Morgunblaðið - 04.03.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. MARZ 1«®7.
17
Góð beit sparar hey
Fréttabréf úr Mývatnssveit
ísing hafði setzt á stög bátana og siglutré, en alla leiðina hingað var siglt gegn norðangarran-
um.
Nýtt fiskiskip
til Isafiar&ar
Björk, Mývatnssveit, 18. febr.
í DAG er þorraþraell. Heita má
að þorrinn hafi allur verið
frekar góðviðrasamur hér, úr-
komur næstum er.gar, mjög væg
frost, og stundum nokkur hita-
stig ofan við frostmark. Sauðfé
allsstaðar verið sett út, enda víð-
ast hvar sæmileg beit, þótt
aumsstaðar sé að vísu nokkuð
svellað. Margir ættu að vera
búnir að spara allmikil hey und-
angenginn góðviðristíma. Það
sem af er þessum mánuði hefur
silungsveiði í net undir ís í Mý-
▼atni verið góð, og margur máls-
verður fengizt þaðan.
Félagslíf með ágætum.
Félagslíf hefur verið með ágæt
um hér nú um tíma, enda veður
og færi upp á það ákjósanleg-
asta til þeirra hluta.
Þorrablót var haldið hér fyrir
uokkru, hófst það með veglegri
matarveizlu. Á borðum var alls-
konar góðgæti og hið girnilegasta
á að líta, virtist þar í engu við
nögl skorið. Ekki tókst að ljúka
6r trogum þótt iengi væri setið
▼ið borð og vel að verið. Ketill
I>órisson í Baldursheimi sagði
ferðasögu, þá er ha-nn fór á land-
búnaðarsýningu í Lundúnum í
desembermánuði síðast liðnum.
Tók sú frásögn rúmlega eina og
háifa klst. Mjög var þetta fróð-
leg frásögn en óþarflega ýtarleg.
Fieiri lásu upp á þorrablóti, enn-
fremur var spurningaþáttur,
•öngur, og síðast en ekki sízt var
dansað af miklu fjöri 1 lokin.
í síðustu viku fór fram dans-
kennsla í Skjólbrekku. Kennar-
•r voru úr Reykjavík, þau Sig-
urður Hákonarson og Edda Rut
Pálsdóttir. Þátttaka var geysi-
mikil í dansinum eðia nokkuð á
•nnað hundrað, allt frá fimm-sex
ára börnum, upp í sextuga ungl-
inga, og auðvitað allir aldurs-
flokkar þar á milli. Má með
sanni segja, að þá viku var
dansað mikið í Mývatnssveit.
Fyrir síðustu helgi komu hing-
að í sveitina þeir Hannes Haf-
stein, _ erindreki Slysavarna-
félags íslands, og Tómas Hjalta-
son, lögregluþjónn úr Reykjavík.
Stofnuðu þeir félagar hér björg-
unarsveit karla er hlaut nafnið
„Stefán“. Slysavarnadeild
kvenna, Hringurinn, gekkst fyrir
því að gefa fólki kost á kennslu
hjá þeim Hannesi og Tómasi í
hjálp í viðlögum, m.a. hina svo-
kölluðu blástursaðferð. Margir
notuðu sér þessa kennslu, enm-
fremur sýndu þeir kvikmyndir.
Vonandi verður einlhver árangur
af starfi þeirra félaga hér og
hingaðkomu, ber að þakka það.
SnjóbíU og beltissleðar.
Mývatningar hafa nýverið fest
kaup á nýjum snjóbíl. Er bíllinn
kominn til Húsavíkur og bíður
þar eftir snjó. Margir einstakling
ar hér í sveitinm gáfu rausnar-
legar upphæðir til kaup á bíln-
um. Vona allir hér að þessi bíll
eigi eftir að reynast vel og koma
í góðar þarfir.
Tveir vélbeltasleðar hafa ný-
lega verið keyptir hingað í sveit-
ina, verður fróðlegt, að vita, hver
reynsla verður af þeim hér.
Lömb skila sér.
Á síðastliðnu hausti hurfu tvö
lömb úr lambahópi frá Garði
hér í sveitinni. Þótt mikið væri
leitað fundust þau hvergi, virt-
ist eins og jörðin hefði algjörlega
gleypt þau. Fyrir nokkrum dög-
um komu lömb þessi fyrir eigi
langt frá túngirðingunni í
Garði. Ekki er vitað með vissu
hvar þau hafa haldið sig allan
tímann.
Vinna hjá Kísiliðjunni.
Nokkrir menn hafa síðan um
áramót unnið hjá Kísiliðjunni,
þar er tíðin hefur verið svo hag-
stæð. Einnig hefur að undan-
förnu daglega verið flutt á bíl
efni til verksmiðjunnar frá Húsa
vík. Svo sem kunnugt er hafa
verið boðin út iíu íbúðarhús, er
reisa á í sumar. Ekki er enn vit-
að, þegar þetta er xitað, hverjir
fá að byggja þessi hús. Ef tíð
leyfir verður farið að taka fyrir
grunnum alveg á næstunni.
Eldingar á lofti.
Síðastliðið miðvikudagskvöld,
nánar tiltekið á áttunda tíman-
um, sáust margar eldingar hér á
suðurloftinu. Veður var þá gott,
suðaustan gola og bjart. Undir-
ritaður var þetta kvöld að koma
frá Húsavík, þegar suður í Aðal-
dalinn kom, sáust fyrstu elding-
arnar. í rúma klukk ustund
glömpuðu síðan eldingar með
Isafirði, 2. marz. —
NÝTT og glæsilegt fiskiskip
Júlíus Geirmundsson ÍS 270 kom
hingað í kvöld. Báturinn er
smíðaður í Bobenburg í Austur-
Þýzkalandi og er annar af átta
bátum, sem míðaðir verða þar
stuttu mikillibili, þar til komið
var upp í Mývatnssveit. Taldar
voru eigi færri en 30 til 40 eld-
ingar, sumar voru ákaflega skær
ar og lýstu upp suður himinn-
inn. Var þetta í senn bæði stór-
fenglegt, og jafnframt mjög
tignarleg sýn. — Kristján.
fyrir íslendinga, sem kemur til
landsins. Áður var komið Slétta-
nes til Þingeyrar.
Júlíus Geirmundsson er 268
lestir að stærð og er hann búinn
mjög fullkomnum fiskileitar-
tækjum og sú nýjung er við
Simradfiskileitartækin, að þeim
fylgir sjónvarpsskífa, svo að
unnt er að fylgjast með fiski-
göngunum í sjónvarpi. Er þetta
fyrsta íslenzka fiskiskipið, sem
fær slíkan búnað.
Skipstjóri er Vignir Jónsson,
kunnur aflamaður hér vestra,
Framhald á bls. 15.
Gunnar G. Scliram ritar Vettvanginn í dag — og fjallar hann um ísland
og þróunarlöndin. — Er ekki orðið tímabært fyrir okkur íslendinga að
hefja skipulagða aðstoð við þróunarl öndin og setja saman okkar eigin
þróunaráætlun? — Norðurlöndin hafa með sér víðtæka samvinnu um
framkvæmdir m.a. í Kenya og Tanzaniu en íslendingar hafa engan þátt
tekið til þessa. — Myndu ekki ungir íslendingar vilja halda tii starfa í
þróunarlöndunum?
E IHS og nú er málum komið
munum við fslendingar vera
eina þjóð álfunnar, sem ekki tek
ur þátt í aðstoðinni við þróunar-
löndin. Þó sýna skýrslur Efna-
hagsstofnunarinnar í París að
▼ið erum ein tekjuhæsta þjóð
veraldar og lifum í þeim vellyst-'
ingum og bílífi, sem aðeins þekk
iot hjá ríkustu iðnaðarþjóðum
Vesturlanda.
Þessvegna er það vitanlega
ekki frambærileg röksemd að
▼ið höfum ekki efni á því að
leggja hönd á plóginn við það
▼erk að yrkja ófrjósama jörð
þróunarlandanna og breyta þar
*irð í akur. Öllu lengur ættum
við ekki að láta það um okkur
'tpyrjast, íslendingar, að við sé-
um svo sérgóðir sem þessi af-
(taða bendir til. Og ekki dugar
nú heldur sú viðbára að við sé-
um svo einangraðir norður í ís-
hafi, að okkur skipti aldeilis
engu máli hvernig fólk lifir og
deyr í öðrum löndum.
Raunar þarf ekki að efast um
hug þjóðarinnar í þessu efni.
Hann kom svo glöggt og ótví-
rætt í ljós í fjársöfnun ,,Herferð-
ar gegn hungri“ hér um árið, að
þar þarf ekki í neinar grafgötur
að fara. Þá tóku landssamtök
æskulýðsfélaganna að sér að
safna á nokkrum vikum fé til
matvælaframkvæmda, svo forð-
að yrði hungursneyð í efnasnauð
ustu löndunum og var það Land-
búnaðarstofnun Sameinuðu þjóð
anna sem þar hafði forgöngu.
Þá reyndist þjóðin þrisvar eða
fjórum sinnum örlátari á silfur
sitt en jafnvel bjartsýnustu menn
innan „Herferðarinnar“ höfðu
látið sig dreyma um. Síðan þarf
ekki um það að spyrja að aðstoð
við íbúa þróunarlandanna er
mál, sem íslendingum er hug-
stætt.
En 1 „Herferðinni“ var ein-
ungis unnið að ákveðnu verk-
efni, sem aðeins er einn tak-
markaður þáttur þess, sem nefnt
er þróunaraðstoð. Síðan henni
lauk höfum við látið deigan síga.
Þegar OECD gefur út skýrslur
um framlög þjóða til aðstoðar
við þróunarlöndin finnumst við
hvergi þar á blaði. Eru þá und-
anskilin nokkur skylduboðin
framlög vegna þátttöku okkar í
Sameinuðu þjóðunum, svo sem
til Barnahjálparinnar og FAO.
Fjársöfnunin mikla sýndi að hér
eru þó allar forsendur þess að
við komum á fót okkar eigin
þróunaráætlun og vinnum að
henni eftir því sem hugvit og
efni leyfa, ár frá ári. Sú áætlun
þarf að vera sett saman af þeim
landssamtökum, sem hug hafa á
málinu og ríkinu, með heimild
Alþingis, því enn er hér þess
leikur eftir. Innan ramrna slíkrar
áætlunar þarf að skipuleggja
framlag okkar ár frá ári, bæði
að hvaða verkefnum það á að
beinast, svo mestur árangur ná-
ist, og einnig hitt hvernig fjárins
verður aflað. Sé miðað við
reynslu Norðurlandaþjóðanna
virðist hagkvæmt að um slíka
samvinnu ríkis og félagsaðila
verði að ræða. Þannig er tryggð-
ur nokkur árlegur tekjustofn og
jafnframt það að áhugi einstakl-
inganna og frjóar hugmyndir fái
að sitja í fyrirrúmi.
Slíkri þróúnaráætlun eða þró-
unarstofnun ættum við að koma
á fót hið fyrsta og myndi þá Al-
þingi árlega verja til hennar því
fé sem hæfa þykir, auk þess sem
hún hefði til umráða frjáls fram-
lög einstaklinga og félaga í land-
inu. Á vettvangi þeirrar áætlun-
ar væri bæði unnt að vinna að
sérstökum verkefnum og eins
gæfist þar tækifæri til þess að
samhæfa starf félagssamtaka,
eins og „Herferðarinnar“ og ann-
arra áhugasamra aðila í þessum
efnum. Fyrir forgöngu Ólafs
Björnssonar prófessors sam-
þykkti Alþingi fyrir tveimur ár-
um þingsályktunartillögu um at-
hugun þessara mála. Má því bú-
ast við að senn komi aftur til
kasta þingsins að fjalla um þró-
unarmálin, enda margir þing-
menn orðnir þeim vel kunnir af
alþjóðavettvangi, þar sem þau
hefur borið hátt að undanförnu.
P
Sj f við gerum ráð fyrir því
að einstaklingar og ríki gangi
senn í eina fylking um fram-
kvæmd íslenzkrar þróunaráætl-
unar vaknar þessi spuming:
Hvað getum við gert?
Verkefnin eru nær óteljandi
og því er mikilvægt að haga val-
inu svo, að til sem mests gagns
megi verða. í upphafi virðist
ekki óskynsamlegt að leita sam-
vinnu um framkvæmdir við þær
þjóðir, sem þegar hafa hlotið all-
margra ára reynslu í starfi í þró-
unarlöndunum. Næst standa okk
ur þar Norðurlandaþjóðirnar og
skal hér aðeins minnzt á tvö
verkefni, sem þær hafá með
höndum og okkur stendur til
boða að taka þátt í.
Norðurlandaráð ákvað á þingi
sínu árið 1961 að efna til sam-
starfs ríkisstjórna Norðurlanda
um aðstoð við þróunarlöndin.
Hafa síðan ýmsar merkar fram-
kvæmdir séð dagsins ljós af
hálfu Norðurlandanna fjögurra,
utan íslands. í Tanzaníu hefur
hin norræna áætlun staðið fyrir
byggingu skóla og heilsugæzlu-
stöðva og er starfslið þeirra stofn
ana að miklu leyti komið frá
Norðurlöndum. f Kenya hafa
Norðurlöndin unnið að fram-
kvæmd svipaðrar áætlunar, sem
einnig hefur gefið góða raun.
Utan þessa samstarfs á vegum
Norðurlandaráðs er unnið að
framkvæmd ýmissa annárra á-
ætlana af hálfu hvers einstaks
lands. Er sérstök ástæða til þess
að vekja athygli á starfi Norð-
manna. Þeir hafa í Pakistan
stofnað til kennslumiðstöðva í
sjávarútvegi og fiskveiðitækni.
Gætum við íslendingar annað-
hvort hafið aðild að hinni nor-
rænu áætlun eða farið að for-
dæmi Norðmanna um kennslu í
fiskveiðitækni og sjómennsku.
Þeir fáeinu íslenzku skipstjórar,
sem á vegum FAO starfa að slík-
um verkefnum, hafa sýnt að þar
má lyfta Grettistökum. Því hér
skortir ekki viðfangsefnin. held-
ur miklu fremur það að við hefj-
umst handa að eigin frumkvæði.
H ér á landi tíðkast hvorki
herskylda né þegnskylduvinna
sem kunnugt er. En er loku fyrir
það skotið að ungir fslendingar
myndu margir hverjir vilja
verja tU þess nokkrum misser-
um að starfa í hinum efnasnauðu
löndum Afríku og Asiu að svip-
uðum verkefnum og að framan
greinir?
Ég held ekki. Og þeir myndu
snúa heim reynslunni ríkari, fróð
ari um þann stóra heim, sem ut-
an endimarka Evrópu liggur og
við höfum svo lítið sinnt til
þessa.
Vitanlega má segja um öll
þessi mál: Við höfum ekki efni
á því, íslendingar, að standa í
því stappi að kenna svertingjum
og Indíamönnum að veiða fisk
eða fækka sjúkdómum. Við höf-
um kappnóg að gera við að elta
okkar eigin síld og byggja upp
eigið land, sem er svo skelfing
stórt, miðað við hina sigildu
höfðatölu.
En því er þá til að svara: Hef-
ur þriðja tekjuhæsta þjóð í
heimi efni á því að sitja til efsta
dags, án þess að sjá spönn út
fyrir Dyrhólaey eða Gerpi —
þótt ekki væri nema vegna þess,
sem eitt sinn var nefnt sálar-
heill?
Gunnar G. Schram.