Morgunblaðið - 31.10.1968, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER 1968
19
- FYRIRSPURNIR
Framhald af bls. 17
var upphaflega úthlutað. Nú er
þannig komið, að þetta félag er
orðið allsterbt vegna þess að við
lentum á ákaflega góðum stað
og við þurfum að fá meira pláss.
Ég vil vekja athygli á því hér
við borgarstjóra að þegar við
fengum þetta píáss, var ekki
ákveðin nein skólabygging þar.
Nú er komin stór skó'labygging
og þessi skólabygging var ætl-
uð fyrir 400 börn. í hitteðfyrra
var mér sagt, að börnin væru
komin upp í 1100, og ólyginn
sagði mér fyrir tveimur dögum,
að þau væru komin upp í 1400
og er þetta líkast til stærsti
barnaskóli í bænum. Þetta hefur
truflað ákaflega mikið okkar
svæði og það viil nú þannig til
þegar einhverjar framkvæmdir
eru gerðar, þá er eitthvað sem
verður útundan og það er at-
hafnasvæði unglinganna í þess-
um skóla. Við höfum rætt það
í okkar félagi, að það væri eini
möguleikinn að girða af þetta
svæði og útiloka þarna athafna-
svæði fyrir öíl þessi börn. Og
það er náttúrlega hlutur, sem
ekki kemur til greina. Nú erum
við svo bjartsýnir í dag, og við
horfum það fram í tímann, að
við gerum ráð fyrir því, að við
eigum eftir að eignast þarna inn
í hverfinu stálpaða drengi, sem
taka þátt í knattspyrnunni og
handbolta og við gerum ráð fyr-
ir því, að við lendum einhvern-
tíma í fyrstu deild, og þá vant-
ar okkur meira athafnasvæði,
þá vantar okkur grasvöll. Hvar
við eigum að koma honum fyrir,
er okkur ekki skiljanlegt enn-
þá. Því við erum búnir að
nýta þarna allt það svæði, sem
við erum búnir að fá munnlegt
loforð fyrir að hafa í náinni
framtíð. Fyrir ofan félagsheim-
ilið, milM Grensásvegar og fé-
lagsheimi'lisins, er eitt pláss enn
þá, en það hefur verið gengið á
það líka að minnsta kosti gerð
tilraun til þess og þsr á meðal
átti að byggja svokallaða kirkju
sem fékk til allrar hamingju
miklu betri samastað annars stað
ar, en við eigum jafnvel von á
því að næsti áfangi verði að ein
hverjum detti í hug að byggja
þarna eitthvað og þá erum við
algjörlega úr leik. Og mér er
óhætt að segja það hér, að ef
við fáum ekki viðurkenningu á
þessu svæði okkar þarna fyrir
ofan, sjáum við okkur ekki ann
að fært en að fara að reyna að
leita eitthvað annað og flýja úr
þessu hverfi. Og það munum
aldrei gera nema algjörlega úr
neyð. Því að við erum fluttir
þarna inn og erum búnir að
eiga þarna heima í 14 ár með
ágætis fólki og koma okkur vel
fyrir og þaðan viljum við ekki
fara, en okkur vantar viður-
kenningu á því, að við fáum
þetta svæði í hendurnar. Mér
er mjög mikið kappsmál, að Vík
ingur eigi þarna samastað í fram
tíðinni, bæði fyrir okkur í fé-
laginu og fyrir fólkið sem er I
hverfinu. Við gerum okkur það
ljóst líka, að við erum ekki með
eitthvað stærsta bnattspyrnufé
lagið í dag, heldur erum við að
fá þarna stóran híuta af fólki
í viðbót úr þessu nýja hverfi
sem við verðum að gjöra svo
vel að taka við. Við munum gera
eins og við höfum gert gagnvart
bænum, reyna að aðstoða til að
byggja upp félagslífið í hverf-
unum, en við þurfum meiri að
stoð af bæjarins há'lfu, og þar
á meðal að fá viðurkenningu á
þessu svæði, svo við getum
haldið áfram. Við höfum staðið
kyrrir í mörg ár, vegna þess að
við höfum ekki haft athafna-
svæði til þess að undirbúa og
ég beini orðum mínum til herra
borgarstjóra og spyr hann hvað
við eigum að gera núna. Við er-
um búnir að leita til bæjarverk
fræðings og til skrifstofustjóra
bæjarins um þetta svæði okkar
að við fengjum þetta algjörlega
til okkar afnota. Hvað er næsti
áfangi fyrir okkur að gera eig-
um við að bíða og bíða og láta
taka þetta af okkur?
Borgarstjóri: Sem gamall Vík-
ingur vil ég svara fyrirspyrj-
anda því, að ég vil gera veg
Víkings sem mestan og þeir
verði sem stærstir karlar í fram
tíðinni. Og þar á meðal hef ég
alltaf gengið út frá, að þeir
hefðu helgað sér allt það svæði
sem autt er nú milli Réttarholts-
vegar og Hæðagarðs, Breiða-
gerðisskóla og Hágerðis. Þar eru
að vísu gömul hús, sem í fram-
tíðinni fara burtu og þá eykst |
aðeins athafnarýmið. Ég býst1
við, að það sé það svæði, sem
fyrirspyrjandi talar um og í mín'
um huga hefur það alltaf stað-
ið svo að Víkingur fengi þetta
svæði til afnota. Varðandi ná-
býlið við Breiðagerðisskóía vildi
ég segja, að þar eru nú 1000
nemendur, með þeim nemendum
sem koma úr Fossvogshverfi og
ég held nú, að Víkingur hafi
ekki tapað á nábýlinu við Breiða
gerðisskó'la eða Réttarholtsskóla
Víkingur nýtir nú helming af
þeim tíma, sem Réttarholtsskóla
íþróttahúsið er í notkun og auð-
vitað hefur Breiðagerðisskóli
gert þarna leikvelli sem Víking-
ur getur haft til afnota. Á sama
veg hefur að vísu Breiðagerðis-
skólinn notið mjög góðs af Vík-
ingi, leigt félagsheimili Víkings
og notfært sér það auða svæði
sem félagssvæðið er. Þama var
ekki upphafíega skipulögð sam
vinna milli skóla og íþróttafé-
lags eins og er varðandi Álfta-
mýrarskóla og Knattspyrnufé-
lagið Fram en ég held að bæði
Fram og Víkingur og
viðkomandi skólar hafi mjög
gott af þessu nábýli og gagn-
kvæman hagnað til þess að auka
og efla þroska æskunnar í borg
inni. Og vonandi kemst svo Vík-
ingur í fyrstu deild.
Sigfús Jóhannsson: Er ekki
hægt að hafa meira eftirlit með
skúrabyggingum við Sogaveg sem
ekki eru nema til að safna bíl-
hræjum og drasli. Eigum við að
sjá um húsasund frá Sogavegi.
Borgarstjóri: Ég vildi mjög
gjarnan að unnt væri að herða
eftiríitið með skúrabyggingum
og óleyfisbyggingum. Þarna hef
ur við uppbyggingu Austurgerð
is og Byggðarenda þurft að
rýma slíkar byggingar og bær-
inn jafnvel lent í útgjöldum
vegna þessa. Af þessum sökum
og útlits borgarinnar er nauð-
syn að gera allt sem í okkar
valdi stendur til að koma í veg
fyrir óleyfisbyggingar. Hvað
viðhald húsasunda frá Sogavegi
snertir, fer það eftir ákvæðum
lóðasamninga, en ég hygg, að
samkv. samningum eigi lóðarhaf
ar að sjá um þau.
— Drykkjusjúklingar
Framhald af bls. 8
verkana alkoholismans gætir
ekki hjá þeim. Þó er það kald-
hæðnislegt að alkoholisminn skell
ir þessum mönnum stundum á
hælkrók. Þeir berjast árum og
áratugum saman við að afsanna
að þeir séu alkoholistar, — og
einn góðan veðurdag gefur svo
eitthvert líffærið eftir, gefst upp,
— og þeir liggja flatir. Almenn-
ingur segir: Sagði ég ekki,brenni
vínið er að drepa hann. En hann
hrópar: „Ég er ekki alkoholisti".
Og báðir hafa rétt fyrir sér.
Auðnuleysingi, utangarðsmað-
ur eða útigangur er þekkt fyrir-
bæri í öllum þjóðfélögum. At-
hugendur telja einn af þúsundi
er áfengis neyta meðal menning-
arþjóða, flokka undir þennan
hóp. Af 200.000 íslendingum, má
ætla að ekki færri en 80 000 neyti
víns á einhvem máta. Samkvæmt
því ættu útigangarnir að vera
eitthvað um 80 talsins, og kem-
ur það heim við nýlegar upp-
lýsingar lögregluyfirvalda í Rvk.
Sumir álíta þennan hóp svo
vera hina raunverulegu alkohol-
ista — eða drykkjusjúklinga, eins
og það er kallað.
Þetta er reginvilla. Því þótt
þeir að vísu séu oft alkoholist-
ar, eru þeir ekki fyrst og fremst
alkoholistar, — þeir eru auðnu-
leysingjar, og margir þeirra vilja
l vera það — þeir skoða það sem
sitt hlutskipti í lífinu.
Og þá er ég kominn að síðasta
atriðinu, — því atriðinu sem ég
tel erfiðast, og kalla: HÓF-
DRYKKJA, plús.
Hófdrykkjumenn flokka ég í
þrjá liði, en þeir eru þessir:
1. Sá er grípur í glas að gefnu
tilefni.
2. Sá er ætíð drekkur sig full-
an þegar tilefni gefst.
3. Sá sem skapar átyllu til að
geta drukkið sig fullan.
Fyrsta flokkinn tel ég til tæki
færisdrykkju — og liggur hann
utan áfengisvandamálsins.
Annan flokkinn tel ég til
drykkjuskapar, og þriðja tel ég
vera ofdrykkju.
Af þvi að menn freistast til
að kalla þetta allt „hófdrykkju"
hefi ég valið hluta þess nafnið
„hófdrykkja, plús,“ en meðal
þess hóps er stærsta uppsprett-
an virkra alkoholista.
Peningogjöf
fil knupo ó
nýrnotækjum
HINN 23. október 1968 aifhenti
stjórn Minningar og líbmarsjóðs
Páls Arnljótssonar fnajnreiðslu-
manns höfuðstól sjóðsins kr.
210.601.58 handa Landspítaia fs-
lands til kaupa á nýnmatækjum.
Stjórn sjóðsins færir öllum
þeim, sem lagt hafa framlög í
sjóð þemnan beztu þafckir og þá
sér í lagi LIONSfclúbbnum.
Fjölmi fyrir myndarlegar pein-
imgaigjafir, sem frá homum hafa
borizt.
Ofaimgreiimdum mimnimgair og
líknarsjóði hefur nú verið lokað.
f sfjóm sjóðsins voru: Skmon
Siigurjónsson, Halldór S. Grön-
dal, Bjarmi Guðjómsson, Einar A.
Jónsson og Árni Jórasison.
«
LO FT U R H.F.
LJÓSMYNDASTOFA
Ingólfsstræti 6.
Pantið tíma í síma 14772.
Sveinbjörn Dagfinnsson, hrl.
og Einar Viðar, hrl.
Suðurlandsbraut 6
Simi 38640
Hafnarstræti 11 - Simi 19406
Herbert Guðmundsson:
Ný umdæmaskípun og
einmenningskjördæmi
Fyrir tæpum áratug var kjördæma-
skipun okkar Is'lendinga breytt. Áður
voru kjördæmin 28 talsins, eitt með 8
þingmönnum, 6 með 2 þimgmömnum
hvert og 21 með 1 þingmanni hvert, en
jöfnunarþingsæti allt að 11, eða þinig-
menn alls allt að 52. Með breytingunni
ur’ðu kjördæmin 8, eitt með 12 þimg-
mönnum, 2 með 6 þingmönnum hvort og
5 með 5 þingmönnum hvert, en jöfnunar
þumgsætin 11, eða þingmenn alls 60.
Markmiðið með þessari breytingu var
að jafna atkvæðisrétt kjósenda. Hann
var orðinn mjög misjafn, bæði í gegn
um búsetu og stjómmálaflokkana. T.d.
voru áhrif flokkanna miðað við kjós-
enöafjölda orðin svo hróplega misjöfn,
að Framsóknarflokkurinn hafði a'ðeins
760 kjósendur að baki hvers þingmanns
síns, en enginn hinna flokkanna þriggja
færri en 1843.
Þessi breyting var sú eina, sem sam-
staða náðist um, en að henmi stóðu Sjálf
stæðisflokkurinn, Alþýðuflokkurinn og
Alþýðubandalagið. Víst er að hún vairð
til að jafna atkvæðisréttinn, enda munar
nú aðeins 77 atkvæ'ðum á kjósendafjölda
að baki þingmamna þeirra flokka, sem
fæsta og flesta kjósendur hafa að báki
sínum þingmönnum, svo dæmi sé nefnt.
Annan kost hafði breytingin og í för
með sér. Samstarf þingmanna í byggðar-
lögunum jókst í einhverjum mæli. En
þar með eru kostir breytingarinn líka
taldir og jafnvel nauðsynlegt að viðhafa
fyrirvara varðandi þann síðamefnda.
Ókostir núverandi kjördæmaskipunar
ve-rða hins vegar naumast taldir í stuttu
máli. Og þegar þeir fara samam við úr-
elta starfshætti stjómmálaflokkanna, er
um óviðunandi ástand að ræða.
Gallar kjördæmaskipunarinnar og
flokksræðið eru um það bil að gera
stjórnmálin að hundaþúfu í annars rækt
ariegu túni. Almenningur og alveg sér-
staklega umga fólkið líta stjómmálin
hornauga. En stjómmálin em það snar
þáttur í lífi hvers borgara, að þjóðinni
er nauðsyn að þekkja þau og virða. Það
þarf að breyta kjördæmaskipuininni og
þar me'ð að blása að sínu leyti nýju lífi
í stjómmálaflokkana og stjórnmálin.
Með múverandi kjördæmaskipun verð-
ur meira en helmingur af þimgmönnum
sjálfkjörinn að heita má. Kjósendur hafa
engin áhrif nema á nokkur baráttusæti.
Þessu verður ekki breytt verulega með
raunverulegum prófkosningum, vegna
samspils þéttbýlis og strjálbýlis innan
kjördæmanna.
Þetta og fleira hliðstætt í núverandi
kjördæmaskipun er eitt -helzta fóður
doðans í stjómmálaflokkunum, þar sem
fámennir hópar farystumanna hafa víg-
girt sig, jafnvel ævilangt, og stjóma
flokkunum af gömlum vana þeirra, sem
fyrstir lærðu að aka dráttarvélum á
Islandi. Auðvitað em margir og jafnvel
flestir í þessum hópum meira og minna
hæfir forystumenn. En án aðhalds og
án skilnings almennra flokksmanna og
kjósenda yfirleitt verður þeim ekki
ágengt sem skyldi við lausn vandeunála
og uppbyggingu þjóðfélagsins. Það veld-
ur óánægja og óbeit á stjómarháttunum
hjá öllum almenningi, sem er eitthvert
hættulegasta fyrirbæri í lífi einnar þjóð-
ar.
Það þarf að breyta kjördæmaskipun-
inni. Og þá þarf margs að gæta. Flokks-
bundnir kjósendur eiga að velja fram-
bjóðendur flokkanna, Kjósendur eiga að
velja beint alla þingmennina. Til þessa
þarf einmenningskjördæmi. Byggja á
nýjan samstarfsgrundvöll fyrir þing-
menn á afmörkuðum svæðum, enda á
að bæta afkomumöguleikana með verka-
skiptingu og samstarfi á slíkum svæð-
um. Til þess þarf stór lögsagnarumdæmi
með verulegri sjálfstjóm. Því þarf að
breyta umdæmaskipuninni um leið og
kjördæmaskipuninni.
Þa'ð er skoðun mín, að þetta tvennt,
ásamt sameiningu Alþingis í eina deild
og afsali stjórnmálaflokkanna á heljar-
tckum þeirra í peninga-, atvinnu- og
menningarmálum, horfi til slíkrar um-
bóta, að ungt fólk eigi að sameinast um
að vinna að því af odd og egg, án tillits
Framhald « bls. 21