Morgunblaðið - 10.05.1967, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. MAf 1067.
15
FEGURDARSAMKEPPNI
Heitasti dogur í
Moskvu í 90 úr
Moskvu 8. maí. AP — NTB.
A SUNNUDAG varð veður heit-
ara í Moskvu en nokkru sinnl
fyrr í síðastliðin níutíu ár. Hit-
inn komst upp í 29 stig á Cel-
síus og olli margvíslegu öng-
þveiti. Geysilegur mannfjöldi
þyrptist út úr borginni til bað-
staðanna umjiverfis hana og mik
il brögð voru að því, að vélar
bifreiða ofhitnuðu og bifreiðarn-
ar stöðvuðust og yliu umferðar-
truflunum.
Sumarkveðja. — Jóh. S. Kjarval.
Hallgrímur Sveinsson, Hrafnseyri:
Minnismerki Hraíns
Sveinbjarnarsonar
Hrafn Sveinbjarnarson á Eyri
við Arnarfjörð, sem síðar var
nefnd eftir honum og kölluð
Hrafnseyri, mun hafa verið ein-
hver mesti ágætismaður, sem
saga vor forn og ný greinir frá.
Eins og kunnugt er, var Hrafn
uppi á Sturlungaöld, róstursam-
asta tímabili Islandssögunnar,
þegar helztu menn landsins bár-
ust á banaspjótum og glopruðu
að lokum niður sjálfstæði þjóð-
arinnar í hendur erlendu valdi.
Ekki hefur Hrafns Sveinbjarnar
sonar verið minnzt fyrir víga-
ferli og ofstopa, sem var eitt
helzta einkenni þessa tímabils,
heldur fyrir mannkærleika þann
og fórnfýsi sem hann auðsýndi
meðbræðrum sínum.
Fyrir nokkru vakti hinn góð-
kunni læknir Páll Kolka máls
á því, að verðugt væri að reisa
minnismerki um Hrafn Svein-
bjarnarson á Hrafnseyri, og
lagði reyndar fram nokkra pen-
ingaupphæð í þessu skyni. Þar
sem frekar hljótt hefur verið
um þetta framtak læknisins,
vildi ég leyfa mér að vekja
nokkra athygli á þessu máli.
Það er raunar skemmtilegt að
læknir skuli hafa um þetta for-
göngu, þar sem Hrafn mun hafa
verið einhver færasti læknir í
Norðurálfu á sinni tið. Meðal
annars var hann skurðlæknir
svo góður, að undrum sætir.
Skar hann t. d. eitt sinn þvag-
stein úr manni og fleiri læknis-
verk vann hann sem ótrúleg
munu þykja, þegar haft er í
huga hve tæki öll og aðbúnaður
mun hafa verið frumstætt á
hans dögum.
En það var í fleiru en læknis-
störfum sem Hrafn Sveinbjarn-
arson skar sig úr fjöldanum.
Trúlegt er að margt manna hafi
sótt til læknisins göfuglynda,
enda segir saga hans frá því, að
heimili hans hafi staðið öllum
opið, hvert sem dvelja vildu
lengur eða skemur og matur var
þar til reiðu endurgjaldslaust,
hverjum er hafa vildi. Ekki er
þess heldur getið, að Hrafn hafi
tekið gjald af sjúklingum sínum.
Samgöngumál Vestfirðinga
hafa löngum þótt erfið, af skilj-
anlegum ástæðum. Höfðinginn
Hrafn á Eyri kom þar líka við
sögu. Hafði hann tvö skip í för-
um, eitt á Arnarfirði og annað á
Breiðafirði. Fengu allir sem
vildu og á þurftu að halda,
ókeypis far yfir firðina. Þætti
það góð þjónusta í dag, þótt
ólíku sé saman að jafna.
Fræg eru í sögunni viðskipti
þeirra Hrafns og Þorvalds
Vatnsfirðings, banamanns hans.
Þrisvar fór Þorvaldur aðför að
Hrafni áður en fékk komið hon-
um á kné. Er mælt, að í annarri
aðför Þorvaldar að Hrafni hafi
Þorvaldur og förunautar hans
verið orðnir skólitlir eftir langa
ferð. Lét þá Hrafn skera þeim
skó, auk þess sem hann lét færa
þeim mat. Um þetta og fleira
sem hér hefur verið drepið á,
geta menn lesið í Hrafns sögu.
Að vísu mun talið, að sá sem
hana skráði • hafi verið vil-
hallur Hrafni, og hlutur Hrafns
verið gerður betri en t. d. hlutur
Þorvalds. En þótt ekki sé nema
helmingur sannleikur í þeirri
sögu, mundi það nægja til að
halda nafni Hrafns á lofti.
Það mun mála sannast, að við
fslendingar eigum fátt minja
um líf og starf forfeðra okkar
í landinu, annað en handritin,
en þau munu að vísu nægja okk-
ur til nokkurrar frægðar enn um
sinn. Sögustaði eigum við marga
og merkilega, en fátt minnir á
þeim á fornar tíðir, annað en
landið sjálft. Hrafnseyri við
Arnarfjörð er engin undantekn-
ing frá þessu. Ekki er nú margt
sem minnir þar á líf og starf
foringjans mikla, Jóns Sigurðs-
sonar sem fæddist þar og ólst þar
upp, og ennþá síður er þar nokk-
uð sem minnir okkur á Hrafn
.Sveinbjarnarson, sem uppi var
mörgum öldum fyrr. Á hundrað
ára afmæli Jóns Sigurðssonar ár-
ið 1911 var honum reistur bauta-
steinn á Hrafnseyri, fyrir for-
göngu Böðvars heitins Bjarna-
sonar prófasts, sem þar var
prestur í mörg ár. Þessi bauta-
steinn er hvoki glæsilegt eða
stórt minnismerki, en er því
táknrænna í einfaldleik sínum;
Aðeins stór íslenzkur blágrýtis-
steinn með upphleyptri vanga-
mynd af forsetanum með sverð
og skjöld í bakgrunni. Það færi
vel á því, að Hrafni Sveinbjarn-
arsyni yrði reist minnismerki á
staðnum í svipuðum dúr, einfalt
og óbrotið, en þó táknrænt í
gerð sinni.
Margt mun nú ef til vill segja
sem svo, að við höfum margt
þarfara að gera en að reisa
minnismerki yfir menn, sem eru
löngu horfnir af sjónarsviðinu,
og má það ef til vill til sanns
vegar færa. En okkur er hollt
að minnast þeirra manna, sem
báru gæfu til að vera samtíð
sinni leiðarljós með breytni
sinni, og á það ekki hvað sízt
við um þá Jón Sigurðsson og
Hrafn Sveiribjarna-rson. Það
þyrfti ekki að kosta mikið fé að
heiðra minningu læknisins og
göfugmennisins Hrafns Svein-
bjarnarsonarsonar, eins og bent
hefur verið á hér að framan, og
ættu samtök íslenzkra lækna
með Pál Kolka í broddi fylking-
ingar að taka að sér að koma
þessu mál í höfn.
Þess má geta hér, að stuttu
eftir að Páll Kolka vakti máls
á þessu, lagði hreppsnefnd Auð-
kúluhrepps fram fimm þúsund
krónur í þessu skyni, fyrir for-
göngu Þórðar Njálssonar hrepp-
stjóra á Auðkúlu.
Hallgrímur Sveinsson.
Beðið fyrir
starfskröffum
fjölmiðlunar-
tækja
Vatíkanið, 7. maí — AP
PÁLL páfi VI hvatti alla
kaþólska menn á sunnudag til
að biðja fyrir rithöfundum,
blaðamönnum, kvikmyndastjörn
um, kvikmyndaframleiðendum
og öllum þeim, sem fást við fjöl-
miðlun á einn eða annan hátt.
Hans heilagleiki hélt ræðu frá
svölum íbúðar sinnar yfir þröng
ftala og ferðamanna á St. Péturs
torginu, og minnti á, að þessi
sunnudagur væri dagur fjölmiðl-
unartækja í heiminum sam-
kvæmt samþykkt kirkjuráðsins.
Páfi sagði m.a.: „í dag bjóð-
um vér hinum trúuðu að biðja
fyrir öllum rithöfundum, blaða-
mönnurn, listamönnum og fram-
leiðendum. Vegna sterkrar að-
stöðu þeirra til að hafa áhrif á
þjóðfélagið, er ábyrgð þeirra
mikil.“
3fa daga asaræður
í Neðri málstoluusii
— um aðild Breta að Efnahags-
bandalagi Evrópu
London 8. maí AP — NTB.
í DAG hófust í Neðri málstofu
brezka þingsins þriggja daga um
ræður um umsókn Breta um að-!
ild að Efnahagsbandalagi
Evrópu. Harold Wilson, forsætis !
Táðherra, hóf umræðurnar með
ræðu, þar sem hann sagði, að
staða Breta væri sterk — þeir
3 úia dreiígui
fyrír jeppo
UMFERÐARSLYS varð kl.
14.40 í gærdag er þriggja ára
drengur, Baldur Borgþórsson, til
heimilis að Skúlagötu 66, varð
fyrir Landrover-jeppa á Snorra-
braut rétt norðan við gatnamót
Bergþórugötu.
Baldur mun hafa hlaupið af
vestari gangstétt Snorrabrautar
og út á götuna. Lenti hann fyrir
jeppanum, skall í götuna og fór
jeppinn yfir drenginn, en svo
heppilega vildi til, að drengur-
inn lenti á milli 'hjólanna.
Baldur meiddist á höfði og var
hann fluttur í Landakotsspítala
að lokinni rannsókn í Slysavarð-
stofunni.
ættu ekki aðeins um þá tvo
kosti að velja, að fá aðild eða
fara á vonarvöl — þeir ættu
margra anarra kosta völ. En eins
og nú væri komið málum, teldi
hann aðild að handalaginu beztu
leiðina, sem Bretar bætu valið.
Hann gerði ljós, að stjórn hans
mundi leggja fram formlega
beiðni um aðild þegar á mið-
vikudagskvöldið, nokkrum
klukkustundum eftir að umræð-
unum lyki.
Wilson lagði á það áherzlu,
að margir hefðu álitið fyrir
fimm árum, er Bretar reyndu
að komast í bandalagið, að þeir
ættu enga aðra útleið — það
-væri annaðhvort „Evrópa eða
dauðinn". En svo væri engan
veginn, þeir ættu um margar
leiðir að velja og nú yrðu þeir
að velja. Wilson ræddi ýmis atr-
iði, bæði kosti og galla þess að
ganga í bandalagið. Einnig ræddi
hann um innflytjendavandamál
Breta í þessu sambandi, en forð-
aðist að ræða í smáatriðum þau
mörgu vandamál, sem fyrirsjáan
legt er að koma fram við um-
sókn um aðild að bandalaginu.
Hann lagði hinsvegar áherzlu á
að umsókninni fylgdu engar
skuldbindingar varðandi breyt-
ingar á varnarmálum Evrópu,
né varðandi kjarnorkuvopnamál
Evrópu.
0. Oarlstcfíor
sen, farsljári
LAUGARDAGINN 29. f. m. lézt
í Danmörku Börge Christoffer-
sen tryggingafræðingur, aðalfor-
stjóri vátryggingafélagsins „Bal-
tioa“ á 61. afmælisdegi sínum.
B. Cristoffensen var einn a<
þekktustu tryggingamönnum í
Damriörku og naut þar mikils
álits, enda hlóðust á hann fjöldi
trúnaðarstarfa. f sl. mánuði varð
hann formaður Assurandör
Societetet.
Margir tryggingamenn ' hér
höfðu af honum náin kynni og
mátu hann mikils.
í um þrjátiu ár hafði hann haft
með höndum ýms samskipti við
íslenzk trygginafélög.
Hann var meðal annara einn
frummælenda á ráðstefnu al-
mannatrygginga á Norðurlönd-
um, sem haldin var hér 1960 og
var þá kona hans með honum.
Danskir tryggingamenn hafa
hér misst einn af sínum færustu
forustumönnum.
Vinir hans hér sakna hans og
þakka góð kynni.
Stefán G. Björnsson. ^