Morgunblaðið - 15.12.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 1968
AÐ umdanförnu hafa óvenju
margir varamenn tókið sæti iá
Alþingi. Ókennileg andllit sjást
á gÖngium þinghússins og í
Kringlurmi og óþetkktar raddir
heyrast í hlustunartækjum
þingfréttaritara. Ekki veit ég,
hivort svo mikið er um eðlileg
forfödl meðal þin.gmanna eða
'hivort floklkarnir eru einfalid-
lega að gefa nýjum mönnum
taekifæri til þesis að kynnast
þingistörfum. Aila vega er
ánseigjulegt að sjá svo .mörg ný
andlit og ótvírætt er það sikyn-
samlegt af flokkumum að kynna
með þessum hætti nýja menn í
sínum röðum. Einn þeirra vara
þingmanna, sem þessa dagana
sitj a á þingi er Þorsteinn Gísla-
son, hinn landskunmi aflamað-
ur og skipstjóri ,sem tefkið hef-
ur sæti Ólafs Björnssonar,
prófessors, um sinn. Naifn þessa
ágæfca skipstjóra er nefnt hér
vegna þess, að hann er tvímæla
laust einhver sterkasti frambjóð
andi, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur boðið kjásemdum upp
ó hin síðari ár. Því miður vill
það verða svo, að stjórnmiála-
flokkarnir leita ailtof lítið út í
sjálft afcvinnulífið eftir fram-
bjóðendum í kosningum. Á
fram'boðslistum flókkanna gæt-
ir miklu meira þeirra manna,
sem hafa um langt skeið ver-
ið nát.en.gdir -star.fi viðkomandi
fflokks með einum eða öðrum
'hætti. Enginn vafi er á því, að
þessi innlhverfa afstaða til skip-
unar framboðslista, ef sivo má
að orði komast, er ein rnegin
ákýringin á því, að stjórnmála-
flokkarnir hafa óumideilan.lega
misist tengsl við hinn almenna
borgara, fól'kið í landinu.
Ef Sjálfistæðisflokkurinn í
Reykjavík er tekinn sem dæmi
kemur í ljós, að þetta á sér
eðlilegar skýrinigar. Stjálfstæðis-
flokkurinn í Reykjavík er
byggður upp af fjórum fflofcks-
félögum og fuilltrúaráði. Stjórn
ir flokksfélaga.nna hverju sinni
svo og stjórn fulltrúaráðsiins
ráða í raun alveg ákipun kjör-
nefrudar flokfesins fyrir kosning
ar í Reykjavíik. í þremur þess-
ara flokksfélaga hefur orðið
sáralítil breyting á stjórnar-
meðlimum -sl. 10 ár þar til nú,
að töluverð breyting er
að verða á. I hinu fjórða
er að vísu stöðug hreyf-
ing frá lári til árs, en umdeil-
anlegt er hversu langt það nær
út fyrir tiltölulega takimark-
aðan hóp. Þegar um endur-
nýjun er að ræða á airm-
að borð verður hún yfir-
leitt úr mjög avipuðu um-
hverfi. Þegar kemur að skipan
framiboðslista fflokksins, hvort
heldur til þingkosninga eða
borgarstjórnarkosninga hefur
þetta óhjákvæmilega þau áhrif
að kjöi-nefndarmenn verða
aftast að taka tillit til
ýmissa þröngra áh.ugaman.na-
hópa, sem að balki þeim
standa. Af þessum sökum verð-
ur sikipan framiboðslista flokks-
ins innhverf, tekur meira tillit
til þröngra flokkissjónarmiða
en þess að fá fulltrúa frá at-
vnnulífinu og að öðrum vett-
vangi. Stöku sinnum hefur
þó tekizt að brjótast út úr þess-
um vítahring, og þegar það hef-
ur gerzt hefur það undantekn-
ingarlauist reynzt flokknum
mjöig vel. Sem dæmi um slíkt
má nefna er prófessor Þórir Kr.
Þórðarson var valinin á fram-
boðsliista flokksms til borgar-
stjórnar 1962 og Þorsteinn Gí-sla
son á alþingislistamn 1967. Það
er sannfæring mín, að mörg af
þeim vandamlálum, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn á við að etja
um þessar mundir, muhdu leys-
ast, ef flokkskerfið, sem end-
urnýjar sig með sérstökum
ihœtti, fengist til þess að leita
út fyrir sínar þröngu r-aðir eft-
ir fólki til trún.aðarstarfa í
stj.0rn.um flokksfélaga og full-
trúaráðs.
Raunar er það ffliugumarefni,
hvort flökkarmir eins og við
þekkjum þá hér eru ekki orðn-
ir úrelt fyrirbrigði. Þeir eru
tæpast lengur tæki til þess að
affla ákveðinni þjóðm,álastefnu
fylgis, heMur vettvangur fyrir
forustumienn flokkanna til þess
að flytja hinum allra tryggustu
og trúusfcu stuðningsmönnum
boðskap sinrn. Vera má einmitt
að það fylgi, sem Hannibal
Valdimarsison óneitanlega virð-
ist njóta meðal fólks, byggist
á því að hann er ekki
hluti af meinu flokkskerfi og
kanruski væri það ekki hyggi-
legt af Hannibal eftir allt sam-
an að stofna fastmótaðan stjórn
málaflokk. Það vekur enn til
umhugsunar um gildi flokk-
anna í sinni niúverandi mynd,
að sá hópur kjósenda stækkar
stöðugt, sem fylgir ekki nein-
um sénstökum flokki, iheldur
tekur ákvörðun hverju sinni
um það hverja frambjóðendur
sku.li styðja.
Á miðivikudaiginn var svaraði
Btjarni Benedikfcsison, forsætis-
ráðherra, fyrirspurn í Samein-
uðu þingi um rekstranfjárþörf
atvinnuveganna. í svari ráð-
iherrans kom fram, að ríkis-
stjórnin hefur þegar átt við-
ræður við SeðLabankann og við
Skiptabankana um þessi mál og
að úrlausnar má vænta inman
tíðar. Þetta svar ráðherrans var
að sjiálfsögðu mjög jákvætt
framlag til þeirra umræðna,
sem nú fara fram í landinu.
En einmitt vegna þess hversu
jákvætt svar forsætisráðlherra
var, gaf það tilefni til hugleið-
inga um það, hiVenær þessar
upplýsinigar hefðu komið fram,
ef ekki hefði viljað svo til, að
Einar Ágústsson bar fram fyrir-
spurn um þetta eifni. Ég er
mefnilega ekki viss um, að
ríkisstjórnin geti alltaif reitt sig
á það, að fyrirspurnir eða anm-
að tilefni gefist á Alþingi iil
þess að igefa upplýsingar um
þau mál, sem hún er að vinna
að.
Það er stundum talað um
sambandsleysi milli þeirra,
sem stjórna og- hinna, sem er
stjórnað. Þeir, sem er stjórnað,
vita ekki alltaif hvað hinir eru
að gera, sem hafa tekið að sér
að stjórna landinu. Og vegna
þess, að þeir vita það ekki koma
upp ásakanir um aðgerðanleysi
og forusfcuileysi.
I flestum nálægum löndum
leggja opinberir aðilar mikið
upp úr því, sem á tungu engil-
saxa er 'kailað „public reiiati-
ons“ og við getum kallað tengsl
in við fólkið. Forustumenn á
sviði stjórnmálanna halda reglu
lega fundi með fréttamönnuim
blaða, útvarps og sjónrvarps og
eru spurðir í þauila. Víða eru
einnig sérstakir blaðafulltrúar,
sem hafa það sérstaka verk-
efni að upplýsa almenning um
það, hvað stjórnendurnir hafa
fyrir stafni hverju sinni. Hér
á landi vill það mjög brenna
við, að opinber mál séu lika
leynd armál. Það má ekkert
Framhald á blft. 16
ANGLI - SKYRTUR
URVflLIÐ ER HJÁ OKKUR
ANDERSEN & LflUTH H.F.
Laugavegi 37 — Vesturgötu 17.
KJÖTKYNNING 0G SALA
/ dag sunnudag 15. des. kl. 14 — 18. Sýnt verður og kynnt stórkostlegt
úrval af svinakjöti, alikálfakjöti, lambasteikum og fuglum
Gjörið svo vel og lítið inn
Nemendur úr Húsmœðrakennaraskóla íslands,
verða yður til ráðuneytis og leiðbeiningar,
ásamt starfsfólki verzlunarinnar
m
Matardeildin
Hafnarstrœti 5
VÖRUVAL
VELTUHRADI
FERSKARI VARA