Morgunblaðið - 27.07.1971, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLl 1971
11
Minning:
Hannes Jónsson
fyrrv. kaupmaður
Fæddur 26. maí 1892.
Dáinn 21. júlí 1971.
Afi minn, Hannes Jónas Jóns-
son, var fædduir 26. maí 1892 á
Þöreyjarnúpi í Línakradal,
Kirkjuhvammshreppi, Vestur-
Húnavatnssýslu.
Foreldrar hans voru Þorbjörg
Sigurðardóttir frá Klömbrum í
Vesturhópi og Jón Hansson Nat-
anssonar Ketiissonar.
Afi var elztur bama foreldra
sinna, þeirra, er komust til vits
og ára. Hann ólst í fyrstu upp á
Þóreyjarnúpi, en foreldrar hans
fluttust síðar að Vatnishóli.
Skömmu síðar varð að leysa heim
ilið upp, en það var afleiðing
þess, að faðir hans hafði misst
mest allt fé sitt í svokölluðum
Sporðsfeðgabyl. Móðiirin fóir með
þrjú barna sinna i húsmennsku,
en faðir hans lenti í lausa-
mennsku.
Er afi var fimm ára gamall fór
hann til föður síns og var með
honum í vetrarvist að Hnausum
í Vatnsdal, tveim árum síðar
tóku foreldrar hans aftur sam-
an og settu upp bú að Syðri-
Þverá í Vesturhópi og þar
bjuggu þau í fimrn ár en fluttu
þá aftur að Vatnshóli og voru
þar í tvö ár. Þetta var árið 1906
en það ár var afi fermdur.
Um þetta leyti fékk Jón Hans
son áhuga á kaupmennsku og
stundaði verzlunarrekstur á
Hvammstanga um tveggja ára
síkeið mieð æði miisjöfnum árangri.
Fór svo að lokum að hann gafst
upp í verzluninni í fjárkrepp-
unni árið 1908.
Vorið 1907 samdist þeim feðg-
um svo um að afi skyldi fara til
Reykjavíkur og leita sér mennt-
unar.
Vinna var ekki auðfengin í
Reykjavik á þessum árum og
vairð það að róði að afi réð sig
til sjós, á skútu, Ásu gömlu frá
Duus. Ilann var svo á sjónum
allt sumarið, en um haustið inn-
ritaðist hann í Verzlunarskól
ann, og tók þaðan lokapróf
tveirn árum síðar.
Síðan lá leið hans aftur norð-
ur og gerðist hann starfsmaður
kaupfélagsins á Hvammstanga
um skeið.
Árið 3911 hélt hann þó aftur
suður til Reykjavíkur og fór að
vinna hjá Pétri Hanssyni, föður
bróður sínum, sem þá hafði stofn
sett verzlunina Ásbyrgi á Hverf
isgötu 71. Þrem árum siðar seldi
Pétur verzlunina, en afi vann i
tvö ár hjá nýja eigandanum,
Bjama Bjarnasyni.
Sumarið 1916 var afi svo í
sild norður á Hjalteyri, en fór
um haustið að vinna hjá Gunn-
ari Þórðarsyni i verzlun hans á
Laugavegi 64, sem kölluð var
Vöggur.
Árið 1919 kvæntist afi And-
reu Andrésdóttur, en þau kynnt
ust upphaflega i Verzlunarskól-
anum. Þau réðust síðan í það
stórvirki að setja á stofn eigin
verzlun i húsiiinu nir. 28 við Lauga
veg.
Verzlunin fór í fyrstu hægt af
stað en dafnaði brátt. Afi var
vinsæll meðal almennings, hann
seldi ódýra en góða vöru og fá-
tæklingar og lítilmagnar treystu
honum og virtu. En hann eign-
aðist einnig óvildarmenn, sem
jafnvel bundust samtökum til að
gera honum erfiðara fyrir við
verzlunarreksturinn.
Og þá fór að halla undan fæti.
Árið 1918 hafði hann fengið
spönsku veikina og legið um
tima, en hlaut nokkurn bata. En
árið 1923 veiktist hann af berkl
um í mjöðm, mjög hastarlega og
enn tveim árum siðar. Næstu
fjögur árin lá hann svo óslitið
á sjúkrabeði. Andrea, kona hans,
lézt af barnsförum 1920.
Afi kvæntist aftur og þá ömmu
minni, Ólöfu Stefánsdóttur, frá
Kumbaravögi við Stokkseyri.
Þau eignuðust brátt stóran
barnahóp. Verzlunin varð gjald
þrota, hann hafði fyrir mikilli
ómegð að sjá og var auk þess
fársjúkur. Með hjálp góðra
manna og fyrir fádæma seiglu
og baráttuvilja tókust þau á við
erfiðleikana og fóru að lokum
með sigur en víst er, að oft mun
hafa reynt mjög á þrautseigju
ömmu minnar á þessum erfiðu
tímum.
Síðan stundaði afi ýmsa at-
vinnu, smáverzlun um skeið, en
aðallega ýmsar skriftir fyrir
fólk, bókhaldsstörf og skatta-
uppgjör og eins og hann sagði
sjálfur, hafði hann meðal ann-
ars atvinnu af nefndafargam-
inu, sem var mikið á þeim árum
eins og reyndar enn í dag.
Árið 1932 fluttu þau í verka-
mannabústaðina við Ásvalia-
götu, en þeir voru þá nýbyggðir.
Ibúðin var þriggja herbergja og
hefur efiaust oft þrengt að hinni
stóru fjölskyldu, en börnin kom
ust öll til vits og ára og hefur
reitt vel af í samfélaginu.
Dóttir afa og Andreu, fyrri
konu hans, ólst upp hjá Málfriði,
móðursystur sinni. Þau amma og
afi eignuðust hins vegar ellefu
börn. Þau giftust 27. ágúst 1921
og hefðu þvi átt gullbrúðkaup í
næsta mánuði ef gamla mannin-
um hefði enzt aldur.
Þeir voru ófáir samferðamenn
irnir, sem þekktu afa, er það m.
a. augljóst af þeim viðtökum,
sem endurminningar hans, „Hið
guðdómlega sjónarspil" hlutu, er
þær voru gefnar út um síðastlið-
in jöl. Hann bjó yfir mjög marg
brotnu lundarfari. Hann var
greindur vel, hafði gott skop-
skyn, áhuga- og áka famaður um
flesta hluti og myndaði sér skoð
anir um allt milli himins og jarð
ar. Hann gerði gott og hjálpaði
þeim, sem hann gat og voru hjálp
Mótasmíði
óskast til að slá upp 300—400 fm hæð.
Upplýsingar í símum 83329 og 18941.
LOKAÐ
fyrir hádegi í dag vegna jarðarfarar Hann-
esar Jónssonar, fyrrverandi kaupmanns.
Gunnlaugsbúð,
Freyjugötu 15.
arþurfi, en brögðóttur á stund-
um gagnvart hinum. En framar
öllu öðru: harðvitugur bardaga-
maður.
Afi haJði miikið áliit á Natain,
langafa sínum, og mér er næst
að halda, að skapgerðir þeirra
hafi verið líkar um margt. Báðir
voru sem tvær persónur í sama
einstaklingnum, og þykir mér
líklegt, að þeir hafi m.a. átt það
sameiginlegt, að fæstir hafi
gjörla þekkt þeirra hugarfar á
hverjum tíma.
Fyrsta minningin um afa er
reyhdar orðin tuttugu ára göm-
ul. Sveinbjörn, föðurbróðir
minn, átti landspildu skammt fyr
ir utan Reykjavík og þangað
fóru þeir feðgar oft til kartöflu
ræktar og fékk ég jafnan að
fara með þeim. Ég var þá aðeins
þriggja ára en hugði að og undr
aðist mjög það þrek og festu,
sem afi sýndi við garðvinnuna,
þrátt fyrir þá bæklun, sem hann
hlaut af berklaveikinni.
Afi sýndi mér ætið einstaka
nærgætni. Hann hafði áhuga á
frímerkjum og örvaði síðar meir
áhuga minn til.þeirra hluta. Það
kom ósjaldan fyrir, að hann opn
aði skápinn sinn og veitti mér
þá ánægju, sem var því fylgj-
andi að fá að skoða safnið hans.
Heima í skúffu geymdi ég gamla
blikkdós undan heftiplástri. 1
hana safnaði ég öllum þeim frí-
merkjum, sem ég náði i, og færði
afa þau síðan. Frímerkin voru
sjaldnast mörg né merkileg, en
afi hafði jafnan lag á þvi, að
láta mér skiljast, að sér væri
mikill fengur í merkjunum.
Hann hafði mjög einlægan á-
huiga á þvi, aið aifkomendiuir hams
fengju notið góðrar menntunar.
Mér var hann í raun miklu
meira en venjulegur afi. Hann
var mér leiðbeinandi og fyrir-
mynd um marga hluti og var ó-
þreytandi við að miðla mér af
margbrotinni lífsreynslu sinni.
Sérstaikan áhuga haifði hann þó
á ýmiss konar stílgerð enda
skrifaði hann mikið í blöð og
tímairáit, eimikum á síðairi ánum.
Má þar m.a. nefna þættina „Af
gömlum blöðum", í Lesbók Morg
unblaðsins.
Það bar oft til, að við afi rædd
um um ritgerðarverkefni mín í
skólanum. Hann hafði einstaka
ánægju af því, að mynda sér
skoðanir á hinurn ýmsu málum.
Það brást og sjaldan, að hann
hringdi til mín daginn eftir og
sagði: „Heyrðu ég tók saman
nokkra punkta fyrir þig.“
Ég virti hann ætíð mikils og
lagði mig eftir að kynnast lífs-
skoðunum hans. Hann var viðles
inn og vel að sér um flesta hluti
og leiðbeindi mér jafnan um lest
ur bóka. Hann mat mikils ein-
lægni og var ófeiminn við að við
urkenna þau mistök og vitleys-
ur, sem hann gerði.
Ég ikomist fljótlega að iraun um
það, að hann var forlagatrúar.
Hann trúði af einlægni á Guð og
forsjá hans. Hann var sannfærð
ur um tilvist góðs og ills og að
vitleysurnar væru til þess falln
ar að læra af þeim. 1 fyrstu áleit
ég að forlagatrúin ætti einungis
rætur sínar að rekja til þess
sára andstreymis og erfiðu lifs-
reynslu, sem hann átti að bakí
sér, en svo var ekki. Trú hans
var sannfæring, sem vitsmunir
og reynsla skópu honum smám
saman. Þetta var í senn ánægju
leg og merk uppgötvun fyrir leit
andi ungling, sem fram til þessa
hafði einna helzt hallazt að ein-
skærri efnishyggju.
Þrátt fyrir það að meir en háli
ö!d aðskildi okkur að árum átt-
um við mörg sameiginleg áhuga
mál, og umræðuefni, einkum lifí
speki hvers konar og áleitnai
spurningar um tilveruna yfii
leitt, en afi hugði löngum af
þeim efnum. Þannig varð hugar
heimur gamla mannsins eftirsókr
arverð fyrirmynd, sem stuðlaffi
oftlega að auknum þroska ungi
ingsins. Hann leitaðist ætið vié
að leggja réttlátt mat á verk mír
og athafnir. Hrósaði mér ef ég
át.ti það skilið, en fann að ef svc
bar undir.
Ömmu minni og öðrum ástvin
um votta ég samúð mína.
Elsku afi minn, mér veitist er:
itt að segja hug minn allan
Þessi orffi eru aðeins fátæklegui
vottur virðingar, og þakklætii
til þin, sem ég mat svo mikils
Guð blessi minningu þína.
Hannes Pétursson.
Hjá Agli segjum við
ALLTÁ
SAMA
STAÐ
og stöndum við það!
VARAHLUTAVERZLUN
me3 bein umboð fyrir ýmsa
stærstu varahluta-
framleiðendur heimsiná.
RÉTTINGARVERKSTÆÐI
Þaulvanir bílasmiðir annast
réttingar og boddyviðgerðir.
BÍLAVERKSTÆÐI
með fullkominni aðstöðu
til að gera fljótt og vel við
bíl yðar.
MÓTORVERKSTÆÐI
Þar endurbyggjum við vélar
af öllum hugsanlegum
stærðum og gerðum.
RENNIVERKSTÆÐI
Rennum sveifarása í full-
komnum nákvæmnisvélum.
Sprautum slitmálmi á alla
slitfleti.
YFIRBYGGINGAR
Yfirbyggingar bíla höfum
við stundað lengst alla hér-
lendis. Gæði Egils Vilhjálms-
sonar húsa byggjast á
þeirri reynslu.
MÁLNINGARVERKSTÆÐI
Þér þurfið ekki langt að leita
að lokinni boddyviðgerð.
Málningarverkstæði okkar
er á sama stað og lýkur
verkinu.
SMURSTÖÐ
Smurslöð er einnig á
sama stað.
BÍLASALA
Bílasala er á sama stað
og býður mikið úrval
notaðra bíla.
BÍLAINNFLUTNINGUR
Egill Vilhjálmsson h.f. og
Mótor h.f. bjóða yður
ameríska bíla frá American
Motors, þ. á m. Willy’s bíla
og enska bíla frá Chrysler
international S.A. í Englandi.
GLERVERKSTÆÐI
Úr Tudor-gleri fáið þér
rúður, sem þér getið treyst.
Það er nauðsynlegt, því:
,,Gler er ekkert grín“.
Allt á sama stað Laugavegi 118 - Simi 22240
EGILL VILHJÁLMSSON HF