Morgunblaðið - 15.09.1971, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15, SEPTEMBER 1971
— Svíar
Framhald aí bls. 1
áður en forngripalogin voru sett,
svo að mienn máttu í nauinirmi
gera það sem þeir vildu með
slíka fomgripi — það var eklki
banmað að selja þá úr landi.
Þannig komst sverðið tdl Dam-
mierkuir og síðan var það gefið
Óskairi II Svíakomuingi, en hanin
afhenti það sögusafninu í Stokk-
hólmi til eignar og varðveizlu.
Nú hafa Svíar ákveðið í sam-
bandi við þessa sýningu að sýna
íslandi þakklæti sitt og afhenda
þetta sverð.
— Sverðið er frá fyrri hluta
10. íddár, og í mjög góðu ásig-
Ikomulagi. Ég held ég verði að
segj a, að þetta sé bezt varðveitta
Vlkingaaldarsverðið frá íslandi.
Það er tiltölulega lítið ryðgað,
en miklu minna ryðgað en venju
legt er.
— Það sem er merikilegt við
þetta sver^ er að það er inmlagt
mieð silfri og bronsi, og sést það
nokfcuð greinilega enn. Þó er það
allra merkast, að á brandinn
sjálfan er inngreypt nafh vopna-
smiðsins. Hamn hét Ulsberth og
nokkuð mörg sverð sem þessi
maður hefur smíðað, eru þekkt.
Þesisi sverð voru smíðuð suður
í Karoliinsfca ríkinu, einhvers
staðar suður í Rínarlöndum, og
mér vitanlega er þetta eina Uls-
barth-sverðið, sem fundizt hefur
á ísilandi, sagði Þór.
Þór Magnússon sagði, að vitað
hefði verið lengi hvar sverðið
væri niðurkomið og meðal ann-
ars væri mynd af því í dofctors-
ritgerð dr. Kristjáns Eldjárns.
Kannsfci er erfitt með góðri sam-
vizku að setja sverðið í sambaind
við Hrafnlkel, sagði Þór, — en
menn á 19. öld voru yfirleitt ekíki
í nokkrum vafa um að Hrafnfcell
hefði átt það.
— En hvað munurn við kalla
sverðið þegar það er komið í
Þjóðminjasafn íslands?
— Við munum kalla það sverð
frá 10. öld, fundið upp við Hrafn
fcelsdal, segja kannsfci í nokkrum
orðum frá sögu þess, og kannski
verður þess getið að það hafi
verið kallað sverð Hrafnkels
Freysgoða.
— Er þetta ekki mifclll fengur?
— Jú, þetta er mjög mikill
fengur, og ákaflega skemmtilegt
að fá þennan hlut aftuir heim og
að sæntska safnið hér skuli hafa
sýnt okkur þennan vinarvott.
Morguihblaðið hafði einnig
samband við Hairald Kröyer
sendiherra, og sagði hann að af-
hendingin hefði fcomið mjög á
óvart — ekki hefði verið sagt frá
henni fyrr en rétt áður en at-
höfniin átti að fara fram. Hann
sagði, að sýningin væri mjög
dkemimtileg, hún væri bæði frum
leg og fróðleg og margt manna
var viðstatt opnun hennair. Ýmsir
íslenzkir munir eru á sýningunni
Izvestija
Framhaid af bls. 15
hafi alltaf verið I verkföll-
um í tíð fyrrverandi sltjórnar.
Verðlagið hafi sófellt hæfckað
og þeir orðið að fá laiunahæfck
anir. Tekjiur íisfcimanna hafi
í rauninni læfckað. Nú sé
ástandið breytt. Nú vænti
þeir aðistoðar nýju stjómar-
innar við að kotrna á endan-
lega sameiginltegu samíkomu-
lagi við atvinnurekenduir.
Og þeisisi skoóun segir Zubfco
að sé rilkjandi á íslandi í dag.
Einungis ötfigafyllstu leiðtog-
ar hægri sinna hafi vogað að
tala opinsfaátt .gegn þjóðifélags
breytingunum. I>að sé talandi
tákn, að leiðtogar sóisial-deimó
krata sem hafi verið við völd
ékki alls fyrir llöngu, hafi
neyðzt til að gefa sénstafca
yfirlýsingu um að þeir muni
styðja steifnu stjórnarinnar
— „Raunar aðleins í innanrik
ismáilum,“ bætir hann við.
Þá ræðir Zuibko um utan-
r'ikismálastefnu stjórnarinnar,
sem hann segir þegar kunna.
Stjórnin hafii iiýst sig fylgjandi
því að draga úr spennu milli
þlóða;, að halda ráðstefnu
Evrópurikja; afinámi hernað-
arbandalaga og hún sé and-
viig aðild felandis að Eflnahags
bandalaginu — hinis vegar sé
hugisanlegt talið, að viðiskipta
samningur verði gerður við
EBE.
Eina málið, sem stjómar-
floWkarnir hafa eWki komið
sér saman um segir Zubko
að sé hvaða aflstöðú eigi að
taka til NATO. Það sé vitað,
að FramsóknarflldWkurinn hafi
verið þvS fiylgjandi að tsland
verði áifiram í Norður-Atlants
haflsbandalaginu en Alþýðu-
bandalagið og Samtök firjáls-
lyndra á öndiverðum meiði.
Síðan visar ZubWo til yfirlýs-
ingar stjómarinnar um að
tsland skuli áifram i NATO að
ástandi óbreyttu, en hún rnuni
fyligjasit mieð þróuin málanna
og endiunstaoða stetfnu sína í
samræmi við hana. Hins veg-
ar segir hann, að náði&t hafi
fulllt samfccwnullag um endiur-
skoðun varnarsamningsins við
Bandarikin og brottför banda
ríska herliðlsinis frá íslandi.
Þá kveðlst Zuhtoo hafia kom-
ið áJðúr til tslandis,, sem kall-
að sé land andistæðna — og
ektoi að ástæðulausu. Rekur
hann dæmin um Jökla og eld-
fljöE, hraun og gróður og þar
fram efitir götunum og tekur
síðan fram sérstaíkiliega hversu
erfitt sé að hugsa sér heristöð
Pentagons á íslandi hjá hinni
friðsömu og opinskáu þjóð,
sam hafi ekki líengi átt i neinu
stríði við aðra o.g hafi sjálf
engan her. Enda sjái margir
tslendingar hversu andisteatt
þetta sé. Þeir hafii barizt ár-
um saman fyrir því að flá burt
bandariska herliðið. Og nú
hafi stjörnin tekið átovörðun.
„Atenenningur er ánægður,
En hægri öflin eru þesisu and-
Vig. Og - ekki einungis á ts-
landi, heldur einnig í nolWkr-
um öðrum löndum Borgara-
Wöðin í þessum rikjUm eru-
ful af hrakspám. tsland
verður sfcilið efitir varnar-
laust, segja þau og landið á
efitir að borga fyrir svo hugs-
unarlaust skref.“
„Þesisir spámenn, þar á með
al þeir norrænu, fengu rétti-
lega á bauikinn í hinu firam-
sækna dagblaði Þjóðviljanum.
„Það vekur furðu, stóð þar
—■ skrifar Zubko — hvernlg
vinveittar Norðurlandaþjöðir
haga sér og hvternig daghfliöð
þeirra skrifa. SVENSKA DAG
BLADET hefur sagt frá þvi
og harmað, að herliðið verði
kallað frá í.slandi. Þessu dag-
blaði sænslkra fhaldsmanna
hefur aldrei komið til hugar
að leggja til, að erlendir her-
menn verði seíttir niður í-Sví-
þjöð. Ámóta álýfctanir er einn
ig að finna í blöðum Noregs
og Svtíþj'óðar, en jafnvel á tlm
um kalda stríðsins Wom aldrei
fram sú uppástunga af hállifu
Norðmanna og Dana að láta
land þeirra undir erlendar her
stöðvar."
Til þess að sýna hug stórra
hluta ísienziku þjóðarinnar til
herstöðvarmálsins, víisar
ZubWo að iokum til G. Jóns-
sonar, sem segir: „Já við vilj-
um ekki bandaríisfca herstöð
á islenzíku landi og við mun-
um styðja viðleitni stjórhar-
innar til að koma hemum
burt. Þeir, sem andvígir eru
nýju stjórninni leggjia — í um
ræðuinuim um herstöðina — af
ásettu ráði áherzlu á alls kon-
ar hættur og áhættu, sem af-
nám hennar kunni að hafla
í för mieð sér. Með því neyna
þeir að beina athygli almenn-
ings frá þjóðlféXagsbrieyting-
unum. Hvað varðar samband
öktoar við önnur rílki viljium
við hafa góð samskipti við
öll ríki, bæði í Vestur- og
A us t u r-Evró pu. Við eigum
verzlunarvöru og kaupurn
sjálfir margt af öðrum lönd-
uim, þar á meðal Sovétríkj-
unuim. Við verðuim fyrst og
fremst að hugsa um það,
hvernig íslendingar geti iif-
að betra fflfi og bætt samsikipti
siin Við aðrar þjóðir.
frá sæniska þjóðminjasafninu aufc
altenargra, sem íslenzka þjóð-
minjasafnið hefur lánað, en
sýningin er fyrst og fremst ljós-
myndasýning. Sýndar eru svip-
myndir úr lífi íslendinga nú á
dögum og úr lífi fyrri kyrtslóða.
Statens Historiska Museum í
Stökkhólmi hefur lengi haft
áhuga á að efna til sýningar um
ísland, og var sendiherra Svía á
íslandi, Gunnar Granberg, meðal
þeirra sem áttu hugmyndina að
sýrnngunni. Haraldur Kröyer
sagði, að það væri fyrir sérstaka
vináttu þjóðminjavarðar Svíþjóð-
ar, Sven Janssons, sem var sendi
kennari á íslandi og talar mjög
vel islenzíku, að því var Ikomið í
kring að sverðið var afhent, en
mjög sjaldgæft væri að slíkar
forrnninjar væru afhentar frá
einu landi til annárs.
Foratöðumaður sögusafnsins,
Olof Isaksson, og myndatöku-
maður hafa gert sýninguna úr
garðL Þeir fóru tvívegis til fs-
lands í fyrra og ferðuðust um
landið þvert og endilangt, bæði
að surnri og vetri, tóku fjölda
ljósmynda og viðuðu að sér sögu-
legu efni og tölfræðilegum upp-
lýsingum.
Sýningin í Stokkhóbni stendur
til 7. nóvember, og síðan er ætl-
unin að halda hana víðar á Norð-
urlöndum. Búizt er við, að Menn
ingarsjóður Norðurlanda muni
veita fjárstyrik til sýningarinn-
ar. Ráðgert er að sýningin verði
haldin í Gautaborg og síðan í
höfuðborgum hinna Norðurland-
atnna. Sverðið mun þó ef til vill
koma til íslands einhvern tíma
fyrir jól, að sögn Þórs Magnús-
sonar þj óðminj avarðar. Talað er
um, að eftir sýninguna í Gauta-
borg fari íslenzku hlutirnir heim,
en sýningin að öðru leyti til
hinna Norðurlandainna og jafnvel
vestur um haf.
Meðal íslenzku munamna á sýn
ingunni er kórkápa Jóns biskups
Arasonar. Hún var send snemma
í Vor til viðgerðar í Svíþjóð, og
sagði Þór Magnússon, að hún
hefði verið orðin mjög illa farin,
en viðgerðin hefði tekizt sér-
staklega vel.
Eldur í hlöðu
ELDUR kom upp I heyhlöðu í
Stóru Sandvík í gærmorgun og
fór slökkviliðið á Selfossi á stað-
inn. 1 hlöðunni voru 900 hestar
af heyi. En betur fór en á horfð-
ist. Vel tókst til við að slökkva
eldinn og brann ekki mikið af
heyinu. Rjúfa þurfti þak af hlöð-
unni. Hlaðan var vátryggð, en
heyið óvátryggt.
- Greiddu
Framhald af bls. 3
þykktar voru ályktanir varð-
andi stjórnmálalieg og menin-
ingarleg áhrif sjónvarps á
fréttaflutning og viöhorf al-
mennings, einfcum eftir til-
komu útsendinga um gervi-
hnetti.
Eninfremur fóru fram uim-
ræður um stöðu þjóðþiniganna
í nútíma þjóðfélögum og áhrif
þingræðis, og fannst mér
mest til þeirra umræðna
kama. Var þar dregin upp
skýr mynd af þeirri þróun
sem á sér stað með aukinni
véivæðingu og skriffinnsku á
kostnað áhrifa lýðkjörinna
fuMitrúa og þimgmanna, og á
kostnað möguleika þeirra til
að mynda sér skoðanir og
taka afstöðu.
— Einistök mál voru einnig
á dagskrá svo sem flótta-
tnannavandamálið í Pakistan,
og fjölimargar þjóðir notuðu
tækifæri til að koma á fram-
færi sínuim sérstöku áhuga-
málum, þ. á m. Islendingar.
Lslenzka sendinefndin lét
dreifa á meðal þinigfulilitrúa
Wynningarbæklingi um
helgisimiálið og fiormaður
niefindarinnar, Jón Skafitascxn,
flliutti ræðu þar sem hann
kynnti sfooðanir Lslendinga í
því máli.
Við urðum þess greinilega
varir, að þessi kynning vakti
athygli, og hlaut undirtektir
ýmissa f u.Utrúa.
— Á þessiu þingi, eins og
á undanfarandi þingum lá flyr
ir tfflaga um að Austur-Þjióð-
verjar yrðu samþyfckir aðiliar
að sambandinu. Ennfreimiur
lágu fyrir aðilldarbeiðnir flrá
Sýrlandi og Norður-Kóreu.
Þesisar tiHögur voru tefcnar
flyrir i framlkvæmdanefind sam
bandlsins og var aðildarbeiðni
Sýrlands þar samþykkt ein-
róma, en nefndin Lagði til að
aðildarbeiðnuim A Þýzfcalands
og N-Kóreu yrði vlisað flrá,
þeirri fyrrnefndu á þeim flor-
senduim, að það gæti haft óeðli
leg áhrif á þær viðræðursem
nú fara fram um samskipti
Austur- og Vestur-ÞýzíkajIiandiS.
Lslenzku sendinetflndinni
haflði verið kunnugt um að
taka þyrfti aflstöðu til þessa
máls, og í gegnum sendiráð
íslands í Frakklandi hafði fk>r
maður nefndarinnar fengið
þau skilaboð, flrá utanrífcis-
ráðuneytimu, að Isiand sfcyldi
efcki „slaka á“ flyrri aiflstöðu
landsinis, þ.e.a.s. við sfcyMum
leggjast gegin aðiid A-Þýzka-
landls.
Meðal flulltrúa stjórnarfliofcik
anna voru skiptar skoðantr
í ofckar hópL þar sem
i málefnasamningii Lslenzfcu
ríkisstjlórnarinnar haflði verið
tekíð sérstaWlega fram, að Is-
land mundi styðja aðild A-
ÞJóðverja að Sameinuðu þjóð-
unum ef slílk tffiaga kæmi
fram.
Þegar Ragnar Arnalds, sem
er flormaður Alþýðubandaiags
ins, taldi sig ekki geta orðið
við tilimælum ráðuneytisins,
hafði Jón Staafltason steasaim;
band við utanrikisráðlherra,
og flðkk þar þá upplýst, að
utanríkisráðiherrar Norðúr-.
landaþjóðanna hléfðu orðið
samimália um að þjóðirnar
gætu ekfki stutt aðild A-
Þýzíkalandis að S.Þ. að svo
stöddu. Mun ráðlherrann hafia
staðffleist fyrri skilaboð rálðu-
neytisins.
— Norðurlandaþj'óðinnar
ræddu þetta miál sín á milli,
og voru Danir, SVíar og Norð
menn samimála uim að styðja
frávísunartillöguna með lítið
breyttum rökstuðningi, sem.
meir var spurning um orðalug
en eflni. Niðurstaðan varð sú„
að Lslenzka neíndin gerðist
meðflutningsaðiU þeirrar tiít-
lögu.
Þesis má geta, að V-ÞjöiV
verjar lýstu sig samlþyMka
sjónarmiðum Norðurlanda-
þjóðanna.
Þesisar tillögur voru sílðan.
teknar til afigreiðsiiu 1 sam-
bandsráðinu, en í þvl átbu
sæti tveir fulltrúar firá hverri
aðildarþjóð. Á lofcaifundl þess,
í fjarveru Jónis Skaftasonar,
mættum við Ragnar Amaldis.
og i samræmd við samfcomiu-
lag Norðurlandaþjóðanna fljög
urra, greiddum við frávlsun-
artillögunni atfcvæði. Aðilöar-
beiðni Sýrlands veir ajftursam
þyWkt einróma, en fráviisunar-
tilaga um aðildarbeiðlni N-
Kóreu var samþykkt. Greiddi
ég atkvæði með flrávflisunartil-
lögunni, en Ragnar studdi að-
ild N-Kóreu.
Afgreiðsl ustúlka
Viljum ráða afgreiðslustúlku, helzt vana störfum
í matvöruverzlun.
Upplýsingar gefur verzlunarstjórinn.
KAUPFÉLAG HAFNFIRÐIIMGA
Garðaflöt, Garðahreppi, sími 42424.
Heimavinna
22 ára stúlka með stúdentspróf óskar eftir heimavinnu.
Mjög góð mála- og vélritunarkunnátta fyrir hendi, auk árs
reynslu í almennum skrifstofustörfum. Margt kemur til greina
t. d. vélritun, þýðingar, bréfaskriftir o. fl.
Meðmæli ef óskað er.
Tilboð merkt: „5861" sendist afgr. Mbl. fyrir 20 þ m.
Nemi — bókband
Óskum að taka nema í bókband.
Tilboð sendist afgr. Mbl. merkt: „5934“.
óskast að Kópavogshæli. — Vinnutími frá kl. 8—13.
Upplýsingar hjá ræstingastjóra, milli kl. 11 og 12,
sími 41500.
SKRIFSTOFA RHKISSPÍTALANNA.
Nemendur Hliðardalsskóla athugið
Byrjun skólans frestað um eina viku,
Nemendur komi 27. september.
Ferð frá Umferðamiðstöðinni, Reykjavik kl 15.00.
SKÓLASTJÓRI.
Skóútsala
eldri gerðir og stök pör seljast mjög ódýr.
KJALLARINN, Skólavörðustíg 15.