Morgunblaðið - 18.03.1971, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. MARZ 3971
3
Stjória&rfrumvarp um Sementsverksmiðjuna:
Batnandi rekstrarafkoma 1970
— rekstrarhalli 144 þús. en afskriftir 42,4 millj.
— Framkvæmdastjórar veröi tveir
RÍKISSTJÓRNIN hefur lagt
fram á Alþingi frumvarp um
Sementsverksmiðju rikisins. Er
þar meðal annars lagt til, að
framkvæmdastjórar verksmiðj-
nmnar verði tveir, annar við-
skipta.tcgur framkvæmdastjóri,
en hinn tækniiegur. I>á er lagt
til, að fjölgað verði í stjórn
verksmiðjunnar úr 5 í 7. Það
kemnr fram í gTeinargerð frum-
varpsins, að fullt samkomulag
hefur ekki náðst í nefndinni, sem
samdi frumvarpið. Sveinn Guð-
mundsson alþm. leggur til, að
Sementsverksmiðjan verði gerð
að hlutafélagi og eigi rikis-
sjóður öll hlutabréfin. Yrði
ffyrirtækinu þá meðal annars
gert að greiða skatta.
Benedikt Gröndal alþm. vildi
aðeins hafa einn • verkfræði-
menntaðan framkvæmdastjóra og
jafnframt koma upp samstarfs-
nefndum innan fyrirtækisins.
Tillögur þingmannanma hlutu
ffcki meirihlutafylgi innan nefnd
arinnar, sem samdi frumvarpið.
REKSTRARAFKOMA
f íróðlegu yfirliti um rekstur
werlkisim iðjunniar, seim fyllgir
Ænumvarpin'u og sitjórmiarfonmiað-
iur hennar, Ásgeir Pétursson,
hetfuT tekið saman, koma fram
'upplýsimgar uim rekstrarafkomru
verkisnniðjuminar. Þar kiemur í
Q5iós, að á sið'ustu þremiur éurum,
1968, 1969 og 1970, heifur rekstr-
arhalli verksmiðjunnar niumið
samitálls rúmQeiga 12 mffljónum
krónia. Árið 1968 nam rekstrar-
hallimn 8,3 miffljónium króna,
1969, 3,9 milijónum og 1970, 144
þúsundum. Á árimu 1970 voru
íastafjármumir fyrirtækisins af-
ekrifaðir um 42,4 millj. kr. og
lausaíjárstaðan hatmaði um 6.2
Trjiii) j óniir króna.
Á árirau 1970 nam sememitssala
verkismiðjuraraar 207 mffljóraum
k'róna og vinnufiauiniagreiðslu r 53
milljómiuim kiróna. Árið 1968 sýndi
veo-ksmiðjan versta retetramaf-
kamox, fyrst og fremst vegna
gemigisbreytinga, en verksmiðjan
varð þá fyxir genigistapi á er-
diendium lauisasbuíldiuim. Haigstæð-
asita melkstrar'ár verikismiðjiumnar
var 1964 er hagnaður nam 6,7
milljónium króna.
í ytfiriiti mm semiemitsnotkum
kemur tfram, að á ójrumium 1967
og 1968 nam sememtsmotkumin
120 þúsundum tonna, en 1969,
87 þúsundum ton.na og 1970, 89
þúsundum tonna.
TVEIR
FRAMKVÆMDASTJÓRAR
Um það álkvæði frumvarpsins,
að fxamíkvæmdastjórair sflouJi vera
tveir, segir svo í igtreinargerð
frumivarpsins:
„Ljóst er, að tæknileigt fcnr-
ystustartf við sementsverksmiðj-
uraa er í senin umtfangsmikið og
vandasamt, og hið sama glöix
um forystu í viðsikiptámiálum og
hagsýsllumálium fyrirtækisins, er
úrsílitum ráða um atfkomu þess.
Er þess ekki að vænita, að einin
maður geti gegmt báðum þessum
störtf.um tfl hlítar, eins og gild-
andi hieimilldariög gérðu ráð fyr-
ir, heldur þurfa fieiri að koma
tií. Þannig er óæskilegt eða úti-
lokað að Skipta störfum tækni-
mienrataðs framkvæmdastjórB
þaninig, að haran þurfi jaf'nframt
werkfræðiforystu siirani að anraast
daglega framkvæmd í við-
skiptamáium fyrirtæikiisins. Þetta
er eklki síður áberandi fyrir þá
sök, að viðskiptastörtfin, svo sem
samstartf við banka og ráðuiraeyti,
eru að taisverðu ieyti unnin í
Reykjavik, en vertemiðjan sjáltf
hins vegaæ staðsett á Akranesi.
Sá háttur, að hinn tæknilegi
framkvæmdastjóri sé jafntframt
framkvæmdastjóri viðskipta-
mála, hlýtur pví að valda í senn,
veruilegri tíimaieyðslu frá grund-
vallaristanfi, sem eifitiriiitt og yfir-
stjórn framleiðslluninar sjáfltfrar
er-, aulk mikffla fjarvista flrá
þeim stað, sem verksmdðjunekst-
uriran fer fram á. Sýnist ótvlírætt
honfa til JreiiUla að lögfesta hér á
nýja skipan, þannig að ráðiran
verði séristalkur frairrakvæmda-
stjóri viðsfldptamála, og jatfn-
framtt tækniiiegur framkvæmida-
stjóri, sem haii sérmeinnfun á
því sviði. Mundi sú skipan bezt
tifl þess falflán, að auka á öryggi
og sflíynsamflieg vi'nnubrögð í
rekstri Semientsverksm iðju ríkie
íras, og hetfur reynisiLan þegar sýnf
það að noGokru."
Sérstök löggjöf um
Sigló-verksmiðj una
Veitir nú 70 - 80 manns atvinnu
MEIRIHLUTI sjávarúívegs-
nefndar neð'ra deildar hefur
lagt til, að frumvarp Jónasar
Árnasonar um Fiskiðju ríkis-
ins verði fellt. Flutningsmað-
ur frv. sagði á þingi í gær, að
mefndin væri greinilega mun
röggsamari en áður, þar sem
hún hefð. þrisvar sinnum
svæft þetta frunivarp en
vildi nú fella það.
Eyjólfur Konráð Jónsson mæilti
tfyrlr nefradaráfliti meirihlutans.
Hann benfi á, að frv. væri tvfl-
þæitt. Að þvi er fyrra a.triðið
4 stjómarfrumvörp
um menningarmál
í GÆR vorn lög@ frain á AI-
þbigi 4 sijórnarfrumvörp, sem
me® einum e@a öðrum hætti
ff'jalla um menningarmáh
MENNINGARSJÓÐUR
OG MfENNTAMÁLARÁD
Frumvarp um merandinigarspóð
og meniratamálaráð miðar að
breytiinigum á fjármólum Mernn
iBiigarsjóðs. Er fllaigt tifl i fynsta
Jaigí, að létt verði atf Memraiimgar-
erjóði kvöð um framHög tifl Vis-
iiudaisjóðs og Lástaisaíra®. í öðru
la,gá: atf Meininiinigarisijóði verði
teflumm amraar tekjustofra haras,
tekjuir atf áferaigisflagalbrotum. 1
þrilðjia lagi: Upp verðá tekim ár-
ilieg fj'áirveitiraig úr ríkissjóði til
Metnin'iinigansij óðs.
VfSINDASJÓÐUR
Frumvarp um breytingu á flög-
um um Vísiiradasjóð gerir ráð
Jýirtir, að rotfim verði fjiánrraáflia-
flieg temigsll M enmingarsj óðs og
Vieiinda'sj óðs og að Vísindasjóð-
ur fái framflög á fjárlögum
hvetrju sdminii, aulk fjárframflaga
ifirá Seðlabaralka ísdiamds.
LISTASAFN ÍSLANDS
Frumvarp um breytinigu á lög-
um um Lísl.asatfm gerir eiminig
réð fyrir, að rofin verði fjár-
miáfliafleg temigsll Memmiragarsjóðs
og Listasafms og ‘ að reflcstr ar-
'k'ostnaður saínsins greiðist úr
ríkissjóðfl, þ. á. m. slkafl áriega
ætfluð ákveðin upplhæð á fjár-
iliöigum tifl listaverlkalkaupa.
USTAMANNALAUN
Frumvaxp um hreytimigu á lög-
um um Idistamianraallaura gerir ráð
dýrir því ©ð árlega sé hægt að
veita alflt að 12 lisitaimiöninium
Ibeiðurslaum. Nú er þessá fjöldi
ótakmainkaður, em betur þykir
fama á þvi að veita þessari við-
urkenmimgu aukið gildd með því
að áíkveða hámarksfjölda þeirra,
sem hieiðuinsOiarumia mjóta í lögumi.
Nú mjóta 11 Qistamenm Iheiðuris-
flaiuraa á fjáriögum.
varðar rekstur niðuriagmiragar-
verksimiðju í Sigluíirði, væri það
að siegja, að frumvarp um ný-
sfldpam á rekstri heranar væri 1
vændium. Væri ætlumira að fá
verksmiðjunmi séristalka stjórm
og aðskilja fjárliag henmar og
Síldarverksmiðja ríkisims. Eyjólf-
ur Konráð saigði, að retetur verk-
smiðjummar hefði nú verið
tryggður megimlhluita ársins og
hortfði betur um rekstur fyrir-
tækisims em áður, þar sem tek-
izit hetfði að selja framleiðsflu-
vörurmar á viðunandi verði.
Við verksmiðjuna starfa nú 70—
80 maminis og hefiur hún því gitfur-
lega þýðin'gu fyrir Sigflufjörð.
Um himm þáitt fsrv. að Fiskiðja
.ríkisins ætti að hafa fiorystu um
tilrauinastarfsemi við vimmslu
fisikaifurða sagði ræðumaður, að
Ranmsóiknastofnium fisldðmaðar-
ims rœfld tilraumaverfcsmiðju í
frystiragu, niðursuðu og mjöfl-
vinmsfliu og hefði með öðrum
hæfiti á hendi rammsóiknastörtf fyr-
ir fiskiðnaðimm. Ól'íklegt væri, að
það gæti orðið til bóta að íefla
nýrri stotfnun að hatfa forystu i
þessum málum, jafnvefl þótt húm
kynni að hafa eitthvert samstarí
við Ramrasóflcnastofinum fiskiðmað-
ariras.
Lúðvík Jósepsson kvaðst leggja
til, að frumwarpið yrði samþykkt
óbireytt. Hanm sagði, að riíkið yrði
að koma tifl aðstoðar við upp-
bygigdiragu niðursuðu- og miður-
laigmimgariðraaðarims. Þótt vandi
Sigló-vertemiðjuranar heíði verið
leysitur að eimhverju leyti vseri
heifldiarvaradamáiið eítir. Þá sagði
Lúðvúk. að það væri algjör mis-
sfldflmlimgur, að Raramsóflcnastoifraun
fiisikiðnaðariiras gæti tefldð að sér
þau verkeifni, sem Fiskiðju ríkis-
iins væru ætluð. Hún væri vis-
imdajsitotfiniun, sem ekki væri ætl-
að að hatfa retetur með höndum.
Jónas Árnason sagði, að til-
koma Eyjóflfs Konráðs í sjávar-
útvegsmefnd hefði væntamiega
orðið til þess, að nefradim flegði
nú tifl að frumvarpið yrði fieiflt,
efitir að haifa svætft það þrisvar
simmum áður, en hann væri
einarðasti taflsmaður eimkahags-
muma og amdsfæðimgur riikisiaí-
skipta d flaradirau. Ræðumaðuriran
saigði, að sá áiraragur, sem nú
væri á raæsta Jeflti í máletfnum
Sigfló-vertemiðjummar, væri ekki
sizt að þakíka þvd að þetta frum-
varp hefði verið flutt hvað etftir
aranað.
Leiðist aðgerðarleysið
TÆPLEGA fjörutdu Færey-
ingar á ölflum aidri komu
í gær til landsins með Gull-
fossi. Voru þeir flestir hverj-
ir ráðnir tifl starfa hérna, ým
ist d Rivflk eða úti á flandi.
Ednn þeirra, Pétur Magnus-
sen frá Suðurey í Færeyjum
var staddur á herbergi 320
á Hjálpræðishernum, búinn
að koma sér fyrir, og hafði
reyndar fengið sér smáblund
eftir hádegið, er hann var 6-
raáðaður. Hann tók bflaða-
manni Mtol. vel og leysti úr
spurniragum.
— Hvað starfarðu heima í
Færeyjum, Magnussen ?
—- Ég er sjómaður, en
hérna vii ég heizt fá vinnu í
flandi, heflzt héma í borginni.
Ég fæ að vita um möguleik-
ana á morgun.
— Hvers vegna ertu þá hing
að korminn-?
— Það var ekkert að gera
heima I Færeyjum. Að
minnsta kosti ldtið að gera
íýrir mig. Ég kem hángað
þess vegna. Kem tifl a<ð fá
tímann til að láða. Éig er van-

m
Pétur Magnussen
ffrá Suðurey í Færeyjum.
ur að vinna og það mikið.
Heí aflltaf unndð mifldð, og vil
gera það éifram. Mér ieiðist
aðgerðaleysi. Ég er sem sagt
óráðinn í vinnu ennþá. Við
vorum aðeins tveir í hópn-
um, sem kom i morgun, s>em
ekki vorum búnir að ráða okk
ur til starfa fyrirfraim.
— Hefurðu komið hingað
áður ?
— Jó, ég hef oft komið hirag
að og meira að segja verið
hér um árabil. Það eru nú lið
in tflu ár, síðan óg starfaði
hérna síðasb En í fýrra, þ.e.
rétfrt fyirir ári, flcorn ég hingað á
iíæreysku skipi, Magraúsi á
Gðrdum frá Grænlandi, son-
ur minn var skipstjóri á þvd,
og við vorum á hnotfskóg
eítir islenzkum matsveini.
— Hvað hefurðu gert
hérna ?
— Ég hef veríð hausari og
sáitari, og Kkað vel.
— Ætflarðu að boma hing-
að aflur?
— Ætli þetfta verði nú ek'ki
d síðasta sinn, segir hann hugs
aradi
STAKSTEII\1AR
Pólitískir
geirfuglar
í Þ,jóðviljanum segir í gær:
„Svo er að sjá sem þeir Hannii
bal Valdimarsson og Björn Jóns
son ímyndi sér að þeir séu síð-
nstu uppstoppuðu g-eirfuglamir
á hinu pólitíska markaðstorgi á
fslandi. Þeir halda í sífellu upp-
boð á sjálfum sér. Þeir Iiaffa
þingað við Sjálfstæðísflokkinn
og þegið af honum vegtyllur I
Alþýðusambandi fslands. Þeir
hafa látið Framsóknarflokkinn
kjósa sig í nefndir. Þeir hafa
boðið þingflokki Alþýðubanda-
lagsins upp á samvinnu til þess
að tryggja þeim tvimenningun-
um þjóðfélagsleg trúnaðarstörf.
Þeir hafa boðizt til að ganga i
Alþýðuflokkinn nú þegar fyrir
kosningar — ef þeir fengjw nð-
eins örugg þingsæti. Kra þetta
þráiáta uppboð hefur gengið
öðnnisi en það sem Finnwr G«ð
mimdsson sótti í Ltmdúnaborg.
Tilboðin I hina pólitiskn geir-
fngla hafa sífellt farið lækkandi,
enda almenningur ekki sýnt
neinn áhuga á þii að leggja til
uppboðsfé. Nú síðast voru þeir
Mannibal og Bjöm eftir skildir
með fáeinum framagosum ifiir
Sambandi ungra Framsóknar-
manna; þeir einir reyndust hafa
áhuga á þesstim undarlegn minj
um um pólitískt fuglalif fortið-
arinnar. Þessum síðasta þætti
uppboðsins lauk að vísu með há-
værri yfirlýsingu, þar sem tafllað
er um nauðsyn þess að stofna
nýjara stjórnmálaflokk, sem verði
«1 með „sameiginlegu átaki Fram
sóknarflokksins, Alþýðuflokks-
ins og Samtaka frjálslyndra ©g
vinstri rnanna" og verði „sam-
stimdis stærsta og sterkasta
stjórnmálaaf! þjóðarinnar**. En
slíkir dagdrauniar vekja aðeins
vorkunnsamt bros. Þeir eru á-
móta raunsæir og ef Finnur Guð
mundsson ætlaðist til þess aí
fitglinum sínum að hann færi að
verpa og koma rapp nýjum gehr-
fuglastofni á íslandi."
Samkomulag
I fyrradag kom út sérstakt
tölublað af Nýju laradi. sem er
mátgagn SFV og var tilefnið
fögmiður útgefanda yfir niður-
stöðum viðræðna SUF og SFV.
Aðalfyrirsögn in á forsiðu blaðs
ins var svohljóðandi: „Sam-
komulag um pólitískt samstarf
milli Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna og Samhands
nngra Framsóknamianna.** 1 for
ystugrein blaðsins er f jallað um
þetta samkomulag og þar segir
mn.: „Þau stórtíðindi liafa nú
gerzt, að æskulýðsdeild eins
flokks liefur komizt að málefna-
legu samkomulagi við annam
flokk. Þessi málefnalega sam-
staða Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna og Sambands
ungra F'ramsókna.rmanna veldur
straiimlivörfum í islenzkum
stjómmálum.** Vissulega eru það
nokkur tiðindi, þegar hluti eins
stjórnmálaflokks gengur til sam
starfs við annan flokk — ef
flokk skyldi kalla. Þau tiðindi
eru þó ekki btindin þ\i að búast
megi við „straiimhvörfum"
atf völdiun þessara tveggja
aðila. Á hinn bóginn er
yflrlýsing SUF og SFV til marks
um það, að innan Framsóknar-
flokksins sjálfs rikir nú alvar-
leg óeining og grundvaJIar á-
greiningur um það, hvert flokk
urinn skuli stefna. Og eins og
bent var á í forystugrein Morg-
unblaðsins verður yfirlýsingin,
sem SUF stendur að, ekki skilin
á anraan hátt en þann, að Fram-
sóknarflokkurinn sé klofinn,
þar sem SUF vill leggja flokk-
inn niður og stofna nýjan stjóm
málaflokk. Um miðjan aprilmán
uð verður flokksþing Framsókn
og má rænta ýmissa tíðinda það
an.