Morgunblaðið - 20.12.1970, Blaðsíða 1

64 SIÐUR (TVÖ BLÖÐ)
Kröfur
ræningj-
anna
— í athugun
Rio de Janero, 19. desember.
AP.
RÆNINGJAR svissneska sendi-
herrans í Brasiiíti, Giovanni
Buchers, hafa sent stjórnvöid-
iim landsins lista með nöfnum 70
fanga, sem þeir krefjast, að
Verði látnir lausir í skiptum
fyrir sendiherrann. Var jgert ráð
fyrir, að brasilíska stjórnin
kæmi saman til fundar í dag til
þess að ræða kröfur mannræn-
ingjanna.
Haft er eftir áreiðanlegum
heimildum, að stjórnin hafi átt
viðræður við sendiherra Alsír og
Chile varðandi pólitískt hæli fyr-
ir mamnrænitrBgjainia og famiga þá,
sem látnir kunna að verða laus-
ir og flutning mannanna til Alsir
og Kúbu.
I hópi þeirra 70, sem krafizt
hefur verið, að látnir verði laus-
ir, eru m.a. Nancy Mangabeira
Unger, sem er Brasilíumaður af
bandarískum uppruna, en hann
er sakaður um að hafa skipu-
lagt ránið á bandaríska ræðis-
manninum Jean-Marc von der
Weid.
Það hefur verið þrándur í götu
til þessa, að mannræningjamir
höfðu ekki komið fram með
neinn lista um þá menn, sem þeir
vildu fá lausa i skiptum fyrir
sendiherrann. Höfðu mannræn-
ingjarnir áður neitað því, að
senda stjómvöldum siíkan lista,
nema því aðeins að þau lýstu því
yfir opinberlega, að þau væru
fús til þess að verða við kröfum
þeirra.
Átök
við
skæruliða
Tefl Aviv, 19. des. — AP.
ÍSRAELSKUR herflokkur fór i
nótt yfir landamærin til Líbanon,
og sprengdi í loft upp aðalstöðv-
ar skæruliða í bænum Ain Ata.
Að sögn taísmainrus ísraelslka
hersims gerðu arabislkiir slkærulið-
atr árás í nótit á saimynkj'U'bú hjá
Avivim. Sniemust íbúairnir til
■waimar, og Ikom fljótllieiga her-
tMdkuir þeim til aðlstoðar. Hörtf-
uðu slkæimliðar þá og Ihéldu
ytfir lanidam'æirin inin í Líbanon.
Henfltókfkuirinm hélrt átfram eftir-
íarinni, og Iþegair komið var a@
stöðvum ákæmuliðammja í Ain Ata,
sprendu hermennimnir húsið í
loft upp. Elduir kvilkmaði í tveim-
uir tnærfLiiagjanidi húsum.
ísraei'ar sagja að þrír skæru-
liðar hafi varið felldir, en að
eniginn ísraelsku herm'amnamma
hafi fadllið eða sœrzit.
í frétt frá Beirurt er sagt að
ísraeMsuir hertfloktoiur hafi náð-
izt yfir latndaimærin og sprenigt
uipp hús í Aim Atia. Hafi sveit úr
Lábanionish'er þá snúizt geign inm-
ráisarsveitimni og hnalkið hana
yfir lamdamaarin til ísraels. Þrír
óbreyttdr bomgarar sæmðuBt lítil-
lega í ábásinmi, en efttíki er vifað
um manmtjón ísraellia, seigir í
fréttinni.
Frá Gdansk í Póllandi. — Myndin sýnir brunnið hús, þar sem áður var miðstöð verkfræðinga-
sambandsins í borginni. Fjöidi opinberra bygginga, verziana og annarra bygginga hafa hlotið
svipuð örlög í Gdansk og öðrum borgum í Norður-Póllandi í síðustu vtku.
Met-
hagnaður
SAS kunngerði í vikunni, að
methagnaður hefði orðið á
rekstri félagsins á síðasta reikn-
ingsári og nam hann 128.8 milij.
danskra kr.
Árið þar á undarn nam haigm-
aður SAS 120.6 miEj. d. kr. ,en
búizt halfði verið vi@, að hiaigm'-
aðurinn yrði mun mimni á þessu
ári, ekki hvað sízt vegma þess að
framkvæm.dastj óri fluigfélag'sáms,
Knut Haigrup, gaf það greinileigia
í slkym í síðasta mánu'ði. Þá var
rieikningsári SAS iokið, en þa@
nœr frá 1. okt. til 30. sept.
Tilkynmingin um hagnað SAS
hefur því komið mijög á óvamt.
Er hagnaður fétegsíins 8.2 miilílj.
d. kr. meiri nú en í fyrra, á sama
tíma og þ'róumin hjá mörgiuim
af Stærstu fluigfélöguim heimns
hefur verið í gagnsltæða áft.
Þannig hefur orðið miikið tap á
re'ksltri belztu flugtféla'ga Bamda-
rílkjanma.
Hagniaðuir SAS nú að upphæð
kr. 128.8 millll'j. d. kr. hefur á
enigam hátt femgizt á ó'vemjulegam
hátt, t. d. með minmi aifskriffúm
en í fyrra. Þvert á móti hatfa
afskriftir félagsims aufldzt. Þær
niámu mú 243.1 mállj. d. kr. á
móti 223 mifflj. árið á umdan.
Autonimgim í fariþegafl'ultningum
fluigfélaigsims nam 8.8%, em sæta-
fram/boð þess jóksf um 11%,
þainmig að sætanýtiingin hetfur að-
eins miiirmkað.
N-Pólland nær einangrað
Ástandið að færast í eðlilegt horf segja stjórn
völdin, en samkvæmt öðrum heimildum halda
uppþotin og ókyrrðin áfram
9 Borgirnar í Norður-Pól-
landi, þar sem uppþotin
hafa verið mest undanfarna
daga, voru í morgun að miklu
Ieyti einangraðar og miklum
örðugleikum bundið að fá
áreiðanlegar fréttir þaðan.
Samkv. útvarpsfregnum frá
Szecezin ríkir nú mun meiri
kyrrð í borginni en undan-
farna daga. Var tilkynnt, að
nóg matvæli myndu verða til
í matvöruverzlunum borgar-
innar, en að „óábyrg öfl“
kæmu í veg fyrir, að líf í
borginni gæti komizt í eðli-
legt horf. Útgöngubann hef-
ur ríkt í borginni tvær næt-
ur í röð.
uðum hætti og í Tékkósló-
vakíu 1968, ef yfirvöldum í
Póllandi tekst ekki að koma
þar á röð og reglu.
SOVÉZK HERNAÐARÍHLUT-
UN?
Hollenzka íréttastofan ANP
skýrði frá því seinit í gærikvö'ldi,
a@ saimkv. áreiðaml'eguim heim-
ild.uim væru sovézk stjómiarvöld
að yfirvega, hvort þau ættu að
beita heirveldi í Póillandi me@
sama hætti og gerrt var í Tékkó-
álóvafltíu í ágúst 1968. Hetfiur
fréttaetotfain etftir þessuim heim-
ild'um, að ekki beri a@ útiloka
möguileikainia á savéztori hemaS-
arihlutun, etf pólslku stj'ónninini
tdkst ékki sjáltfri a@ leysa vamda-
málið.
Þá hatfa eimnig borizt fréttir
um sovézka herflutninga í Tékkó
slóvakíu við lainidamæri Póllainds
og a@ óeinlkeninisklæddir sovézk-
ir hermenin berðuist við íbúama í
borgumum Szeczin og Gdamsk
Var sagt, að póflslkir hermenn
vildu ekki beiita skotvopnuim
gegn a'lmennum borgurum og að
í Szeczin væri útgöngubannið
virt að vettuigi atf fóllki.
Til Bonn bárust þær fréttir,
að ski p aismí ð astö ð í Gdansk
hetfði verið hertekin atf hermönn-
um í uppþotunum fyrr í þessari
viku, en efcki var vitað, hvort
stöðin væri enm á valdi her-
m'annia.
Andres Tunberg, fréttaritari
sænska útvarpsins, hefur skýrt
Irá því, að sér hafi verið sagt
frá því, að i borginni Slupsk
hefðu ungir menn kastað skjöl-
um og húsgögnum út um glugga
í byggingu kommúnistaflokks-
ins i borginni, en hefði ekki tek-
izt að forða sér burt í tima og
hefðu þeir brunnið inni í bygg-
ingunni, er herlið kom á vett-
vang, en þá hefði kviknað í
byggingunni. Tunberg er einn
þeirra fréttamanna frá Norður-
löndum, sem visað hefur verið
á brott frá Póllandi.
Danskur fréttamaður sagði í
símtali við Kaupmannahöfn,
sem skyndilega var rofið, að
hann hefði séð alþýðuhersveitir
í Slupsk ráðast á mótmælendur
og áhorfendur, eftir að nokkrir
unglingar voru byrjaðir að hrópa
og biðja um mat.
Danski fréttamaðurinn Jakob
Aandersen sagði, að heyra hefði
mátt skothvelli og sprengjugný
í Slupsk og hefðu fylkingar lög-
reglubíla og stríðsvagna farið
j um borgina og rekið á brott mót
Framhald á bls. 31.
0 Pólsk sljórnarvöld hafa
tilkynnt, að ástandið
væri að færast í mun eðli-
Mistök við kjarnorkutilraun
Geislavirkt ryk barst upp
í andrúmsloftið
Iegra horf í hafnarborgunum
Gdansk, Gdynia og Sepot,
þar sem óeirðirnar hófust.
Segir í tilkynningu þeirra, að
verkamenn séu nú þegar tekn
ir að snúa aftur til vinnu sinn
ar og séu hafnir þessara
borga opnar að nýju.
0 Samkvæmt öðrum heim
ildum berast hins veg-
ar óstaðfestar fréttir um
áframhaldandi uppþot og ó-
kyrrð í PóIIandi. Samkvæmt
þeim eiga sér nú stað sov-
ézkir herflutningar í Tékkó-
slóvakíu og víðar og er því
haldið fram, að sovézk stjórn
arvöld íhugi nú hemaðar-
íhlutun í Póllandi með svip-
Meircury, Nevada, 19. des. — AP
BANDARÍSKIR vísindamenn
sprengdu í dag kjarnorku-
sprengju neðanjarðar í Nevada-
auðninni. Var þetta 230. tilraun-
in, sem gerð hefur verið með
kjarnorkusprengingar neðan-
jarðar á þessu svæði frá árinu
1963. Sprengjan var sprengd 275
metrum undir yfirborðinu, og
myndaðist þar strax stórt hol-
rúm, eins og áætiað hafði verið.
Kjarmorkuisprenigjan leysti úr
læðiinigi oritou, sem saimsivariair því,
a'ð spremigd hacfii veuið 20 þús-
und ton'ii af dínamíit'i. Höfðu sér-
fræðiingar reiifcnað út að óhætt
væri a@ siprengja spremgjuma
þeltta djúpt umdiir yfirborðimu,
þar eð tryggt ætrtli að vera að
geis'lum bærist ekk.i upp á yfir-
borð jairSar. Þar hetfur sérfræð-
inigumium skijátllazt, því tfknm
m;ím.útum eftir sprengimiguma
gaus rytomöktouir upp frá
spremigjiusitaðmium, og var rykið
mjög geislavirkít. Steiig rykmökk-
uriimm upp í um 2.500 meitra hæð
og breiddilsrt út yfir rúmlega tvö
þúsiund feiltoífliómeitra svæði. Vill
tdl að eyðimörk er þarna oig emg-
im byggð, enda ræður bamdaristoa
kjarmoirikusitiofmiumiim yfdr rúm-
lieiga 3.500 ferfltílömetra iamd-
svæði á þessum slóðum.
1 mámd við spremgjustaðimn
starfla um 600 mamms á vegum
kjamortousitofmumariimmar og
vonu alflir sfartfsmenmiirniir ífluitt-
ir á brotit hið bráðasta.
Næisit sprengj uisitaðmum mœfld-
ist gedslumdm 25 römtigem á
toliutokusrtumd, en það geislamagm
er 'tallið hættulegt mönmum. Eft-
ir því siem fjær dró minnkaði
geisflunin og á mörkum lamd-
svæðis srtofnumariimmar mælddsit
geisiliumdn aðetins um 1 md'lldrömt-
gem á kliukkusrtiumd (midldrönitigem
er 1/1.000 úr römtgem). Til sam-
amiburðar má geita þass, að þeg-
ar sjúklingur fer í gegnumlýs-
imgu verðmr hamm fyrir gelsflium,
sem miemur 50 mdflflárönrtigemum.
Reiflandmeisrtaæar kjarmoitou-
srtof numamkimar hafa etokd geídð
neima sikýringu á miisitökum siin-
um. Segja þeir, að langam tima
taiki að komasit að því hvað oflflfl
geisflarykdlnu.