Morgunblaðið - 01.10.1966, Page 19

Laugardacrur 1 otct. Í966
MORCUNBLAÐIC
19
Sextug í dag:
Frú Klara Tryggvadóttir
árin upp a arma sma.
Stefán G. Stefánssön ljóðskáld
ið snjalla kvað:
„Ég vinum mínum einnar
auðnu beiði:
góðs eftirmælis. Nema gleðifeg-
inn.
Að kyndlar brynnu á gæfumanna
gröfum,
órofa heild og þannig var það
og er það með þau frú Klöru
Tryggvadóttur og Hallgrím heit
inn Júlíusson.
Frú Klara Tryggvadóttir er nú
miðaldra, sem kalla má, ungleg
í útliti og ung i anda, tilbúin
áframhaldandi að t»\ka því sera
að höndum ber og lífið réttir
Hinn 1. október árið 1906
fæddist að Garpsdal í Geiradals
hreppi í Barðastrandasýslu
stúlkubarn sem síðar var vatni
ausið og skýrt Klara.
Foreldrar Klöru voru þau
Tryggvi Pálsson síðar bóndi á
Kirkjubóli við Skutulsfjörð og
Ágústina Magnúsdóttir úr Saur-
bæ í Dalasýslu. Traustar og
þekktar ættir stóðu þannig að
hinni ungu stúlku, Klöru en
verða ekki raktar hér nánar.
Klara ólst upp í föðurranni
til tíu ára aldurs en fluttist þá
til Reykjavíkur og átti þar heima
þar til hún fluttist til Vestmanna
eyja með manni sínum fyrir
hálfum þriðja áratug, svo sem
síðar verður vikið að hér á
eftir.
Er Klara óx úr grasi, svo sem
kallað er varð hún fljótt álitleg
ung stúlka, glaðlynd og vinsæl
sér vel, með opinn hreinan og
fastmótaðan svip, sem endur-
speglaði drengskap og prúð-
mennsku og með barnalegum
hreinleika í yfirbragði.
sem góðvirkt unnu, trúað satt . að henni. Guði sínum þakklát
við höfum“. fyrir allar góðar gjafir hans og
Sumum kann að þykja það sigurglöð^ hversu henni hefur
einkennileg afmæliskveðja
að annari uppstöðunni
sem
til er
aldrei undan
Stríðið leið eins og ljótur og nánast eftirmæli og dánarminn-
vondur draumur, Hallgrímur og ing látins manns, en þegar
skip hans urðu aldrei fyrir nein
um áföllum og Hallgrímur skil-
aði ávallt skipi sínu í höfn með
heilu liði og farmi og mun eng-
inn einn maður hafa farið jafn
margar ferðir á milli íslands og
Bretlands stríðsárin eins og Hall
grímur Júlíusson.
Farsæl og afkastamikil skip-
stjórn Hallgríms Júlíussonar
vöktu verðskuldaða athygli bæði
hérlendis og í Bretlandi og það
svo, að er farnar höfðu verið
samtals sextíu ferðir með fisk-
farma til Bretlands, þá efndu
stjórnarvöldin í Fleetwood til
opinberrar móttökuathafnar í ráð
húsinu í Fleetwood, til heiðurs
og þakklætis fyrir Hallgrím Júl-
íusson skipstjóra, fyrir þann
minnst er annars hjóna, sem
búið hafa -saman í gæfuríku
hjónabandi, þá er ekki hægt að
tekizt að bogna
byrðum lifsins.
Samferðafólkið óskar þess að
eiga eftir að njóta samfylgdar
hennar og hollra ráða enn um
langa stund og óskar henni alls
hins bezta og blessar í hugum
skilja á milli sameignar þeirra sínum með henni minninguna um
í lífsstarfinu, þau vita ekki einu mann hennar Hallgrím Júlíus-
sinni sjálf hvort þeirra á hvað, son-
ævistarfið og árangurinn er ein I Helgi Benediktsson
— Varúð
með óvenju fagra og hreina söng
rödd. Um æskftár Klöru er bæði ' skipinu og þar veittu nýgiftu
fátt og margt að segja hún ólst ; hjónin af mikilli rausn og höfð- (
upp við algeng störf, eins og ingsskap. Öllum sem til náðist j skerf sem Hallgrímur hafði með
þá gerðist, og átti samleið með var boðið um borð en þau hjón ! starfi sínu lagt til þess að varna
jafnöldrum sínum þar sem vin- I in Klara og Hallgrímur voru Þvn al® Bretar syltu inni í landi
áttubönd bundust sem mörg vinmörg, allir þekktu þau í Eyj |smu- Mun engin hliðstæða fyrir
leiddu til varanlegrar vináttu um, og víðar. Fram í lúkar skip slíku fyrr eða síðar.
Klara og Hallgrímur byggðu
sér reisulegt og gott hús í Vest-
mannaeyjum eignuðust börn
varð eiginmaður hennar og lífs-
förunautur.
Klara og Hallgrímur voru jafn
aldrar bæði fædd á sama árinu
sem hafa enzt vegaferðina alla sins var framreitt súkkulaði og
til þessa dags og dauðinn einn kaffi og koníakið blandað í
getur slitið. Segja má að ævi hvortveggju drykkina, og stóð
Klöru og tilvera öll hafi þá fyrst I frú Klara þar aðallega fyrir bein . sem uxu °S döfnuðu og eru nú
fengið tilgang, er hún kynntist ; an, en aftur í skipstjórnaríbúð \ uppkomin og manndómsfólk og
Hallfjrími Júlíussyni, er síðar inni, þar sem líka var veitt með ■ a^t lék í lyndi, en þá kom sorg
svipuðum hætti, þar stóð skip- j ln-
stjórinn sjálfur fyrir veitingun- I Aldrei er svo bjart yfir öð-
um, og komu margir gestanna hngsmanni að ekki geti syrt
gjarnan við á báðum stöðunum. i Jafn sviplega og nú. Það var lög-
Hallgrímur nokkuð fyrr eða 3. I Er talið að þarna hafi um sex- I skráð á skipið Helga frá Vest-
júní, en Klara svo sem fyrr | hundruð manns verið veizlu- j mannaeyjum 24. júlí 1939 er skip
greinir 1. október. gestir í brúðkaupi þeirra Klöru var fullbyggt og starfræksla
Hallgrímur hafði stundað sjó- : og Hallgríms og mun þess engin Þess hófst, það var aldrei af-
níennsku sett markið hátt og j dæmi að svo fjölmennt brúðkaup , skl'áð af skipinu frá þeim tíma
gengið í Stýrimannaskólann og hafi verið haldið í Vestmanna-
fengið skipstjórnarréttindi og eyjum fyrr eða síðar.
Þeim hjónum Klöru og Hall-
grími vegnaði vel og voru sam-
rýmd um alla hluti svo sem
best verður á kosið og sönnuð-
ust þar setningarnar á brúðkaups
kvæðinu gamla, sem þó er alltaf
nýtt „Það er eilíft sumar er sam
lyndið býr og sólskin í glugga
hvert sem hann snýr“ Það var
verið eftirsóttur maður í bestu
skiprúmum togaraflotans og ver
ið þar með fremstu aflamönnum
og sjósóknurum flotans í þá tíð.
Þurfti nokkuð mikils með til
þess að koma sér áfram á þeim
árum því víða var þröngt um
fjárhag á árunum á milli stríða
sem kölluð voru.
Arið 1939 hafði í Vestmanna-
eyjum verið lokið byggingu nýs
skips, sem var stærsta og glæsi-
legasta skip sem hérlendis hafði
verið byggt til þessa tima, skipið
HELGI. Árið 1940 réðst HaJl-
grímur skipstjóri á Helgu og börn
tók svo fljótlega við skipstjórn
skipsins sem varð ævistarf hans.
Nú gera menn sér það ekki
Ijóst hvílíkur frami það var árið
1940 að vera trúað fyrir^ skip-
stjórn á Helgu frá Vestmanna-
eyjum, en það var mikill frami
og vottur um órofa traust þá
og lengi síðar.
Eftir að Hallgrímur Júlíusson
og þar til yfir lauk, starfræksla
þess var óslitin og rofnaði aldrei.
Svo kom 7. janúar 1950 þá
fórst skipið á Faxaskeri og allir
sem á skipinu voru átta að tölu
týndu lífinu. Þá fóru dimmir
dagar í hönd í Vestmannaeyjum
og víðar. Sannaðist þá í bókstaf-
legri merkingu ljóðlínur sálms-
ins: „Þegar skeður sorg við sjó-
inn, syrgir tregar þjóðin öll
gaman að horfa á þau hjónin ! >a var nærri morgum hoggvið
Klöru og Hallgrím þar sem þau og þar a meðal fru Kloru
voru á gangi um Eyjuna, á milli Tryggvadóttur en þó fór eins og
Bretlandsferða Hallgríms, björt . Ma«hias kvað i oðru sambandi:
vor og sumarkvöldin og héldu ”Aldrel er s,vo svart ^ sorgar
hvort í annars hendi eins og ranm að ,ekkl getl blrt fyrlr
heilaga tru .
Frú Klara og aðrar þær ágætu
Þau hjónin Klara og Hall-
konur sem þarna áttu mönnum
grímur vöktu eftirtekt hvar sem bak að gjá báru harm sinn j
þau foru. Hvort með sinu svip- , hljó8i, henni hafði búið grunur
móti, hvort tveggja í senn ólík
um margt og líkt þó.
Frú Klara var og er glæsileg
íslenzk kona svipmikil og svip
föst, með fastmótaða skapgerð
sem aldrei lætur undan síga eða
var orðinn skipstjóri á Helgu, 1 á sig halla. Hallgrímur var falleg
þá giftist Klara fljótlega Hall- \ ur maður vel vaxinn og svarafti
grími sínum og var það með
vissum hætti með óvenjulegum
hætti að nokkur tími leið á
milli giftingarinar og brúðkaups
veislunnar. Skipið Helgi var gert
út til fiskflutninga og sigldi með
ísvarinn fisk til Bretlands öll
stríðsárin. Eitt sinn er skipið
lá í Vestmannaeyjum og beið
eftir að fá fiskfarm þá brugðu
þau Klara og Hallgrímur sér til
Reykjavíkur til þess að gifta sig
og giftingin fór fram. Kirkju-
gifting, svo sem fyrirhugað var
en þá barst óvænt og fyrr en
ráðgert hafði verið farmur í
skipið, og má segja að þau Klara
og Hallgrímur hafi komið beint
frá giftingarathöfninni til Vest-
mannaeyja, með bát frá Stokks-
eyri. Er til Vestmannaeyja kom
var heilsast og kvatt, landfestar
leystar og Hallgrímur hélt skipi
sínu til Bretlandsferðar og brúð-
kaupsveislan beið betra dags.
En rúmri viku síðar var Hall-
grímur aftur kominn heim til
Eyja á skipi sínu eftir Lr sæla
ferð, og þá var nú heldur betur
efnt til brúðkaupsveislunnar.
Veislan var haldin um borð i
í huga að sú gæfa sem hún hafði
búið við og hamingja gæti ekki
orðið langvinn og fann að for-
sjónin var búin að vera henni
veitul og gjöful og gerðist bæði
móðir og faðir barna sinna, og
vó öll erfiðleika björgin sem
lífið lagði henni í fang næstu
bandarísku. — Jú, það er ein-
mitt þetta, sem liggur að baki,
sama ástæðan og liggur að baki
öfund og illgirni allra þeirra,
sem dragast aftur úr, geta ekki
fylgzt með, vegna deilna,
þrjósku, sjálfselsku, hleypidóma
og agaleysis, í einu orði, sjálf-
skaparvíti.
Undirritaður hikar ekki við
að láta í ljós þá skoðun, að hann
telur samskipti Islendinga við
Bandaríkin á sviði tækni og við-
skipta miklu æskilegri en við
nokkra af Evrópuþjóðunur.i,
þótt margt af samskiptunum .
liggi lika betur við gangvarí
Evrópuþjóðum, þ.á.m. Rúss-
landi (ef einhver skyldi mis-
skilja, eíns og títt er hér, þegar
einhver lætur jákvætt álit i
ljós með Bandaríkjunum eða
Rússlandi, þá þarf hann um leið
að lýsa vanþóknun sinni á hinu
stórveldinu, því hér þarf allt að
miðast við stjórnmál).
Svo að lokum sé aftur vikið að
umræddum útvarpsþætti, væri
gaman að fá svar við því frá
stjórnendum hans, hvað meint
var með því að leika afríkanska
hljómlist í byrjun hans og
enda og taka sérstaklega fram í
lokin, „að hún væri frá villtum
þjóðflokki í Afríku, þar sem
fólkið léki sér að stráum". Átti
þetta við íslendinga í heild eða
voru þetta glósur til þeirra, sem
horft hafa á sjónvarpið frá
Keflavík og „hirt molana af
borðum Bandaríkjamanna" eins
og annar stjórnandanna komst
að orði? — Eins og allir vita
voru engir fjölmennari í -vinnu
hjá Bandaríkjamönnum á IJeflci-
víkurflugvelli á sinum tíma en
einangrunarsinnar og kommún-
istar, þetta átti ef til vill við þá,
en við bíðum sem sagt eftir
skýringum á vali efnisins og
meðferð þess í þættinum „I
kvöld“ sl. laugardagskvöld.
Eftir á að hyggja í þessum
efnum — göngum við ekki yzt
á vegarbrún eins af okkar malar
vegum, þar sem kanturinn er
laus, og þar sem þörf væri á
að baki enskri, franskri og einu stóru skilti með áletrun-
þýzkri tækni, hvað þá þeirri inni VARÚÐ.
Framhald af bls. 14
dregið hefði átt að leyfa áfram-
haldandi ótakmarkaðar útsend-
ingar sjónvarpsins frá Keflavík,
ásamt með hinu íslenzka og
hefði það á engan hátt raskað
rekstri þess, nema síður væri.
íslendingar hefðu ár^íSjanlega
stillt á þá stöð, meðan hún sendi
út og fylgzt af áhuga með því
sem þar færi fram, og ekki er
að efa, að hið íslenzka sjónvarp
hefði haft margvíslegan stuðn-
ing af samhliða frjálsum útsend-
ingum þeirrar erlendu. — Nú,
aftur á móti, eftir að henni
verður lokað, sem enginn von-
ar þó að verði, nema einangrun-
arsinnar, kemur í fyrsta lagi
upp almenn óánægja, hjá þeim
sem sjónvarp hafa í dag og enn-
fremur er íslenzku sjónvarpi
hætta búin í byrjun vegna
þeirrar ákvörðunar fjölda
manna að láta innsigla tæki sín
og hefur það þannig áhrif á
reksturinn strax. Heyrzt hefut.
óstaðfest þó, að ársiðgjald sjón-
varpsins íslenzka geti orðið allt
að 3.000.00 kr., sem er sú unp-
upphæð, að menn munu ekki
hugsa sig tvisvar um, áður en
þeir biðja um innsiglun á tækj-
um sínum. Auglýsingagjaldið
ofbýður öllum og munu fá fyrir-
tæki vera hér, sem efni hafa á
slíkum lúxus, ef dæma má eftir
auglýsingum Lögbirtingarblaðs-
ins undanfarna mánuði.
Hvað er það svo, almennt séð,
sem einangrunarsinnar hafa á
móti, varðandi rekstur banda-
rísku sjónvarps- og útvarpsstöðv
arinnar hér? Það skyldi þó ekki
vera einskær öfund yfir því, að
Bandaríkin eru langt á undan
öðrum þjóðum á sviði sjónvarps-
og útvarpstækni og hlustendur
hér gætu Ijóslega borið saman
við væntanlegan rekstur hinnar
íslenzku stöðvar, sem sett er
upp af skandinaviskri fyrir-
mynd, þeirri sem stendur langt
tekur til starfa í Góðtemplarahúsinu við Vonar-
stræti mánudaginn 3. október. Bailetkennsla í
byrjenda- og framhaldsflokkum.
Innritun daglega milli kl. 10—12 og 6—8 í síma
33160, og í Góótemplarahúsinu milli Kl. 5—7 á
mánudag. — Tónfræðikennsla er innifalin
balletkennslunni.