Morgunblaðið - 02.02.1968, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1968
31
— Sjómannaekkjui
Framhald af bls. 32
sætisráðherra sjái til þess, að
þessu verði kippt í lag, til að
auka öryggi á togurunum.
Að sjálfsögðu var blaðamönn-
um Hull Daily Mail kunnugt um
neyðarsón þann, sem brezku tog-
ararnir úti af Langanesi höfðu
tilkynnt um til Wick-radiostöðv-
arinnar í Skotlandi. Höfðu þeir
fengið þær upplýsingar, að 5
togarar alls hefðu heyrt hann
í 10 sekúndur og talið væri að
hann hefði borizt frá svæði í
nánd við Grímsey. En talið væri
af fagmönnum í Bretlandi mjög
va'fasamt að 'þessi sónn stæði í
nokkru samibandi við Hull-togar
ana. Slíkur sónn kæmi úr tækj-
um í skipunum sjálflum, sem
ekki væru hreyfanleg þaðan.
í>ví væru þau e'kki úr brezkum
bj örgunarbátuim.
Gengu á land í eyjunum
í gær skipulagði Slysavarna-
félag íslands víðtæka leit fyrir
norðan. Á lofti voru tvær flug-
vélar af KeflaVÍkur) ugvelli og
Tryggvi Helgason fór yfir svæð-
ið og til Kópaskers. Að'alleitin
var þó á sjó. Bátar frá Húsavík
leituðu alveg frá birtingu fram
í myrkur undir stjóm varðskips.
IÞá var gengið aftur á fjörur í
Axarfirði, frá Fjallahöfn í Brunn
árós. Sú leit hefur engan árang-
ur borið. Er nú skipulagðri leit
lokið, en slysavarnamenn á þess
um slóðum munu ganga fjörur
þegar tækifæri gefst til. Og bát-
ar á þessum slóðum eru beðnir
um að vera á verði áfram og
líta vel í kringum sig.
E'ftir að bátar komu iinn, eftir
að dimmt var orðið í gærkvöldi,
símaði fréttaritari blaðsins á
Húsavík eftirfarandi um leitina:
HúsaVík, 1. febr. — Varðskip-
ið Albert kom til Húsavíkur í
gærkvöldi til að skipuleggja leit
á svæði því sem álitið er að
brezki togarinn hafi farizt.
Klukkan sjö í morgun lögðu átta
bátar af stað með varðskipinu
og leitað var fyrst út Skjálfanda-
flóa að austanverðu og 12 sjó-
miílur út frá Mánáreyjum. Síðan
var haldið suðaustur yfir Mánár
eyjahrygg og leitað inn Axar-
fjarðarflóa allan og austur und-
ir Rauðunúpa. Urðu leitarmenn
einskis vísari, fundu hvorki olíu
eða rekald -sem gæti verið úr
skipinu. Frá varðskipinu Albert
fóru menn í land á Lágey, en
þar er skipbrotsmannaskýli, en
fundu ekkert.
Leitarveður var sæmilegt, lít-
il kvika, en gekk á með dimmurn
éljum en bjart á milli. Mb. Grím
ur leitaði með strönd Skjálfanda
flóa frá Húsavfk og inn með
Sandi ,vestur með Kinnarfjöllum
og að Flateyjardal. Síðan fór
hann tii Flateyjar, sem í vetur
er mannlaus. Þar voru gengnar
fjörur og fannst talsvert af fugli
með olíu í fiðri, aðallega svart-
fugl. Þó sáu þeir fjóra æðar-
fugla. Ofmælt var í útvarpsfrétt
í gærkvöldi, að fuglarnir hefðiu
skipt þúsundum. — Fréttaritari.
Vekjaramerki heyrSist
Vekjaramerki það frá talstöð,
sem þrír brezkir togarar heyrðu
í fyrrakvöld á neyðarbylgjunni,
er þeir voru staddir út af Langa-
nesi, var mjög dauft. Heyrðu
þeir fyrst són kl. 23 GMT og aft-
ur 11 mínútum síðar. Þessu
fylgdi engin hjálparbeiðni eða
staðaráikvörðun. En vekjara-
merki af þessu tagi er notað til
að hreinsa tal út af bylgjunni,
þegar einhver þarf að kalla út
á neyðarbylgju og er vekjaraút-
búnaðurinn sjálfvirkur.
Togarinn Kingston Alamand-
ine sendi tilkynningu um þetta
til Wick-radios í Skotlandi, en
ekki til stöðva á íslandi. Strax
lét Skotlandsstöðin Seyðisfjarð-
arradíó vita og kom það til-
kynningunni áfram til strand-
stöðva hér og skipa. Hafði Seyð
isfjarðarradíó samband við tog-
arann Sigurð, sem var fyrir
sunnan land og hann talaði við
Kaldbak, sem var á sömu slóð-
um og einnig brezkan togara.
Ekkert þessara skipa hafði heyrt
sóninn og ekki heldur strand-
stöðvamar, sem hafa verfð vel
á verði síðan farið var að sakna
brezka togaranna.
Mbl. leitaði upplýsinga um
vekjaramerkin og hinn sjálf-
virka vekjaraútbúnað á talstöðv
unum hjá Kristjáni Júlíussyni,
yfirloftskeytamanni Landhelg-
isgæzlunnar. Hann sagði, að fyr
ir tveimur árum hefði verið far-
ið að nota þessi tæki. Væru
neyðarsendarnir útbúnir þann-
ig, að á'ður en byrjað er að kalla
út fer þessi sjálfvirki vekjara-
útbúnaður í gang. Eru sjálf-
virku vekjaramerkin tveggja
tóna og senda á víxl, annar
1300 rið/s en 2200 rið/s tón-
hæð. Hvor tónn varir í 1/4 sek.
en vekjaramerkið allt sent í 30
—60 sek. Fer vælið af stað um
leið og talfærið er tekið upp.
Kristján sagði, að þetta tæki
væri komið í mörg íslenzk skip,
og væri það með öllum nýrri
gerðum af neyðarsenditækjum.
Sjálfsagt hefðu flestir, sem
keypt hafa ný tæki á sl. ári
þau, en þeir sem nota eldri
sendistöðvar ekki. Islenzku
strandstöðvarnar hafa ekki enn
útbúnað fyrir þetta merki, en
það er í öllum varðskipunum.
Sagði Kristján, að þessi sjálf-
virki vekjarasónn heyrðist oft,
ef brezku stöðvarnar ætla að
endursenda neyðarkall. Þetta
merki mætti oft heyra á kvöld-
in, því ef um neyðarmerki væri
að ræða, værri byrjað á þessu.
Slík merki gætu þó heyrzt
án þess a’ð um neyðarkall væri
að ræða, eins og t.d. í fyrra,
þegar svona merki var elt og
reyndist koma frá báti fyrir
norðan, sem var að reyna tal-
stöðina sína.
- HUNDURINN
Framhald af bls. 32
an daginn, en kom ekfki heim.
Undir kvöld fór svo Frið-
björn bóndi á Nýpá til hunds
ins. og kom hiann þá vil'jugur
heim með honum og hefur
verið þar í bezta yfirlæti síð
an.
Bóndinn lýsir hundinum
þannig að hann sé af erlendu
kyni, dálítið mikið loðinn,
brúnmórauður og dálítið grár
að aftan og neðan, ekki hrein
litur,. Hann er hægur og virð
ist gefinn fyrir gott atlæti
og tyggur vel sælgæti. Það
hefur verið kannað í nálæg-
um sveitum hvort hund vant-
aði þar, en ekki virðist svo
vera. En hvaðan er hundur-
inn komdnn. Það er spurning
in. — Fréttaritari.
★
Þar sem getgátur voru um
að þarna væri ef til vill kom
inn skipdhundur togarans
Kingston Peridot, leitaði Mbl.
upplýsinga hjá hafnsögu-
mönnum og tollþjónum, sem
fóru um borð í togarann er
hann kom 14. janúar til
Reykjaivíkur.
Fékk fréttamaður blaðsins
í gærkvöldi að fletta upp í
tollskýrslu, er færð var við
komu skipsins til Reykjavík-
ur. Var Wilson skipstjóri þá
spuirður að því hvort nok'k-
urt lifandi dýr væri um borð.
Og neitaði hann því afdrátt-
arlaust.
Geir Zoega, umboðsmaður
brezka togara hér á landi.
sagði Mbl. að hann hefði
ekki orðið var hunda um
borð í brezkum togurum um
margra ára bil. Skýringar á
því væri Mklegast að leita í
brezkri reglugerð, er meinar
mönnum að koma með hund
til Bretlands, ef hann hefði
stigið á land einlhvers staðar
utan Bretlandseyja.
- THEY WERE
Framhald af bls. 32
— Varstu þar lengi eftir að
togarinn fór?
— Nei, þeir tóku af mér
mynd og sáu að ég var ekki
brotinn. Rifbeiinin öll óbrotin.
— Hversvegna hélatu þá
ekki áfram veiðiferðinni með
togaranum?
— Læknirinn sagði, að ég
NORÐUR-KÓREA:
Þrjú flugvélamóðurskip á verði
TALSMAÐUR stjórnar Norður-
Kóreu ítrekaði í dag fyrri yfir-
lýsngar, að taka bandaríska
könnunaskipsins Pueblo kæmi
Öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna ekkert við, og að samþykkt
ir sem kunna að vera gerðar í
ráðinu verði ekki virtar í Norð-
ur-Kóreu. Hinsvegar sagði tals-
maðurinn að fordæmi væri fyr-
ir því, að svipuð mál hafi verið
rædd á fundum vopnahlésnefnd
anna, sem koma saman til v'ð-
raeðna öðru hverju við landa-
mæri Norður- og Suður-Kóreu.
f New York er það haft eftir
árieiðanlegum heimildum að full
trúar þeirra fimm Afríku- og
Asíuríkja, sem aðild eiga að Ör
yggisráðinu, hafi boðizt til að
leita eftir samningum um lausn
Pueblo-málsins. Var tillaga
þess efnis send fulltrúum Randa
ríkjanna og Sovétríkjanna, og
er beðið eftir svari þeirra.
Frá Tókíó bárust fregnir um
það í dag. að þriðia flugvéla-
móðurskipið háfi nítega bætzt
við í bandaríska herskipaflotiann,
sem liggur á verði undan strönd
Norður-Kóreu, á svipuðum slóð-
um og Pueblo var þegar skipið
var hertekið.
Það var Tókíóblaðið Asahi
Slhimbun, sem skýrði frá komu
þriðja fluigvélamóðiurskipsinis.
Segir í fregmnni, að ein af flug
vélum blaðsins hafi verið á ferð
um 110 kílóm-etrum fyrir norð-
vestan borgina Harnada, og þar
séð flugvélamóðurskipið Rang-
er á siglingu áleiðis til flotans,
og var lítið herskip í fylgd með
því.
Ranger er 60 þúsund tonn.
Hin flugvélamóðursikipin tvö
eru Enterprise (80 þúsund tonn)
og Yorktown (33 þúsund tonn).
Moslkvuútvarpið skýrðli frá
því í dag, að nýtt könnunnar-
skip, sömu tegundar og Pueblo,
væri komið á vettvang, og
fylgdu því beitiskipið Provid-
ence og flugvélamóðurskipið
Yorktown. Ekki gat útvarpið
um nafn könnunarskipsins.
Kim Kwang Hyup, sem er rit-
ari miðstjórnar kommúnista-
flokks Norður-Kóreu, sat í
dag veizliu. sem haldin var
sendinefnd kommúnistaflokks
Rúmeniíu í Pyongyang. Ásakaði
hann þar ríkisstjórn Bandaríkj-
anna fyrir að neita að biðjast
afsökunar á því að hafa senl
Pueblo langt inn í landlhelgi
Norður-Kóreu hinn 23. janúar
sl. Sagði hann bandarísku
stjórninia vera að reyna að
breiða yfir glæpsamleg verk sín
með því að senda Pueblo-mál-
ið ti’l Sameinuðu þjóðanna, og
væri það hreinn misskilningur
hjá bandarísku stjóminni ef hún
héldi að unnt yrði að leysa T'ál
ið á þeim vettvangi. „Það gegn-
iir öðru máli“, sagði hann. „ef
hún vill leysa málið á svipuð-
um grundvel’li og áður hefur
verið gert. Ef Bandaríkjaimenn
hinsvegar hal'da fast við upp-
tekna stefnu sína, ná þeir eng-
um árangri".
Er þetta í fyrsta skipti sem
talsmaður stjórnar Norðiur-Kó-
reu gefur í skyn að unnt gæti
verið að leysa deilu þessa á
fundum vopnalhlésnefndanna.
í sambandi við fregnina um
tilboð Asíu- og Afrílkuirflkjanna
um að hafa milligöngu um sanrn
inga er það hatft eftir einum
full'trúa Bandaríkjanna hjá SÞ,
Á FUNDI borgarstjórnar í gær
var til umræðu tiilaga frá full-
trúum Alþýðubandalagsins, þar
sem lagt var til að beina því
til framtalsnefndar, að þeir
gjaldendur, sem ráðnir hafa ver
ið á fiskiskip sex mánuði eða
lengur á árinu 1966 og greiða
áttu útsvör til borgarinnar 1961,
fái fullan frádrátt á þeim við
áiagningu útsvara 1968, þótt
greiðslu þeirra verði ekki lokið
fyrr en 1. maí. 1968. — Þar sem
Birgir fsl. Gunnarsson vakti at-
hygli á. að hæpið væri, að tekju
stofnalögin heimiluðu slíka und
anþágu, var fallist á að vísa til
lögunni til framtalsnefndar,
enda skilaði hún áliti til borgar-
stjórnar fyrir 11. nóv. n.k.
Jón Snorri Þorleifsson (K)
sa,gði, að höfuðástæðan fyrir
að stjórnin í Washington muni
sennilega hafna tilboðinu. Taldi
fuJltrúinn að tvennt væri at-
hugavert við tilboðið. í fyrsta
lagi yrðri milligöngunefndin of
fjölmenn, og í öðru lagi tækju
samningar hennar langan tíma.
en lauisn þyrfti að finna fljót-
lega.
,í Washflngton skýrði Robert J.
McCloskey, blaðafulltrúi, utan-
ríkisráðuneytisins, frá því síð-
degis í dag að Bandaríkjastjórn
væri reiðubúin til að fela full-
trúum sínum í vopniaihlésnefnd-
inni í Kóreu að ræða Ppeblo-
málið á fuindum vopna'hlksnefnd
ann-a í Panmunj'Om. Nefndirnar
komu síðast saiman tiil fundiar 24.
janúar, daginn eftiir töku Pu-
eblo. og mótimiæltu bandarísku
fu'll’trúarnir þá +öku skipsins og
kröfðuist þess að skipi og áhöfn
yrði tafarlaust skfllað. Þessari
kröfu höfnuðu fulltrúar Norður-
Kóreu, en báru þess í stað íram
harðorðar ásakanir á Bandarik-
in með kröfu um að bandaríska
stjórnin bæðist opiniberlega af-
skunar á broti sínu.
þessum tiliöguflutningi væri
sú, að slíkt misræmi hefði ver-
ið á tekj.um sjómanna á árun-
um 1966 og 1967, að þeir ha.fi
áflt í erfiðleikum með að geiða
opinber gjöld að fullu fyrir síð
ustu áramót, eða ekki getað það.
Með því að samþykkj'a tillög-
una væri viðurkennt, að þeir
hefðu að þessu leyti sérstöðu.
Birgir fsl. Gunnarsson (S)
mflnnti í uipphaifi móls síns á,
að mál mjög svipaðs eðlis hefði
komið fyrir borgarstjórn í nóv.
sl., er erindi barst frá sjómönn-
um og útvegsmönnum um, að sjó
mönnum yrði gefflnn gjaldifrest-
ur á útsvarsgreiðslum til borg-
arinnar. Samstaða hefði þá verið
með öllum flokkum um að verða
Framhald á bls. 21
ömræöur um útsvars-
frádrátt sjómanna
gæti ekki unnið um sinn. Þá
ákváðu þeir að láta mig ekki
fara aftur um borð, en senda
mig flugleiðis heim. Það voru
læknirinn og umboðsmenn
skip>sins, sem tóku þá ákvörð
un!
— Við höfum heyrt að þú
hefðir tekið þess ákvörðun
sjálfur. Að þú hefðir fengið
eixihvers konar hugboð.
—• Nei nei, ekkert slíkt. Það
var læknirinn. Ég var ekki
fær um að stunda vinnu mína.
— Hafðirðu verið lengi á
togaranum Kingsiton Peridot?
— Nei. þetta var fyrsta
veiðiferðin mín með honum.
En ég hefi verið á togurum
á íslandsmiðum í yfir 20 ár.
Hver voru tildrög þess að
þú varst einmitt á þessum
togara í þeflta skipti?
— Það var nú bara atvinnu.
leysi. Ég hefði tekið hvaða
starfi sem bauðst, til að sjá
fyrir mér.
— Og þú hefðir haldið
áfram að vera á þessu skipi,
ef þú hefðir ekki orðið fyrir
slysi.
— Já, ég sé ekki að neitt
hefði breytt því.
— Svo þú getur svej mér
talið þig heppinn!
— Já, það er einmit.t það
sem þeir eru að segja mér hér
í Englandi. og hið sama stend-
ur í blöðunum um þessar
mundir.
— Ertu fjölskyl'dumaður?
— Ojá. ég á konu og tvo
syni. Tvo uppkomna syni.
Annar er kvæntur og á þrjú
börn. Hinn er ókvæntux og
hann lætur sér mjög annt um
mömmu sína og pabba.
Við hæfltum við að nefna
það hvort þau hafi ekki verið
glöð yfir að hann missti af
veiðiferð þessa feiga togara,
svo sjálfsagt sem það er, og
lukum samtalinu.
fslenzkur kokkur hauðst
Þess má geta í sambandi
við þessi matsveinaskipti á
togaranum Kingston Peridot,
að íslendingur einn reyndi
allt hvað hann gat til þess
að koimiast í skipsrúm,
skömmu áður en togiarinn lét
úr höfn í Reykjavík. Sigurð-
ur Þorgrímisson, hafn'sögu-
maður, sá er sigldi togaran-
um úr Reykjavflkurhöfn,
minnist þess, að er tog. var
að láta úr höfn, hafi komið
niður á bryggju maður um
fertugt og falast eindregið
eftir því að verða ráðinn sem
matsveinn.
Ekki þekkti Siguirður
manninn en hann hafði ekki
viljað láta sinn hlut. Hafði
bann sagzt hafa frétt, að skip
stjóra vantaði matsvein.
Hann væri að visu ekki van-
ur að maflbúa á brezka vísu,
en flaldi engin tormerki á
því. að skipveriar gætu ekki
ráðlagt sér við miatreiðsluna.
Þannig kæmflst hann fljótt
upp á brezka lagið. ,
Góð stund leið og mennirn-
ir bollalögðu um ráðninguna.
Virtist Sigurði, sem hlustaði
á samtalflð, skipstjóri taka
mjög til greina umsókn
mannsins og haifði maðurinn
getið þess, að skipið þyrfti
ekki að bíða lengi, hann ætl-
aðli aðeins að ná í pjönkur
sínar heim. í því er þeflr voru
að gera út um þetta bar að
Geir Zoega yngra, umlboðs-
mtann brezkra togara og þver
tók hann fyrir að hinn ís-
lenzíki matsveinn væri ráð-
inn. Búið væri að ákveða, að
nýr matsveinn kærni frá Brei
landS og myndi hann koma
um borð síðar.
Nýi matsveinninn kom um
borð á fsafirði eins og á'ður
hefur komið fram.
- HIÐ OPINBERA
Framhald af bls. 32
meiri að hjálpa sjúklingum,
sem áður var vonlaust um, en
mikið af þessum framförum
byggir á sérhæfingu, sem þarf
mflklu stærra svflð en völ er á
hér á landi. Þar af leiðandi er
líklegt að það miuni jafnvel fær
ast í vöxt, að íslenzkir sjúkling-
ar þurfi að leita sér aðstoðar er
lendis.
Síðan rakti hún nokkuð,
•hvernig þessum málum er hátt-
að eins og sakir standa. Kvað
hún nauðsynlegt, að fastri skip-
an yrði komið á þau, enda ærið
áfall að verða fyrir svo alvar-
leguim veiikindum, að óumflýjan
legt væri að leita utan til.laekn-
inga, þótt ekki bættist þa.r við,
að fólk þyrfti að ganga marma
og stofnana á milli eða gripi til
örþrifaráða til að standa undir
kostnaðinum.
Loks sagði hún, að trygging-
arráð hefði lagt fram tillögur
um, hvernig fara skyldi um
þessi mál í almannatryggingar-
löggjöfinni. og hefði félagsmála-
ráð beint því til borgarstjórnar,
að hún stuðlaði að því, að lög-
fest yrðu ákvæði um þetta efni.