Morgunblaðið - 23.02.1969, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. FEBRÚAR 1969.
19
— Bæjarútgeiðin
Framhald af bl*. 14
hlutafé allt, eigi reksturinn að
vera í því formi, sem takmörk-
uð ábyrgð segir til um og borg-
arstjórn eigi að geca sér grein
fyrir því við hverja fjárveit-
ingu eða greiðslu, hvers virði
hún er. Ég bið menn um að
hugleiða, að á sl. ári er útlit
fyrir, að aflaverðmæti togar-
anna sé 109 millj. kr. Samkv.
bráðabirgðauppgjöri, sem er
engan veginn endanlegt má
gera ráð fyrir því, að greiðsla
úr framkvæmdasjóði eða borg-
arsjóðí sé 28 millj. kr. eða um
25% viðbót við aflaverðmæti
togaranna, og þar að auki hygg
ég, að komi það fjármagn sem
Bæjarútgerðin fær úr aflatrygg
ingasjóði, og ríkissjóði. Árið
1967 var aflaverðmæti 77.8
millj. Þá var greiðslan úr borg-
arsjóði eða framkvæmdasjóði
20,5 millj. eða um 25% viðbót á
aflaverðmæti. 1966 var það 58.5
millj. og greiðslan úr borgar-
sjóði 16,7 millj.
Ég vil taka fram í þessu
sambandi, að sá munur
virði að l.ækka skattana af
hefur verið á Bæjarútgerð-
inni og einkaútgerð að í öðru
tilvikinu hefur Bæjarútgerðin
og forsvarsmenn hennar skatt-
álögurétt, án þess að spyrja
eigendurna um það sérstaklega
hvort þeim finnst það þess
virði að hækka skattana af
þessum sökum. í hinu tilvikinu
hafa eigendurnir engan skatt-
álögurétt, en verða aftur á móti
að greiða sinn hluta af þeim
skatti, sem ákveðinn er af eig-
endum og forsvarsmönnum
Bæjarútgerðarinnar, þannig að
þarna er um ólíka hluti að
fefla, ef við komumst að þeirri
niðurstöðu, að hver reksturinn
um sig veiti jafnmikla atvinnu.
Ég held að hægt sé að taka til-
lit til hinna félagslegu sjónar-
m'iða, sem auðvitað ber að hafa
í heiðri, með öðrum hætti held-
ur en þeim, að borgaryfirvöld
eða ríkisyfirvöld taki að sér
hlutverk, sem þau eru eðli máls
ins samkv. verr búin til að
rækja heldur en smærri ein-
ing, sem hefur betri yfirsýn yf-
ir fyrirtækið og rekstur þess.
En þótt við höfum mismun-
andi skoðanir um, hvað sé
heppilegt rekstrarform fyrir-
tækja er það eitt með öðru,
sem skiptir okkur í ólíka
flokka.
Þrátt fyrir þann ágreining er
ekki deilt um það hér á þess-
um stað, að Bæjarútgerðin sem
fyrirtæki á að lifa og dafna í
framtíðinni. og við erum sam-
mála um, að endurnýjun tog-
arafiotans íslenzka fer ekki
fram nema fyrir tilverknað og
forgöngu ríkisvaldsins. Og í
þeirri endurnýjun hlýtur ríkis-
valdið að leggja niður fyrir sér,
hvar fjármagninu í atvinnu-
tæki sé bezt fyrir komið. Ég
held, að sjálfsagt sé, að endur-
skoða alltaf okkar hugmyndir
um það atriði. Við erum sam-
mála um það til að mynda, að
engin ein atvinnugrein á meiri
þátt í uppbyggingu Reykjavík-
urborgar heldur en togaraút-
gerðin. En það getur vel verið,
að með breyttum tímum séu
önnur atvinnutæki jafnvel til
þess búin að byggja upp Rvík
framtíðarinnar, eins og togar-
arnir hafa áður gert. Þetta þarf
að vega og meta á hverjum
tíma. Og það hlýtur ríkisvald-
ið að þurfa að gera sér-
staklega ef það er álitið, að
þessi atvinnufyrirtæki verði
ekki keypt til landsins nema
með því, að ríkisvaldið blátt
áfram borgi þau niður.
En mestu máli skiptir í þess-
um málum öllum, að okkur Reyk
víkingum heppnist — og okk-
ur íslendingum auðnist — að
byggja upp hagkvæm fisk-
vinnslufyrirtæki, að við getum
byggt upp svo stórt fyrirtæki
og helzt svo mörg stór fyrir-
tæki, að þau geti hagnýtt sér
nýjungar í þessari atvinnu-
grein, að þau geti haldið uppi
tilraunastarfsemi, hafi til þess
fjármagn, þau geti komið fyrir
þeirri hagkvæmni í löndum og
vinnslu, sem til fyrirmyndar sé.
Því miður er það svo, að við
höfum íslendingar og Reykvík-
ingar e.t.v. ekki nýtt okkur hag
kvæmustu rekstraraðferðir í öll
um greinum, sumpart vegna fá
tæktar og peningaskorts, og því
tel ég það mál framtíðarinnar,
að Reykjavíkurhöfn bæti lönd-
unaraðstöðu og Reykjavíkur-
höfn ásamt með Bæjarútgerð
og öðrum útgerðar- og fisk-
vinnsluaðilum hér i borginni
kanni möguleikana á samstarfi
hvort heldur er í einu fyrir-
tæki eða fleiri fyrirtækjum. En
á grundvelli slíkrar samvinnu
er hægt að koma á betri vinnu
brögðum og meiri arði, sem
eftir er skilinn hjá borgarbú-
um og borgarsjóði í formi auk-
inna skatta. í þessu falli lagði
ég sérstaklega eyrað við það,
sem borgarftr. Birgir ísl. Gunn-
arsson sagði um möguleikana
á því að stofna nýtt félag um
Bæjarútgerðina og Bæjarút-
gerðin geti þannig verið for-
gönguaðili um endurbætur 1
fiskvinnslu og útgerðarmálum
umfram það, sem hún hefur
nokkru sinni áður verið. Og
þeir möguleikar eru fyrir hendi,
eins og Birgir Isl. nefndi að fá
til þess erlent áhættufjármagn
auk þess, sem ég er í engum
vafa um að unnt sé að skapa
áhuga fyrir slíku fyrirtæki og
fá nýtt fjármagn inn í slíkt fyr-
irtæki, fjármagn til þess að
kaupa fleiri atvinnutæki og
byggja upp atvinnuöryggið í
borginni. Það fjármagn yrði lagt
fram af borgarbúum beint að
vísu, ef það væri í hlutafélags-
formi í stað þess að vera tek-
ið, ef það er borgarsjóður, sem
legði það fram með skattaálög-
um á borgarbúa. Annars vegar
yrði þá þarna um að ræða frjáls
samtök borgarbúa til að byggja
upp og kaupa þessi nýju at-
vinnufyrirtæki eða spyldusparn
aður með skattaálagningu borg
aryfirvalda til þess að byggja
upp Bæjarútgerðina eða annað
Framtíðaratvinna
Iðnfyrirtæki í nágrenni bæjarins vantar ungan járn-
smið eða vélvirkja í vinnu strax. Skrifleg umsókn
með persónulegum uppl. ásamt starfsfer 'i sendist Mbl.
merkt: „Iðnaður 1969 — 6268“.
£
Tfoku
VIO SKÓLAVÖRÐUSTÍG -
haHjkatfúiiH
3USTÍG - SÍMI 15BI4
Dömur athugið
Hvítar slæður og hanzkar fyrir ferminigar.
Mikið úrval af svörtum og brúnum
SKINNTÖSKUM.
Úrval af faltegum INNKAUPATÖSKUM.
SAMKVÆMISVESKI á mörgum verðum.
— Scndum í póstkröfu. —
þvílíkt fyrirtæki í framtíðinni.
Ég er í erigum vafa um það
út af fyrir sig, að þegar til end-
urnýjunar atvinnutækja Bæjar
útgerðarinnar kemur, sem ég
vona að verði sem fyrst, er hin
frjálsa leið heppilegri. En lát-
um þann ágreining, sem mögu-
lega er hér á meðal okkar, ekki
dreifa huga okkar um of. Aðal-
atriðið er það að mínu viti, að
við gerum okkur grein fyrir því
hér í borgarstjórn, að atvinnu-
rekstur eins og Bæjarútgerðin
er rekstur, sem út af fyrir sig
verður að bera ábyrgð á, en
á þann veg, að menn geri sér
fyrirfram grein fyrir áhættunni,
sem í er lagt og ábyrgðunum,
sem teknar eru. Ef við gerum
okkur fyrirfram grein fyrir þess
um fjármunum, þá getum við
líka valið á milli fleiri kosta
og skoðað hug okkar um,
hvernig við fáum mest fyrir
peningana til að tryggja at-
vinnuöryggi og auka atvinnu-
tekjur Reykvíkinga.
MYNDAMOT hf.
PRENTMYNDAGERÐ
AÐALSTRÆTI 6
S IM I 17152
Munið konudaginn
Blóm og húsgögn
Laugavegi 100.
Margar nýjar gerðir
af kventöfflum - Verð frá 264,- kr.
25% afsláttur
Flugfélagið veitir einstaklingum 25% afslátt af fargjöldum til
Akureyrar og ísafjarðar um páskana. Einnig bjóðum við hjónum, fjölskyldum,
námsmönnum og hópum sérstök vildarkjör. Kynnið yður sérfargjöld
Flugfélagsins. Allar upplýsingar veita ferðaskrifstofurnar og Flugfélagið
FLUCFÉLAC ÍSLANDS
ICELJVIVDÆMFI.