Morgunblaðið - 10.07.1971, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. JÚLl 1971
Fyrir skömirm hélt Alþjóða-
leikhúsmálastofnunin þing
sitt, sem að þessu sinni var
haldið í London. Þing stofnun
arinnar eru haldin annað
hvert ár og sækja þau full-
trúar frá aðildarlöndunum,
sem alls eru 52. Eitt þessara
landa er Island og að þessu
sinni sátu þingið Guðlaugur
Rósinkranz, þjóðleikhússtjóri,
Steindór Hjörleifsson, Klem-
ens Jónsson, Bessi Bjamason
og Sveinn Einarsson, sem
sat hluta þess. Kona þjóðleik
hússtjóra var og með í för-
inni.
Frá setningu Alþjóðaþingsins í London. Islenzku þátttakendumir sitja við borðið fyr
ir miðju.
Ping Alþjóðaleikhúsmálastofnunarinnar:
Ráðgerum herferð til
að auka leikhúsáhuga
— segir þjóðleikhússtjórinn
— Guðlaugur Rósdmtorainz
þjóðteitehússtjóri er formiaiðiuir
Islainidsdeildiair AJlþjóðiaiieiitehús
imiáliastofniuinjajriMnar, em deffld
iin er steápuð íuffltrúuim
Þjóðieiikhúsisiiinis, Leátofiélaigs
Rerytejavik'Jir ag Fólaigs SisÍL
ieöteama.
í vlðitaiM við Þjóðteitehús-
srtjóna um miýaifisrtaðöð þimjg
kom fraim að eártt aif helztu
máJiuim þimigisiimis voru urniiræð-
iut um þamm siaimdirátt siem orð
ið heifiur í aðsóten í leiitehúis-
in og voru forvígrtsmemin ieáik
húsmáia, swn þtagiið sórttu sam
máiia um að giera þuirffi her-
Serð til þeiss að emduirvekja
teitehúsáibuiga fióliksiiinis.
— Ektei iiggja neámiair
ákveðrtar töiuiiegiair sammiamiiir
fyrir samdirættiinium en þrátt
fiyriir það er þamna um aiiviair-
liega srtaðreymd að ræða, sem
ekiki er hægt að lotea auigium-
um fiyráir, sagði þjóðieátóhús-
srtjóri — Á þimginiu vair siam-
þyktet táiiiaiga þess efmáis að
ieiirta efitáir styrtejum firá irik'te-
srtjórmium landiainma 52 tíl 'þeisis
að gierta auteið útgáfiu á
firæðsáiueíná fiyriir aámemmámg
um giflidi laiikhúsainma og þátrt
ieikhúsanma í þjóðfiédiagámiu.
Vomum váð að þessá áiróðuir
gerti orðið tál þess að opna
auigu aHmemmiiinigs fiyrir því
hve það yrði miteiáí missáir ef
ieikhúsin hyrfiu, því ekkert
getuir fyiit stoairð ieðtehúsammia,
hvorkii sjómrviörp, továtomyinidir
eða pophljómsveitir. Möng
ieitohús eriemdis hafia giráipið
tM þess ráðs að fiæra ság yfiir
á ný svið, ef svo mætti orða
það, og apa eftir þeám þártt-
um sem hafa vaidið samnidrætti
í ieitehjússóten. Ég tel að váið
verðum að fiara mjög var-
Lega í sáátari efitájröpum. Váð eáig
um að haida áfiram otokar eig
in þróum í ieiitohúsimiálum og
með þvi móti tel ég að váið
stoöpum leitehúsimiu firaimtíð.
Þvi mæst vék Þjóðieátohús-
srtjóri að þvi að fiuffltrúar
á Aiþjóðaleikhúsmjálaþinigiiniu
hefðu séð mörg leitoriit á með-
an þimigið stóð yffir.
— Eirtt þessara ieitoriita vair
táknræmit fyrir þá efrtiiröpum),
sem ég gat um áður. Léiikráit
þertta, sem sýn.t er hjá tái-
raiumiaáieiikfilotaki við brezka
þjóðieitohúsiið er hörð ádeááa
á þjóðféiagið. Ádeiia þessi er
fiærð í yfiirþyrmianidi búmámg
með hiáværrá músáte og kym-
mökum ieitaemda miilá áharf-
erndabekkjanmia. Öfigar sem
þessaæ lediða eátkert gotrt aif
sér, þær eyðilieggja bæði
ádelumia svo og ástartjánámg
una. Þessi stefina skiáiur etokert
efitir hjiá áharfiamdamiuim, og
með þessu hærttár Leitehúslð að
vara vámiur áhortfamdams ag
verður þreytemdi amdstæðfag-
ur. — En þó ég mefmi þetta
ieilkráit má þó emgimm ætáa að
váið höíum etoki séð margt firá
bærira verka. Okkur var til
dæmJis boðið að sjá Kauip-
miamminm í Femeyjuim, Oid Tim
es, Rodk — Othefflo ag Höf-
uðisimiaininiimm í Köpemáeh. —
Höfiuðsmaðurimn í Köpemich
verður fiyrsta verk ÞjöðLeák-
hiússlims í haust og haífði ég
mjög gaman af þvi að sjá
hvermiig þeár setrtu verteið
upp í Lomdiom, sagði Guðtoug-
■ur. — En ektoi sá ég önmur
vark þar, sem ég gerá ráð fyr-
ir að Þjóðleifchúsið sertji upp.
Aljþjóðaieikhúsmálastafimun
im hefiur aðsertur í París og
rietour eigám skrifisrtofiu þar. Að
spuirður sagði Þjóðieátóhús-
stjórá. að starfiséml stofiniumiar
ámmiar væri aðaiiega fióágiim í
því að ammiast firétrtamáiðfam tffl.
himirua ýrnsai deffltía imman sam-
takamma, og efina táil mám-
steeiða fyrir ieitesrtjióra og ieiik
ara váðs vegiar að úr heiimám-
um. Eims ag áður segár emu mót
stafmumiarinmiar haidirn arnmað
hvert ár í hirnium ýmsiu þartt-
tökuUöniduim. Næist siðasta
þirng var haidið í Bamidaritej-
umium, fyrir tveim árum í Utnig
verjaianidi, og mú í Londiom,
ag ákveðið hefiur veráð að
miæsrta þfag verði hiaidið í
Rússiamidi. Ekkert þimig hefiur
firam táil þessa vieriö haildið á
ísiamidi. — Samrtökim vom
stafiniuð árfið 1947 og gekk ís-
iamd í þau árið 1957. Hvert
þátttökuálamid gmeiðir ákveðið
firamiag áriega itái samitakanma
em aiuk þests hefiur UNESCO
veáitt þeiim styrk og er fjár-
miumium þessum varið í beim-
an netasrtur srtafiniumarúmmar og
sityirtoi tffl ieitohúsfóliks. Haifia
þeir Brynjóifiur Jóhanmesisom
ag Ármii Tryggvasom m.a. fiemg
iið sityrte tffl mámstferðar í
Evrópu.
Að iotoum vék Guðiauigiur
Rósimikramz að því að þimg
samtaikanima væru mjög gágm
lieg fiyrir aiit leifchúsföik: —
Þar gafist mianmii tætoitfœiri rtffl
að ikymmiast mörgum firamá-
mömmium í iieifchúsmá'ium
heimsimis, fær góð ráð og upp-
lýsfagor uim ieitorft, teitoaira og
ffi. Ég hef ofit fianigið góðar
ábemdimigar ag mú síðast á mý-
afisrtöðruu þirngi. En að emd-
fagiu iarngar mig til þasis að
igeta þeimrar mitoiu giasrtrfsmi
sam Okkur var sýnd ag þeirra
ámsegjiulegu samisæta sem við
tótaum þátt í á rneðam þfagið
stóð yfiir.
Skagf irskir málarar
Framhald af bls. 10
hinir yngstu málarar eru á viss-
an hátt íhaldssamir í nútíma-
verkum sínum, og hér er tilhneig-
ingin til klassískra vinnubragða
nsesta jafnáberandi og i lands-
lagsmyndum hinna elztu. Það
er líkt og að sjálfsaginn, sem ein-
kenmdi myndir Jóns Stefánsson-
ar, hafi orðið sporgöngumönnum
hans drjúgt vegarnesti, og jafn-
framt einkennir myndir þeirra
sumra ósjaldan þunglyndisleg
rökkurbirta og dýpt. Græni, guli
og brúni liturinn í myndum
bræðranna Sigurðar og Hrólfs
Sigurðssona eru hér staðbundnir
og jafneðlilegir og dökku jarð-
litirnir í myndum Jóns Stefáns-
sonar, eða þungir efniskenndir
Iitir Snorra Sveins Friðrikssonar.
Sunnudaginn sem mig bar þarna
að garði skein sól í heiði og þá
voru það hinir Ijósu og björtu
litir, líkt og þeir geta ljósastir
orðið í málverkum þessara mál-
ara, það sem heildartóninn gaf.
Ég þekkti ekki andhverfa liti
skammdegisins á þessum slóðum
né hins langa vetrar, en ég tel
eðlilegt að litaspjald þeirra búi
yfir jafrí ríkum andstæðum og
fyrirfinnast í skagfirzkri nátt-
úru, — á stundum næsta tor-
tryggilegum andstæðum, en
glöggt dæmi þess gat að líta á
sýningu Jóhannesar Geirs hér í
borg nýverið. Jónas Guðvarðsson
sýndi í tveimur nýjum myndum
nýja hlið á myndlist sinni, hann
er að fjárlægjast htan lyriska
abstrakt-expressjónisma, sem
hann aðhylltist áður fyrr og
nálgast nú einfalda „strúktúr“-
myndbyggingu, þar sem hann
notar ljósa liti vetrarins sem
grunntón. Valgerður Hafstað,
sem nú er gift og búsett í París,
er lyriskur fulltrúi Parisarskól-
ans og virðist vera gædd ágætri
litasjón. Elías Halldórsson er
óstýrilátastur þessara málara,
annaðhvort málar hann rólyndis-
legar landslagsmyndir eða fígúr-
ur, sem hann ýkir sem mest
hann má í útfærslu.
í heild er þetta ágæt sýning þótt
segja megi að málverkagjafimar,
fyrir utan gömlu meistarana
þrjá, veiOctu að nokkru heiidar-
svip hennar, og svo var að sjá,
sem Sauðkrækingar sem að-
komumenn kynnu vel að meta
þennan þátt hátíðarinnar eftir
aðsókn að dæma meðan ég var
þar staddur. Æskilegt hefði
verið að íleiri verk eftir hvern
þátttakenda hefðu verið sett upp,
þrjú verk gefa ekki nægilega
góða innsýn í list hvers fyrir sig.
Hinar skemmtilegu teikningar
Jóhannesar Geirs af gömlum
Sauðkrækingum á Sögusýning-
unni hefðu alveg eins getað ver-
ið hluti af myndlistarsýningunni.
Hin stóra hestmynd Ragnars
Kjartanssónar setur svip á um-
hverfi sitt, og vissulega mættu
fleiri kaupstaðir fara að dæmi
Sauðárkróks og afla mynda eftir
mótunarlistamenn okkar til að
prýða auð svæði og torg. Sögu-
sýningin var um margt fróðleg,
hún staðfesti að Sauðkrækingar
hafa verið smiðir góðir á mjúk
efni sem harða málma, og hún
áréttar einnig mikilvægi þess, að
meta og virða arfleifðina frá
eldri tímum. Handavinnudeildin
leiddi hugann að þörfinni á því,
að skapandi sjónmenntir fengju
meira svigrúm í dreifbýlinu, —
eftirmyndagerð hefur takmark-
aðan tilgang.
Eftir að hafa skoðað þessa sýn-
ingu var mér ijósari en áður
þörfin á því, að keyptur yrði
bíli til landsins, sem sérstaklega
væri byggður fyrir listaverka-
flutning um dreifbýlið. Væri þá
fyrir hendi að hafa regluleg
skipti á myndum í skólum og
félagsheimilum, þannig að lands-
menn hefðu jafnan fyrir augum
nýtt frá sviði sjónimennta, sem
telja mætti til góðra hluta.
Bragi Asgeirsson.
Skagfirzk stúlka, höf. Sigurður Guðmundsson, listmálari, f. 1833
& Hellulandi i Skagafirðl. Myndin er gerð 1856. — •