Morgunblaðið - 02.02.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. FEBRTTAR 1908
Að segja það án þess að segja það
GAMLA IÐNÓ á mánudags-
kvöldi. Æfing á nýja leikrit-
inu íhans Jökuls Jakobssonar,
Sumarið ’37 heitir það. Þarna
er eifthvað alveg nýtt á ferð-
inni hjá honum. Stíllinn er
allur annar en fyrr. Mannlífið
og umhverfið líka. Þetta er
ekki Lindargatan með báru-
járnskuimböMuinum. Miklu
nær að það sé Laufásvegur-
inn. Gott ef það er ekki gam-
alt fomemt hús með dönskum
húsgögnum. Fjölskyldan er
sýriilega í góðum efnum. Þó er
þetta ekkert nýtízku „tek“-
heimili. Annars em leiktjöld-
in ekki komin á leiksviðið í
Iðnó. Steinþór er að smíða
þau einhvers staðar úti í bæ.
Aðeins stóri stóllinn á hring-
löppinni, sem hún Helga er
alltaf að snúa sér í, stendur á
miðju sviðinu. Leikritið er
líka aðeins hálfæft, að því er
Helgi Skúlason leikstjóri tjáir
o'kkur. Og síðasti þáttur al-
veg óæfður. Mér skilst að Jök-
ull hafi tekið hann úr um-
ferð til einhverra endurbóta.
Því vitum við ekki enn hvern
ig leikritið enda. Hvort allt
fellur í ljúfa löð. Eða leikhús-
gestir þurrka í laumi tárin úr
augnkrókunum og ræskja sig
um leið og þeir ganga niður-
lútir fram í fatageymsluna.
Annars segir höfundurinn
að leikritið sé komidía. Og
Þorsteinn Ö. Stephensen bæt-
ir við: — Já, ég er sko bara
farinn heim eftir fyrsta þátt,
ef enginn vogar sér að hlæja.
Persónurnar tínast inn á
sviðið. Heimilisfaðirinn, Þor-
steinn Ö. Stephensen, börn og
tengdabörn. - Helgi Skúlason,
Helga Bachman, Þorsteinn
Gunnarsson og Edda Þórar-
insdóttir. Sú síðastnefnda er
ung upprennamdi leikkona.
Eiginlega er þetta fyrsta hlut-
verkið hennar í „alvöruleik-
húsi“ og með atvinnuleikur-
um.
Helga Bachman grípmr í
skemmtilegt gamalt hljóðfæri
þarna á sviðinu. Það nefnist
sítar, rósamálaður kassi með
42 strengjum. Hvar skyldi
vera hægt að grafa upp svo
fornan grip. Jú, afi Hönnu
Kristjónsdóttur, eiginkonu
var reglulega vel ger.t. Og það
er eins og allar persónurnar
hafi látið sér þessi upphafs-
orð að kenningu verða. Hver
talar um sitt — segir þó eitt-
hvað annað en þetta sem ligg-
ur honum á hjarta. Segir það
án þess að segja það. Minna
þannig svolítið á persónur
Chekovs.
Þrír þættir ganga sinn gang.
Á stöku stað reka ieikararnir
í vörðurnar, eins og sjálfsagt
er á æfingu. Kemur fyrir að
þeir skella upp úr yfir mis-
tökum sínum. Þorsteinn ein-
beitir sér svo við að segja
söguna af henni Ane Sophie
Tygesen, hinni dönsku langa
langömmu sonar síns sem
fékk bólusóttina, að hann
gleymir að sleppa glasinu við
hana Helgu, sem togar í af
alefli til að geta sopið á því
á réttum stað. Þá skella allir
upp úr. En leikurinn heldur
viðstöðulaust áfram og í sam-
asti þátturinn? — Bíddu þang-
að til hún Anna gamla birtist.
Hún er ferleg þegar hún
vaknar upp af fyrsta blundin-
um í 30 ár, þessi dygga vinnu-
kona á heimilinu. Þá færist
nú líf í tuiskurnar! Ætli nokk-
ur viti enn, utan höfundur og
leikstjóri, hvort hún Anna
heldur áfram að sofa fram á
eldhúsborðið eða kemur inn í
stofuna í fjórða þætti? —
Kannski eru þeir bara að gera
hasar í spurulum blaðamanni.
— Gissur er ef ablanidinn: — Á
hvað veit það, þegar hann
Gissur er svona á svipinn? Og
allir líta á Ijósameistarann,
Gissur Pálsson, sem hefur
horft á æfinguna alla framan
úr sal.
— Hann er eins og geiger-
teljari, útskýrir einhver.
-— Hann getur þó brugðizt.
— Það er ekki oft. Munið
þið þegar við vorum með í
deiglunni leikrit, sem nefnist
Dúfnaveizlan. Þá spáði Gissur
Leikarar og aðstoðarfólk á æfingu: Þorsteinn Ö. Stephensen
ur hans), Pétur Einarsson, aðstoðarleikstjóri, Þorsteinn Gunn.
höfundar, hafði átt hann ogujj Jakobsson (höfundurinn), Edda Þórarinsdóttir (dóttirin),
leikið á hann á uppvaxtarár- arjRn) 0g Guðmundur Guðmundsson, (sýningarstjórinn).
um móður hennar.
in"öeaHfr i t' iífífn rfi f har6' — h«íia ÞOá þætti sam- 59 sýnigum. Þasr urðu 64
"a?B„ Skurto haínn ***■ „
inmaður hinnar látnu dáist að Jæja, þá er kaiflfi uippi , ry . ■|u,s aPur a iT1 mu d
ræðu prestsins. - Að segja hjá henni Kristínu. Og nJnn Þyrnir i augum Gissurrar -
, “ , , * i , tt • Heimilisfaðirinn heldur stoð-
það an þess að segja það. Það bregða a grm. Hvermg er síð- ugt á glas. meðan hann yeður
elginn um lífið og tilveruna
með tilvitnunum í fræga
•menn itil að þurfa ekki að
sjá það sem fer fram í kring-
uim hann. Það lagast allt: Son-
ur hans svolgrar stanzlaust
Wi'sky og er þar að auki á
rnóti rafvirkjum!
Ennþá hafa menn sýnilega
ekki þungar áhyggjur af þessu
nýja leikriti eða væntanlegri
aðsókn að því. Yfir kvöldkaff-
inu skemmtir fólkið sér við
gamansögur: söguna af honum
Óla þjóf, sem hlaut þetta við-
urnefni ævilangt af því stolið
var frá honum skyrtu í Kaup-
mannahöfn á námsáruum. Tal-
ið barst að þeim gamla sið,
einkum í plássum úti á landi,
að uppnefna menn. Einn leik-
arinn er kunnugur plássi þar
sem enginn vissi föðurnafn
nokkurrar konu. Þær voru all-
ar taldar eign mannsins síns.
— Þó er annað verra, segir
Þorsteinn. Ég þekki mann sem
alltaf var eignaður konunni
sinni. Er hann hringdi til kunn
igja síns og sagði til nafns
Þeir líta í handritið, leiktjaldamálarinn Steinþór Sigurðsson, þekki hann enginn. Ekki fyrr
aðstoðarleikstjórinn Pétur Einarsson, leikstjórinn Helgi Skúla en hann kvaðst vera hann Jón
son og höfundurinn Jökull Jakobsson. hennar Jónínu (svo maður
Heildsalinn (Þorsteinn Ö. Stephensen) segir tengdaóttur sinni
(Helgu Bachmann) söguna afhenni Ane Sophie Tygesen.
breyti um nöfn þessara ágætu
hjóna vegna nálægðar tím-
ans). Hann sagðí mér þetfa
sjálfur, því hann hafði góða
kímnigáfu. Það bjargaði hon-
um, eins og það bjargar öll-
um.
— Jæja, þetta verður þá allt
í kvöld, segir Helgi Skúlason.
1 fyrramálið förum við yfir
fyrsta og annan þátt og á mið-
vikudaginn annan og þriðja...
Enn erum við að velta fyrir
okkur fjórða og síðasta þætt-
inum. En Jökull kímir bara
og verst allra frétta. Það sama
er uppi á teningnum, er spurt
er um önnur leikhúsverk
hans. Þau hafa þó sannarlega
notið vinsælda. Pókók sýnt 25
sinnum, Hart í bak hvorki
meira né minna en 297 sinn-
um og Sjóleiðin til Bagdad
nær 90 sinnum.
Og Jökull er orðinn mjög
vinsæll útvarpsleikritahöfund-
ur langt út fyrir ísland, auk
þess sem hans fyrsta sjón-
varpsleikrif er að fara af stað
í íslenzka sjónvarpinu. Af
fjórum útvarpsleikritum hans,
sem flutt hafa verið hér, hafa
tvö verið þýdd og leikin í út-
vörpum á Norðurlöndum, báð-
um hlutum Þýzkalands, í
Framfhald á bls. 18.
heildsalinn) Heigi Skúlason (son
arsson (tengdasonurinn). Jök
Guðný Sigurðardóttir, (hvísl
(Ljósm. Mbl. Ól. K. M)
Tengdabömin í leikritinu, Helga Bachmann og Þorsteinn
Gunnarsson, verkfræðingurinn á leið til Perú.