Morgunblaðið - 20.09.1967, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. SEPT. 1967
Ver/ð nœrgœtin
við dýrin
Bandarískt fjármálarit um Búrfell og álbrceðslu:
Til fyrirmyndar öðrum þjóðum
I. Slátrun búfjár.
Samband Dýraverndunarfélaga
fslands (SDÍ) leyfir sér afi
vekja athygli á nokkrum megin-
atriðum reglugerðar um slátrun
búfjár:
1) Þegar búfé er slátrað skal
þess gaett, að eitt dýrið borfi eigi
á slátrun annarra ag að þau dýr,
sem til slá-trunar eru leidd, sjái
ekki þau, sem þegar hefur verið
slátrað. Ennfremur sé þess vand-
lega gætt, að blóð ag gor renni
ekki undir búfé sem bíður slátr-
unar.
2) í hiverju sláturhúsi skal
vera sérstakur banaklefi.
3) Eigi mega aðrir deyða bú-
fé en fullveðja og samvizkusam-
ir menn, sem kunna að fara með
þau áhöld sem heimilt er að nota
við deyðingu.
4) Börn innan 14 ára aldurs
mega ekki vera viðstödd eða
aðstoða við deyðingu búfjár t.d.
hræra í blóði, blóðga o.s.frv.
5) Við slátrun skal þess ávallt
gætt, að dýr sé meðvitundarlaust
áður en því er látið blæða með
skurði eða hjartastungu.
6) Ekkert dýr með deyða með
hálsskurði, mænustungu né
hjartastungu — hvorki við heima
slátrun eða í sláturhúsi.
7) Hross, nautgripi og svín
skal deyða með skotvopni, sauð-
fé og geitfé annað hvort með
skotvopni eða helgrímu.
8) Að marggefnu tilefni skal
vakin athygli á því að brynna
þarf og gefa fóður þeim slátur-
dýrum, sem geyma verður á slát
urstað yfir nótt eða helgi. Vegna
stórgripa, sem geyma þarf, er
til þess er mælzt, að í sláturhús
um, þar sem stórgripaslátrun fer
fram, séu básar búnir jötu og
brynningartækjum.
Ath.: Þar sem rannsóknir hafa
sýnt að hinar nýju „hljóðlausú'
fjárbyssur eru á allan hátt mann
úðlegri en hinar eldri, eru slátur-
leyfishafar hvattir til þess að
afla sláturhúsum sínum slíkra
tækja.
II:
Göngur og réttir eru að hefj-
ast, því eru framundan stór-
feldir reksitrar og búfé eð’a flutn-
ingar með vögnum og skipum..
Samband Dýraverndunarfélaga
íslands leyfir sér því að vekja
athygli á eftirfarandi atriðum
reglugerðar um meðferð búfjár
við rekstur og flutninga:
1) Við rekstur og flutninga
skal ávallt sýna búfé fyllstu
nærgætni, svo að því líði vel eins
og kostur er.
2) Þegar sauðfé ei flutt á bif-
reiðum, skal ávalt hafa gæzlu-
mann hjá því, jafnvel þó um
skamman veg sé að ræða.
3) Sérstaka athygli vill stjórn
SDÍ vekj.a á því, að samkvæmt
gildandi reglugerð um flut.ning
búfjár er algerlega óheimilt að
flytj búfé í tengivögnum (t.d.
jeppakerrum eða heygrindum),
sem eigi er leyfilegt að hafa
menn í til gæzlu.
4) Bifreiðar þær, sem ætlaðar
eru til sauðfjárflutninga, skal
útbúa með pallgrindum, sem
skulu vera svo þéttar, að eigi sé
hætta á, að dýrin festi fætur í
þeim, og gerðar úr traustum
sléttum við, án skarpra brúna
eða horna. Eigi skulu slíkar pall-
grindur vera lægri en 90 cm.
Hólfa skal pall sundur í stíur, er
rúmi eigi yfir 12 kindur. Ef flutn
ingaleið er lengri en 50 km. á
að hólfa pallinn sundur í miðju
að endilöngu, svo að engin stía
nái yfir þveran flutningspall.
5) Á pallium sé komið fyrir
þeim útbúnaði, sem bezt dregur
úr hálku, svo búféð nái að fóta
sig, sem bezt. Séu notaðar grind-
ur, líkt og þær sem tíðkast í f jár-
húsum, skulu rima.r vera tivö-
faldar, þær efri þver§um á bíl-
pallinum og þéttari en rimar í
fjárhúsgrindum.
6) Leitazt skal við að flytja fé
meðan dags'birtu nýtur. Verði
— um iðnvœðingu og nýtingu náttúruauðlinda
í MARZHEFTI bandaríska
því eigi við komið, ska.1 hafa
ljós á bifreiðarpalli, svo að vel
sjáist um allan pallinn meðan
á flutningi stendur.
7) Til að forðast hnjask eða
meiðsli skal búa svo um, að
unnt sé að láta búfé ganga á
flutningspall og af.
8. Ef flutningur tekur lengri
tkna en 12 klst., skal sjá dýrun-
um fyrir nægilegu fóðri og
vatni.
Vakin skal athygli gangna-
manna á því, að tekin sé fjár-
byssa með í göngur, svo deyða
megi lemstráð fé með skoti. Var-
ast skyldu gangnamenn að reiða
eða flytja á annan hátt lemstrað
fé.
f stjóm SDÍ
Þorbjörn Jóhannesson, form.
Tómas Tómasson, varaform.
Hilmar Norðfjörð, gjalkeri
Þorsteinn Einarsson ritari
Ásgeir Ó. Einarsson, ritari
Guðmundur Gíslason Hagalín
Þórður Þórðarson
tímaritsins „Finance“, sem að
allega mun lesið í fjármála-
heimi Bandaríkjanna, birtist
grein um Ssland, þar sem sér
staklega er vakin athygli á
byggingu álbræðslunnar í
Straumsvík og Búrfellsvirkj
un. í greininni segir að þess
ar framkvæmdir geti orðið
til fyrirmyndar „öðrum þró
unarlöndum“, eins og komizt
er að orði, sem hafi yfir að
ráða meiri náttúruauðlindum
en ísland. „Þessar fram-
kvæmdir sýna, að samvinna
um nýtingu auðlinda geta
hleypt af stað iðnvæðingu,
sem er markmið flestra hinna
nýju þjóða“, segir tímaritið.
„Margar þessara þjóða hafa
yfir að ráða vatnsafla. sem þær
vilja gjarnan nota til uppbygg-
ingar orkufreks i'ðnaðar en slíík-
ur iðnaður krefst imikillar fjár-
festingar í upphafi og fjánmagn
er takmarkað um heim allan-
Þessar framkvæmdir eru einnig
athyglisverðar að því leyti, að
fjármagn til þeirra kemur bæði
frá einkaaðilum og opinberum
aðilurn. ísland hefur sýnt, að
til þess að afla slíks fjármagns,
er ekkert sem kemur í stað lán-
strausts, sem skapast hefur
vegna stjórnmálalegs öryggis,
og þess, að íslendingar greiða
sikuldir sínar og eru reiðubúnir
að takast á við efnahagsleg
vandamál, þegar þeirra verður
vart. Þessir eiginleikar gerðu
fslandi kleyft að afla fjár-
magns til þessara framkvæmda
og reynsla annarra þjóða gæti
orðið hm sama.“
Blaðið *egir, að það kunni
að virðast fráleitar fyrirætlanir
að byggja ál'bræðslu á íslandi,
sem . staðsett sé langt norður í
Atlantshafi, þúsundir mílna frá
báxítnámum og áli, en mikil og
ódýr raforka sé skýringin á þvi,
að þetta sé hægt. Það segir enn-
fremur að hér sé um að ræða
mikla fjárfestingu á íslenzkan
mæliikvarða, fjárfestingu, sem
mundi samsvara 100 milljarða
dala fjárfestingu í Bandarikj-
unum. Það segir, að öflun fjár-
magns til framkvæmdanna hafi
verið þeim mun erfiðari, sem
margir aðilar hafi átt hlut að
máli og hver og einn gætt sinna
hagsmuna vandlega. Ennfremuir
hafi þetta tekizt á erfiðum tím-
um í hinum alþjóðlega fjármála
heimi og eigi það bæði við um
alþjóðlegar lánastofnanir og
einkaaðila. Blaðið gerir siðan
nokkra grein fyrir atvinnulífi
íslendinga, segir, að sérfræð-
ingar telji fiiskimiðin umhverfis
landið hin auðugustu í heimi og
telur fslendinga meðal mestu
fiskveiðiþjóða heims. Síðan seg-
ir blaðið: „Samt sem áður óttast
íslendingar, að hin góðu lifs-
Átta menn hafa verið formenn V.Í.
FYRSTI formaður Verzlunar-
ráðs fslands var Garðar Gísla-
son. Garðar sbofnaði umboðs-
verzlun í Leith 1901 og setti upp
útibú í Reykjavík 1903 og heild-
verzlun. Fluttist hann hingað til
lands 1909. Á seinustu árum sín-
um rak hann heildverzlun í New
York, um skeið með útibúi í
Suður-Ameríku, en synir hans
og tengdasonur ráku verziunina
hér heima. Garðar var um fjöl-
margt brautryðjandi í ísL Verzl-
unarmálum.
Ólafur Johnson var formaður
Verzlunarráðs 1921. Ólafur stoff
aði heildsölufyrirtækið O. John
son og Kaaber árið 1906. Hann
var verzlunarerindreki í Ame-
ríku 1917—18 og lét mörg við-
skiptamál til sín taka, einkum
á vegum Verzlunarráðsins. í
formannstíð hans var stofnað til
kaupþings, er tók til starfa upp
úr áramótum 1922.
Hallgrímur Benediktsson var
formaður Verzlunarráðs frá
1934 — 1949. Hallgrímur var
einn af helztu kaupsýslumönn-
um síns samtíma og kom víða
við opinber mál og félagsskap.
í formannstíð hans komu mörg
merkileg mál fram, m. a. vora
Verzlunaráðinu sett ný lög 25.
júní 1934, að ýmsu leyti miðuð
við ný verkefni og nýjan verka-
hring, og skyldi ráðið meira en
áður sniðið eftir starfsháttum
sams konar erlendra verzlunar-
ráða.
Eggert Kristjánsson tók við
formannsstörfum 1949 og gegndi
þeim til ársins 1956. Eggert
stofnaði umboðs- og heildverzl-
un sína 1922. Einnig stofnaði
hann ásamt fleirum Kexverk-
smiðjuna Frón 1926 og átti auk
þess sæti í stjórn fleiri fyrir-
tækja, Eggert var formaður Fé-
lags islenzkra stórkaupmanna
1932—1949 og heiðursfélagi þess.
Hann sat í stjórn Félags ís-
lenzkra iðnrekenda 1933—1939
og átti ennfremur sæti í stjórn
Vinnuveitendasambandsins.
Gunnar Guðjónsson var kos-
inn formaður á aðalfundi Verzl-
unaráðsins 1956. Gunnar er
mjög kunnur athafnamaður og
hefur t. d. verið stjórnarformað-
ur Olíuverzlunar íslands,
Sænsk- íslenzka frystihússins
h.f„ og átt sæti í stjórn Síldar
og fiskimjölsverksmiðjunnar í
Reykjavík, verið í varastjórn
Sölumiðstöðvar hraðfrystihús-
anna og í Samlagi skreiðarfram-
leiðenda, og þegar Stéttarsam-
band fiskiðnðarir.s var stofnð
1964, varð hann formaður þess.
Þorvaldur Guðmundsson
gegndi formannsstörfum Verzl-
unarráðsins 1962—1965. Þor-
Garðar Gíslason
fyrsti formaður V. í.
valdur er þekktur athafnamaður
og hóf sinn atvinnurekstur vest-
ur á ísafirði 1935, en þar rak
hann ásamt öðrum niðursuðu-
fyrirtæki. Þorvaldur var for-
stjóri niðursuðuverksmiðju SÍF
í Reykjavík 1937—1944, en það
ár stofnaði hann fyrirtæki sitt
Síld og fiskur og hefur rekið
það síðan. Þorvaldur hefur haft
mikil afskipti af veitinga og
gistihúsamálum hérlendis og
í FLESTUM atvinnurekstri skap-
ast þörf á að endurskoða með
nokkru millibili þann ramma,
sem athafnasvæði, húsakostur og
niðurskipan hans ásamt skipu-
lagi véla, tækja, birgðageymslana
og flutningaleiða markar starfs-
seminni. Þetta á ekki sízt við í
vaxandi fyrirtækjum, þar sem
þrengsla gætir og þörf er við-
bótar eða nýs húsnæðis. Hér geta
einnig hreinar hagkvæmniástæð
ur legið til grundvallar, eða búa
starfseminni betra skipulag og
nýta betur núverandi aðstöðu.
Skiptir að sjálfsögðu miklu
máli, að forstöðumönnum fyrir-
tækja, hvort heldur um er að
ræða iðnfyrirtæki, dreifingar-
fyrirtæki eða annan rekstur, sé
ljóst, hvaða tökum vandamál af
þessu tagi skuli tekin.
Dagana 4.-5. okt. efnir Iðn-
aðarmálastofnun íslands í sám-
starfi við Industrikonsulemt
A/S til kynningarnámskeiðs um
þessi mál og verður þar í aðal-
staðið fyrir rekstri hótelanna
Þjóðleikhúskjallarinn, Lídó,
Hótel Saga, Hótel Loftledðir og
Hótel Holt. Þorvaldur hefur átt
sæti í bankaráði Verzlunar-
banka fslands frá upþhafi og er
nú formaður þess, auk annarra
trúnaðarstarfa, sem honum hafa
verið falin.
Magnús Brynjólfsson var for-
maður Verzlunarráðs 1965—1966.
Magnús er eigandi og forstjóri
Leðurverzlun Jóns Brynjólfsson-
ar frá 1927. Hann er stofnandi
niðursuðu verksmiðjunnar Ora-
Kjöt og Rengi h.a. og stjórnar-
formaður þess fyrirtækis frá
1956. Magnús hefur gegnt fjöl-
mörgum trúnaðarstörfum. Hann
hefur t. d. verið formaður skóla-
nefndar Verzlunarskóla íslands
frá 1954 og í stjórn Iðnaðar-
málastofnunar íslands frá 1954.
Núverandi formaður Verzlun-
arráðs er Krístján G. Gísllason,
sonur Garðars Gíslasonar fyrsta
formann þess. Starfaði Kritján
við fyrirtæki föður síns, unz
hann stofnaði eigið fyrirtæki
1941 í Reykjavík og síðan í New
York árið eftir. Kristján var for-
maður Félags íslenzkra stór-
kaupmanna 1959—1963 og átti
sæti í stjórn ýmissa annarra
félaga t. d. Verzlunarmannafé-
lags Reykjavíkur.
atriðum fjallað um eftirfsirandi:
Markaðsáætlanir. Áætlanir um
starfssemina: Magn, vinnuafl,
húsrými og vélakostur. Fram-
leiðniþróun.
Staðsetning fyrirtækisins. Að-
alskipul-ag: Nýting lóðar og gólf-
rýmis. Gerð byggingar, Flutn-
ingatæki- og leiðir.
Deiliskipulag.
Birgðaflutningaj'- og geymslur.
Skrifstofur.
Húsgögn við skipulagsstarfið.
Dæmi. Kvikmyndir.
Fyrirlesarar verða sérfræðing-
ar frá Industrikonsulent A/S og
Iðnaðarmálstofnun íslands. Þessi
kynning er ætluð fyrir forstöðu-
menn fyrirtækja og nánustu
samstarfsmenn þeirra.
Allar nánari upplýsingar og
umsóknareyðuiblöð er að fá í
Iðnaðarmálastofnun íslands,
Skipholti 37, þar sem kynning
fer fram. Umsóknarfrestur er til
2i3. sept. nk.
(Fréttatilkynning frá IMSÍ)
kjör þeirra verði sikert, ef fiskur
inn bregst og sú sfeoðun er út-
breidd, að ísland verði etoki full-
giildur þátttakamdi í fnamföruim
20- aldarinnar fyrr en fjöl-
breyttni atvinnuveganna hefur
verið aukin og stóriðnaður
byggður upp. Að því er stefnt
með BúrfellsvÍTkjun og álbræðsl
unni. Aukin fjölbreyttni í út-
flutningi er mikilvæg fyrir þjóð
ir, sem lifa á verzlun við aðra.
Engu að síður hefur nokkurs
ótta gætt vegna þessara fram-
fevæmda. ísland er lítið land og
þjóðin er fáimenn. fslendingar
hafa jafnan litið erlend áhrif
illu auga og það eru áhættur
fólgnar í því að hleypa miklu-
erlendu fjármagni inn í landið.
En það er til marfes um styrk-
leika og þroska íslenztos stjórn-
'arfars að þessar fyrirætlanir
tótoust. Mikil erlend fjárfesting
er algeng í þróunarlönd, en
sjaldan þegar fólk getur sagt
hug sinn við kjörborðið og er
hrætt við erlend áhrif“.
Greininni lýkur með þessum
orðum: „Þetta litla land hefur
ráðist í tvær mitolar fram-
kvæmdir- Þær virðast ætla að
takast. Þetta var ekki auðvelt.
Til þ~i5S þurfti þát töku sviss-
nesfca álfyrirtækisins, Alþjóða-
bankans og bandarísfera einka-
aðila, seim hafa yfir fjármagni
að ráða, svo sem tryggingarfé-
laga og fjárfestingarsjóða. Þegair
virkjun tekur til starfa og
bræðsla álsins hefst 1969 er eng-
inn vafi á, að ísland verður
orðinn fullgildur aðili í efna-
hagsþróun 26. aldarinnar og hef-
ur sett öðrum þróunarlönd for-
dæmi“.
M. Spiljak
kom hér við
FORSÆTIiSRÁÐ HERRA Júgó-
slavíu, Mika Spiljak, kom við á
íslandi á leið sinni í opinbera
heimsókn til Kanada. Flugvél
forsætisráðherrans, skrúfuþota
af gerðinni Illjusin 18 frá Jugo-
slavian Airways, lenti á Kefla-
víkurflugvelli laust eftir hádegið
á sunnudag. Með í förinni var
varautanríkisráðherra landsins
og einnig margt fólk, sem rnun
koma fram á degi Júgóslavíu á
Heimssýningunni í Montreal, en
sá dagur er nú á næstunni.
Alls munu um 80 manns hafa
verið með flugvélinni, sem hélt
vestur um haf í gærmorgun.
Forsætisráðherrann skoðaði m.a.
Reykjavík meðan á dvölinni stóð.
Kynningornómskeið um
skipnlngningn vinnustöðvn