Morgunblaðið - 19.11.1968, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 1968

Útgeíandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstj ómarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgrei'ðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr. 130.00
í lausasölu
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjamason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmrmdsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi Garðar KrÍ3tinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 8.00 eintakið.
SKRÍLSLÆTI VERÐA
EKKI ÞOLUÐ
Á undanförnum mánuðum
hefur það hvað eftir
annað komið fyrir, að fá-
mennur hópur kommúnista
hefur efnt til skrílsláta á göt-
um úti, framið skemmdar-
verk á húsum og öðrum verð
mætum og hreytt ókvæðisorð
um í vegfarendur. Lögreglan
hefur sýnt þeim, sem fyrir
þessum skrílslátum standa,
mikla þolinmæði og gætt þess
vandlega að skerða í engu
þann lýðræðislega rétt manna
að efna til friðsamlegra mót-
mælaaðgerða, en skrílslæti
kommúnista eru fyrir löngu
komin út fyrir þau takmörk.
Kommúnistar beittu sér
fyrir skrílslátum í sambandi
við ráðherrafund Atlantshafs
bandalagsríkjanna, sem hald-
inn var hér í sumar og leituð-
ust þar með við að vanvirða
íslendinga í augum erlendra
manna. Þeir hikuðu ekki við
í því tilviki að svíkja loforð,
sem þeir höfðu gefið lögregl-
unni þá,/um framkvæmd frið-
samlegra mótmælaaðgerða.
Fyrir nokkrum dögum
efndu kommúnistar til skríls-
láta fyrir framan Alþingishús
ið, brutu þar fjölmargar rúð-
ur og ollu tjóni á öðrum verð
mætum.
Samskonar atburðir endur-
tóku sig nú um helgina að
loknum útifundi sem Alþýðu
samband íslands efndi til sl.
sunnudag. Rétt og skylt er að
geta þess að forráðamenn ASÍ
hvöttu fólk til að fara með
friði, en fámennur hópur
kommúnista hafði þau orð að
engu, hafði uppi skrílslæti við
stjórnarráðshúsið og síðar
voru fjölmargar rúður brotn-
ar í Alþingishúsinu.
Ljóst er að leiðtogar Komm
únistaflökksins líta með vel-
þóknun á þessi skrílslæti og
eftirtektarvert er, að komm-
únistablaðið tekur jafnan upp
hanzkann fyrir þá, sem að
skrílslátunum standa og skýr-
ir með mikilli ánægju frá at-
burðum sem þessum.
Síendurtekin skrílslæti af
þessu tagi og skemmdarverk,
sem valdið hafa verulegu
tjóni á verðmætum gera það
hins vegar að verkum að ekki
er hægt að þola slíka fram-
komu lengur.
íslendingar búa í lýðræðis-
þjóðfélagi og borgarar þess
hafa fullan rétt til að mót-
mæla á friðsamlegan hátt. En
annað mál er, þegar fámenn-
ur og skipulagður hópur
kommúnista veldur verulegu
tjóni á verðmætum og gerir
aðsúg að fólki. Það ber að
taka hart á slíku framferði
og láta þá sem fyrir þvi
standa og taka þátt í því sæta
fullri ábyrgð. Vandamál ís-
lenzku þjóðarinnar verða
ekki leyst á götunni með grjót
kasti. Þau verða leyst
svo sem lýðræðislegir stjórn-
arhaettir okkar segja til um
og það verður kommúnistum
að lærast. Það hafa þeir greini
lega ekki gert enn en þá verð
ur að gera ráðstafanir til þess
að kenna þeim almenna
mannasiði og þá umgengis-
hætti sem hér tíðkazt.
HAGUR HINNA
LÆGSTLAUNUÐU
Cjjálfsagt er engum betur
^ ljóst en einmitt ríkis-
stjórninni og stuðningsflokk-
um hennar hvílíkar búsifjar
efnahagserfiðleikarnir munu
hafa fyrir landsmenn alla og
þó fyrst og fremst hina lægst
launuðu. Ríkisstjórnin hefur
einnig gefið skýrar yfirlýsing
ar um það, að hún muni beita
sér fyrir ráðstöfunum til þess
að bæta hag hinna lakast
settu í kjölfar gengislækkun-
arinnar.
Forsætisráðherra, Bjami
Benediktsson, lýsti yfir því í
ræðu á Alþingi fyrir u.þ.b.
einni viku, að- ríkisstjórnin
hefði í hyggju að auka bætur
almannatrygginga um 150
milljónir króna og þyrfti að
finna leiðir til þess að þeir
fjármunir kæmu fyrst og
fremst til góða hinum lak-
ast settu. Jafnframt lýsti for-
sætisráðherra yfir því að rík
isstjórnin væri reiðubúin til
samráðs við verkalýðssamtök
in um aðrar ráðstafanir til
þess að ná þessu marki og
nefndi m.a. nauðsyn þess að
útvegað yrði meira fjármagn
til húsnæðismála.
Væntanlega munu allir
stjórnmálaflokkar sammála
um nauðsyn þess að tryggja
hag hinna lægst launuðu í
kjölfar gengislækkunarinnar
og ennfremur má ganga út
frá því sem vísu að verkalýðs
samtökin muni einnig vilja
stuðla að hinu sama. Er þess
því að vænta að raunhæfar
ráðstafanir verði gerðar í þess
um efnum.
uzJMsm
*
Kynvilla í kvikmyndum
KYNVILLA, sem lengi var
baninorð í ameóslkuim kvik-
myndum, er nú orðið geysi-
vinsaelt viðfangsefni krvik-
myndafram'leiðenda.
Nokkrar kvikmyndir, sem
fjalia um kynvillu., eru nú í
framfeiðsl'U. Þarnia er ekki
eingöngu um að ræða lítil
kvikmyndafélög, eiins og sann
ast á einni nýjustu mynd
Warner-bræðra, „Reflections
in a Golden Eye“.
Þessi mynd hins íræga leik-
stjóra Jöhn Hustons, sem gerð
er eftir einni af fyrri skáld-
sögum Carson McCuiiers,
sýnir Marlon Braindo í hlut-
verki liðsforingja í landhern-
um, sem hefur bælda tílhneig-
ingu til kynvillu. Hainin er
kvæntur Elisabeth Taylor, en
áhugi hans beinist meira að
ungum, óbreyttum liðsmamni,
sem hefur gamian af aið hiaupa
strípaður um nærligigjamdi
skóga.
Slíkt viðfangsefni hefði ver
íð alger bannvara á tímum
kvikmyndajöfrannia Wiil Hay-
es og Eric Johnsitons, framleið
enda, sem sjálfir settu siða-
reglur. Reglurnar hljóðuðu
svo: „Kvikmyndir eiga ekki
að gefa í skyn, að litnar séu
með jafnaðargeði óæðri teg-
uindir kynferðislífs né að slík
ur öfuguggahéttur sé algemg-
ur. Afbrigðileg kyinhvöt eða
nokbur tilvitnun í slíkt er
stranglega bönnuð í kvikmynd
um“. Þá voru eimniig „hommi“
og „lesbía" bamnorð.
Það var með nýjum reglum
kvikmyndaiðniaðarin8, sem
bornar voru fram af hinum
nýja formamni samrba'ka kvik
myndaframleiðenda, Jaok Val
enti, að ákvæðunum um þetta
efni var breytt. Nú hljóðar
það svo: „Ekki sbal réttlæta
ólögmætt kynlíf. Vægt sbal
faira í sabimar og af miki'lli
gát, þegar fjalLað er um óeðli
í kynferðismáium".
Það var ekki fyrr en þessar
nýju reglur höfðu tekið gildi
sem mynd eins og „Reflections
in a Golden Eye“ gat komizt
fram hjá kvibmyndaeftirlit-
inu, — þó með því fororði, að
„mynd,in er ætfuð fullþrosba
áhorfendum“. Reyndar hefur
kynvilla komið við isögu í fá-
einum kvikmymdum síðustu
ára, en aldrei áður á svona
hispursiausan máta.
Árið 1961 kvibmyndaði
William Wyier aftur „The
Childrens Hour“, sem hann
gerði áður árið 1936 undir
nafniniu „These Three“ eftir
leikriti Lillian Helmans um
les’bískt ástaxsamband. Síðari
Marlon Brando
útgáfam sýndi ást Sihirley
Mc Laines á Audrey Hepburn.
Myndin hlaut slæmar viðtök-
ur.
Bæði í „Advise and Con-
sent“ og „The Best man“ var
kynvill'a stjórnmáliamainna
notuð sem möguíeg ástæða
fjárkúgumar. í „The Haunting“
fóru Claire Bloom og Julie
Harris með hlutvenk lesbísiks
pars. Og í kvikmydunum „Tea
and Sympathy", „Cat on a
Hot Tin Roof“, „Suddenley
Last Summer“ og „The
Group“ er látið liggja að kyn-
villu.
Kvikmyndaframleiðendur í
Evrópu hafa notið aligers
frj'álsræðis af háifu kvik-
myndaeftirlits, og þeir hafa
lengi fjallað um kynvillu
eins og t.d. í „La Dolce Vita“,
„A Taste of Honey“ (Hun-
angsilmur) og tveimur útgáf-
um af ævisögu Oscars Wilde.
Neðan j arðarkvikmyniagerðar
menn í Ameríku hafa látið
hendur standa frarn úr erm-
um og veitt flóði af kynvil'lu-
myndum inn á markaðinn.
Slík áhrif, auk meira frjáls
Lyndis almennings í Bandaríkj
unum nú á tímium, hafa leitt
kvikimyndafraimleiðendur í
Hollywood til að reyna að
túlba kynviílu á hreiinskilnis-
legri hátt. Ein af naesibu kvik-
myndum Wairner-bræðra,
„The Fox“, verður seinniilieiga
ein hin djarfasta af slíkum
myndium. Þar leikur Sandy
Dennis (leikur í „Hver er
hræddur við Vinginíu
Woolfe“) stúliku, sem er ást-
faimgin af Anne Heywood. í
einu atriðinu sés't parið
kyssast.
Robert Aldrich er að undir-
búa kvikmyndun ieiikritsins,
„The Ki'lling of Sister
George", sem hlaut geysitega
aðlsókn á leiksviði í London,
en minni í New York. Það
fjallar um útvarpsteikikonu
hjá B'B'C, sem býr með ungri,
einfaildri konu.
Hjá Twen'tieth Century
Fox er vefið að vinma að töku
kviikm’yndariinnar „The Detec-
tive“, sem fjallar um morð á
kyn'villimgi. Aðalhiutverkið
leikur Fran'k Simatra.
Kvikmyndaféliag Warner-
bræðra hefur boðað töku
myndarinnar „The Well of
Happiness", eftir skáldsögu
Radclyffe Halfs, sem út kom
1928 og snýst um kynvililtar
konur. Sarna félag er nú að
taika kvikmyndina „The
Sargeant'1. Efni hennar er
kynferðislegt sambaind tveggja
amerískra hermanna, sem
staðseittir eru í Evrópu. Aðal-
hlutvérkin leika Rod Steiger
og John Fhilip Law.
I leit sinni að nýjum við-
fangsefmum má vera að kvik-
myndafrömuðunum í Holly-
wood yfirsjáist ein spurning,
hvort efnið kyTnvilla seljist
kvikmyndahúsgestum í Bamda
ríkjunum almennt eða til ann
arra landa.
Þóitt neðanjarðarkvikmynd-
ir um kynvilliniga hafi
blómstrað í New York, San
Framcisco og Hollywood, hafa
vinsældir þeirra reynzt treg-
air í fl'estum öðruim borguim.
(AP- Bob Thomias.)
Jemenfeögum sleppt
gegn tryggingu
ÞRÍR arabískir feðgar frá Jem-
en hafa neitað sakargiftum um
að hafa gert samsæri um að ráða
nýkjörinn forseta Bandaríkj-
anna, Richard M. Nixon, af dög-
um.
Feðgarnir, Ahmed Rageh Nam
er, 43 ára, og synir hans, Huss-
ein, 22 ára og Abdo, 19 ára, voru
ákærðir á miðvikudaginn og neit
uðu sakargiftum þegar þeir voru
aftur leiddir fyrir rétt í dag til
yfirheyrslu. Gengið var að kröfu
verjanda um að tryggingu, sem
þeim verður sleppt gegn, yrði
lækkuð úr 100.000 dollurum fyr
ir hvern þeirra í 25.000 dollara.
Ekki hefur verið ákveðið hve-
nær réttarhöld fara fram í máli
feðganna, en ef þeir verða fundn
ir sekir eiga þeir á hættu að
Framhald á bls. 17
- LAS SNORRI?
Framhald af bls. 15
hin skemmtilegaisba, eims og
hainn sjálfur komst að orði —
„og sú síðasta. AHt er þá
þreninit er“.
— Hinar tvær ferðir mínar
hingað voru báðar stórkost-
legar og akemimitilegar. Fyrst
kom ég hingað á Snorrahátíð-
ina í Reykhoiti og síðaiH er
Hekla gaus, báðar tengdar
stórfeniglegum atburðum. Ég
á margair lifandi og ljósar
minningar úr þessum ferðum.
Það er ógleymainlegt að miinn
ast konunnair í Reykholti og
gainga þar á sörnu jörð og
hinn mikli sagnajöfur Snorri
Sturluson. Náttúruhamfarir
Heklu líða mér ebki heldur
úr minni, frekair ein bóndinn
á Hlíðairenda, sem nýlega
hafði fundið hauskúpu í lamd-
areigin simini og famn henni þeg
air atað í sögunni. Raiunar
vissi hann ekki hvort hún var
200 ára eða 800 ára, en hún
gat í huga hanis umsvifalaiust
falfið inin í fornsögunnar.
Að loknu þessu stutta raibbi
kveðjum við þennan liisbunn-
andi og sögufróða öldiung sem
með geiialandi 'gleði lifiir forma
atburði og lýsir reynslu siinn i
af aindams jöfrum.