftir að yfirheyra mig.
Það þýddi ekkert að segja sjálf-
um mér, að hann gæti ekki
sannað á mig sök. Spurningin
var: gæti ég sannað sakleysi
mitt? Röddin, sem kom upp úr
mér, var ekki fullorðinsrödd,
heldur eitthvert draugalegt berg
mál frá sjö ára krakka, sem var
íklæddur líkklæðum Lazarussar
og lét ýta sér inn í gröfina lif-
andi.
— Hvað viltu að ég geri?
spurði ég bróður minn.
16. kafli.
Við gengum nú gegn um
áheyrnarsalinn. Það var þar, sem
teppið á vesturveggnum huldi
dyrnar, sem lágu að öðrum hall-
arturninum, þar sem vörðurinn
hafði rekið mig öfugan til baka,
er ég kom þar fyrir nokkrum
dögum. f kvöld var þarna eng-
inn vörður, aðeins Aldo og líf-
vörður hans, og teppið hékk á
sínum stað, og gaf sízt til kynna,
að að baki þess leyndist leyni-
hurð og snúinn stigi handan við
hana.
Áheyrnarsalurinn var einnig
lýstur með kyndlum, og til
vinstri á grind, stóð málverkið
af aðalsfrúnni, sem faðir minn
hafði verið svo hrifinn af, og
minnti mig á frú Butali. Ein-
hver hafði sett langt tréborð á
mitt gólf og þar á glös og borð-
flösku með víni L Aldo gefck
fram og hellti í glös handa hverj
um okkar.
— Þú þarft ekkert að gera,
svaraði hann síðustu spurning-
wnni minni, sem ég hafði lagt
fyrir hann í hinum salnum, —
annað en það að fara eftir því,
sem ég segi þér, þagar þar að
kemur. Þú þarft engan leik að
sýna. Þú, sem ert fyrrveranöi
fararstjóri, kannt allt, sem til
þarf og það kemur allt eðlilega.
Hann lyfti glasinu og sagði: —
Skálið þið við hann bróður
minn!
Sem einn maður lyftu þeir
glösum sínum og æptu „Arm-
ino!“ og sneru allir að mér. Síð-
an kynnti Aldo þá hvern fyrir
sig með því að ganga kring um
borðið og klappa á öxlina á
hverjum einum um leið og hann
sagði nafn hans.
— Giorgio, fæddur nálægt
Cassinofjalli .... missti báða
foreldra sína í sprengjuárás,
uppalinn hjá skyldfólki .....
Domenico, fæddur í Napólí, for-
eldrarnir dóu úr berklum, upp-
alinn á sama hátt .... Tomano
fannst yfirgefinn uppi í fjöllum,
eftir flótta Þjóðverja .... upp-
alinn meðal skæruliða .... Ant-
onio .... sömuleiðis
Roberto sömuleiðis .... Guido,
sikileyskur, faðirinn drepinn af
Mafíunni .... strauk að heiman
alinn upp af Líknarsystrunum
.... Pietro, foreldrarnir drukkn
uðu í flóðum í Pódalnum, alinn
upp hjá nágrönnum sínum ....
Sergio, fæddur í fangabúðum,
(móðirin á Mfi .... Federico
sömuleiðis, en foreldrarnir
dánir, alinn upp hjá frænda
sínum .... Giovanni, fæddur I
Róm, skilinn eftir við kirkjudyr,
alinn upp hjá fósturforeldrum
.... Lorenzo, fæddur í Milano,
faðirinn dáinn, móðirin gift
aftur og stjúpinn kynvillingur,
hljóp að heiman, vann í verk-
smiðju og sparaði sér nóg sam-
an til að fara í háskólann ....
Cesare, faðirinn drukknaði og
móðirin dó að honum, alinn upp
í munaðarleysingjahæli.
Aldo gekk að borðsendanum
og lagði höndina á öxlina á mér.
— Armino, þekktur heima fyrir
undir nafninu Beo, eða H Beato,
vegna liðaða hársins og engla-
skapsins. Fæddur í Ruffano, fað-
irinn dó í fangabúðum Banda-
manna, móðirin flúði til Þýzka-
lands með þýzkum herforingja
á undanhaldi, og tók drenginn
með sér, giftist seinna í Torina
Og nú þekkizt þið allir, eða eig-
um við heldur að segja, nú kann
izt þið aftur hver við annaní