Morgunblaðið - 20.01.1972, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. JANÚAR 1972
3
Merkar gjafir til Hand-
ritastofnunar íslands
— 68 bindi
Heilagra
manna sagna,
málverk af
Árna Magnús-
syni, bókasafn
Þorsteins M.
Jónssonar,
Sögumaðurinn
eftir Guðmund
frá Miðdal o.fl.
HANDRITASTOFNUN íslands
4ék formlega á móti nokkrum
metkum gjöfum til safnsins í gaer
við athöfn í Árnagarði. Var hér
«an að ræða afhendingu á bóka-
fíokkniun ACTA Torium, sem
Reykjavíkurborg færði stofntm-
jomni, fyrstu bækumar úr bóka-
safni Þorsteins M. Jónssonar, en
etofnunin mun fá allt safnið, um
10—12 þúsund bindi. Þá afhenti
Samband íslenzkra sveitarfélaga
málverk af Áma Magnússyni, en
ákveðið var á sínum tíma að gefa
ACTA Torium, Heilagra manna
sögur og málverkið af Áma
Magnússyni i tilefnj af heimkomu
Flateyjarbókar og Konungsbókar
Edldukvæða. Þá afhenti Páll Ás-
geir Tryggvason formlega stytt-
nna Sögumaðurinn, eftir Guð-
mund Einarsson frá Miðdal, en
sjálfur hafði hann ánafnað stofn-
uninni styttuna,
Geir Hallgn'.msson borgarstjóiri
gat þese í ávarpi sínu að öllum
Reykvilkingum þætti væmt um að
sbafa Handritastofnunina í
Reykjavík og þegar fyrstu skinn-
•handritin hefðu komið heim sl.
ár, hefði bongin viljað samgleðj-
ast etoínunimni með ein'hverjum
bætti. „Og eine og svo oft,“ sagði
Geir, „þegar menn vilja gleðja
Þorsteinn M. Jónsson og kona hans, Signrjóna Jakobsdóttir,
í Handritastofnun íslands í gær, en í hilltim á bak við þau
eru fyrstu bækttrnar, sem stofnunin hefur fengið úr hinu ein-
sfæða bókasafni Þorsteins.
sitt fólk. þá höfðum við samiráð
við forsvaremenn stofnunarinnar
um hvað helzt vantaði. Og niður-
staðan var bókaflokkurinn um
Sögur heilagra manna, sem er 68
stór bindi.“
Heilagra marana eögur eru rit-
aðar á latínu og kvað Jówæ
Kristjánsson, foretöðumaður
Handritastofnunairinnar, mikinn
feng að þessu verki. „Megi etarfs-
mönnum Handritaetofnunar ís-
lands auðnast að nýta þessa
gjöf,“ sagði Geir Hailgrímiseon,
„en umfram allt að gera þeesa
stofnun að því sem ísiendingar
ætlast til.“
er eina myndin, sem til er af Árna
Magniúissyni. Sú miynd er máluð
atf séra Hjalta Þoreteinisisyná í
Vatnsfirði árið 1710, en hann var
eimn helzti málari sinnar saimtíð-
ar. Eftirmyndina gerði danski
Rstmálarinn Áge Nilsen Edwin
og hefur málverkinu veirið komið
íyrir i Handritaetofniuninni.
Bar Páll kveðju til stofhunar-
innar fná þeim 207 hreppum og
14 kaupstöðum, sem eru i saift
bandinu, og sagði að lokum: „Ég
vonia að þesisi mynd minni þá
sem hingað tooma á þann mann,
sem stofnunin er svo miatolega
kennd við.“
Páil Ásgeir Tryggvaison afhenti
þá styttuna Sögumanninn og eið-
an tók Jónas Kristjánseon for-
stöðumaður til máls. Ræddi haran
nokkuð um starf stofnunairinnar
og verkefni og gat þese að niú
hefði stofnunin fengið fyrstu
bðkasendinguna úr bókasafni Þor
steins M. Jónssonar, en rikið hef-
ur keypt það safn allt, 10—12
þúsund bindi, en Þortsteinn og
kona hans, Sigurjóna Jalkobsdótt-
ir, hafa gefið Handritaetofnuin-
inni helming toaupverðsdns til
þess að stofna sjóð um endurnýj-
un, auknángu og viðhald safns-
ins. Verða bækumar metnar jafn
óðum og stofnunin fær þær í
hendur, en hér er um að ræða
eitt merkasta einistakllngsibóka-
safn á íslandi.
Þá þakkaði forstöðumaðurinn
gefendum gjafir, sem væru góð-
ar, en kvað ekki síður mikilvægt
a@ eiga þá vináttu, sem lægi að
baki.
Að unidanfömu munu Hand-
ritastofnuninni einnig hafa borizt
aðrar gjafir og má þar nefna t.
d. safn af upptökum á vaxhólka,
sem Judit Jónhjörnsdóttir á Ak-
ureyri gaf stofnuninni, en þar eir
um að ræða upptökur á rímnia-
kveðskap aðallega, sem faðir
hennar, Jómbjöm Gíslason, tók
upp á 3. tug þessarar aldar. Er
hér um að ræða einhverjar elztu
hljóðupptökur á íslandi. Stofnun-
STAKSTU Wtí
Páll Lindal, formaður Sam-
bands íslenzkra sveitarfélaga,
sagði, að áikveðið hefði verið á
fundi sambandsins í vor um svip-
að leyti og fynstu handritin frá
Dönum komiu heim, að færa
Handritastofmuninni gjöf og að
ráði hefði orðið að gefa málverk
af Árna Magnússyni, málað eftir
miynd þeirri, sem hanigir í Kon-
unglega danska bókasafninu og
in er nú búin að iáta færa allan
þennan kveðskap af vaxhólkun-
um yfir á segulbönd og var það
geirt hjá danska útvarpimu með
fyrirgreiðslu íslenzika útvarpsins.
Þá hafa stofnuninni einnig bor-
izt drög að þjóðlagasafni Bjama
Þonsteinssonar, en sonur hans,
Beimteinn Bjarnason í Hafnar-
firði, gaí handritið. í þriðja lagi
má nefna þjóðsagnahandrit Ólafs
Davíðssonar, sem Huida Stefáns-
dóttir gaf stofnuninni.
Jónas Kristjánsson, forstöðumaður Handritastofnunar íslands,
og Páll Líndal, formaður Sambands íslenzkra sveitarfélaga,
virða fyrir sér málverkið af Áma Magnússyni. Jónas sagði, að
þessi mynd af Árna væri prentuð á allar bækur Árna Magnús-
sonar-stofnimarinnar í Kaupmannahöfn, en Jón Helgason hefði
sagt sér, að hann hefði séð það fyrir löngu að myndin væri
aldrei eins í neinni útgáfu. Stundum væri Árni broshýr á svip-
8m*i, en stundum hmn illilegasti og kvað Jón það fara eftir því
hvemig útgáfan væri, hvort Árna líkaði vel við hana eða ekki.
Jónas Kristjánsson, lengst til vinstri, Magnús Torfi Ólafsson,
menntamálaráðherra og Páll Ásgeir Tryggvason, virða fyrir sér
Sögumanninn, eftir Guðmund Einarsson frá Miðdai.
— Ashkenazy
Framhald af bls. 1.
Washiinigton, þegar Morgun-
toiaðið náði tali af honum i
gær, og bað hann að segja
nokkur orð uim innihald hins
opna bréfs föður sáns, sem
iesið var upp í Moskvuútvarp-
inu og tónleikahald sátt i
liandarikjunuim. Ashkenazy
sagði: „Ég hef átt tvo mjög
spennandi daga hér i Was-
hington og hef leikið fyr-
ir fufflu húsi i Kennedy Cent-
er, hinni nýju menningarmið-
stöð í Washington. Stórblaðið
Washington Post hefur birt
stórkostlegan dóm um tón-
leikama undir fyrirsögninni:
„Ashkenazy poetic piano." I
upphafi gagnrýniinnar segir:
„Það er hægt að leitoa á pianó
með öðrum hætti en Ashken-
azy, en aMs ekki betur."
Ég hef hitt tvo mikilsverða
stjórnmála- og embættismenn
hér í Washingiton," hélt Ashk-
enazy áfram, „þá Kissinger,
ráðgjaifa Nixons forseta, og
Fulhright, öldungadeildar-
þingmann, og átt við þá
óformlegar viðræður. Tóku
þeir mér báðir mjög vingjarn-
lega. Vænti ég þess, að þess-
ir fundir beri mikinn árang-
ur. Hvað bréf föður máns
sonertir vil ég aðeins segja
þetta: Aliir, sem einhvern
tíma hafa búið í Sovétrikjun-
um, vita hvernig siikt bréf er
skrifað. Sem stendur vil ég
samt ekki segja neitt um
innihald þess nema hvað mér
finnst ástæða til að taka
fram, að mér er ekki kunnugt
um nein Zionista- eða Gyð-
jngasamtök, sem hafa haft
afskipti af þessu máli. Hvorki
ég né neinn annar mér vit-
anlega hefur haft neitt sam-
band við slák samtök vegna
þessa máls.“
„XJggur i
alnienningi“
Svo virðist sem stuðningsmesmn
rikisstjómarlnnar geri sér þess
betnr grein en áður, að meira
mark er takandi á þvi, sem Morg-
unblaðið og talsmenn Sjálfstæð-
isflokksins á Alþingi hafa sagt
um áhrif skattafrumvarpa ríkis-
stjórnarinnar en þeim furðutö®-'
um sem fjármálaráðherra ©g
aðrir talsmenn ríkisstjórnarmnar
hafa borið á borð fyrir almemm-
ing. Þannig segir t. d. í forystn-
grein Þjóðviljans í gær, að nú sé
uggur í almenningi, sem kvíffil
útkomu skattseðlanna í vor“.
Þetta er aldrei þessu vant alveg
hárrétt mat hjá Þjóðviljanum í
afstöðu almennings til lieirra
skattabreytinga, sem fyrirhugað-
ar em. Hinn almenni skattgretð-
andi hefur gert sér þess giögga
grein, að þegar tekjur ríkisins
eiga að tvöfaldast af tekjuskatti
einstaklinga fer ekki hjá því að
einhverjir borgi brúsann. Og
auðvitað verða það fyrst ©g
fremst launamennimir í landinu,
sem það gera. Bersýnilegt er
einnig á forystugrein Þjóðviljams
að nokkurt hik er komið á Al-
þýðubandalagsmenn í ríkisstjóra-
inni varðandi skattafrumvörpin
og gefið í skyn, að nanðsynlegt
kunni að vera að breyta þeim
eitthvað. „Staðreyndir málstms
eru margar og flóknar," segtr
Þjóðviljinn og telur jafnframl. að
ef gerðar verði ráðstafanir til að
auka skatta á „stórlöxum" ©g
„munaðarseggjum viðreisnarinm-
ar“, megi „vafalítið um leið gera
ráðstafanir til þess að almenning-
ur standi betnr að vígi gagnvart
sköttunum en gert er með l'rum-
vörpunum um skattamái. sem mú
liggja fyrir Alþingi."
Hálfur sigur
unninn
Auðvitað er ljóst, þegar bæffil
annað hclzta málgagn ríkis-
stjórnarinnar og sjálfnr fjármála-
ráðherrann lýsa því yfir rétt i
þann mund, er Alþmgi kemur
saman til fundar á ný, að vel
geti svo farið að gera verði breyt-
ingar á skattafrumvörpunum affi
hálfur sigur er tinninn. Barátta
og málefnaieg rök stjóraaramð-
stöðunnar hafa borið þann áramg-
ur, að stjórnarflokkarnir virðast
til viðtals um einhverjar breyt-
ingar á þeim óskapnaði, sem fyrir
þinginu liggur. Hitt er svo alvax-
legt mál, eigi enn að halda þeirri
stefnu að auka skatta á atvinnu-
rekstrinum eins og ÞjóðviljitMl
gefur í skyn, því þegar Þjóð-
viljinn talar um „stórlaxa“ ©g
„munaðarseggi viðreisnarinnar"
á blaðið auðvitað við atvinnufyr-
irtækin í landinn. Eins og skatta-
frumvörpin liggja fyrir, er fyrir-
sjáanlegt að skatthyrðin á at-
vinnnrekstrinum mun þyngjast.
Eftir þann gífurlega kostnaðar-
auka, sem kjarasamninganmir
munu hafa í för með sér, er aug-
ljóst að það er mesta fásinna að
auka enn skattaálögur á atvinnu-
fyrirtækin. Afleiðingin verðnr
aðeins sú, að samdráttur verðwr
í rekstri þeirra og at\ inntileysi
getiir skapazt. Þess vegna verður
að vænta þess, að samstarfsmemm
kommúnista í rikisstjórninni láti
þá ekki komast upp með að knýja
fram breytingar á skattafram-
vörpunum, sem stefna að e*Mi
meira skattráni á atvinnurekstr-
innm í landinu en boðað er i
fmmvörpunum.
iesiii
oncLEcn