Morgunblaðið - 05.11.1966, Side 23

Laugarðagur 5. nSv. 1966
MORGU N BLAÐIÐ
23
SAMBAND UNGRA SJÁLFSTÆÐISMANNA:
ÆSKAN OG FRAMTÍÐIN
RITSTJÓRI: ÁRMANN SVEINSSON
GlæsiEegt byggðaþing á ísafia’ði:
Vestfirzk æska fylkir sér
um stefnu Sjálfstæðisfl.
— Byggðakjarnar á ísafirði og Patreksfirði
— Fiskveiðilandhelgin færð út fyrir Vestfjorðum
M E Ð hinum glæsilegu byggðaþingum ungra Sjálfstæðis-
inanna um síðustu helgi hafa ungir Sjálfstæðismenn um allt
land hafið mikla sókn, sem magnast mun á næstu mánuðum
til eflingar Sjálfstæðisflokknum í Alþingiskosningunum
næsta vor. Hátt á þriðja hundrað manns sóttu byggðaþingin
á ísafirði, Akureyri og í Hafnarfirði, og tókust þau með af-
brigðum vel.
Á byggðaþingunum voru gerðar ályktanir í hagsmuna-
málum landshlutanna og verða þær birtar hér á síðunni á
næstunni, en í dag birtast ályktanir byggðaþingsins á ísa-
firði.
Á sunnudaginn verða byggðaþing á Selfossi, Akranesi
og Reyðarfírði.
Atvinnu- og saragöngumál
Byggðaþing ungra Sjálfstæðis-
rnanna á Vestfjörðum, háð á ísa-
íirði 30. október 1966, vekur at-
Iiygli á þeirri staðreynd, áð und-
anfarin 20—30 ár hefur orðið
veruleg fólksfækkun á Vestfjörð-
«m og leggur áherzlu á nauðsyn
þess, að þeirri þróun verði snúið
við. Þingið lítur á óeðlilegan til-
ílutning fólks utan af landsbyggð
inni til höfuðborgarsvæðisins sem
vandamál, er brýna nauðsyn beri
til að finna skjóta lausn á.
Telur þingið að raunhæfasta
lefðin til að viðhalda og auka
byggðina sé annars vegar að
Btuðla að því að framtak ein-
staklinga og félaga fái sem bezt
notið sín í atvinnurekstri á Vest-
fjörðum, og atvinnufyrirtækjum
þar verði nú þegar veittur sér-
stakur stuðningur með hagkvæm
um lánum o. fl. og hins vegar
gerð og framkvæmd Vestfjarðar-
áætlunar um uppbyggingu og efl-
jngu atvinnulífsins á Vestfjörð-
um og til þess veitt fullnægjandi
fé og samræmdar aðgerðir hins
opinbera á sviði samgöngumála
og félags- og menningarmála, er
stuðli að myndun tveggja megin-
Ibyggðakjarna á Vestfjörðum, á
ísafirði og Patreksfirði, þar sem
fyrir hendi verði nauðsynleg
þjónustustarfsemi og helztu op-
inberar stofnanir.
Lýsir þingið yfir ánægju sinni
nrieð þær framkvæmdir, sem nu
er unnið að í vegamálum, hafn-
armálum og flugmálum sam-
kvæmt þeim hluta Vestfjarða-
óætlunar, er fjallar um samgöngu
mál og veldur þáttaskilum, bæði
Ihvað snertir samgöngur innan
héraðsins og við aðra lands-
hluta.
I.
Þingið beinir þeim tilmælum
til ríkisstjórnar og Alþingis, að
eftirtalin atriði varðandi atvinnu-
og samgönugmál á Vestfjörðum
verði sem fyrst tekin til sér-
stakrar athugunar.
1. Stefnt verði að þvl, að fisk-
veiðilandhelgin miðist við
landgrunnið allt. Þar til því
marki verður náð, verði fisk-
veiðilandhelgin úti fyrir Vest-
fjörðum færð út svo langt.
sem við verður komið og
þannig tekið tillit til sérstö'ðu
Vestfjarða.
2. Gerðar verði nauðsynlegar
ráðstafanir til að tryggja
grundvöllinn fyrir útgerð
báta með línu, enda fæst með
þeirri veiðiaðferð tvimæla-
laust bezta hráefnið fyrir fisk-
iðnaðinn.
3. Gerðar verði skipula^ðar ráð-
stafanir til að koma í veg fyr-
ir að gengið verði á fiski-
stofninn á Breiðafirði og úti
fyrir Vestfjörðum með ofveiði
í- þorskanet eða önnur veið-
arfæri, enda er það forsenda
fyrir því að byggð haldist á
Vestfjörðum, að takast megi
a'ð nýta fiskimiðin umhverfis
Vestfjarðakjálkann á eðlileg-
an og skynsamlegan hátt. Má
þar nefna tímabundna friðun
ókveðinna fiskimiða og stór-
aukinn verðmun á fyrsta
flokks og annars flokks hrá-
efni.
Fiskirannsóknir og vísinda-
legt eftirlit með nýtingu fiski-
xniðanna verði aukið með fiski
rækt fyrir augum, sem beinist
ekki síður að nýjum hráefn-
um, svo sem skelfiski.
4. Athugaðir vei'ði möguleikar á
sölu fullunninna iðnaðarvara
úr landbúnaðar- og sjávaraf-
urðum á heimsmarkaði í sam-
vinnu við erlend stórfyrir-
tæki.
5. Rannsókn fari fram á þvi
hvaða iðngreirtar helzt komi
til greina á Vestfjörðum með
það fyrir augum að hin nýja
bylting í atvinnumálum, er
felst í stórvirkum og orku-
frekum iðnaði, nái einnig til
Vestfjarða og þannig megi
takast að auka öryggi og fjöl-
breytni atvinnulífsins. Stuðl-
áð verði að eflingu þess iðn-
aðar sem þegar er fyrir hendi
á Vestfjörðum.
6. Lög um hafnargerðir og lend-
ingabætur verði endurskoðuð
sem fyrst og þátttaka ríkis-
sjóðs í stofnkostnaði hafnar-
mannvirkja verði aukin.
7. Samgöngur á sjó við Vestfirði
verði endurskipulagðar og
logð áherzla á hagkvæma og
greiða vöruflutninga.
8. Unnið verði áfram a'ð rafvæð-
ingu sveitarbýla á Vestfjörð-
um með línúm frá samveitum
þar sem því verður við komið
vegna vegalengdar og diésel-
vélum, þar sem vegalengdir
eru miklar á milli bæja.
9. Nauðsyn ber til að auka rækt-
un og efla landbúnað á Vest-
fjörðum svo fullnægt verði
þörf á mjólk og öðrum búvör-
um fyrir ísafjörð og kauptún-
in í kjördæminu.
Byggðaþingið vekur athygli
Vestfirðinga á skeleggri for-
ystu Sjálfstæ'ðisflokksins í mál
efnum fjórðungsins í ríkis-
stjórn og á Alþingi á því kjör-
tímabili sem nú er að líða.
Þingið skorar á vestfirzka
æsku að fylkja sér um stefnu
Sjálfstæðisflokksins í málefn
um Vestfjarða, stefnu upp-
byggingar og framfara i byggð
arlaginu.
Félags- og menntamál
1. Byggðaþing ungra Sjálfstæðis
manna, haldið á ísafirði, vill
benda á hvort ekki sé rétt að
íhuga möguleika á stofnsetn
ingu skóla, sem hefði þann
aðaltilgang að kenna undir
fsafirði. Þingið bendir á að
kennsla er þegar hafin í fyrstu
bekkjardeild menntaskólastigs
ins og leggur áherzlu á, að
hraðað vei'ði undirbúningi og
framkvæmdum við fyrirhug-
aðan menntaskóla á ísafirði.
Fundurinn lýsir ánægju sinni
yfir hinum miklu framkvæmd
um, sem átt hafa sér stað við
héraðsskólana að Núpi og
Reykjanesi á liðnum árum og
lætur í ljós þá von, að með
sama stórhug og framkvæmda
hraða verði hægt að vinna á-
fram.
Einnig vill fundurinn lýsa
yfir fyllsta stuðningi sínum
við þær fyrirætlanir sem fram
eru komnar um stofnun heima
vistar barna- og unglinga-
skóla að Reykhólum, fyrir
Austur-Bar'ðastrandarsýslu og
telur, að sú lausn á þessum
vanda geti verið öðrum byggð
arlögum á Vestfjörðum til fyr
irmyndar.
Eðlilegast er að hverjum
barnaskóla í kauptúnum Vest-
fjarða fylgi kennsla sú, sem
krafist er til skyldunáms ungl
inga og heimavist verði stofn
sett við barnaskóla í kauptún-
um, svo ekki þurfi að stofna
og reka heimavistarskóla í fá-
mennum hreppum, sem eru
nærri. Ennfremur verði unnið
að því að bæta aðstöðu til
sundkennslu og íþróttaiðkana
vfð skólana.
Iðnskóla á ísafirði þarf að
endurskipuleggja á þann hátt,
að hann komi öllum Vestfirð-
ingum að gagni, þ. e., að náms
tími sé ekki teygður meir en
nauðsynlegt er, svo iðnnemar
á Vestfjörðum sjái sér fært að
sækja hann frekar en að
sækja iðnskóla til Reykjavík-
ur, sem nú er mun hagkvæm-
ara fyrir nemendur utan ísa-
fjarðar og næsta nágrennis.
Fagna ber því undirbúnings-
námi undir tækniskóla, sem
komið hefur verið á fót við
sem aðstaða og húsnæ’ði leyfa.
6. Opinber rannsókn fari fram á
því hvort ekki er hægt að
leysa húsnæðismál fyrir félags
starfsemina á ódýrari hátt, en
nú mun tíðkast, en bygging
félagsheimila í þeirri mynd
sem nú tíðkast er hverjum
Ihinna fámennari hreppa of-
raun, þrátt fyrir væntanlegar
greiðslur úr félagsheimila-
sjóði.
Með betri samgöngum á
milli byggða má gera ráð fyr-
ir brýnni þörf á húsnæði til
félagsstarfsemi, svo þróunin á
Vestfjörðum verði örari úr fá-
mennum byggðarlögum í fjöl-
menna heild.
Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir tolllækkun þeirri er
ríkisstjórnin veitti á kvik-
myndasýningarvélum til
smærri byggðarlaga, en með
þeim var fjölda byggðarlaga
gert kleift að eignast fullkom-
in kvikmyndasýningartæki,
sem ella hefði ekki orðið. Tel-
ur fundurinn að með ráðstöf-
un þessari hafi ríkisstjórnin á
mjög raunhæfan hátt stuðlað
að bættri félagslegri aðstöðu
íbúa strjálbýlisins. Lögð verði
áherzla á aukna æskulýðs-
starfsemi.
7. Fundurinn telur hugmynd-
ina að læknami'ðstöð á ísafirði
og á Patreksfirði mjög góða
og með henni muni heilbrigðis
þjónustu héraðanna í kjör-
dæminu batna stórum, en
jafnframt verði að gera starfs-
skilyrði héraðslækna betri en
nú er með byggingu góðra
læknabústaða og lagfæringu
og stækkun sjúkraihúsa og
sjúkraskýla.
Hverju héraði verði gert
kleift að eignast tæki til tann
viðgei'ðá og jafnan séð svo
um að tannlæknar fáist til að
ferðast milli héraða og veita
nauðsynlega þjónustu. Athuga
þyrfti sérstaklega hvort ekki
kæmi til greina að stofnsetja
Hluti þátttakenda byggðaþingsins á ísafirði.
hin minni skipstjórnar- og vél-
stjórnarpróf, ásamt því að þar
væru haldin námskeið um fisk
iðnað, meðferð og gerð veiðar-
færa, meðhöndlun og notkun
fiskileitartækja og fleira varð-
andi sjósókn og fiskvinnslu.
Þar sem aðalundirstáða
byggða á Vestfjörðum er sjó-
sókn og vinnsla sjávarafurða
liggur í augum uppi hvilikt
hagræði og hvílík not væru
því samfara, að í kjördæminu
væri staðsett stofnun, þar sem
nauðsynleg fræðsla væri veitt
varðandi hin ýmsu starfsvið
þessara undirstöðuatvinnu-
greina.
2. Byggðaþingið fagnar auknum
fjárveitingum til undirbún-
ings stofnun menntaskóla á
Iðnskóla ísafjarðar, og reynt
verði áð efla þann þátt skól-
ans sem kostur er á. Aukin
áherzla verði 'lögð á verklega
kennslu í skólanum.
Fundurinn viil beina þeim til-
mælum til stjórnarvaldanna,
að athugað verði með hverju
móti íbúar þéttbýlissvæðisins
gætu í ríkari mæli en nú er
notið hinna ýmsu listgreina og
þeirra listastarfsemi, sem að-
setur hefur í Reykjavík. Eink-
um kemur þá til greina aukin
starfsemi Þjóðleikhússins og
Sinfóníuhljómsveitarinnar úti
á landsbyggðinni. Einnig
mætti telja mjög æskilegt að
Listasafn ríkisins stæði reglu-
lega fyrir myndlistarkynning-
um á nokkrum stöðum þar
embætti svæðisbundins tann-
læknis.
Byggingarþingið bendir á, að
hlustunarskilyrði útvarps eru
óviðunandi víða á Vestfjörð-
um, og gerir þingið mjög ein-
dregnar kröfur til þess, að úr
því ástandi verði bætt hið
skjótasta.
Þá telur þingið,- a'ð hraða
verði uppbyggingu sjónvarps
um land allt og stefnt verði að
því, að sjónvarpskerfið nái til
allra landsmanna innan
þriggja ára.
Þingið skorar á stjórnarvöld
in að hraða sem mest fram-
kvæmdum við uppsetningu
sjálfvirkra símstööva á Vest-
fjörðum.