Morgunblaðið - 27.01.1968, Blaðsíða 12

12
MORGrUN'BLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JANTJAR 196«
Rætt við Þór Guðjónsson veiði-
málastjóra
MORGUNBLAÐIÐ átti fyrir
skömmu samtal við Þór Guð
I jónsson, veiðimálastjóra, og
' spurði hann um það helzta
sem væri að gerast í veiði-
málum — bæði hvað snertir
sumarlaxveiðina og laxeldis-
málin.
— Hvernig var laxveiðin í
sumar. Þór?
— Við erum ekki búnir að
fá endanlega tölu um lax-
veiðina. en í 'heild mun sl. ár
hafa verið með beztu veiði-
árum. Veiðin var mjög mik-
il sumstaðar, t.d. í Árnes-
sýslunni, en hvað lökust á
Norðausturlandi. Veiðin var
t.d. ágæt í Elliðaánum, Laxá
_ í Kjós, Laxá í Leirársveit.
Þverá og Norðurá, en á hinn
bóginn hefur veiðin verið
með lakara móti nú eins og
á undanförnum árum í ánum
í Húnavatnssýslu. Stafar það
sennilega af því, að afhroð
munu hafa orðið á göngu-
seiðum í sjónum sumarið
1965, þegar ísinn lá fyrir Norð
urlandi fram í júní. en sjór-
inn var þá mjög kaldur eða
2—3 gráður lægri en venju-
lega allt fram í ágústmánuð.
Þá má nefna að veiði í Laxá
Þór Guðjónsson.
í Þingeyjarsýslu var vonum
betri í sum.ar, en hún hefur
verið með minna móti á sl.
árum.
— Við víkjum að laxeldinu,
og Þór segir:
— Framfarir hafa orðið
miklar í fiskeldi hérlendis á
síðustu árum, og þróunin ver
ið ör. Setur nú fiskeldið ó-
neitanlega talsverðan svip á
veiðimálin og er árangur af
að sleppa gönguseiðum að
koma fram í sumum veiði-
ánna. Síðastliðið vor var
sleppt 120—30 þúsund göngu
seiðum í ár víðsvegar um
landið. og hefur seiðafram-
leiðslan aukizt um 100% frá
því 1966, en_þá var sleppt um
60 þúsund gönguseiðum. Ár-
ið áður var sleppt í árnar um
30 þúsund gönguseiðum.
Enn er fiskeldið þó allt á
byrjunarstigi, þar sem vissan
tíma þarf til að koma fótum
undir það — komast upp á
lagið með að ala seiðin upp
í göngustærð, koma upp eld-
isstöðvum. fá þjálfað fólk til
starfa og næg.t fjármagn.
Margir, sem fara út í fiskeldi,
lenda í erfiðleikum út af
skorti á fjármagni og er milk
il þörf á að koma þeim málum
í lag og hjálpa mönnum, sem
hug hafa á að leggja út í fisk
eldi. um hagkvæm lán til að
byggja eldisstöðvar.
— Hver er forsaga laxeld-
is í þeirri mynd, sem það er
nú?
— Byrjað var lítilshiáttar á
að fóðra laxaseiði í Borgar-
firði 1944 og í Árnessýslu
1947. Um þær mundir lagði
ég til að rfkið kiæmi sér upp
eldisaðstöðu, og Rafmagns-
veita Reykjavíkur hafði á-
form um að reisa nýtt klak-
Eldiskassar í eldisstöð Snorr a Hallgrímssonar og Kristins
Guðbrandssonar að Keldum.
hús í stað þess, sem það á
við Efri-EUiðaár, Þá hafði
Stangaveiðifélag Reykjavíkur
samþykkt á aðalfundi sínum
1948 að koma sér upp klak-
húsi. Tillaga kom fram um.
að þessir þrír aðilar samein-
uðu krafta sína og byggðu í
sameiningu klag- og eldis-
stöð. Viðræður fóru fram um
málið og í framhaldi af þeim,
skrifaði ég greinangerð um
klak- og eldisstöð 1949 og á-
ætlun um slíka stöð 1950. Sig
urður Ólafsson, verkfræðing
ur ,gerði kostnaðaráætlun um
byggingu eldisstöðvar með
mismunandi framleiðslugetu
með upphitun á eldisvatni
hluta af árinu. Ráðgert var
að stöðin yrði staðsett við
Framihald á bls. 21
Bátar eins og þessir eru mikið notaðir við veiðar nálægt landi.
„Nota gamla tundur-
skeytabáta við veiðarnar
Viðtal við dr. Jakob Magnússon
fiskifræðing, sem starfar á
Filipseyjum á vegum FAO
DR. Jakob Magnússon, fiski-
fræðingur dvaldfet hér í
stuttu leyfi um nýárið með
fjölskyldu sína, en tvö siðast
liðin ár hefur hann starfað á
Filipseyjum, á vegum Mat-
væla- og Iandbúnaðarstofnun
ar Sameinuðu þjóðanna
(FAO). Fréttamaður Morgun
blaðsins hitti dr. Jakob að
máli, og það hann að segja
frá starfi sínu og annarra
starfsmanna FAO á Filips-
eyjum.
— Það er níu manna hó.pur
sem starfar þarna undir for-
ustu Einars R. Kvaran. Hlut-
verk okkar er a-ð auka og
bæta fiskveiðar og fiskiðnað.
Þessi áætlun hófst árið 1966
og ætlunin er að vinna að
þessu í fimm ár. Það er
kannske bezt að ég skýri dá-
lítið frá staðháttum þarna.
Eyjarnar eru í hitabeltinu
eins og flestir vita og þetta
er stór eyjaklasi, þaer eru alls
um 700 og ííbúarnir um 33
milljónir. Þrjár þeirra eru þó
langstærstar, en landið sam-
anlagt er um 116 þúsund fer
kílómetrax. Þarna hefur ver-
ið mikil skipting frá fornu
fari, og þróast frumstæðar
menningar og mjög mismun-
andi. Málið er einnig breyti-
legt og þarna eru töluð ei-n
áttatíu mál eða miállýzkur.
Það er þó verið að reyna að
innleiða eitt aðalmál, Taga-
log, sem þeir kal'la svo Filip
oino. Fólkið er af malayis'k-
um kynstofni en mjög bland-
að víða. Enskan er aðal við-
skiptamálið og margir skólar
kenna á ensku. Loftslagið er
hlýtt og ra-kt, og hitinn er
ekki svo óstjórnlegur í sjálf-
um sér, en vegna rakans finn
ur maðor myn meira fyrir
honum. Hitinn er yfirleitt 30
til 33 gráður á celsíus og fer
allt upp í 40. Ef hann hins-
vegar .niður fyrir 25 gráð-
ur byrja innfæddir að skjálfa.
Fólkið er brúnt á hörund,
fremur smávaxið á okkar
mælikvarða, laglegt, vin-
gjarnlegt og gestrisið, en
jafnframt viðkvæmt í lund og
mjög stölt.
Um 95% íbúanna hafa tek-
ið kristna trú, flestir eru ka-
þólskir, en á suðurhluta eyj-
anna er enn nokkuð um Múha
meðstrúarmenn. Ég er stað-
settur í Manilla, sem er að
hluta mjög nýtízkuleg borg
með óskaplegri bílamergð, og
vegakerfið er svona og
svona. ,
— Og hvernig er starfi ykk
ar hagað?
— í þessum hópi okkar
eru ráðgjafar á ýmsum svið-
Dr. Jakob Magrnússoa.
um. Þar eru t.d. þrír skip-
stjórar sem kenna snurpu-
veiðar, togveiðar og það sem
kallað er „live bating“. Þá
eru ráðgjafar í markaðsmál-
um, frystitækni, skipaverk-
fræði, skýrslusöfnun og svo
ég í fiskifræði. Einar Kvar-
an er vélaverkfræðingur að
mennt, og sú menntun hefur
oft komið að góðum notum.
Hlutverk skipstjórans er að
innleiða nýtízkulegri veiðiað-
ferðir. Þeir fara út með bát-
um stofnunarinnar og hjálpa
þeim og öðrum til að veiða,
og kenna skipstjórunum að
út-búa þá undir veiðar.
Mitt starf er eiginlega tví-
þætt, ég kenni þeim innlendu
Fraimihald á bls. 19
Hvað segja þeir í fréttum?
Seiiaframleiðslan hefur
aukizt um 100% frá 1966