Morgunblaðið - 15.04.1969, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1999
31
Verzlunum ekki lokað
Stjórn Kaupmannasamtak-
anna hefur ákveðið að fresta
loknu verzlana, sem ákveðin
hafði verið á morgun í því
skyni að árétta andstöðu verzl
unarinnar gegn því verðmynd
unarkerfi, sem verzlunin býr
við nú. í fréttatilkynningu
frá Kaupmannasamtökunum
segir, að frestun hafi verið
ákveðin vegna þess ástands,
sem nú ríkir á vinnumark-
aðnum. Fréttatilkynningin
fer hér á eftir:
Svo sem kunnugt er af fyrri
fréttum fól aðalfundur Kaup-
mannasaimtakanna stjórn samtak
anna að beita sér fyrir almennri
lokun verzlana hinn 16. apríl
n.k. í því skyni a'ð árétta á opin-
berum vettvangi andstöðu verzl-
unarinnar við það háskalega og
óábyrga verðmyndunarkerfi, sem
almenningur í landinu og verzl-
unin á við að búa. Jafnframt fól
aðalfundurinri stjórn samtakanna
að halda uppi víðtækri upplýs-
ingastarfsemi um þessi mál.
Frá því þessi ákvörðun var tek
in hafa aðstæður breytzt veru-
lega og með tilliti til þeirrar ring
ulreiðar sem ríkjandi er á vinnu-
markaðinum og lýsir sér m.a. í
— Reykjavíkurborg
Framhald af bls. 32
unar; löndunarsvæði og móttaka
myndi eina heild, þar sem nýta
megi öll nauðsynleg tæki á sem
hagkvæmastan hátt.
I skýrslunni er einnig gert ráð
fyrir nýtízkulegri aðferð við út-
skipun. Nefndi borgarstjóri að
Reykjavíkurborg myndi láta út-
gerðinni í té tvær skemmur til
afnota og myndu þar skapast
möguleikar til geymslu á hrá-
efni, þannig að fiskiðjuver í
Reykjavík þyrftu ekki á eins
miklu geymslurými að halda og
nú. Hluta skemmanna mætti og
breyta í frystigeymslur og gætu
hraðfrystilhúsin þá sent afurðir
niður á höfn milli skipsferða,
sem hefði óneitanlega betri nýt-
ingu í för með sér.
Að lokum sagði Geir Hall-
•grímsson borgarstjóri: „Betri
hráefni, bætt hafnaraðstaða og
samvinna eða samruni fyrir-
tækja í sjávarútvegi er æskileg
til þess að nýta framleiðslutækin
sem bezt, gera tilraunir í hráefn
isöflun og framleiðslutegundum,
auka fjölbreytni og hagkvæmni
til að skapa nýja markaði og
hækka verð framleiðslunnar. ís-
lendingum er nauðsyn á þátt-
töku í efnahagssamvinnu þjóð-
anna til þess að íslenzkur sjávar-
útvegur og hæfileikar þjóðarinn-
ar fái notið sín“.
Nánar verður sagt frá fundi
þessum í Mbl. síðar.
því, að margar verzlanir voru
loka'ðar 2 daga í síðustu viku og
fyrir liggur, að verkalýðsfélögin
munu beita sér fyrir áframhald-
andi keðjuverkföllum, sem einn-
ig munu ná til til starfsemi sölu-
búða, telur stjórn samtakanna að
vart sé bætandi á þetta ástand
og hefur því ákveðið að fresta
áðurnefndum lokunardegi og
firra almenning þannig meiri
ó/þægindum en þegar er orðið og
getur átt eftir að verða.
Þessa ákvörðun stjórnar Kaup
mannasamtakanna ber hins veg-
ar engan veginn að skilja sem
svo, að samtökin sætti sig við
það ófremdarástand, sem ríkj-
andi er í skipan verðlagsmála,
þvert á móti munu samtökin
leggja áherzlu á að koma fyrir
almenningssjónir upplýsingum
um raunverulega stöðu verzlun-
arinnar og þá óheillavænlegu
þróun sem orðið hefur í þeim
efnum, jafnt fyrir einka- og
félagsverzlun.
— V erzlunarbankinn
Framhald af bls. 32
tæpum 20.9 millj. kr. og vara-
sjóður var 20 milllj. kr. Hluta-
fjárininborgom varð allt uim 4.4
millj. kr. og hafa þá verið inn-
borgaðar 8.9 millj. kr. þess hluta
fjárauika, sem ákveðinn var á
aðalfundi bankans 8. apríl 1967.
Hefur innbor.gun þess gengið
hægar en áætlað var, sem rekja
má til þrengri laiusafjárstöðu ein-
staklinga og fyrirtækja.
staklinga og fyrirtækja. Til vara-
sjóðs var ráðstafað 2 milij. kr.
af reksturshagnaði ársins.
Heildartekjur bankans á árinu
urðu 72.6 millj. kr. á móti 62.1
millj. kr. árið 1967. Reksturs-
kostnaður ársins varð 19.1 millj.
kr., en var 19.9 millj. kr. árið
áður. Var um lækikun að ræða
vegna fætokunar starfsfóltos, er
rekja má til vinnuihagræðing'ar,
en umtalsverður árangur hefur
náðst á því sviði eftir að banlk-
inn hóf afnot skýrsluvéla. 1 árs-
lok voru starfandi 47 manns við
dagleg bankastörf, en voru í árs-
byrjun 53. Ákveðið hefur verið
að setja á stofn iögfræðideild við
bankann og hefur Hafsteinn Sig-
urðsson, hrl., verið ráðinn til að
veita henni forstöðu,
Eins og fyrr veldur hinn litli
munur á inn- og úflánsvöxtum
miklum erfiðleinkum varðandi
rekstursaftoomu bankans, svo og
sú staðreynd að 20% af innlán-
um eru bundin í Seðlabankanum
og ávaxtast þar á mun lægri
vöxtum en hinn almenni lána-
markaður gefur.
Innlán. — Innlán bankans
námu alls 760.2 millj. kr. í lok
ársins 1968 og höfðu þau vaxið
a árinu um 70.7 millj. kr. Inn-
lánsaulkningin varð lægri en árið
1967, en þá nam hún 84.4 millj.
kr. Er hér um að ræða beina af-
leiðingu þeirra erfiðleika, er
ríktu í efnalhagsmálUm þjóðar-
mnar á árinu. Innián bankans
skiptust þannig, að innstæður í
sparisjóðsreiikningum voru 681.1
millj. kr., en í hlaupareitoning-
um 79.1 millj. kr. Aukníng á
sparisjóðsinnstæðum varð 39.2
millj. kr., en hlaupareitoningsinn-
stæður hækkuðu á árinu um 31.5
millj. kr.
Innstæður bantoans skiptust
þannig milli aðalbanka og útibú-
anna:
Aðalbankinn 698.1 millj. kr.
Lauigavegur 172 37.4 millj. kr.
Keflavík 24.6 millj. tor.
Autoning innlána við útibú
bantoans í Keflaivík varð á ár-
inu 63%. Heildarinnlánsaukning
bankans á árinu 1968 varð 10%
á mótil4% ininlánsa.uteningu árið
1967. Er innlánsaukning bankans
á árinu 1968 fyrir ofan meðal-
innlánsautoningu ba'nkanna á ár-
inu, en hún var 8.9%.
í lok ársins 1968 skiptust inn-
lán í sparisjóðsdeild bantoans
þannig eftir tegundum innlána:
Almennar
sparisjóðsinnstæður 55.6%
Sparisjóðsávísana-
reikningur 7.0%
Spariinnlán m. 6 mán.
upps.fresti 19.9%
Spariinnlán með 12 m,
upps.fresti 17.1%
10 ára sparisjóðsbækur 0.4%
Innlánsvextir voru óbreyttir
allt árið og voru hinir sömu og
greiddir höfðu verið á árinu 1967.
Útlán. — Útlán barukans námu
í árslok 638.7 millj. kr. og höfðu
þau auikizt á árinu um 77.5 millj.
kr., þar af voru 12 millj. kr.
vegna láiiveiti'niga Verzlunarlána-
sjóðs. Á árinu 1967 nam aulkning
útlána hjá banikanum 72.2 millj.
kr., þar af voru 11.5 mililj. kr. á
vegum Verzlunarlánasjóðs. Út.
lánsvextir héldust óbreyttir á ár
inu og voru þeir sömu og giltu
árið á undan.
Verzlunarlánasjóður. — Árið
1968 var annað árið, sesm sfofn-
lánadeild bankans starfaði. Voru
á árinu afgreidd 20 ný lán að
Frá aðalfundi Verzlunarbankans
upphæð 12.0 millj. kr. Hafa þá
verið veitt á tveimur árum 36
lán að upphæð 23.5 milílj. kx. j
Eins og áður voru lán þessi veift i
til 12 ára gegn fyrsta flokks fast- !
eignaveðstryggingu. Vextir af
lánum eru 10% á ári, en aukj
þess greiddu lántakendur 1% I
iántöiku'gjald. Á árinu var genigið
frá lántötou hjá Framfcvæmda-
sjóði tslands að upphæð 4 millj.
ltr. og l'oforð fékkst hjá Lífeyris-
sjóði verzlu'narmanna fyrir kaup
urn á skulldabréfum sjóðsins að
upphæð 10 milij. kr., en af-
greiðsla lána, sem veitt voru í
sambandi við það fé fór etoki
fram fyrr en í byrjun árs 1969.
Þá jók Verzlunarbankinin fram-
lag sitt til sjóðsins um 2 millj.
kr. á árinu.
Útistandandi lán Verzlunar-
lánasjóðs námu í árslok 22.0
millj. kr.
Staðan gagnvart Seðlabankan-
um. — Staða bankans gagnvart
Verkbann iðnrekenda fellur úr gildi
um /eið og Iðja aflýsir verkfalli hjá
í fréttatilkynningu frá Fé-
lagi ísl. iðnrekenda, sem Mbl.
barst í gær segir, að iðnrek-
endur hafi leitað eftir frekari
frestun á boðuðum verkfalls-
aðgerðum Iðju, félags verk-
smiðjufólks í Reykjavík gagn
vart þremur iðnfyrirtækjum
í borginni gegn hliðstæðri
frestun á boðuðu verkbanni
iðnrekenda. Sú málaleitun
hafi reynzt árangurslaus og
hafi því iðnrekendur boðað
verkbann frá 21. apríl n.k.
Verkbannið falli úr gildi um
leið og Iðja aflýsi verkfalli
hjá þessum fyrirtækjum.
Eins og komið hefur fram í
fréttum boðaði Iðja, félag verk-
smiðjufólks í Réýkjavík ótíma-
bundið verkfall á hendur þrem-
ur iðnfyrirtækjum frá og með 10.
apríl. Fyrirtæki þessi eru ísaga
h.f., Kassagerð Reykjavíkur h.f.
og Umbúðamiðstöðin, en tvö
fyrrnefndu fyrirtækin eru með-
limir í Félagi íslenzkra iðnrek-
enda.
Félag íslenzkra iðnrekenda lit-
ur mjög alvarlegum augum á þá
a'ðgerð, sem Iðja beitir þannig
til að reyna að sundra samtök-
um iðnrekenda með því að knýja
einstök fyrirtæki innan félags-
ins til sérsamninga.
Við almenna atkvæða.greiðslu
í félaginu var samþykkt með
91% greiddra atkvæða að fela
stjórn Félags íslenzkra iðnrek-
enida og þar til kjörinni nefnd
að taka ákvörðun um boðun verk
banns á hendur Iðju. Á fundi
þessara a'ðila hinn 10. apríl var
samþykkt að boða vertobann á
hendur Iðju, félagi verksmiðju-
fólks í Reykjaví'k frá og með 18.
apríl. Sama dag og ákvörðun um
boðun verkbanns var tekin, ósk-
aði sáttanefnd ríkisins eftir
fundi með fulltrúum iðnrekenda.
Á þeim fundi náðist samkomu-
lag um, eftir eindregnum tilmæl-
um sáttanefndar, að báðir aðilar
frestuðu aðger'ðum um tvo sólar
hringa. Síðan leituðu fulltrúar
Félags íslenzkra iðnrekenda í
samninganefnd eftir því við Iðju
að félagið frestaði boðuðum verk
fallsaðgerðum gegn hliðstæðri
frestun bóðunar verkbanns af
hálfu Félags íslenzkra iðnrek-
enda. Sú málaleitun reyndist
árangurslaus og boðaði Félag ís-
lenzkra iðnrekenda því verk-
bann frá og með 21. apríl. Verk-
bann þetta fellur úr gildi um
leið og Iðja aiflýsir verkfalli hjá
framangreindum fyrirtækjum
innan samtakanna.
Þorvaldur Guðmundsson, form.
bankaráðs, flytur skýrslu sína.
Seðlabantoanum hatnaði á árinu
um 11.9 millj. kr. og var inn-
eiign ba'ntoan'S hjá Seðlabankan-
um í árslok 137.4 millj, kr. Bank
irun átti engar útistandandi stould
ir við Seðlabankann um áramót,
en hins vegar hafði reynzt óum-
flýjanlegt að leita til hans á ár-
inu um timaibunidna fyrirgreiðslu
hverju sinni, vegna þess sveiflu-
kennda ástands, sem rílkti á pen-
ingamartoaðnum.
Innlánsbinding. — Innláns-
binding við Seðlabantoann hefur
nú þegar bundið stóra fjárupp-
'hæð, af innlánum hjá bankanum
136.8 millj. kr., og eru litlar
horfur á breytingum varðandi
gildandi reglur um innlánsbind-
ingu.
Reglur þeesar hafa nú staðið
í tæpan áratug og eiga innláns-
stofnanir eigi aðgang að þessu
fé, nema í fonmi endurgreiðslu
við lækkun innlána.
Væri æskilegt, að settar yrðu
regilur um meðferð þess fjár,
þannig að Seðlabarukinn veiitti
þeim böntoum, sem eigi falla inn
í hið sjálfvirka endurlánatoerfi,
aðgang að j>ví fé, sem þeir eiga
á bundnum reilkningi, með venju-
legum vaxtatojörum. Gætu þeir á
þann hátt mætt skyndilegum árs
tíðabundnum sveiflum eða þeim
breytingum, sem samifara eru
spennu á peningamarkaðinum.
Þróun bankans. — Autoning
innlána hefur yfirleitt verið eðli
leg og bantoinn haldið sínum
hlut í mieðalinnilánsautoniinig.uinni.
Varðandi útlán heifur þess
jafnan verið gætt að tatomarka
þau við umráðafé banlkans. Fyr-
irsjáanlegt er, að framundan er
mjög auikin eftirspum etftir láns-
fé. Hvernig unnt verður að mæta
henni byggist algjörlega á því,
hver auikning innlána banikans
verður. Allit frá stofnun bantoans
bafa h’uthafar og viðskiptamenn
unnið hið þýðingarmesta starf
við að afla bankanum aulkinna
innlánsviðskipta. Það hetfur bor-
ið þann árangur, að bantoinn
gegnir í dag umtalsverðu hlut-
vedki við fjármögnun einkaiverzl
unarinnar í landinu. Þá startfsemi
má auka verulega, en forsenda
þess er að starfstfé banikans vaxi
að sama skapi, en meginhluti
þess er það innlánsfé, sem hon-
um er falið til ávöxtunar. Þess
vegna verður enn sem fyrr að
loggja mikla áherzlu á auitoningu
innlána til þess að etfla starfs-
getu bankans.
Fjölgun á útibúum bankans
stendur í beinu sambandi við
autona þiónustu og vaxanldi við-
skipti, en þó verður jafnan að
bafa í huga rekstrarilega haig-
kvæmni þeirra og gæta þess að
leggja eigi örar í fjárfestíngu og
kostnað en geta bankans leyfir
hverju sinni.
Þá er það engum vafa undir-
orpið, að mjög myndi styrkja
starfsgrundvöll bankans, etf hann
fen.gi heimild til þess að hafa
með höndum erlend viðskipti.
Verzlunarbankinn gegnir nú þeg
ar það miklu hlutverki í við-
skiptalífinu, að eðlilegt má telj-
ast að starfssvið bamkans verði
rýmkað, enda vriðist vaxandi
skilningur á því. Myndi bawkan-
um þá kleift að veita viðskipta-
mönnum sínum allh'liða þjón-
ustu, sem væri eðlileg og sam-
rýmanleg þeim verkefnum, sem
viðákiptabantoar hafa með 'hönd-
um í nútima þjóðfélagi.
Með stofnun Verzlunarlána-
sjóðs var lagður grundvöllur að
nýrri starfsemi hjá banikanum,
sem miðar að því að veita fyrir-
tækjum og einstaklinigum stofn-
lán. Starfsemi þessi hefur farið
hægt af stað, þar sem það fjár-
magn, sem fyrir hendi hefur ver-
ið til ráðstöfunar, hefur verið
tatomarkað. Mitoil þörf er á að
unnt verði að efla starfsemi sjóðs
ins myndarlega á næstu árum og
er það eitt af þeim stóru verk-
efnum, sem baninn þarf að vinna
að.
Funduirinn samþyktoti tillögu
stjórnar bantoans að greiða hlut-
höfum 7% arð af inmborguðu
hlutafé, eins og það var í byrjun
starfsársins.
Stjórn bantoans var ainróma
endurkjörin, en hana skipa: Eg-
ill Guttormsson, sttopm., Þorvald
ur Guðmundsson, forstj., og
Magnús J. Brynjólfsson, kaupm.
Varamenn í stjóm voru kjörn-
ir Sveinn Björnsson, skóikaup-
maöur, Viliy. H. Vilhjálmsson,
stkpm., og Haraldur Sveinsson.
forstjóri.
Endurskoðendur voru kjömir
þeir Jón Helgason, kaupm., og
Sveinn Bjömsson, stkpm.
Fundinn sátu á þriðja humdrað
hluthafa og rítoti á fundimum ein
hmgur uim eflingu bankans.