Morgunblaðið - 15.05.1968, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. MAÍ 1968.
11
Jóhann Gíslason deildarstjóri - Minning
F. 1/5 1926. D. 9/5 1968.
„Þeir hvítiu svanir syngja
í sárum ljóð sín hlý.
Þótt bj-artar f jaðrir felli,
þeir fleygir verða á ný.“
H. Hafst.
Komdu með mér, iesandi góð-
ur, við skukim tyillia okkUT’
snöggvast hérna á hólinn og
lita svolítið yfir farin/n veg. Héð-
an er útsýnið betra en niðri á
flatneskjiunmi. Það getur þó ve<r-
ið að þú hafir skarpari sjón en
ég, og sjáir sitthvað, sem mér
er hulið, en það skiptir ekki
máli í þetta sinn, því ég ætia
aðeiins að sýna þér nokkrar svip-
myndir úr lífi og starfi eins af
samferðamönnum okkar, sem nú
hverfur okkur sjónum uim stund.
Já vimur minn, ég eé að þér
er kailt og það fer hroHiur um
þig. Þú sérð, að mér er eiins
farið. Þú heldur kannaki,- að það
sé hafísnum að kenna? Ætli það
— hefurðu nokkumtím'a hugleitt,
þegar við erum að kvairta und-
an kuidanum á okkar fagra landi,
að sjálf jörðin, þetta „sandkom
himinhafs", kynni, msebti hún
mæla, að bera sig enn verr
vegna kuldans, sem henni stafiar
frá okkur mannfóllkinu?
Mannstu ekki orð skáldsins:
„Öilum hafís verri er hjairtans
is“?
Bn Sleppum því. Ég ætliaði að
sýna þér nokkrar svipmyndir
frá liðnum árum. Við þurftiuim
ekki að rýrna mjög langt aftux
í tímanin, því hann er aðeims á
miðjum aldri, sem kallað er, þeg-
air hann kveður okkur þessi góði
ferðaféliagi- Við þurfum ekki að
fara niema tæpan aldarfjórðung
til'baka, því fyrr sé ég hann eikki
og við skulium byrja þama við
23. árhirimiginn. Sérðu ekki sól-
skinsblietitinn þarna? Hann er í
maímámuði 1945. Það er vor í
ikxfti, heimsstyrjöildinm er að
ljúka og það geisiaæ frá okk-
ur öllum af stórhug og bjart-
sýni. Það er heldur engin furða
því, einsog þú sérð, er stærsta
fliugvél Islendingia, fynsti Cata-
ilína flugbáturinn okkar þama
bundinn í niausti. Margar hendur
keppaist við að gera bamm ferð-
búinn. Hingað til hefur aðeins
þurft flugmamniinn eiinan til að
stjórma flugvélunum okkar, en
þetta risaskip þarf fjóra menn,
tvo flugmenn, vélstjóra og loft-
skeytam'ann. Sérðu gramma, ljós-
hærða piltimn þarna? Það er loft
skeytamaðurinn, sá fyrsti í okk-
ar þjónustu, og það eru svip-
myndir af honum og stcirfi hama,
sem ég ætte að sýna þér, því
eins og þú munt sjá, á bann
eftir að hafá sterk áhrif á þró-
un fétegsins okkar og vinna mik
ið gagn ísienzkum flugmálum í
heild.
Þér sýnist hann vera mjög
umgur? Það er rétt, hann er að-
eims tvítugur, varð tuttugu ára
fyrsta starfsdag sinn hjá félag-
inu. En, einsog þú efteuist veizt,
var það íslenzkt æskufóik, sem
byggði upp flugið hér á iandi
og á þessu ári, sem við erum
nú að virða fyrir okkur, hygg
ég að imeðalialdur starfsmanna
Fllugfélagsins hafi verið inman
við tuttuguogfimm ár. Þó var
þetta árið, sem við hófum milli-
temdaflug og, einsog þú sérð, er
ljóshærði pilturinm þábttakamdi
í fyrstu ferðunum.
Við skulum nú hailda áfram
að virða hann fyrir oikkur næstu
árin. Hanm hefur mikið að gera,
því auk þess að fljúga að stað-
aldri sem loftskeytamaður á flagg
Skipimu okkar, þá hefir hanm um-
sjóm með öllum loftskeytatækj-
unum og vinmur á nadioverk-
stæðinu okkar, sem hanm stjóm-
ar líka. Þú sérð hvað hanm er
samvizkusamur og iðimn og það
eru alltaf aliliir hlutir í tegi hjá
honum. Þanmig var harnn aila tíð
og því hlóðust á hanm æ vamda-
samari og ábyrgðarmeiri störf,
einsog þú munt sjá þegar nær
dregur.
Næst skulum við staldra 20.
árhringinn. Þar kemur enn
stærra loftskip inn á sjónar-
sviðið, fjögurra hreyfla gamm-
ur, okkar fyrsti GULLFAXI.
Hann er þar lika um borð, ró-
legur og öruggur í starfi sínu.
Og sjáðu gleði hans, tveimuT ár-
um síðar, þegar harnn kvænist
glæsilegri stúlku og stofnar eig-
ið heimili. Lífið brosir við umgu
hjónumum og frumburðurinn fæð
ist ári síðarí
En, l'íttu á, nú hefir Iregið ský
fyrir sólu. Við stöndum þarna,
Flugfélagsmenn, hrýggir, með
drúpandi höfuð. Slyaið hefur
haft temandi áhrif á okkur alla
og um stund er einsog okkur
fiaHist hiendur. Hann á þó um
sárast að binda — missir umgs
bróður, sem hafði valið sér flug-
roamnsstarfið, veldur honum sár-
um trega. Við hlið homum stamda
sorgmæddir foreldnar og ég sé
bæn þeirira um, að ekki fari eims
fyrir homum.
Upp frá þessu verður stefnu-
breytimg í lífi hans. Fyrst dállt-
ið hikamdi, en smám samam skýr-
ist markmiðið — hanm hefur á-
kveðið að helga starfakrafta sína
aukmu öryggi í flugmálum. Hann
veit að mörgu þarf að breyta,
margt að tegfæra, en hann hef-
ur yfir ótrúlegri þolinmæði og
starfsorku að ráða. Umgi bróð-
iriinm skal ekki hafa faillið til
eimiskis.
Næstu árin er harm yfirmað-
ur fjarskiptadeildar félagsims,
en býr sig jafnfraimt í kyrrþey
undir anmað og meira. Þú sérð,
að hann nýtur sívaxamdi trausts
yfirmiamma sinma og þama, við
12. árhrimginn, séð héðam frá
hólnum okkar, er stofnuð ný
deild hjá félagnu.i flugumsjóniar
deild. Hamn veitir hemmi
forstöðu, enda er hún fyrst og
fremist bans verk. Þessi nýja
deild Skapar mjög aukið öryggi
i fliuginu, en ég ætte ekki að
tefja þig með frekari útskýring-
um á því, heldur, akuluim við
balda áfraim að rekja sdlóð hans.
Og enn vex bamn að brausti
log áliti, eimisog þú sérð, því
mokkrum árum síðar er hamn
geiður að yfirmainmi flugrekst-
ursdeildar. Þetta er enmþá ný
deild og nú er hanm orðimn yf-
irmaður a'llra flugáhafma félaigs-
ins, skipu'leggur þjálfum þeirna,
ðkapar og samræmir flugregliur
og vinmur að aukmu öryggi
flugsims á öllum sviðum. Auik
þess er hamn áfraim yfirmaður
fjarskiptadeildar og fflugumsjóm-
ar. Auðvitað er hanm ekki einn
í þessu ölhi, einsog þú sérð, hann
hefur marga injög hæfa og sam-
viz>kusaim'a menn sér við hlið, en
hann heldur í alte endana og
stilHir saman strengima. Hann
hefur aðeims eitt markmið, eiltt
leiðarljós — öryggi fiugsims, far-
þega og ábafna. Hamm hefur
andúð á ödlum losarabmag, sem
hamn veit að samrýmist ekki
fluginu. Kröfumaæ skulu aukm-
aT, reglur settar og haldnar.
Þamia nýtur hann sín til fulds,
og þó. Flestir skilja hamm og
styðja, en homum miðar þó ekki
eims vel og harrn hefði sjálfur
kosið. Torfærumar eru roargar,
einsog oft vill verða í braut-
ryðjendastarfi.
Nú skal ég ekki tefja þiig
mikið lemgur, vinur minm, því
eimsog þú sérð erum við nú fam-
ir að nálgast hólinm, sjónarhól-
inn mirm. Sjáðu héma síðasta
árhringinm — enm kemur nýr
farkostur inn yfir lamlið, glæst-
astur allra, okkar þriðji „GULL-
FAXI“. Þú sérð að hanm er eimm-
ig um borð, að þessu simmi ekki
sem loftskeytamaður, því nú er
tæfcnin orðin svo mikil, að fliug-
memnimir anmast sjáifir þann
starfa. Nei, nú er hamn inman-
borðs af því, að honum var fal-
ið að veita viðtöku þessum
fagra farkosti úr hendi fram-
leiðendanma. Það var auðvitað
eikki nema sjálfsagður heiðure-
vottur homum til hamda, því
harnn hafði yfirumsjón með öíliu
því mikla starfi, á hinu tækni-
lega sviði, sem vinna þurfti í
sambandi við kaupin á þessaui
flugvél og til undirbúnings að
rekstri hemmar.
Þó við séum alveg að komast.
á leiðarenda, þá sérðu, að emm
er honum falið nýtt ábyrgðar-
starf. Fyrir þrábeiðni mírna tek-
ur hamm að sér yfirstjóm tækni-
deildar féliagsins í eitt ár. Þar
er margur mætur maðurinm, en
ört vaxandi starf og breytt við-
horf skapa nauðsyn á nýju
skiputeigi Oig samvinmu hinna
ýmsu deilda og þótt hamm sé
ekki tæknimenntaður á þessu
sviði, em hæfileikar hans alik-
ir, að ég treysti engum öðrum
betur til að vinna það verk.
Þú spyrð um æfi hans og feril
utan starfs? Um það verð ég að
vera fáorður, því leiðir okkar
lágu fyrst og fremst saimam í
starfi. Auðvitað hittumst við líka
oft utam starfs og þá oftast á
gleðistundu. Hamn gat ver-
íð hrókur aHis fagmaðar, em þá
einsog ævinlega, einkemndist öiH
hans framkoma af ljúfmennsku
og prúðmemmsku. Hjómabamd
hams var óvenju ástrikt og heim-
ilið og bömin, ásamt starfinu,
áttu hug hams allan.
Jæja, vinur minn, þá erum við
komrnir á leiðarenda og aftuir
seitur að okkur þennam kulda-
hroll. En líttu á sólargeiSlann,
sem skín svo sterklega rétt áð-
ur en þetta dimma él ske-Hur
yfir. Við Skulum biðja þess sam-
eiginlega, og af öllu hjarta, að
birtan frá þessum sólarstaf megi
smám saman verða til að milda
hina djúpu sorg.
Jóhanm Gíslason, fæddist í
Reykjavík 1. maí 1925, sortur
hjónamna Gísla Jóhamnssomar
iðmaðarmanns og Grímheiðar Bl-
íraar Pálsdóttur. Hann varð gagn
fræðingur 1942, lauk síðan loft-
skeytamamnsprófi og varð starfs-
maður Landsíma íslands. 1. maí
1945 réðisf hann í þjónustu Flug-
fétegs íslands og hjá því fyrir-
tæki starfaði hanm til dauða-
dags, þamn 9. maí s.l.
Þanm 8. október 1950 kvæmt-
ist hamn Vilborgu Kristjámsdóbt-
ur, skipstjóra Kristjámssomar, og
lifir hún marnn simn ásamt fjór-
um bömum þeirra hjóma.
Jóhamn Gíslason var frábær
starfsmaður og var þvi að von-
um, að á hamn hlæðust mikil
ábyrgðar og trúnaðarstörf hjá
ört vaxamdi fyrirtæki. Hanm var
hlédrægur í framkomu, en þó
ákveðimn í skoðunum og vann
óbrauður að því marki, sem hamn
hafði sett sér. Áramgurinn af
Starfi hans varð því mikilll, þótt
enm meiri hefði orðið befði hom-
um enzt lifdagur. Hið voveif-
lega og ótímabæra fráfalH hams
skapar því mikið skarð fyrir
skildi hjá Flugfétegi ístends og
söknuð og trega hjá okkur vin-
um og samstarfsmönnum hans.
Sjálfur stend ég í mikilli þakk-
arskuid við hann, enda skorað-
ist hann aldrei undan því að
axla byrðina með mér, eða fyrir
mig.
Sárust er þó sorgin hjé VM-
borgu og börnunum, hjá öldruð-
um foreldrum, systkimrm, tengla
móður og öðrum nánustiu ætt-
ingjum og vinum. Megi aigóð-
ur Guð styrkja þau í sorg þeirra
og þess sama bið ég þeim, sem
saklaiusÍT hafa dregist inn í þenn
an mikte harmleik.
Blessuð sé minning Jóhanns
Gíslasonar.
Örn Ó. Johnson.
Vorið 1957 hóf ég störf í Flug-
umsjón hjá Ftugfétegi íslands
h.f. og var Jóhamn Gíslason yf-
irmaður deildarinnar, sem var
þá nýlega stofnuð.
Verkefni deildiarimnar voru
margþæbt á sviði skiputegn-
ingar, fiugrekstrar og öæyggis-
þjónustu fyrir flugið. Mikið
reymdi á hæfni hims umga yfir-
mamms við að aðlaga reksiburimn
aukmum kröfum timans. Síðan
hefi ég starfað óslitið vmdir
stjórn harns og oftast í námu sam-
starfi. Er þess vegna erfiitt að
gera sér grein fyrir, að því er
nú skyndilega lokið.
Starfsemi deildarimnar óx
fljótit og starfsmönm'um fjölgaði
og vissum við öll hvað við átt-
um áður en við misstuim, þar
sem Jóhamm var, því að dugnað-
ur hans og áhugi gerði okkur
sbarfið skemmtilegt, því að við
fundum svo vel, að það vax ætl-
áist til mikils og metið að verð-
leikum. Hamm leit á hveæt atarf
umlirmainma sinma seim mikilvægt
og lét þá oift fimma það.
Skiputegsgáfu hafði Jóhann í
ríkum mæli og óvanalega tegni
á að fá menn til að vinna sam-
an að teusn vandaimátenma, og
varð vinmud'agurimn þá oft
tengur, en ánægjulegur.
Þó að Jóhamn væri óumdeil-
am'lega góður stjórmamdi, var
hann fyrir okkur erm betri vin-
ur og fétegi og náði með þessu
oft ótrúleguim árangri í stjóm
margira mamna, þeim og félagimu
til farsældar.
Það er vissulega eorglegt þeg-
ar menm falte frá á miðjum
starfsdegi og fyrir okkur sam-
sbarfsmemn hams verður ófyllt
skarð, sem okkur er ómögulegt
að skilja, hvernig mábti verða
svo skymdiiliega.
Þó að Jóhamn hafi verið ung-
ur maður, liggur eftir hanm mik-
ið starf og það sem ekki er
minma um vetrt, safn góðra minn-
inga úr glöðu og áramgursiríku
sbairfi og fyrir það þötfckum við
sarmsbarfsmenn hans sérstaklega
og vonum að hamdleiðsila hans í
gegnum árin eigi eftir að verða
okkur hvatnimg, til að halda
áfram uppbyggingarsbarfi því,
sem hanm er nú horfinm svo ó-
væmt frá.
Að síðustu biðjum við um
styrk til hamda eiginkonu, börm-
um og ættingjum í sorgum þeirra,
og kveðjum svo góðam vim.
Guðmundur Snorrason.
Þegar tíðindin spurðust um
harmleikinn vestur á Tómasar-
haga 25 þamn 9. þ.m., setti menn
hljóða. Tilfinningin sem greip
um sig var blandin sorg og
reiði.
Er í maun og veru hægt að
rækba með sér svo ríkt hatur, af
'tilefniis og ásbfðuteusu, er leið-
ir til slíks verknaðar og þar var
unnin?
Á hirm vafeiv'Legasta hátt er
lífið hrifsað frá sakteusum
mamni í blóma lífs síns, —
manmi er á sér eimskis ills vom,
en hvílist með fjölskyldu sinni
é heimili sínu eftir eril dagsins.
Er það furða þó að kökkur-
inn hafi viljað sitja í hálsinum?
Það fer vel að framtiðin er okk-
ur hulin sem óskrifað blað og
við vitum eigi hver forlög okk-
ur eru búin.
Ég kynmtist Jóhamni Gísla-
syni er ég hóf að sbarfa hjá
Flugfélagi IsLánds h.f. fyrir rúm-
um 17 árum. ^
Hann sbarfaði þá bæði að við-
gerðum á loftskeytatæikjum flug
flota félagsins og sem loftskeyba-
maður, lemgst af á gamte „GULL
FAXA“.
Jóhann réðist til sbarfa hjá
„Flugfélagimu" á 20 ára afmæl-
isdegi símum þanm 1. maí 1945.
Hanm var meðal braubryðjenda
vorra í loftsigMngum, þvi hanm
var loftskeytamaður í áhöfn
„Péturs" gamla í fyrsta is-
Lenzka farþegafluginu milli
landa þann 11. júlí 1945.
Ég ætla ekki að rekja störf
Jóhanms fyrir Flugfélagið hér,
ég veit að það verður gert betur
af öðrum.
Þó lamgar mig að geta þess
er mér fimnst bera einna hfst
af öllum þeim störfum er hanm
vamn fyrir sitt féiag, em það er
stofnun flugumsjónardeildar
Flugféliagsins, árið 1957.
Ég hygg að á engan sé hall-
að þó honum einum sé ætlaður
heiðuriinn af því starfi, en það
'leysti hamn af hendi með hinni
mestu prýði. Jóhann starfaði í
flugumsjómarleildinmi og veitti
henmi forstöðu næstu árin.
Mér er minnisstæð umhyggja
Jóhanns fyrir mér, „byrjandan-
um“, er ég, fyrir mörgum árum
var að leggja upp í mína fyrsrtu
ferð semf lugstjóri á einmi „Caba
Iima“ flugbátum Flugfétegsins.
Jóhann var þá á vafct í fiug-
urnsjón. Er ég mætti til broibt-
ferðar, lágu allar upplýsingiar
um veður, veðunspár tiltoúið á
borðimu hjá hanum. Hann hafði
sjálfur haft samband við veður-
fræðing til þess að geta gefið
mér enn ítariegri upplýsingar
um veðrið á leiðinmi, — og e.t.v.
einnig til þess að fuillvissa sjálf-
an sig um að í lagi væri að
senda nýliðanm af stað.
Hér á tendi skipast veður oft
fljótt í lofti og svo fór einmig
þemman dag. Stutt eftirt að ég
tegði af stað héðan frá Reykja-
vík var komið versta veður hér
á suðvesturlandi. Jóhanm hefur
farið að verða órólegur út af
mér því hanm hringdi til min
þegiar hann vissi að ég var kom-
inn á áfamgastað til þess að jpudíl-
vissa sig um að ég hefði haft
fnegnir af þessum veðurbneyting
um. Við komum okkur saman
um að ég héldi kynru fyrir, þar
sem ég var kominn, til næsta
dags, og leyfðum veðrinu að
ganga niður.
Þebba er lítið dæmi um það
hvemig Jóhann sbarfaði. Þebba
lýsir samvizkusemi hams og er í
saimræmi við hina ákveðnu
sbefmu er hann fylgdi æ síðar,
sem deildarstjóri flugreksburB,
að iáta öryggið ætíð skipa æðsta
sess í öHum fliugreksfri „Flugfé-
teigsims“.
Þau eru ótalin öll námskeið-
in er Jóhamn stofnaði tii í þeim
tilgangi að auka og viðhalda
þekkingu ábafna féliagsins og
gera þær hæfari til þess að
vimna sín störf. Alilit miðaði þebta
að því að auka öryggi ftagsins.
Ég átti því láni að fagna að
eiga mjög gobt og náið samstarf
með Jóbamni nú síðusbu mánuð-
ina sem hanm lifði. Þau auknu
kyrmi er við það samsbarf sfcöp-
uðust færðu mér emn bebur heim
sammanir uf það hvílíkan ágæt-
is marvn Jóhamn hefði að geyrna.
Var ég þó áður búinm að reyna
drengskap hans, em það var fyr-
ir tæpum tveimur ámm að ég
þurfti mjög á skjótri aðstoð að
halda vegma veikinda- Þá var
það að Jóhann bauð aðstoð síma
sem var mér ómetanleg eims og
á stóð. Fyrir þetba er ég Jóhanmi
Gíslasyni eilíflega þakfclátur. Ég
er þakfciátur fyrir að hafa ábt
þess kost að kynnast homum og
starfa með honum.
Við hjónin sendum eiginkonu
Jóhamns, börmum og öðmm að-
standenílum hans okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur. Algóðam
Guð biðjum við að veita þeim
styrk og huggun í minningunni
um himn góða dreng.
Ég mun ætíð mimnast Jóhanms
Gislasomar sem hins mesita dreng
skaparrmarans.
Guð blessi minningu hans.
Henning Á. Bjarnason.
Framh. á bls. 19