Morgunblaðið - 02.11.1968, Blaðsíða 17

MORG-UNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 1968
17
Blaðamaður Mbl. skrifar frá Bandaríkjunum:
Kosningarnar kosta álíka
og íslenzku f járlögin
Eftir Ingva Hrafn Jónsson
MADISON 27. október. —
Senn fer nú að líða að lokum
kosningabaráttunnar hér í
Bandaríkjunum og verða
sjálfsagt flestir fegnir að
losna við allt stjómmálaþras-
ið, sem tröllriðið hefur land-
inu nú um 12 mánaða skeið,
eða allt frá því að Eugene
McCarthy fyrst lýsti yfir
framboði sinu. Á þessum tíma
hefur mikið vatn runnið til
sjávar, og miklum fjármunum
verið eytt á vegum hinna
fjölmörgu frambjóðenda, til
forsetaembættisins, Fulltrúa-
deildar Bandaríkjaþings, Öld-
ungadeildar Bandaríkjaþings,
ríkisstjóra í ýmsum fylkjum
og hinn ótölulega fjölda
embætta í öllum fylkjum,
bæjum og héruðum í landinu.
Ég las einhvers staðar að
mjög laust ágizkað næmi
upphæðin eitthvað í nánd við
6 milljarða ísl. kr. eða svipað
niðurstöðutölum íslenzku fjár
laganna.
Allt starfið í sambandi við
kosningabaráttuna kostar ó-
hemjufé og krefst mikils i
starfsliðs, launaðs og ólaun-
aðs. Útgjöldin við prentun
áróðursrita, dreifingu þeirra,
símtöl, burðargjöld o. s. frv.
eru óheyrileg miðað við is-
lenzkan mælikvarða. Auðvit-
að eru það forsetaefnin sem
mestu fé eyða og verði Nixon
kjörinn forseti mun það kosta
hann um 1,2 milljarða ísl. kr.
og er þá aðeins miðað við
þessar kosningar. Væri upp-
hæðin sem hann eyddi 1960
lögð við, má telja víst að eng-
inn maður hafi kostað jafn
miklu fé til að komast til
valda í allri veraldarsögunni.
Humphrey mun eyða um 570
milljónum isl. kr. og Wallace
um 200 milljónum, laust
ályktað, því enginn veit með
vissu hve mikið fé hann hefur
til umráða.
EFABLANDIN BJARTSÝNI
í dag brá ég mér í heim-
sókn í aðalstöðvar forsetaefn-
anna hér í Madison og ræddi
við ráðamenn á hverjum stað
um starfssvið þeirra. Ég kom
fyrst í aðalstöðvar Humphreys
sem eru skammt frá stöðvum
Nixons á Höfuðborgartorgi,
en Madison er höfuðborg
Wisconsin. Ég hitti þar fyrir
Richard Di Prima yfirmann
kosningastarfsemi Humphreys
í Wisconsin. Ég spurði hann
fyrst hvernig baráttan gengi.
— f dag get ég með sanni
sagt að baráttan gangi vel.
f>að var eins og framboð
Humphreys fengi hressilega
vítamínssprautu fyrir tveimur
vikum og þá hófst mikil sókn,
sem hefur magnazt með hverj
um degi og er að ná há-
marki þessa dagana. Sjálf
boðaliðar streyma til okkar
og fjárframlögin hlaðast upp.
Nú er fyrst að verða gaman“.
hér aðallega fólgið?
— Áróðri. Áróðri sem mun
setja okkar mann í Hvíta
húsið. Ég gæti haldið yfir þér
margra klukkutíma ræðu um
starfið en í stuttu.máli þá er
það okkar að semja og koma
á framfæri allskonar auglýs-
ingum, dreifiritum, upplýs-
ingabæklingum, hringja í
fólk, tala við. fólk, fá fólk til
starfa, sem sagt selja banda-
rískum kjósendum Hubert
Humphrey með öllum ráðum
sem við kunnum.
— Engin takmörk?
— Richard hlær við og seg
ir „Við myndum ekki fremja
morð“.
Richard Nixon segir stuðningsmönnum sínum, að honum
muni ekki veitast ýkjaerfitt að „slá demókratana kalda“ í
kosningunum á þriðjudaginn.
— Heldurðu að þessi sókn
dugi til sigurs?
— Ég er sæmilega bjart-
sýnn á að við munum sigra
hér en, ef ég á að vera al-
veg hreinskilinn, þá er sú
bjartsýni dálítið efablandin.
Ef við hefðum þrjár vikur til
stefnu í stað einnar, mynd-
um við sigra glæsilega. Demo
krataflokknum urðu á alvar
leg mstiök með að halda
flokksþingið svo seint, mis-
tök sem_ geta kostað HH sig
urinn. Ég er samt nokkuð
viss um að Humphrey muni
vakna að morgni 6. nóvember
sem nýkjörinn forseti Banda
ríkjanna.
■— í hverju er starf ykkar
um 50 milljónir ísl. kr. og á
ég þá við allt fylkið.
SIGURVISSA
Það er mikið um að vera í
aðalstöðvum Nixons, tugir
manna á þönum símar
hringdu án afláts og á borð-
um og hillum voru staflar af
allskonar bæklingum og rit-
um. Það var engu líkara en
að sprengja hefði sprungið á
miðju gólfi. Mér var sagt að
yfirmaðurinn væri því miður
ekki við, hann væri á fundi
með Nixon, einhversstaðar á
ég hjón afhenda gjaldkeran-
um sem svarar 2400 ísl. kr.
og er þá eins og alltaf í þess-
ari grein, miðað við 57 kr. í
dollaranum.
„MÉR ER EIGINLEGA
ALVEG SAMA“
Skrifstofur George Wallace
eru í litlu húsi all langt frá
miðborginni. Þar hitti ég fyrir
ungan pilt, Mark Davis sem
sagðist vera eini starfsmaður-
inn þennan dag, því að hinir
væru uppteknir. Mark er 15
ára að aldri og stundar nám
Myndin er tekin í New York fyrir nokkrum dögum, en
þar fékk Humphrey mjög gl æsilegar móttökur.
— Og nú er lokasóknin ein
framundan?
— Já til allrar hamingju.
Ég er satt að segja farinn að
hlakka mikið til, ég fer að
vinna hjá New York Times
sem blaðamaður þegar þetta
er búið og ég get varla beðið.
Við munum á næstu dögum
virkja 3-500 manns hér í Madi
son til að koma öllum okkar
kosningabrellum á framfæri
og auðvitað vonumst við öll
til að starfið beri tilætlaðan
árangur.
— Hvað kostar svo starf-
semin?
— Það veit ég ekki fyrir
víst, en líklega verður upp-
hæðin einhversstaðar í kring
Austurströndinni, en mér var
bent á aðstoðarkonu hans, frú
Annie Johnson. Hún tók mér
ljúfmannlega, bað mig að af-
saka allt draslið, en svona
væri nú umhorfs í stöðvum
sigurvegarans.
— Þið eruð svona bjart-
sýn?
— Ridhard Nixon verður
næsti forseti Bandaríkjanna
og ekkert getur komið í veg
fyrir það. Ég viðurkenni vel
að Humphrey hefur sótt á
undanfarið, en ekki svo að
það nægi honum til sigurs.
— Það er ekki að sjá á
látunum hér að þið séuð of
sigurviss.
— Sigurinn er auðvitað
ekki innsiglaður fyrr en at-
kvæðin hafa öll verið talin,
en það er ekki það að við
séum ekki viss um sigur, við
viljum bara hafa hann sem
stærstan, og það verður ekki
slakað á hér fyrr en síðasta
mínútan er liðin.
— Hver er kostnaðurinn
hjá ykkur?
— Ég hef bara ekki hiíg-
mynd um það, en einhver
sagði mér að við hefðum helm
ingi meira fé til umráða en
vinir okkar hér í næsta húsi
og ég get fullvissað þig um
að við munum nota hvern ein
asta eyri.
Um leið og ég geng út sé
við gagnfræðaskóla hér í
borginni og var hann með
stærðfræðibók sína fyrir
framan sig og sagðist vera
að reikna heimadæmin.
— Hvernig gengur hjá ykk
ur?
— Ég veit það nú ekki, en
þeir segja að það sé svona
eftir atvikum.
— Heldur þú að Wallace
eigi möguleika á að vinna
kosningarnar?
— Ekki held ég nú það.
— Hversvegna ertu þá að
eyða tíma þínum í að vinna
fyrir hann?
— Mér finnst gaman að
því.
— Hafa einhverjir komið
til þín í dag?
— Já, já, það eru minnsta-
kosti 10 búnir að koma og
einn gaf 5700 ísl. kr. í sjóð-
inn. Hinir voru bara að koma
til að kjafta.
— Vildir þú að Wallace
yrði kjörinn forseti?
— Mér er nú eiginlega al-
veg sama, en auðvitað vilja
allir að sinn maður sigri,
ekki satt?
Svo mörg voru þau orð.
Eftir 11 daga liggja svo úr-
slitin fyrir, þ.e.a.s. Ef einhver
frambjóðendanna fær hinn til
skilda meirihluta 270 kjör-
manna, annars verður enn
tveggja mánaða bið.
„Byssugikkur erfið-
ari en píanðborðiö"
ÍSRAELSK tónlistarkona,
Hadassa Schwimmer, er stödd
hérlendis um þessar mundir
og hefur haldið tónleika á
ísafirði og í Reykjavík. Had-
assa hélt sína fyrstu stóru tón
leika í Tel Aviv árið 1953, þá
aðeins 15 ára gömul. Hún er
nú búsett í Sviss, en mun
flytja til ísrael aftur áður en
langt um líður. Við röbbuðum
stuttlega við listakonuna og
fer viðtalið hér á eftir:
— Hvar hefur þú stundað
þitt tónlistarnám?
— Ég stundaði nám í Tel
Aviv þar til ég var 18 ára göm
ul, en þá hélt ég til S’vilsa til
hins kunna píanóleikara
Stefáns Askenazi og hélt þar
áfram námi. Síðustu árin hef
ég svo búið í Sviss og ferðazt
víða, bæði í Sviss og til ann-
arra landa til tónleikahalds.
— Hvaða tónsniLlingar hrífa
þig mest?
— Ég held að ég segi Moz-
art, Ohopin og Haydin og svo
franska nútímatónskáldið
Pierre Boulez sem semur í
mjög nútímalegum stíl.
Áður en ég hóf nám hjá
Stefáni Askenazi hélt ég mest
upp á Baoh og Braihms, en nú
er ég orðin meira rómantísk.
Þó að fólki líki ekki újltaf
nútímátónlist finnst mér að
það eigi að kynnast he|ini og
Hadassa Schwimmer
vita eitthvað um hana.
Fyrir mig t.d. finnst mér
mun betra að túlka og skilja
klassísku gömlu tónverkin
með því að kynnast einnig
nútíma tónlistinni.
— Hefur þú haldið tónleika
víðar en í Evrópu?
— Nei, það hef ég ekki
nema í mínu heimlandi. Ég
hef haldið tónleika í Ber-
lín, Basel, París, Sviss
og víðar og nú síðast hé’’ á
þessu inöæla landi, sen^ er það
fjarlægasta frá mínu landi,
sem ég hef ferðazt til.
— Hefur þú verið í israebka
hernum?
—- Nei, það hef ég ekki Ég
átti að fara í herinn, þega1" ég
var 18 ára gömul, en va’ þá
send til framihaldsnáms í són-
list og þegar ég kom svo frá
því námi aftur til Ísrael 28 íra
gömul frá Basel gifti ég mig
og giftar konur fara ekki í her
inn. Ég var þó áður á ár'eg-
um námskeiðum ,sem standa
í 2 vikur og eru til þess að
þjálfa almenna borgara í skot
fimi. En ég var aldrei góð að
skjóta af byssu og ég heM að
ég geti aldrei lært það, mér
finnst erfiðara að fást við e-'nn
gikk á byssu, heldur en allt
pianóborðið.
á. I.