Morgunblaðið - 21.11.1968, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBBR 1966
15

Þorvarður Guð-
mundsson — Minning
FIMMTUDAGINN 14. nóvember
sl., andaðist í Landakotsspítala
eftir þunga sjúkdómslegu, frændi
minn Þorvarður Guðmundsson.
Hann var fæddur 20. júlí 1888,
að Þóroddarkoti á Álftanesi. For
eldrar hans voru þau hjónin Guð
mundur Lánusson útvegsbóndi og
Steinunn Sigurðardóttir. Þau
hjónin eignuðust 10 börn og
komust 7 þeirra til fullorðinsára,
og var Þorvarður yngstur þeirra
systkina, þau eru nú öll látin.
Ungur missti Þorvarður móð-
ur sína og var honum þá komið
til dvalar að Glerárskógum í
Hvammssveiit í Dalasýslu, og
minntist hann þess heimilis með
hlýhug og þakklæti og hélt
tryggð og vináttu við það heiin-
ili æ síðan.
Árið 1904 fluttist Þorvarður til
Reykjavíkur og nam hann mat-
reiðslu á Hótel Reykjavík síðar
var hann matsveeinn á flóabátn-
um Ingólfi og einnig á togurum.
Árið 1910 þegar Gasstöð Reykja
víkur var í smíðum, hóf Þorvarð-
ur þar störf við lagningu á gas-
leiðslum um bæinn og inn í hús-
in, á þeim árum varð „Varði“
aufúsugestur Reykvískra hús-
mæðra, hann kom með birtuna
og ylinn inn á heimilin og ávallt
fylgdi hans góða og létta skap-
lyndi í uppbót á unnin verk.
Við Gasstöðina vann hann sitt
ævistarf eða í 44 ár en þá hætti
hann þar störfum sakir heilsu-
brests, og fyrir aldurssakir. En
þá var hlutverki Gasstöðvarinnar
að mestu lokið og starfrækslu
hennar hætt skömmu síðar. Það
var sérlega rómað hve Þorvarð-
ur var skyldurækinn í störfum
og stundvís, hann vildi hvergi
láta á sér standa.
Þorvarður var alla itíð mikill
stjálfstæðismaður og studdi flokk
inn með störfum sínum og var
þar í fulltrúaráði um margra ára
biL
Þann 6. nóvember 1915 kvænt-
ist Þorvarður eftirlifandj konu
sinni Friðsemd Magnúsdóttur frá
Kolsboltshhelli, hinni mætustu
konu, þau eignuðusit 5 börn og
lifa 4 þeirra, ein dóttir og þrír
synir og eru þau öll gift, barna-
börnin eru orðin 15, en 2 barna-
barnabörn. Elzta barn sitt, dreng,
misstu þau hjón rétt tæpra 5
ára.
Þorvarður' var mikill og góður
afi barnabörnum sínum og sakna
þau nú góðs afa. Varði var els'ku-
legur heimilisfaðir er ávallt vildi
mikið á sig leggja fyrir sína nán
ustu, hann var itryggur frænd-
fólki sínu og vinum sem nú í
dag kveðja hann með söknuði
og hlýju þakklæti fyryir liðin ár
og áratugi á þessari lífsgöngu,
og ég hygg að við öll trúum á
endurfundina í hinu eiífa lífi.
Þorvarður unni mjög kirkju
sinni, Frí'kirkjunni, og lagði oft
á sig störf fyrir hana, hann var
og félagi í Fóstbræðrafélagi kirkj
unnar.
Að lokum kveð ég þig frændi
minn, með þökk og virðingu, á
þessum orðum úr Davíðssálmum.
— Lofið Drottinn allar þjóðir,
vegsamið Hann allir lýðir, því
að miskunn hans er voldug yfir
oss, og trúfesti Drottins varir að
eilífu. — Blessuð sé minning þín.
Ólafur Guðmundsson.
- TIU RIKJA
Framhald af bls. 1.
staðar í Vestur-Evrópu nema
í Zúrich, en þar átti sér stað
geysileg sala á dollurum fyr-
ir svissueska franka og vest-
ur-þýzk mörk. I New York
var kauphöllin lokuð, en þar
er jvfnan lokað á miðviku-
dögum. Var jafnvel búizt við,
að verzlun með gjaldeyri í
þessum framangreindum
kauphöllum yrði felld niður
þangað til á mánudag..
• Það var efnahagsmálaráð-
herra Vestur-Þvzkalands,
sem nú er formaður í nefnd
tíveldanna, er kallaði saman
þennr<n fund í skyndi, en
samtímis reyndi vestur-þýzka
stjórnin að stöðva gull- og
gjaldeyrisstrauminn til lands
ins með því að setja þegar í
stað á aukaskatta — 3—4%
— í því skyni að hækka verð
á útflutningi en lækka það á
innflutningi. Héldu vestur-
þýzkir embættismenn fast
við þá yfirlýsingu stjórnar
sinnar, að markið yrði ekki
hækkað.
Af hálfu vestur-þýzku stjóm-
arinnar var í dag látin í ljós
von um, að helztu viðskiptalönd
V-Þýzkalandis myndu styðja
þessa tilraun til þess að draga
úr feíknarliegum greiðsluaf-
gangi landsins, sem á þessu ári
er talinn geta numið alit að 360
milljörðu'm ísl. kr. Er það ein
aðalástæðan fyrir kröfum uim
hækkun á gengi þýzka marks-
ins.
Þau lönd, sem eiga sæti á
þess'um tíu landa fundi, eru
Bandaríkin, Bretland, Frakk-
land, Kanada, ítaMa, Svíþjóð,
Belgía, Holland, Vestur-Þýzka-
land og Japan. Þá taka einnig
fulltrúar frá Sviss þátt í fund-
inum sem áJheyrnarfulltrúar.
Enn fremur sitja fulltrúar frá
OECD og Alþjóðagjaldeyris-
sjóðnum þennan fund. Átevarð-
anir, sem þar verða teknar,
verða að sjálfsögðu að hljóta
samlþykki ríkisstjórnar sérhvers
viðfeomandi lands.
Samkvæmt áreiðanlegum
heiimildum skoraði Karl Sohill-
er eindregið á stærri iðnaðar-
ríkin um að gera sameiginlegt
átak til þess að leysa erfiðleik-
ana í peningamálum. Eitt land
gæti ekki náð að bæta úr ástand
inu.
Þessir erfiðleikar, sem leitt
hafa til fundarins í Bonn, eiga
aðallega rót sína að rekja til
tveggja höfuðþátta: 1) Vaxandi
velgengni efnahags V-Þýzka-
lands hefur haft í kjölfarið sam-
svarandi efnahagslega afturför í
nokkrum nágrannalöndum. 2)
Þetta hefur hvatt gjaldeyrisspá-
kaupmenn til þess að selja ann-
an gjaldmiðil en vestur-þýzkan
og kaupa mörk í staðinn.
Erfiðleikar frankans er mikið
áfall fyrir frönsku stjórnina. En
isökum' þess mikla meirí hluta,
sem Gaullistar hafa á þjóðþing-
inu, er ekki talið, að þessir erfið-
ileikar kunni að hafa í för með
sér pólitíska kreppu. Það er eink
um þrennt þó, sem vekur at-
•hygli i þessu sambandi:
1. Erfiðleikar frankans koma
upp aðeins fimm mánuðum eftir
atburðina í maí, er stjórn de
Gaulles var í hættu dögum sam-
an. Sá feiknarlegi ósigur, sem
stjórnarandstaðan beið í júni-
kosningunum hefur í vissum
mæli ýtt til hliðar minningunni
Thorbjörn Egner
„Síglaðir söngvarar”
— Nýft leikrit eftir Thorbjörn Egner
SUNNUDAGINN 1. desember
n,k. frumsýnir Þjóðleiklhúsið
nýtt barnaleilkrit eftir norska
'höfundinn og þúsundþjaila smið
inn Thorbjörn Egner. Leikurinn
hefur hlotið nafnið „Síkátir
söngvarar“, en þýðendur leiks-
ins eru Hulda Valtýsdóttir, sem
þýðir óbundna málið, en Kristj-
án frá Djúpalæk þýðir ljóðin.
Þetta er þriðja leikritið, sem
Þjóðleikhúsið sýnir eftir þenn-
an vinsæla höfund, en hin leik-
ritin eru, Kardemommuibærinn
um gö’tuvígi stúdenta og mestu
verkföll í Frakklandi til þessa,
en samt má greina áhrifin áfram.
2. Stöðugleiki frankans var
eitt af því sem allir voru sam-
mála um, að stjórninni hefði tek
izt að tryggja og nú er það ein- j
mitt á þessu sviði, sem erfiðleik
arnir verða. Hefur stjórnarand-
staðan hamrað mjög á því, að
árásin á frankann sé einnig árás
á stefnu gaullista og de Gaulle
sjálfan.
3. Couve de Murville hefur ver
ið forsætisráðherra frá því í júlí, i
er hann tók við embætti af
Pompidou, sem var mjög vin-
sæll, en hann gegndi þessu em- j
bætti frá 1962-1968. Fannst sum ,
um, sem de Murville hafi ekkil
tekizt að skapa stjórn sinni og
sjálfum sér sjálfstætt yfirbragð. '
- ASAKAR
Framhald af bls. 1.
Einnig var sagt að Suður-
Kórea hefði komið sér upp geysi
miklu varaliði og hefði um tvær'
milljónir mana undir vopnum.
Tvær bandarískar og 18 kóre-
anskar hersveitir hefðu verið
fluttar að mörkum hlutlausa
beltisins og fjöilgað hefði verið
til muna í liði Bandaríikjamanna
síðan Norður-Kórea hertók
njósnaskipið Pueblo.
Tass n'eitaði ásökunum Banda
ríkjanna og Suður-Kóreu um að
Norður-Kórea hefði rofið vopna-
hléið og sagði, að þetta væri
dæmigerð tilraun sekra aðila tíl
að koma ábyrgðinni á einhvern
annan.
Fyrir nokkrum dögum lýsti
Il-Kvon, forsætisráðherra Suð-
ur-Kóreu, áhyggjum sínum yfir
auiknum árásum víkingasiveita
frá Norður-Kóreu. Hann kvaðst
óttast að þegar drægi úr stríð-
inu í Víetnam myndu átök auk-!
ast í Kóreu.
og Dýrin í Hálsaskógi, en eng-
in barnaleikrit 'hafa hlotið slí'k
ar vinsældir hjá Þjóðleikhús-
inu.
Síglaðir söngvarar verða frum
sýndir í þremur leikhúsum á
Norðurlöndunum um næstu jól.
Leikstjóri við sýningu Þjóð-
leilkhússins á „Síkátum söngv-
urum“, er Klemenz Jónsson, en
hann 'hefur einnig sviðsett hin
barnaleikrit Egners hjá Þjóð-
leik'húsinu. Leikmyndir og bún-
ingateikningar eru gerðar af
höfundi sjálfum. Ballettmeistari
Þjóðleikhússins, Collin Russ-
elil stjórnar dansatrðum. Hljóm
sveitarstjóri er Carl Billich. Um
25 leikarar og aukaleikarar taka
þátt í sýningumni. Söngvararnir,
sem eru fimim í leiknum, eru
leiknir af Bessa Bjarnasyni, Mar
gréti Guðmundsdóttur, Árna
Tryggvasyni, Jóni Júlíussyni og
Flosa Ólafssyni. Auk þeirra fara
leikararnir Valur Gíslason og
Lárus Ingólfsson með stór hlut-
verk í leiknum. Af öðrum leik-
urum má nefna Nínu Sveinsdótt
ur, Önnu Guðmundsdóttur,
Gísla Alfreðsson og Þorgrím
Einarsson.
Mikið er af léttum og skemmti
legum söngvum í leiknum, en
tónlistin er einnig eftir Thor-
björn Egner.
Leikurinn fjallar um fimm
farandsöngvara og hljóðfæraleik
ara sem koma öllum í gott skap
með léttum og skemmtilegum
söng og hljóðfæraleik, þvi að
dórni höfundar á gleðin að vera
í fyrirúmi. Egner lætur einn
söngvarann segja: „Við spiluim
og syngjum hvenær sem er,
hvort sem er á nótt eða degi,
og þá kemst fólk í gott skap,
og fólk á lika að vera í góðu
skapi og sá sem sjálfur er glað-
ur, hann vill lika gleðja aðra,
og þá verða aðrir líka glaðir og
gleðja enn aðra.“
(Frá. Þjóðleikhúsinu).
— Tékkóslóvakía
Framhald af bls. 1.
sinn við kröfur stúdenta. Á
meðal þeirra var Diminik Tat-
ar.ka í vikuiblaðinu „Kulturni
Zivot“, sem er málgagn rithöf-
undasambandsins í Slóvakíu. Á
Husak að hafa bannað þetta
blað.
Stjórnmálafréttaritarar benda
á, að setuverkföll stúdenta megi
líta á sem eins konar tæknilega
æfingu. Án þess að yfirgefa há-
skólasvæðið hafa stúdentarnir
sýnt, að þeir eru valdaþáttur,
sem reikna verður með.
Við setningu fundar mið-
stjórnar kommúnistaiflokksins í
Slóvakíu í gær, réðst Husak á
þær fvær öfgatilhneigingar, sem
komu fram á sameiginlegum
fundi miðstjórnar kommúnista-
flokks Tékkóslóvakiu og sagði,
að Dubcek og samstarfsmenn
‘hans ættu heiðuriinn af þvi að
hafa forystunna fyrir þeim hluta
flokksins, sem væri andvígur
Novotny.
Husak bætti því við, að hann
mæti mi'kils þá ákvörðun, sem
ríkisstjórnin hefði tekið eftir
fund miðstjórnarinnar í janúar
sl. um að fullnægja sögulegum
kröfum Slóvaka um aukna sjálf-
stjórn.
— Tékknesku miðstjóminni
tókst að komast hjá „ihalds-
sömum“ og „frávíkjandi“ öfga-
sjónarmiðum og fór milliveginn
í afstöðu sinni á síðasta fundi
sínum, sagði Husak.
— Miðstjórnin hefði samt sem
áður komizt að þeirri niðurstöðu,
að mesta hættan fyrir flokkinn
1 á tímabilinu frá því í janúar sl.
væri „frávik“ og hentistefna
hægri armsins. Enn væri hætta
á aðgerðum af hálfu andsósíalist-
ískra afla utan flokksins, sagði
hann ennfremur:
— Eins og ástandið er nú, er
það skylda okkar að koma með
nokkr.ar til hliðranir, (fram-
kvæma) vissar takmarkanir í
þágu ríkisins án þess að víkja
frá þeim grundvallarreglum, sem
settar voru í janúar. Þá sagði
Husak einnig, að leggja bæri á-
herzlu á, að hvorki tékkneski né
slóviakíski kommúnistaflokkur-
inn myndu láta undan neinum
þvingunum eða úrslitakostum
frá stúdentum eða öðrum hóp-
um. — Enginn óskar eftir því að
. snúa aftur til þess tima, er við
bjuggum við pólitísk réttarhöld.
Við viljum beita þeirri aðferð
að sannfæra menn, sem hafa aðr.
, ar skoðanir en okkar. En þegar
1 lögin eru brotin, þá er vanda-
málið ekki lengur pólitískt, sagði
Husak.
Erfiðleikar með húsrými
— tyrir viðhaldsdeild Lottleiða
EINS og Morgunbláðið skýrði
frá á sínum tíma hafa Loftleið- '
ir hug á því að flytja viðhalds-
deild sína til íslands, en það
myndi skapa atvinnu hér fyrir
um 130 manns og spara ca. 150
millj. kr. í gjaldeyri.
Málaleitan Lo'ftieiða hefur
verið til athugunar hjá yfirvöld
unum, fyrst og fremst í utan-
ríikisráðuneytinu, því til þess að
unnt verði að flytja viðhalds-
deild félagsins heim þarf það
að fá húsnæði á Keflavíkurflug
velli í stærsta flugs'kýri varnar-
liðsins.
Loftleiðir hafa þegar aðstöðu
í fiuigskýli þessu samkvæmt
saimningi utanríkisráðuneytisins
og varnarliðsins. j
Varnarliðið telur sig þurfa á
húsrými þessu að halda fyrir
flugvélar sínar. Utanríkisráðu.-
neytið reynir nú að finna lausn
á málinu.
Flutniingur viðhaldsdeildar-
innar þarfnast mikiils undinbún-
ings og þurfa Loftleiðir að fá
svar við málaleitan sinni sem
fyrst og ekki seinna en um ára-
mót. Stefnir félagið að því, að
hefja rekstur viðhaldsdeildar-
innar hér á landi síðari hliuita
ársins 1969.
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSIA'SKRIFSTOFA
SÍIVII IQ-IOD