Morgunblaðið - 24.05.1967, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1967.
Sigurður Sveinbjarnarson
frúboði
ÞRIÐJUDAGSKVÖLDIÐ 16.
þ-.m. barst sú fregn, að látinn
væri Sigurður Sveinbjarnarson,
trúboði. Hann dó í sjúkrahúsinu
Sólvangi í Hafnarfirði eftir
langa og stranga legu.
Sigurður var fæddur að Gilj-
um í Hálsasveit í Borgarfjarðar-
sýslu, 1. april 1875, sonur hjón-
anna, sem þar bjuggu þá, Soffíu
Árnadóttur og Sveinbjörns Þor-
bjarnarsonar, og var hann því
rúmlega 92 ára þegar hann dó.
Mig brestur þekkingu til að
rekja hér nánar frændagarð Sig-
urðar, en það veit ég þó, að hann
var kominn af traustum bænda-
ættum úr Borgarfjarðar- og
Mýrasýslum, og á mannvæn-
legt frændalið um Borgarfjörð
og víðar um land.
Sigurður mun hafa alizt upp
í föðurhúsum og mat mikils for-
eldra sína, einkum þó móður
sina, sem mun hafa verið mann-
kostakona, sem ól börn sin upp
í guðsótta og góðum siðum
þeirra tíma.
Sigurður var snemma settur
til vinnu og vann í uppvextin-
um alla algenga sveitavinnu,
eins og þá var siður, og síðar
stundaði hann einnig sjóróðra á
Suðurnesjum, réri m.a. í Sel-
vogi. Ekki var það siður í æsku
Sigurðar, að unglingar nytu
mikillar menntunar, og var svo
einnig um hann, en hann var
greindur vel og góðum gáfum
gæddur og tókst því, með sjálfs-
menntun, þegar hann þroskað-
ist, að verða vel að sér um
marga hluti, svo óvíða var kom-
ið að tómum kofunum hvað sem
við hann var rætt.
Ungur lærði Sigurður að
sýnda og varð hann hinn bezti
sundmaður, og um skeið sund-
kennari. Þeirri íþrótt hélt hann
við og iðkaði fram á elliár, var
tíður gestur í sundlaugum
t
Maðurinn minn og faðir
okkar,
Bjarni Jóhannesson,
Miðtúni 68,
verður jarðsunginn frá Dóm-
kirkjunni föstudaginn 26. maí
kl. 10.30. Jarðarförinni verður
útvarpað.
Fríða Ólafsdóttir og dætur.
Reykjavíkur og setti svip sinn á
þær áratugum saman.
Upp úr aldamótunum fluttist
Sigurður Sveinbjarnarson til
Ameríku. Dvaldi hann þar mörg
ár, og fekk þar kanadískan rík-
isborgararétt. Eldri bróðir Sig-
urðar, Árni, mun áður hafa verið
farinn vestur um haf. í Kanada
vann Sigurður alla algenga
vinnu en mest þó við járn-
brautarlagningar og aðra vinnu
hjá járnbrautarfélögum, einnig
nokkuð við veiðiskap í fiski-
vötnum Kanade.
Dvöl Sigurðar í Ameríku varð
honum örlagarík. Ætlun hans
mun upphaflega hafa verið sú,
að stofna þar heimili og setjast
þar að, og bendir það ótvírætt
til þess, er hann gerðist kana-
dískur rikisborgari. En ákveðin
atvik í lífi hans, sem ekki verða
rakin hér, lágu til þess, að hann
tók að leiða hugann meir og
meir að trúmálum, enda votu
þá uppi þar vestra sterkir trú-
arlegir straumar. Það varð
Hvítasunnuhreyfingin, sem
sterkustum tökum náði á huga
h-ans, þó hann teldist ekki til
hennar né annarrar sértrúar-
safnaða. Sigurður Sveinbjarnar-
son var maður hreinslkiptinn.
Hann kunni illa allri hálfvelgju,
hræsni og óhreinskilni. Hann
gat ekki fellt sig við þær kenn-
ingar, sem hirtu eitt úr Biblí-
unni en höfnuðu öðru. Annað
hvort var Biblían „Guðs orð“
eða hún var það ekki. Mer.n
áttu því, að hans dómi, um
tvennt að velja, að viðurkenna
aðra hvora þessa staðreynd og
hafna þá hinni. Smám saman
náði sú hugsun fullkomnum
tökum á honum að gefa sig að
kristniboði og eftir mikla and-
lega þrengingu urðu umskiptin
miklu í lífi hans 7. júli 1914.
Þann dag tók hann- þá ákvörð-
un, að eigin sögn, að helga líf
sitt upp frá því trúboðs- og
prédikunarstarfi og boða þá
kenningu, sem hann hafði öðl-
azt vissu um að væri hin eina
rétta kristna kenning. Kenning
Krists og postula hans. Hann
ákvað þá að hafna öllu, sem
heimurinn hafði að bjóða. Hann
ákvað að kvænast ekki, vera al-
gjör bindindismaður á tóbak,
áfengi og skemmtanir og lifa
það, sem eftir væri ævinnar
sem óbrotnustu lífi og láta
hverjum degi nægja sína þján-
ing, verða farand-prédikari,
sem í lífi og starfi lifði sam-
kvæmt kenningu sinni. Þetta
tókst Sigurði með Guðs hjálp að
efna. Trúboðsstarfinu var allt
líf hans helgað frá árinu 1914 til
1963, eða í 49 ár, en þá lagðist
hann blindur og ellilúinn á
sjúkrahúsið Sólvang í Hafnar-
firði og dvaldi þar til dánardags,
eins og fyr segir.
Þegar hin miklu tímamót
urðu í lífi Sigurðar, var hann 39
ára gamall. Hann hóf þá þegar
að búa sig undir trúboðsstarf
sitt. En til þess að hann gæti
rækt það sem skyldi, þurfti
hann að verja miklum tíma í að
læra og tala enska tungu, svo
vel að lýtalaust væri, og eign-
ast nægan orðaforða á því máli.
Þetta tókst honum með dugnaði
sínum og ástundun. Hann sótti
allar þær samkomur, sem hann
taldi sig hafa gagn af í þessu
skyni og hlýddi á snjalla ræðu-
menn. Hann varð góður ræðu-
maður á ensku, þó sú tunga yrði
honum auðvitað aldrei jafntöm
og móðurmálið. Rúmlega fimm-
tugur — 1926 — kom Sigurður
aftur til íslands og tók að boða
trú hér, en flutti hingað alkom-
ihn þó eikki fyrr en um 1936 og
íslenzkan ríkisborgararétt fékk
hann ekki aftur fyrr en 1949.
í hinum engilsaxneska heimi
hefur það lengi tíðkazt, að sá,
sem telur sig hafa boðskap að
flytja, reisir sér ræðustól í al-
menningsgarði eða annars stað-
ar á almannafæri, þar sem leyft
er að fólk safnist saman, og
flytji þar boðskap sinn. Átti
þetta sérstaklega við um trú-
boða og stjórnmálamenn meðan
t Konan mín, Margrét Þorsteinsdóttir, se-m lézt að heimili dóttur oikk ar, Akurgerði 1, Reykjavík, miðvikudaginn 17. þ.m., verð- ur jarðsett fimmtudaginn 25. þ.m. kl. 13.30 frá Fossvogs- kirkju. Fyrir mína hönd og annarra vandamanna Ingimar Jónasson. t Útför eiginmanns míns, Georgs S. Hólm, Hverfisgötu 34, fer fram frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 25. þ.m. kl. 3 síðdegis. Bryndís Guðbjartsdóttir. t Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför Hannesar Briem. Aðstandendur.

t Jarðarför eiginkonu minn- ar, móður okkar, tengdamóður og ömmu, Bryndísar Guðjónsdóttur, Bugðulæk 18, fer fram frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 25. maí kl. 3 síðd. Þeim sem vildu minnast hinn- ar látnu, er bent á minningar- kort byggingarsjóðs Hall- grímskirkju eða líknarstofn- anir. Guðbjartur Egilsson, Svavar Ármannsson, Jónína Ósk Kvaran, Axel Kvaran og synir, Guðrún Hafliðadóttir, Rúnar Guðbjartsson og börn. t Faðir minn og tengdafaðir okkar, Guðni Jónsson, beykir, sem andaðist á fjórðungs- sjúkrahúsinu á Akureyri 22. maí, verður jarðsunginn frá Akureyrarkirkju föstudaginn 26. maí kl. 2 e.h. Guðný Pálsdóttir, Óskar Guðnason, Geirlaug Guðmundsdóttir. t Minningarathöfn um flug- mennina Egil Benediktsson, Ásgeir Einarsson og Finn Th. Finnsson, fer fram í Dómkirkjunni laug ardaginn 27. þ.m. kl. 10.30. Athöfninni verður útvarpað. Flugsýn.
aðgangur að blöðum var erfið-
ari en nú er. Frægastur slíkra
staða er Hayde Park í London.
Á þeim tíma, sem Sigurður
Sveinbjarnarson hóf trúboðs-
starf sitt, þ.e. á fyrri stríðsárun-
um og næstu árin eftir þau, var
þessi aðferð múkið notuð til að
ná til almennings með boðskap
sinn, bæði í Bretlandi og sam-
veldislöndum þess. Það var því
ekkert óeðlilegt, að Sigurður
veldi þá leið til þess að kynna
boðskap sinn. Hér á íslandi, og
á Norðurlöndum yfirleitt, hefir
þessi boðskaparaðferð ekki náð
að festa rætur svo teljandi geti
talizt og þess vegna þótti það
verulegum tíðindum sæta, þegar
Sigurður Sveinbjarnarson hóf
að flytja fagnaðarerindið með
þessum hætti á Lækjartorgi í
Reykjavík, árið 1936, eða fyrir
32 árum. Þar boðaði hann svo
íslendingum trú í 18 ár, eða til
ársins 1953, er hann í síðasta
sinn talaði þar, 78 ára að aldri
og þá orðinn mjög sjóndapur.
Ræðustóll Sigurðar á Lækjar-
torgi var kassi og stóð hann á
honum, er hann flutti ræður
sínar. Hann var prýðilega máli
farinn og hafði svo þróttmikla
rödd, að til hans heyrðist víða
um miðbæinn, þegar hann beitti
röddinni og hjóðbært var. Um-
hverfis 'ræðustól hans safnaðist
ávallt nókkur hópur vegfarenda,
sem hlýddu á mál hans. Kenn-
ing hans var ómyrk og enginn
þurfti að vera í vafa um, hvað
Sigurður taldi rétt og hvað
rangt eða hvar hjálpræðis væri
að leita. Frelsarinn, Jesús Krist-
ur, endurlausnari heimsins, var
eina hjálpræðisleiðin fyrir alda
og óborna, engin önnur leið var
til. Hann boðaði, eins og post-
ularnir: „Jesúm Krist og hann
krossfestan", og „að ekki er
hjálpræðið í neinum öðrum því
að eigi er heldur annað n-afn
undir himninum, er menn
kunna að nefna, er oss sé ætlað
fyrir hólpnum að verða“.
En Sigurði Sveinbjarnarsyni
nægði ekki Lækjartorg eitt sem
trúboðsstöð. Á surnrum lagði
hann land undir fót og fór um
allar íslandsbyggðir og flutti
boðskap sinn, og allsstaðar
hafði hann sama háttinn á.
Hann talaði úti til vegfarenda,
talaði blaðalaust og hafði ritn-
inguna í höndum, er hann flutti
mál sitt. Þetta er myndin, sem
flestir eldri fslendingar eiga af
Sigurði Sveinbjarnarsyni á ár-
unum 1936 til 1953. Yngri kyn-
slóðin man hann ekki lengur,
nema e.t.v. sem óljósa bernsku-
minningu. Og þetta er einmitt
sú mynd, sem á að geymast sög-
unni af þessum sérstæða og
milkla persónuleika, sem áreið-
anlega var meira misskilinn en
skilinn af trúlítilli og villuráf-
andi samtíð sinnL
Leiðir okkar Sigurðar Svein-
bjarnarsonar lágu fyrst saman
árið 1944. Ég hafði þá skrifað
grein í dagblað í Reykjavík um
spádóma Biblíunnar. Sigurður
hafði lesið greinina og kom rak-
leitt til mín með merkilega
enska bók, um spádóma Biblí-
unnar, sem hann hafði eignazt í
Ameriku. Vildi hann lána mér
bókina, sem fjallaði að nokkru
einnig um þau efni, sem ég hafði
skrifað um,
Við ræddum þá lengi saman
en áttum ekki samleið í mörgu.
Síðar kom Sigurður oft til mín
og við ræddumst við bæði um
trúmál og mörg önnur vandamál
mannlegs lífs. Mér fannst gott
að tala við Sigurð, þótt hann
væri ekki neitt mjúkmáll. Hann
gekk svo hreint og beint að
hverju máli og honum gekk svo
vel að skilja kjarnann frá hism-
inu, að mér lærðist fljótt að tala
við hann á þann veg, að gagn
yrði að, en til þess að viðræður
við hann gætu borið verulegan
árangur, varð að þekkja skap-
lyndi Sigurðar, og kunna að um-
bera hann á vissum sviðum.
Mér eru minnisstæðar fyrstu
viðræður okkar um bænina.
Sigurður lagði höfuðáherzlu á
það, að „lifa bænalífi“, sem
hann kallaði, en það var að
biðja daglega til Drottins um
leiðsögn og hjálp í lífsbarátt-
unni, og þó væri þetta alveg
sérstaklega nauðsynlegt, þar
sem eitthvað sérstakt væri að,
þar sém við sérstaka erfiðleika
eða mikil vandamál væri að
eiga. Ég var trúlítill á bænina
og mátt hennar, en datt þó ekki
í hug að andmæla þessari skoð-
un hans og hlýddi því með at-
hygli á rök hans og leiðbeining-
ar.
Svo var það einn dag, er við
ræddum þessi mál heima hjá
mér, að Sigurði fórst orð á
þessa leið: „Það er ekki sama
hvern maður biður. Margir
biðja til guðs án þess að hug-
leiða hvaða „guð“ þeir eru að
biðja, en „guðirnir" eru margir,
eins og Páll postuli segir, og
einn þeirra er „guð þessarar
aldar“, en það er djöfullinn,
mannkynsmorðinginn, eins og
Luter kallaði hann forðum“.
Minn kirstindómur var þá á því
stigi, að ég átti fremur erfitt með
að samsinna þessu athugasemda-
laust. Þá hélt hann áfram: „Sá
einn mun öðlast bænheyrslu,
sem biður Jesú Krist, því hann
er ekki aðeins frelsarL heldur
Frelsarinn — hinn eini og
sanni frelsari, sem einn getur
frelsað menn frá synd og
dauða og gjörbreytt lífi þeirra.
Til hans eiga menn að snúa sér
með vandamál sín, og tala við
hann um þau, eins og þau eru.
Hver sá sem fer til læknis, ræðir
við lækninn um veikindi sín um
það sem er að, en talar ekki við
hann um veðrið eða daginn og
veginn. Hið sama gildir þegar
menn leita til Frelsarans með
vandamál sín. Hefur Hann ekki
sagt: „Komið til mín allir, sem
eigið í erfiðleikum, og ég mun
hjálpa yður“, og hví skyldu þá
þeir, sem skírðir eru til nafns
Krists, ekki gera það?“
Á þessa leið var kenning Sig-
urðar. Við ræddum einnig or-
sakir ýmsra vandamála, og þar
kom enginn heldur að tómum
kofunum hjá Sigurði Svein-
bjarnarsyni. Hann efaðist ekki
um, að „höfðingi þessa heims“
— djöfullinn — ætti þar í mest-
an, og raunar allan þáttinn.
Hann afneitaði ekki tilveru hins
illa valds, frekar en postular
Krists. Hafði ekki Páll postuli
sagt: „Baráttan, sem vér eigum
í er ekki við hold og blóð —
heldur við andaverur vonzkunn-
ar í himingeiminum“. Annað-
hvort er þetta rugl eitt hjá Páli
eða það getur ekki merkt annað
en það, að sú barátta sem háð
er við hið illa í heiminum sé
anðlegs eðlis, er barátta við
ósýnilegar illar verur, sem
stjórna gerðum manna, og menn
þurfa að varast þær, og komast
undan valdi þeirra, annars ná
þær öllum völdum í lífi fólks.
Ég hugleiddi oft það, sem bar
á góma í viðtölum okkar Sig-
urðar, og ég sannfærðist um, að
rök hans voru rétt. Hans sanna
kristna lífsskoðun gat ekki
byggzt á öðru en þessi: Að Jesú
Kristur væri Frelsarinn, sem
Þökkum innilega öllum
þeim, sem heiðruðu okkur á
gullbrúðkaupsdegi okkar, 17.
maí sl.
Kristín Jónsdóttir
Guðni Jónsson frá Jaðri.
/
Hjartans þakkir færi ég öll-
um þeim sem glöddu mig með
heimsóknum, gjöifum og hlýj-
um kveðjum á 70 ára afmæli
mínu 14. maí sl. Guð blessi
ykkur öll.
Guðfinna Sesselía Benediktsd.
Túngötu 10, Keflavík.