Morgunblaðið - 04.03.1967, Blaðsíða 2

2
MOftGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. MARZ 1967.
Alvarlegar ásakanir á borgarstjornarfundi:
ForstöOumaöur GeöverndariieFd-
ar krafinn ítarlegrar skýrsiu
— sagói barnaheimili borgarinnar
„gróðrarstiu andlegrar veiklunar
Sigurjón Björnsson (K) hélt
því fram á fundi borscarstjórn-
ar sl. fimmtudasr, að barnaheim
ilið á Hlíðarenda vaeri ..eróðrar
stía andleerar veiklunar" og að
börn sem þar hefðu dvalixt
befðu orð'ð fyrir alvarlevu and-
Iegu otr Iíkamlegru tj"ni og að
þau börn skiptu tiiTm. s<* *m
bæru alvarlegar menjar dvalar
þar.
Geir Hallerímsson, bortrar-
stjóri . spurði þá SigurjAn Björns
son, hvort hann sem forstöðu-
maður einnar borgarstofnunar
hefði gert það sem siálfsagt var,
þegar hann hefði talið sig verða
þess áskynja að skrifa skýrslur
um mál þessi til þeirra, sem
ábyreir væru fyrir rekstri barna
heimilisins.
Sigurjón Bjömsson kvað svo
ekki vera, hins vegar hefði hann
talað við ýmsa aðila og: nú væri
sín einasta leið að taka mál þetta
upp á borsrarstjórnarfundi.
Geir HallgTÍmsson, borgar-
stjóri, sagðist telja það skyldu
þess, sem er ábyrgrð á stofnun-
um, sem rannsakar h“'Isu barna
að skrifa skýrslu um hvert barn,
sem hann teldi að h~fði orðið
fyrir h“ilsutjóni af völdum dval
ar á slíkri stofnun oe senda það
ábyrsrum aðilum. Kvað<=t borear
sti«ri. þ"*>rar er útsk*-'ft bærist
af þess”m umrpo?f’*m smda þaer
til v’ðhomsndi bor*’*»ro*of«íina
nr ócV<i 9«a*»n pb*r Vví *»ð Pi»*iT
jón P’önnsnn ger*! «r-!n fs-h
ummælnm c’*1,**n eð v’!m við-
s(“*'*inm á fnníl h<*~r.
Hér á ef*ír fer frásö-n af um
ræð*’m þes««im:
Geir HaU*rrímssnn hnrcar-
srtjóri, svaraði fyrirs**"*-r, frá Sig v’„'ru , » , „ , , .
‘ J von«nm ng kafnar í rana
urjóni B'örnssvni (K) bess efn-
is, hvernig miðaði sa*v'*’*"min*ru
tillagna samstarfsn-f*- um
barnaverndarmál. K”"* * borg-
arstjóri búast við að tmnmir i
bessum málum yrðu i--*"r fyrir
borgarstjórn fyrir vor'* °n s*>»ð
ist hins vegar hafa t-1'* að S’g
urjóni Björnssyni v=“"! t,|nnu“t
um bað, að ákveð’ð h-sðj verjð
að bíða eftir niðurstöðum könn
unar raunhæfra dæma, sem fram
fer á ve°um Samtalsnefndar um
málefni barna og unglinga.
Sigurión Björnsson (K) upp-
Ivsti að hann hefði ekki bor-
ið þessa fvrirspurn fram i von
um ákveðið svar, heldur frem-
ur í minningu þess að eitt ár
væri liðið síðan tillögur um
barnavern-iarmál befði verið lagð
ar fyrir borgarráð. Hann rakti
síðan aðdraganda þeirra tillagna
og sa*n5i að það h°fði aldrei ver
ið ætlunin að skila öðru vísi
áliti en sem staðfesti stakus
kvó. F'ögur ár værir liðin frá því
að mál þetta hefði verið tekið
uop. Og hvað skyldi íhaldið hafa
skapað mörg meinleg örlög
ungra þegna í Peyk'avtk
á þessum 4 árum? Og hvað
skyldi það skapa mörg vanda-
mál á þeim árum, sem líða þang
að til þessum málum verður
komið í viðunandi horf. Borg-
arfulltrúinn sagði síðan að þetta
væri ekki eina dæmið um með-
ferð sl'kra mála. Hv'líkt stríð
og nudd það hefði kostað að
reyna að koma á fót viðunandi
skipulagi í sérkennslu afbrigði-
legra barna á undanförnum ár-
um og væri vist langt í land enn.
Hvað m»ð sk^lebyge’nvar og
hvað með barnoh°imili? f stað
h»ss a ð barnab°*mi]ín séu h**'lsu
l'nd eru bau <v''ðrarsKa andlegr
n«* -,r<**'-l*inar. O** c«*o l—'-- h«tfar
• hnlrl'ð ra'**’nact ti] p#í hwva
hsrnob-ímí'i «»r V**‘'»**-#i í h-*ð t"g.
»1«, m*ll*nna r<* Úr hVI verðn-r
-l'lrf «Vr'«í T*ro!«f hr-*vV-l*
o* (Vf hvpð hef**r verlð gert I
«r-V„i-'.*-mAh,m. ■"■'ð höfum að
A*Tcki, 1” ð—r A ð '****i vpR’r
inn með ræðu Sigurjóns Björns-
sonar nema ef vera skyldi,
að hann hafi þurft að létta á
hjarta sínu til þess að bjarga
eigin sálarheill og ef því hefur
verið náð með þessari útrás,
samgleðst ég honum. Hitt finnst
mér standa honum nær að sanna
þau öfgafullu ummæli, sem hann
lét sér um munn fara án nokk-
urra raka.
Sigurjón Björnsson (K): Borg
arstjóri telur að mér beri að
rökstyðja mál mitt. Ég skal
nefna bamaheimilið á Hliðar-
enda. >að er rekið eftir algjör-
lega úreltu fyrirkomulagi.
Börn eru þar á bak við gler
eins og sýningargripir og allt
sterílíserað í kringum þau. I>að
er viðurkennt að þetta er skað-
legt fyrirkomulag, sem leiðir iðu
lega til alvarlegra sjúkdóma,
bæði andlegra og líkamlegra og
leiðir jafnvel til dauðsfalla. Eg
hef upplýsingar um börn, sem
hafa beinlínis orðið mjög alvar-
lega veik af andlegri veiklun eft
ir dvölina á Hlíðarenda, og þau
skipta tugum. Þarna eiga sér
stað alvarleg mistök, sem eru
virkilega vítaverð.
Geir Hallgrímsson: Það geta
verið skiptar skoðanir um hvern
ig reka skuli vöggustofu slíka
sem á Hlíðarenda og ég skal
ekki fjalla um það fyrirkomu-
lag. En ég vil hins vegar halda
því fram, að það sé mikill á-
byrgðarhluti af borgarfulltrúum
að fullyrða að börn hafi tugum
saman beðið tjón á sálu sinni
og heilsu vegna dvalar þar, og
jafnvel komið til dauðsfalla. Eg
verð að spyrja borgarfulltrúann,
þegar hann verður var slikra
dæma svo tugum skiptir, hvort
hann hafi þá gert það sem sjálf
sagt er, sem forstöðumaður borg
arstofnunar að skrifa skýrslu um
mál þessi til þeirra aðila innan
borgarinnar, sem bera ábyrgð á
þessum málum. Hefur hann skrif
að fræðslustjóra? Hefur hann
skrifað barnaheimila- og leik-
vallanefnd? Hefur hann skrifað
yfirmönnum sínum í stjórn
Heilsuverndarstöðv. eða borgar-
lækni? Eða hefur hann þegjandi
fylgzt með þessu, sem trúnaðar-
maður borgarinnar án þess að
léta menn vita að tugum sam-
an sé börnum á barnaheimilum
borgarinnar stefnt í voða heilsu
farslega. Og að gera rekstrarfyr
irkomulag þessarar stofnunar að
pólitísku bitbeini hér í borgar-
stjórn sýnir bezt hversu lítils-
vert það er borgarfulltrúanum
sjálfum að koma á endurbótum.
Sigurjón Bjömsson (K): Ég
hef ekki skrifað bréf um þetta
en ég hef hvað eftir annað vak-
ið máls á þessu við fræðslu-
stjóra, borgarlækni og aðila í
barnaverndarnefnd og fjölda
marga aðila. Það er misskiln-
ingur að ég geri þetta að póli-
tísku bitbeini. Ég hreyfi því hér
sem seinasta úrræði til þess að
koma þessu máli á framfæri.
Geír Hallgrimsson: Ég held
því fram að það sé skylda
sem rannsakar og ber ábyrgð á
stofnun sem rannsakar heilsu
bama að skrifa skýrslu um hvert
það barn, sem til rannsóknar
kemur og senda þeim, sem
ábyrgur er fyrir þeirri stofnun,
sem á þátt í að barnið missir
heilsu sína að einhverju leytl
eða öllu leyti. Og mér finnst
ákæra Sigurjóns Björnssonar
svo alvarleg og orð hans svo
öfgafull, að því er ég vona, að
ég mun þegar útskrift berst af
þessum umræðum senda viðkom
andi borgarstofnun og óska eftir
því að Sigurjón Björnsson gerl
grein fyrir ummælum sínum að
þeim viðstöddum á fundi hjá
mér.
bru*»»i, þe»»r v<*5c,amikil mál
b°r á <?óma. Þ°ð **°tur vel yer-
*ð að Tv-ire'arf"11t"»'*ar t~!»* betta
öf»af,,11t en é<? cV<*T*a á bað að
canna að svo sé. Þ"ð er entu
i;Vara en b'»*”'a,’‘*t!órn*»rmeir'-
v,l,*t*nn c*i""r*'i bví hr*»!r*l“*ra að
v-ð bvr fAik í bessari bnrg.
Grir |f'*1i'rr'i"«cnn. borgar-
stjóri: Ég skil nú ekki tilgang-
Afskipti heiibrigðismálaráö-
herra af útvarpsþættinum
MORGTTNFf * h «fðl í
gær s*mband við Jóhann Haf-
stein, h»nKriirjíicin3i-»r?ð^erra
c,rrífa T'm^ns
y*1 * þoct*
lííy«i«*nki4ýtnn T»íójn*'f«
ró^arronTt K>tnn
viMi s»'i» i*m mál þetta.
Jóbann Haf'tein sagði:
.,Blað**ckrifin i tviburaMnð-
unum, Tímamim og Þióðvilj-
anum eru cöm við sig. Þau
eru öll við bað miðuð, að
*r»kicct*óm »n hafi e'nbvería
lön«"n t'l þpcc að n{ðast á
*einbver’"m st’ómanda út-
•yQrncbátf*»r og koma í v**<?
•f*r*-ir, að pl-nonninemr fái
vitneskju um tiltekin mál.
Afskioti mín af flutn;ngi
bessa útvrpsþáttar eru eftir-
farandi: Ég frétti á skotc*-*ón-
um, að dr. Gunnlaugur Þórð-
arson befði verið að leita eff>r
unnlvsinvm i dórncmáioráðu
nevtinu af bví tilefni. að hann
ætti að vera e*nn bátttakandi
f iitvarncbmtti um k'oramól
l*»*Vna. en læknar auk hans f
þr*r.ttiniim.
Ég var strax þeirrar skoð-
unar, að kjaramál lækna væru
viðkvæmari en svo. að þau
ættu að ræðast í slíkum út-
varncbáttum. Læknar höfðu
stað’ð í harðri deilu við rík-
isvaldið á sl. ári um kiara-
m°l cín l*»ins oo* v't'»ð er eru
sérfræðingar á Landsspítalan
um síðan „lausráðnir", það
er ekki fastráðnir, opinberir
starfsmenn. Ef um þessi mál
ætti að ræða í ríkisútvarpinu
er bað í camræmi við storfs-
j*n«<i**-p útvarr'lns, að béð*r
do'luaðilcr ræðict við en ekki
einc o» þA*-. f'órir læVnar og
fulltrúi i óviðkomandi ráðu-
nevti. Þessa ckoðun mtna lét
ég í l’ós við útvarnsráð, án
þess að ég vissi nokkuð um,
hvað i þessum fyrirhugaða
bætti vrði sagt, og er það rétt
hjá Tímanum, að hún mun
h*»fa kom'ð fram áður en byrj
að var eð vinna háttinn. Þetta
eru m>n afci-!r'ti af beccu
m~i’ sagði heilbrigðismálaráð
herra.
Bók hannesar vel tekið í tímariti
danskra bókasaína
1 febrúarhefti tímaritsins „Bog!
ens Verden", sem gefin er út af j
samtökum danskra bókasafna, |
ritar Birgit Wanting um bókina
„Langt hjem til mennesker", sem
er úrval ljóða Hannesar Péturs-
sonar í danskri þýðingu Poul P.
M. Pedersens.
Birgit Wanting segir um bók-
ina:
í bókaflokknum „Moderne fs-
GrænlancTsvélin
sótt í dag
BANDARtSKA Hercuies björg-
unarvélin er enn á Grænlands-
jöklí því að ekki var hægt að
hefja hana til flugs í gær vegna
veðurs. Hinsvegar er ráðgert að
senda áhöfn til hennar í dag, og
ef veður leyfir fljúga henni til
Syðri-Straumsfjarðar. Skemmdir
á skíðaútbúnaði vélarinnar voru
mjög “verulegar og hindra ekki
flugtak. 1
landsk 'Lyrikbiblitek", sem rit-
stýrt er af Polu P. M. Pedersen,
er komið út 2. bindi með úrvali
ljóða hins íágaða ljóðskálds og
málfræðings Hannesar Péturs-
sonar.
Þrátt fyrir sinn unga aldur
(fæddur 1931) var gerð tillaga
um það, að Hannes Pétursson
hlyti bókmenntaverðlaun Norð-
Hannes Pétursson
urlandaráðs fyrir árið 1964 og
hann hefur heiðurinn af því að
hafa þýtt verk Rilke, Kafka og
Vesaas á islenzku. Hann byggir
á klassískri hefð, hinn íslenzki
sagnaheimur blæs honum yrkis-
efni í brjóst, hann er nútíma-
skáld, sem reynir að túlka hagi
mannsins og djúp mannghugans.
Þetta er dásamleg, mjög áhrifa
mikil bók/* sem á það skilið að
vera til í sem flestum bókasöfn-
um .
Samið við Norður-
verk um kísiigúrveg
Verkið unnið á 2 árum - Tilboð
Norðurverks nam 33,9 millj. kr.
Akureyri, 3. marz. | samninga við félagið um lagn-
VEGAGF.RÐ ríkisins hefur nú in?“ ^onefnds kícP-yúryegar
milli Grimsstaða við Myvatn og
tilkynnt stjórn Norðurverks h.f. Laxamýrar.
að hún sé nú reiðubúin að hefja
Fjölbreytt kirkjuvika
haldin á Akureyri
Akureyri, 3. marz.
KTRKJUVIKA verður í Akur-
eyrarkirk’u dagana 5.—12. marz,
hin fimmta í röðinni, en kirkju-
vikur hafa verið reglulega ann-
að hvort ár siðan 1959.
Sunnudaginn 5. marz verður
æskulýðsmessa, þar sem Jón
Aðalsteinn Baldvinsson, nem-
andi í MA, predikar, og sam-
k**ma á mánudagskvöld verður
að mestu borin uppi af ungu
fólki með orgelleik, söng o*g
stuttum ræðuní.
Samkomur verða öll rúmhelg
kvöld vikunnar með fjölbreyttri
dagskrá, þar sem margir lista-
menn koma farm. Ræðumenn
verða m.a. séra Jakob Jónsson,
dr. theol., frú Laufey Sigurðar-
dóttir frá Torfufelli, séra Bolli
Gústafsson _ og séra Ingþór Ind-
riðason. Á miðvikudagskvöld
Framh. á bls. 31
Munu samningar hefjast næstu
daga.
Ráðherrar þeir, sem mál þetta
heyrir undir, samgöngumálaráð-
herra og fjármálaráðherra, hafa
nú nýlega tekið ákvörðun um,
að verkið skuli unnið á tveim-
ur árum, en miðað við þá til-
högun átti Norðurverk h.f. hag-
stæðasta tilboð í verkið, tæp-
lega 33.9 milljónir króna.
Stjórn Norðurverks mun nú
leggja kapp á söfnun þess hluta
fjár sem á vantar samkvæmt
heimild félagslaganna. —
Hlutabréf verða seld í útibúi
Landsbankans á Akureyri og í
athugun er sala á þei-m á ýmsum
öðrum stöðum á Norðurlandi.
* — Sv. P.