Morgunblaðið - 25.04.1970, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1-970
21

Samvizkuspurning til Sigurðar
Eggert krafinn um rök
HINN 28. nóvember 1958
voru lagðar fram í trygg-
ingarráði tvær umsóknir
um embætti forstjóra
Tryggingarstofnunar rík-
isins. Var önnur þeirra frá
þáverandi skrifstofustjóra
stofnunarinnar, en hin frá
Gylfa Þ. Gíslasyni, mennta
málaráðherra, en um þær
rnundir var ljóst, að dagar
vinstri stjórnarinnar voru
taldir. Tryggingarráð taldi
báða umsækjendur hæfa
til starfans, en í ljósi þess,
að þáverandi skrifstofu-
stjóri hafði starfað mjög
lengi hjá Tryggingarstofn-
uninni og m. a. settur for-
stjóri, mælti tryggingar-
ráð með skrifstofustjóran-
um, en ekki ráðherranum.
Hinn 12. desember sama ár
gkýrði Alþýðublaðiið svo frá
því, að Gylfi Þ. Gíslason
hefði tekið aftur umsókn sína
um starfið. í greimargerð fyr
ir þeirri ákvörðun segir ráð-
herranin í blaði sínu, að
flokksbræður sínir hafi lagt
fast að sér að takast þetta
starf á hendur til þess að
„flokkurinn hefði sem bezta
aðstöðu til þess að láta til
sín taka í einu helzta baráttu
máli sínu“, þ,e. tryggingamál-
um, eins og sagði í Alþýðu-
blaðinu þennan dag. Gyltfii Þ.
Gíslason segir síðan: „Þótt
mér sé fullljóst, að umsögn
tryggingaráðs sé aðeins til-
laga og bindi á engan hátt
hendur ráðherra, og enn hafi
verið 1-agt mjög fast að mér
að taka við starfinu, þá er
mér það, eins og málum nú
háttar, svo óljúft, að ég hef
orðið að beiðast undan því“.
Ráðherra segir síðan, að hann
hafi lýst síg reiðubúinn til
að taka við starfinu, en það
hafi verið „bundið því skil-
yrði, að ég gæti tekið við
því við aðstæður, sem mér
persónulega væru ekki algjör
lega á móti skapi. Þær að-
stæður eru nú ekki fyrir
henidi“.
Þetta gerðist í nóvember og
desember 1958 og munu menn
á einu máli um, að Gylfi Þ.
Gíslason hafi tekið rétta á-
kvörðun, er hann tók um-
sókn sína aftur. Nú u.þ.b. 12
árum síðar hefur staða for-
stjóra Tryggingarstofnunarinn
ar enn losnað og verið aug-
lýst til umsóknar. Umsækjend
ur reyndust vera þrír: Björn
Vilmundarson, sem m-un
starfa hjá Samvinnutrygging-
um, Guðjón Hansen, trygg-
ingafræðingur, sem hefur
starfað hjá Tryggingastofnun
ríkisins í 15 ár, og Sigurður
Ingimundarson, alþm., sem
hefiur setið á þingi fyr.ir Al-
þýðuflokkinn um skeið. Eins
og 1958 kom þetta mál til
kasta tryggingarráðs. Fjórir
af fimm meðlimum þess
mæltu með því, að Guðjón
Hamsen hlyti stöðuna, en einn
þeirra mælti með Sigurði
Ihgimundarsyni. Atkvæði
hans kom engum á óvart. Það
vair nefnilega Björgvin Guð-
mundsson, sem er efsti mað-
ur á framboðslista Alþýðu-
flokksins í Rey'kjavík. Eggiert
G. Þorsteinsson, einn af ráð-
herrum Alþýðuflokksins í nú
verandi ríkisstjórn fer með
málefni Tryggingarstofnunar
ríkisins og það kom í hans
hlut að skipa hinn nýja for-
stjóra. Hann valdi Sigu.rð
Ingimundarson, flokksforóður
sinn og samþingsmann.
Nú er það Ijóst, að ráðherra
er oft vandi á höndum við
embættaveitingar. Fyrst og
fremst verður hanm þó að
hafa í huga, að maðurinn sé
hæfur til starfsims. í tilviki
sem þessu, þegar starfsmaður
hefiur starfað 15 ár hjá stofn
uninni, fjórir af fimm með-
limum tryggingarráðs mæla
með honum, og engum kem-
ur til hugar að hailda því
fram, að maðurinn sé óhæf-
ur til starfsin.s, er ráðheirra
hins vegar enginn vandi á
höndum. Honum ber að beita
valdi sínu af réttvísi og með
rökum. Allt annað er valda-
níðsla, Sú ákvörðun Eggerts
G. Þorsteinssonar að skipa
flokksbróður sinn Sigurð Ingi
mundarson í embætti for-
stjóra Tryggingarstofn.unar
ríkisins, en ekki Guðjón Han
sen, tryggingafræðing með 15
ára starfsreynslu að baki hjá
Tryggingarstofnuninni, er
stórfellt hneyksli. Þess verð-
ur að krefjast að Eggert G.
Þorsteinsson geri opinberlega
grein fyrir þeim rökum, sem
liggi til grundvallar þessari
skipun. Hvers végna var Guð
jón Hamsen ekki skipaður í
þetta embætti eims og öll rök
og sanngirni mæltu með.
Hvað hefur Sigurður Ingi-
mundarson fram yfir Guðjón
Hansen? Þessum spurningum
ber Eggert Þ. Þorsteynssyni
að svara umsvifalaust. Það er
ekki hægt að láta slífcri valda
níðslu af hendi ráðherra ó-
mótmælt.
Hin hliðin á þessu máli
snýr að Sigurði Ingimundar
syni. Getur hann réttlætt það
fyrir samvizku sinni að taka
við embætti, sem hann veit
að hann fær eimungis vegna
valdaníðslu af hendi flokks-
bróður hans, og getur hann
varið það fyrir samvizku
sinni að taka við þessu starfi,
þegar öll rök mæla með því,
að það falli í hlut annars
manns. Gylfi gat það ekki.
Þetta eru spurningar, sem eng
inn getur svarað nema Sig-
urður Ingimundarson sjálfur.
p. b. k.
HVILIKT
ÖNGÞVEITI...
Á UNDANFÖRNUM misserum
hietfur stjórn menntamála í land-
imu sætt sívaxandi gagnrýnd og
andúði, vegna þess ástands, sem
rfkir í menntamálum. Ungir
Sjálfstæðismenn foafa í nokfcur
undanfarin ár fjallað sérstaklega
uim menntamálin, og var m,a,
fyrsta verkefnd RUSUS — rann
sðkmar- og upplýsingastofnunar
ungra Sjálfstæðismanna. Urngir
Sjálfstæðismenn hafa ekki gert
ákveðnar tillögur um hreytingar
á yfirstjórn menntamálanna, þó
að vissuilega hafi ákveðnar radd
ir verið uppi um það í þeirra
hópi. Hins vegar er nú svo kom
ið ,að ástæða er til að varpa
fram þeiirri spurníngu, hvort
siilkar breytingar séu ekki nauð
synllegar.
SKORTUR Á FRUMKVÆÐI
Núverandi menntamálaráð-
herna hetfur gegnt því starfi sam
fleytt í 14 ár. Ætla mætti, að á
9V0 löngum tíma hefði verið
mörfciuð einhver meginstefma í
menntamálum landsmanna, en
svo heifiur þó ekki verið. Aðgerð
ir 1 þeim efnum hafa einkennst
af handahófslegum bráðabirgða
úlrliausnum, hlaupið hefur verið
tiflL, þegar skólar og fornáðamann
þeirra hafia knúið á, vogna þess
að við ömgþveiti heflur legið.
Þetta hefuir gerzt í öllu stoóla-
kerfinu allt friá barnasfcóilum til
Hlágkóíla.
Á sama tíma og niágranmaþjóð
ir ökkar keppast við að tækni-
mennta sína þegna, virðist þess
lítið gæta hér uppi á íslandi.
Það er ekki fyrr en Háskóla-
nefnd skilar skýrslu sinni, og
minnist á nauðsyn tæknimenmt-
unar, að augu ráðiamann.a
menmtamiála opnast fyrir því, að
líkliega sé orðið nauðisyn.liegt að
tækinimennta íslend'inga.
KRATABITLINGARNIR
Sú yfirlýsiing menntamátLaréð-
herra s.l. haust, að betra vœri
að skipa tvo rektora en einn,
valkti óskipta kátíniu landsmianna.
Ekki vegna þess, að yfirlýsingin
þætti svo afskaplega fyndin og
snjöM, heldur þótti mönnum hún
mjög svipa till hlægilegra yfirlýs-
inga Eysteins Jónssonar og Ólafs
Jóhannesisoniar (hin leiðin, og já,
já og niei, nei). Á hinn bóginn er
það ek'kert gamanmál, ef alltaf
þarf að stofna nýjan menntaskóla
er um rektorsembætti sækja
fleiri en kratar. Sú staðreynd,
að þegar valið hefur staðið á
míiilli krata annars vegar og
hæfilieikamanna hins vegair, hef
ur kratinn undanbekningarlítið
hreppt hnossið, hlýtur að vekja
upp þá spurningu, hvort ráð-
herra menntamála sé bundinn
einhverjum óeðlilegum eiðum
við flokk sinn og þá hverjum.
Eru lög Alþýðuflolkksins e.t.v.
svo formesikjuleg, að þau bindi
forustu flokksiras til að velja
ætíð sína menn, ef embætti eru
til ráðtstöfunair?
HÁSKÓLI ÍSLANDS
Málefnum Háskóla íslands er
nú svo komið vegna aligjörs for
ystuleysis, að nærri fiuMkomnu
öngþveiti liggur. Bezta dæmið
er e.t.v. 1 æknadeilda'rmálið svo-
kaMaða. I heilt ár foundsar ráð-
herra tilmæli deildarinnar, svo
að hún neyðist til að grípa til
örþrifaráða mjög tvíbentra að
vísu. Þá fyrst virðiist yfirstjórn
menmtamála rumska. Eikki til að
bæta hag deildarininar, heldur
skipar henni að stanfa við að-
Stæður, sem augljóslega eru ó-
viðunandi. Menn verða að gera
sér ijóst, að Hásfcáli íslands
þarfnasf rauniverulegrar forustu,
en ekki stimplaafigreiðisiki eftir
dúk og disk á erindum emibætt-
ismanna skólans.
Gera má kröfu til pólitísks
ráðherra, að hann annað hvort
hafi hugmyndir sjálfur, eða
framkvæmi hugmyndir anmarra.
Núver amdi men ntamálaráðhenra
virðist hvorugt gera. Sú aðferð
að vísa ætíð ábyrgð á eigin
slóðarskap yfir á skipaða emb-
ættismenn, er með ölliu óhæf.
Pólitískur ráðherra er til þesis
kjörinn, að bera ábyrgð, honum
er hægt að koma frá völdum, er
hann stendur sig ekki, en því er
á annan veg farið með embætt-
iameran.
Umsjónarmenn
EIMDALLAR-SIÐAN*
UM^jÓN:
Sigtryggur Jónsson
Ingvar Sveinsson
PUNKTAR...
Það er oft sagt sem sönn-
un þess að ríkið geti rekið
verzlun, að ríkisbúsikapurimn
sé rekinn samikvæmt sömu
lögmiálum og búskapur ein-
stafclinga. Menn gleyma að-
eins að athuga, að ríkið á-
kveður fyrst útgjöldin og
tekjurnar eftir þeim útgjöild-
um, þar sem eiinstakilingairniæ
verða að fara gagnstæða leið
af góðum og giildum ástæð-
um.
(— Johannes Hohlenberg:
,,Augnablikið“).
„Hin miikla hætta er ekki
sú, að fylgismenn áætlunar-
búskapar óska eftir að skipu
leggja líf ofckar, naldur að
við höldum áfraim að leyfa
þeim að gera það.
Það sorglegasta er, að svo
margir okkar, - og þar á
meðal þeir, sem ættu að
skilja betur, — hjálpa þeim
með því að hlaupa til ríkis-
stjómarainnar, hvenær sem
öryggi þeirra er í hættu,
hvenær sem þeir sjálfiir óska
eftir skipulagningu", — styrk
— frá ríkinu“.
J. Ollie Edmunds.

LOG
ALÞÝÐUFLOKKSINS
1. KAFLI
Stefnumið og starfsaðferðir.
2. gr.
.... 4. Að stuðla að því,
^ hvar sem við verður komið,
að kosnir séu til opiraberra
I starfa aðeiras þeir menn, sem 1
fllokksbundnir alþýðu-
j flokksmenn, Á þetta jafnt
við störf í þágu þjóðfélags-
' ins, bæjarfélaga, hrieppsfélaga
) og mikilvægra félagssamtaka, I
| t.d. verkalýðsifélaga og am.n-
, arra launþegasamtaka.
Stjórn Heimdallar, F.U.S. 1969—1970. Frepxri röð frá vinstri: Auður Eir Guðmundsdóttir, Páll
Bragi Kristjónsson, varaform., Pétur Sveinbjarnarson, form., Sig. Ág. Jensson, ritari, Bergþór
Konráðsson, gjaldkeri. Aftari röð: Ingvar Sveinsson, Garðar Siggeirsson, Kjartan Kjartansson,
Pétur Eiríksson, Jón Stefán Rafnsson og Sigtryggur Jónsson Á myndina vantar Bjöm Theó-
dórsson.