Morgunblaðið - 15.09.1967, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. SEPT. 19-67
3
HIÐ nýja og glæsilega skip,
Eldborg GK 13, kom í gær
til heimahafnar, Hafnar-
fjarðar, en það er stærsta
stáfskipið, sem til þessa hef-
ir verið hyggt hér á landi.
Aðaleigendur þess eru þeir
Gunnar Hermannsson, skip-
Stjóri og Þórður Helgason, 1.
vélstjóri,
Á blaðaimanamfundi í gær léí-u
þ-eir mjöig vel yfir hinu nýja
skipi, sjólhæfni þas.s og öillum
búnaði og töld.u frágiang allan
á smíði þe.ss ineð miklum ágæt-
um. Skipiið er smíðað h.já Slipp-
slöðdnni á Akuneyri og var for-
stjóri hen.nar, Skafti Ásklelsson,
um borð í skipiniu í gær og gafet
Maðiamönnum færi á að ná tali
af hon.um ásamt eigendum.
Eldborgin er sú þriðja í röð-
in.ni með þess.u nafni í eigu sömu
mianna, en þau skip hafa verið
hinar miestu happaifleytur.
Hin nýja Eldborg er 415 lest-
ir eftir hinn nýj'a miáli (557 eftir
gamila málinu) og það mun a>uð-
vieldliega geta borið 550 lestir af
aifila. Þ-að er búið 990 ha. MAN-
vðl og gekik 12,4 mílur í reynislu-
för.
Það er algert nýmæli og nýj-
Eldborg siglir inn á Hafnarfj arðarhöfn. (Ljóism.: Kr. Ben.)
Nýja Eldborg í heimahofn:
Tvtdekkun fiskiskipa nýjung hérlendis
ruig í sambandi við byggingu
og frágang þessa skipis, af fiski-
skipi að vera, hér á landi, að
það er búið tveimur þiiliföruim og
neðri lestin, eða það rými sem
er undiir neðra þilfari er skipt
með kirossskiílrúmum heiium oig
af fuLlum styrkleika, svo raiunar,
er um fjórar lestir að ræða', a.uk
þess mikllai lestairrýmis, sem sivo
er á milli þiilfa'ranna, en bi'lið
milli þeirra er 2,20 á hæð, svo
þar er gotit vininupláss.
Gunnar Hermannsson, skip-
stjóri, sagði að skipið gæti raun-
ar stundað aillar veiðar, sildiveið
ar, línuiveiða'r, fcogveiðair o.s.frv.
og unnið og genigið mikið frá
afla sínum um borð. Það hefir
einniig bæði kælileisitar og frysti-
les'tar og því mjög mikla hæfni
ti'l að ganiga frá öl'Lum afla. Þá
má að sj'álfsögðu kom.a fyrir alls
konar vinnsluvélum á neði'a þil-
fari, t.d. hausinigar og slógdrátt-
arvélum og salita þar þúsundir
tun.na af síld á hiaifi úti' og skóflla
siðan í tunnur, en síðan yrði
slídinn.i raðað betur í landi.
Þefcta hefði einmitt, oig getur nú
þagar komið sér vel, í &amibatndi
við það hve Langt er að sækja
aflan.n á miðin nú í sumar.
f rauninni m.á segja, að um
borð í skipinu megi kiom.a fyrir
heilu síldarplani, þar sem vélar
vinna miesta verkið í samibandi
við vimnslu aÆlans, svo sem siíid-
aninnar.
Síkipið kostar um 28 milljónir
og er srníðað eftir flokkunum
þýzika Loyds. Það er sérstakilega
styrkt til siiglingar í ís. Þá hef-
ir skipið siíldardælu og þveriskrúf
ur, oiíuknúniair frá aðiailvél, 100
hestafla orku hvor. Verð skips-
ins er talið fýllilega sambæri-
legit við verð skipa í sama flokki
á Norðu'rlöndum og eigendiur
létu þass sérisitiafcl'ega getið, hive
fnágangur væri allu.r vandaður
cg m.un vandaðri en gerðiiist um
samskonar skip smíðuð erlend-
is. Suðuivinna þótiti með eindæm
um góð, en hún er jafman rann-
söbuð af skipaeftirlitinu og
þurfti hver-gi urn að bæta. í
skjpinu eru nú rúm fyrir 18
manns, en gætu verið fleiri, þvi
hvergi eru fLeiri en tiveir í Lkefa.
Mannailbúðir eru .allar afitiu.r í
skipinu og er vatnsþétit skilrúm
milli mannarýmis og leista.
Þetta er ekki einasta stærsta
stálskipið, sem smiðað hafir ver-
ið hér á lan.di, heldu.r stærsta
fiskiskip, sem smíðað hefir ver-ið
fyrir íislenzka fis'kiflotann síðan
1000 tonna fcogararnir voriu smáð-
aðir.
Skipið er að sjálfsögðu búið
öllum fulllkomnustu fisikileitar-
tækjium og si'glingatækjiUim, en
það h-efir auk þess þá nýj.ung,
sem kal'la mætti fisksjónvarp,
en með því er hægit að fylgjast
með fiskinum neðansjiávar í frek
a-ri mæli en. gert er með asdiik-
in.u og fisksjiánni. Tækið er
amerískt, S. S. 200 Zona.
Skafti Áskelsson sagði að
fyrsti tæiknifræðingur Slipp-
stöðvarinnar á Akureyri væri
Þore'tieinn Jónsson Oig hefði hann
haft yfirums'jón með smíði skips
Lns, Nú getur Sllippstöðin byigigt
2500-*3000 tonn,a skip í binu nýjta
biúsi sinu, sem er fullíbúið. SOdaífiti
sagði, að byggingartkninn væri
enn of langur hjá þeim, en þar
kæimi til bæði skontur á þjálf-
uðuim mönnum og nægum vélai-
kosti, en eigendur skipsins létu
þó vel af ga.ngi varksins.
Skafti aagði, siem dæmi um
góða samvinnu við þessa skips-
eiigendur, að hann hefði verið að
spyrja einn sinna mianna nýlega
hvorf hann væri ekki þreyttiur,
hann hefði haift í mörigu að snú-
ast, hvoirt ha.nn gæti gert það
verk, sem þá kriafðisit úriLau«snar.
Starf.smaðu,rinn sagðislt aldrei
verða þreyttur á að vinna fyrir
Gunnar Hermiannsson cng þá fé-
iaiga. Gunna.r Hermannsson,
Skipstjóri, sagði um hæl, að ef
þeir ætLuðiU að leita fyrir sér um
smiði nýs skips, myndu þeir
ekki fara anmað en til Slippsitöðv
ar,inn)ar á Akureyri.
Sýnir þetta að samvimma hefir
verið góð með kaupen,dum oig
verktökum.
Að loikum lögðu þeir álhierzlu
á, eigendur og Skaftii, að hér
væri um aigeria, nýjung í sfcipa-
smiiði að ræða hér á landi, þar
sem væru tvídefckim. Auðvitað
væri af því mlkill kostnaður, en
skipið hefði líka miargfalda
möguleika til nýtingar og frá-
gangs aflams. Ekki má svo
glleyma örygginu í að undirlest-
in er fjórskipt, svo aflinn get-
ur ekki kastazit til í henni. —
Skipið fer á síldveiðar um helg-
ina.
BRIDGEMOTIÐ:
ISLAND13. SÆTI

ÍSLENZKA sveitin á Evrópu-
mótinu í bridge í Dublin heldur
áfram sigurgöngunni. í 16. um-
ferð sigruðu þeir sveitina frá
Grikklandi með 8—0. í hálfleik
var staðan 59:11, en leiknum
lauk 128:55, yfirburðasigur.
Sveitin er nú í 3. sæti með 85
stig, en Ítalía er efst með 100
stig og í öðru sæti er Frakkland
með 87 stig.
Ítalía er nær öruggur sigur-
vegari og fari svo er það í 7.
sinn sem Ítalía hlýtur Evrópu-
meistaratitilinn. Baráttan um
annað sætið er afar hörð milli
Frakklands, íslands, Noregs og
Bretlands. Aðeins 5 stig skilur
á milli Frakklands, sem nú er
í öðru sæti og Bretlands, sem
er í 5. sæti. Annað sætið í keppn-
inni veitir rétt til þátttöku í
næstu heimsmeistarakeppni, ef
reiknað er með að ítalska sveit-
in sigri í keppninni, því þangað
kemst ítalska sveitin hvort sem
er, sem núverandi heimsmeist-
ari.
í 16. umferð urðu úrslit m.a.
þessi:
Portúgal — Noregur 5—3
Frakkland — Danmörk 8—0
ísland — Grikkland 8—0
ísrael — Bretland 8—0
Að 16 umferðum loknum er
staðan þessi hjá efstu sveitun-
um:
1. Ítalía 100 stig
2. Frakkland 87 —
3. ísland 85 —
4. Noregur 84 —
5. Bretland 82 —
6. Sviss 79 —
7. Holland 76 —
8. Svíþjóð 74 —
9. ísrael 66 —
Þórður Ilelgason I. vélstjóri, Skafti Áskelsson forstjóri og Gunnar Hermannsson skipstjóri.
Framih. á bls. 24
STAKSTEIMAR
V aldaj aínvægi
í þjóðfélaginu
f lýðræðisþjóðfélagi skiptir
miklu, að sæmilegt jafnvægi sé
milli hinna mismunandi áhrifa-
aðila innan þess. Riðlist það
jafnvægi og einn eða fleiri að-
ilar verði áhrifamiklir úr hófi
kemur slagsíða á þjóðfélags-
bygginguna — og afleiðingar
þess geta orðið margvúslegar og
fæstar til góðs. Hér á landi hef-
ur eðlilegt jafnvægi milli hinna
ýmsu áhrifaaðila í þjóðfélaginu
tæpast verið fyrir hendi um
langt skeið. Af þeim sökum hef-
ur hið íslenzka þjóðfélag verið
frábrugðið ýmsum öðrum lýð-
ræðisþjóðfélögum, sem við
þekkjum bezt til. Þetta er sér-
staklega áberandi í starfi stjórn
málaflokkanna hérlendis, sem
hafa meiri áhrif á flestum svið-
um þjóðlífsins en títt er um
stjórnmálaflokka í öðrum lýð-
ræðislöndum. Þetta kemnr
einnig fram i því, að verkalýðs-
samtökin hafa reynzt mun
öflugri hér en samtök atvinnu-
rekenda og hefur það berlega
komið í ljós í kjarasamningum.
Eðli atvinnurekstrar hér á landi
hefur einnig valdið því, að hann
byggir mjög á lánsfjármagni og
er þess vegna ekki eins óhiáður
þeim. sem yfir því ráða og titt
er í öðrum löndum. Ef til vill
skapar fámenni þjóðarinnar og
hinar sérstöku aðstæður hér-
lendis þetta jafnvægisleysi milli
hinna ýmsu áhrifahópa í þjóðfé-
laginu, en engu að síður er nauð
synlegt að menn geri sér íulla
grein fyrir tiiveru þess.
Flokkavald
Væntanlega munu flestir safn
mála um, að stjórnmálaflokk-
arnir hér á landi hafi um langt
árabil seilzt til meiri áhrifa á
fleiri sviðum þjóðfélagsiiis en
títt er um stjórnmálaflokka í
öðrum lýðræðislöndum. Þetta
kemur t. d. berlega í ljós í
áhrifavaldi stjórnmálaflokk-
anna yfir velflestum lánastofn-
unum landsins, bæði ríkisbönk-
unum og hver kyns sjóðum, sem
hafa yfir ljánsfiármagni að
ráða. Stjórnmálaflokkarnir hafa
einnig mikil áhrif á sviði menn-
ingarmála en fulltrúar þeirra
starfa í fjölmörgum nefndum,
sem hafa úrslitaáhrif um starf-
semi á sviði menningarmála.
Vera má, að annað kerfi mundi
ekki reynast betur en það, sem
nú er við líði, en mörgum mun
finnast stjórnmálaflokkarnir
leita óþarflega mikið til tak-
markaðs hóps starfandi flokks-
manna, þegar til þess kemur að
skipa eða kjósa fulltrúa í nefnd-
ir og ráð og að skaðlausu mætti
leita víðar til fanga í þeim efn-
um. Flokkavaldið kemur og
skýrlega fram í tengslum stjórn-
málaflokkanna við blöðin, en í
flestum lýðræðislöndum í hin-
um vestræna heimi eru blöðin
hið nauðsynlega mótvægi gegn
flokkavaldinu. Stjórnmálaflokk-
arnir munu telja sér þessi áhrif
j^fir blöðunum nauðsynleg en
margir telja, að það mundi
stuðla að heilbrigðari stjóm-
málastarfsemi hér á Iandi, ef
: tengsl blaðanna við flokkana
yrðu rofin.
Bíkisvaldið
Ef til vill kemur þetta jafn-
i vægisleysi, sem hér hefur verið
gert að umtaisefni gleggst fram
í samskiptum Alþingis og ríkis-
valdsins. Fyrir þá, sem fylgjast
með störfum Alþingis utan frá
a m.k., virðist sem þingið sé um
of háð ríkisvaldinu og embætt-
ismönnum þess og hafi ekki
nægilega aðstöðu til þess að taka
sjálfstæðar ákvarðanir í málum.
Hér kemur svo á móti. að vera
má, að sá flokksagi, sem ein-
kennir Alþingi okkar, sé nauð-
synlegur til þess að stjórnar-
störf gangi snurðulaust.