Morgunblaðið - 03.02.1972, Blaðsíða 17

MORGUINIBL.AÐH), FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1972
17
■I
emiífrem/ur 40 manns toM vlð-
bótar í Bmo.
AL.I/T frá árinu 1968 hefur
verið óttazt en þó búizt við,
að pólitískar f jöldahandtökur
niyndu lief jast í Tékkóslóvak-
íu, í»essar liandtökur eru nú
byrjaðar. Á síðustu mánuðum
liafa nær tvö þúsund manns
verið handteknir og: alveg
eins og á dögum liins stalinist-
íska einræðislierra, Antonin
Novotnys, er Ieynilögreglan
nú önnum kafin við að fram-
kvæma liandtökur sínar að
næturþeii í skjóli myrkurs.
Þær fréttir, sem borizt hafa
að undanförnu um fjölda-
handtökur á fyrrverandi
stjórnmálamönnum úr hópi
frelsissinna og á fólki, sem
haldið hefur áfram óliikað að
berjast fyrir þeim lmgsjónum,
er einkenndu stefnu Alexand-
ers Dubceks, svipta hulunni
af pólitískri ógnarstarfsemi,
sem ekki á sinn líka frá því
á kaldasta tímabili kalda
striðsins. Kenmr þetta fram í
frásögn danska blaðamanns-
ins Peter Hoffer í blaðinu
Politiken fyrir skömmu, en
Hoffer hefur kynnt sér á-
standið í Tékkóslóvakíu sér-
staklega. Bendir hann á, að
stjóm Husaks virðist algjör-
lega hafa gleymt sinum eigin
loforðum um, að ekki skyldu
framar eiga sé.r stað pólitísk
sýndarréttarhöld í landinu.
Að þessu sinni hefur leyni-
lögreglan einnig reitt til
höggs igagnvart mörgum
kunnum s tj ómmál amönnum
og blaðamönnum, sem til-
heyrðu þeirn hópi manna, er
stoóðu í fyKkingarbrjósti fyrir
„vorimx í Prag*‘, en áður ha-fa
„aðeins" mátt Wða fyrir skoð-
anir sínar með brottrekstri úr
starfi og öðru sams konar.
HANDTÖKURNAR
Ailt bendir nú til þess, að
átot hafi sér stað fjórar hand-
tökuöldur.
Hin fyrsta þedrra fór fram
daginn 26. og 27. nóvember á
liðnu ári og stóð í tengslum
við kösningamar í Tékikó-
slóvakiiu. Þá voru 96 manns
handteknir og flestir þeirra
ákærðir fyrir Ólöglega út-
gáÆustarfsemi, sem þeir stoóðu
fyrir toil þess að miótomæla
þeirri sýndarmennslku, er ein-
kenndi kosningamar.
1 hópi þeirra handteknu er
BRÉFARITSKOÐUN
Önnur handtökubylgja átti
sér stað á tímabilinu 24.—28.
desember 1971, er póstritskoð-
unin gerði upptæk mörg
hiundruð bréf, sem stíluð voru
á móttakendur erlendiis og
höfðu að geyma gagnrýnandi
umraæli um stjómarfarið í
Tékkóslóvakíu. Mörg hundruð
manns voru handtekndr, en
sumir þeirra látnir lausir
fljótt aftur. Hinir bíða réttar-
halda.
Á sjáift aðfangadagskvöld
byrjaði mikil handtökualda,
þar söm 10—12 mótmælenda-
prestar voru handteknir. Af
hinum kunnari þeirra má
nefina dr. Jirasek, dr. Novak,
L. Hajdanek og J. Dus. Sam-
timis þessu voru handteknir
tveir fyrrverandi þingmenn,
M. Battek og sagnfræðingur-
inn Jan Tesar, sem á þingi
höfðu gagnrýnt innrás Sovét-
níkjanna. 1 Bratislava, höfuð-
borg Slóvakiu, hafði lögreglan
marga kunna vísindamenn og
blaðamenn á burt með sér,
þeirra á meðal Pavel Lioko,
sem er náinn vinur Solzhen-
itsyns.
RÉTTARHÖLD
Fynir utan þessar handtök-
ur, sem stóðu í tengsium við
firamanigreind bréf, fóru einn-
ig fram handtökur á ýmsum
frjálslyndum mönnum öðrum
eins og stórmeistaranum í
skák, Ludek Paohman, blaða-
manninum Jiri Lederer og
fiyrrverandi sjónvarpsmanni,
Viadimir Sfcuitma, en þessir
menn voru aliir mjög framar-
lega í firelsishreyfingunni
1968.
Með leynd hafa farið fram
pólitoísk réttarhöld yfiir Lade-
slav Mravec, sem eitt sinn var
háttsettur embættismaður í
kommúmstaflokknium. Hinn
29. desember sl. var Mravec
dæmdur í 18 mánaða fang-
elsisvist fyrir „tiiraun tii þess
að grafa undan hinu sósíalist-
íska þjóðfélagskerfi í ná-
grannariki."
Mravec var ákærður fyrir
að hafa í janúar 1969 afhent
leyndleg Skjöi í hendur pólsk-
um stúdentum, sem áður
Framhald á bls. 24
í Brno var fyrrverandi stúdentaleiðtogi, Jiri Miiller, handtekinn. Hann var náinn vinur Jan
Palachs, er árið 1969 brenndi sig til bana í því skyni ad niótmæla liernámi Sovétríkjanna. —
Samkvæmt óstaðfestum fréttum hefur einnig bróðir Jan Palaehs, sem heitir Jiri Palacli, ver-
ið liandtekimi. Á myndinni sést hann til vinstri ásamt móður sinni og unnustu Jan Palachs
við útför þess síðastnefnda árið 1969.
Tékkóslóvakía:
Pólitískar fjölda
atvimiiulaus. Kona Sabata,
sem er alvarlega sjúik, Liggur
alein í íbúðinni, þar sem fjöl-
skyldan bjó, en ibúðin er und-
ir stöðugri gæzlu lögreglunn-
ar. Öllum er meinaður að-
gangur að íbúðinni, þar á
meðai læknum.
1 Bmo hefur einnig verið
handtekinn fyrrverandi stúd-
enitaleiðtogi, Jiri Miiller, sem
var náinn vinur Jan Palaohs,
er árið 1969 brenndi sig til
bana í þvi skyni að mótmæla
hemámi Sovétríkjanna. Þar
að auki voru handteknir tveir
fyrrverandi flokksfélagar, dr.
Koutny og D. TaborSka, og
handtökur
Nær 2000 manns handteknir
á undanförnum mánuðum
fyrrverandi svæðisflokksritari
í Bmo, Jaroslav Sabata, sem
er stjómmálasérfræðingur, er
rekinn var úr starfli sínu
og kommúnis'taflobkinum árið
1969. Hann hafði að undan-
fömu starfað sem ófaglærður
verkamaður hjá bygginiga-
fyrirtækinu Armabeton éisamt
syni slnum, Vaolav. Sá er 25
ára gamall og varð atvinnu-
laus, eftir að hann hafði lökið
heimspekinámi sínu. Vaclav
var einnig handtekinn svo og
bróðir hans, sem er 19 ára
gamali og meinaður hafði
verið aðgangur að báskólan-
um af s'ejórnvöldum kommún-
ista. Þá hefur dóttir Jaroslav
Sabata, Hanna að nafni, sem
er 21 árs og stúdent í heim-
speki, verið handtekin svo og
tengdadóttir hans, Ivana, sem
er háskólamenntuð, en var
Oddur Andrésson:
Hafa þeir fundið ráðið
sem dugir?
Um áhrif skattafrumvarpsins
á skattbyrði bænda
Hiafa þeir fumdið ráðið, sem 444
HÚN HEFUR löngum verið
kermd við Gylfa Þ. Gíslason, f.v.
naennbaimálaráðherra sú kenm-
ing, að bændum þyrfti að fækka
tíl murna í landinu, því að þeir
væru hemill á eðlilegan hag-
vöxt þjóðarbúsins. Framieiðn-
iia í landbúnaði þyrfti að aukaat
stórlega á hverju einstöku búi,
en heildarframleiðsla búvöru í
tendinu þó ekki mikið umfram
það, sem innanlandamarkaður
krefði á hverjum tíma.
Ingólfur Jónsson fv. landbún-
aðarráðherra beitti sér fyrir því
I tíð viðreisnarstjómairinnar að
rikissjóður greiddi uppbætur á
vetð þeirra búvara sem flytja
þyrfti úr landi, þegar fram-
leiðslan gerði meira en fullnægja
innanlandsneyzlu. Það gerði
bændum fært að stækka búin og
auka afköstin til mikilla muna,
án þess að skerða lífsafkomu
þeirra, sem ekki höfðu tök á að
stækka sín bú að ráði.
Nú virðist Framsóknarflokkur
inn hafa fundið það ráð, æm
Gylfi Þ. Gíslason kom aldrei
auga á allan sinn langa rikis-
stjórnarferii, en það felst í hin-
um nýju tillögum rikisstjómar-
innar um skattamál, sem nú
liggja fyrir Alþingi í frumvörp-
um til laga Um tekju- og eigna-
skatt og tekjustofna sveitarfé-
laga.
Oddur Andrésson
Þetta „þjóðráð" Framsóknar-
flokksina lætur ekki mikið yfir
sér en er þó mjög gneinilega
fram sett í IV. kafla frumvarps-
ins um Tekjustofna sveitarfé-
laga, sem ber kafiafyrirsögnina:
„Um útsvör“. Þar segir í 23. gr.
— 4. málsgrein: „Nú vinnur ein-
staklingur eða hjón annaðhvort
bæði eða ófjárráða börn þess-
ara aðila við eigin atvinnurekst-
ur eða sjálfstæða starfsemi og
skal þá skattstofn sem brúttó-
tekjur þar af, aldrei ákveðinn
lægri í heild en ætla má að laun
þessarra aðila miðað við vinnu-
framlag þeirra hefði orðið, ef
þeir hefðu unnið starfið í
þágu annars aðila.“
Nú má telja víst, að visitölu-
bú landbúnaðarifts verði lagt til
grundvailar starfsmati þeirra,
sem við iandbúnaðarframleiðslu
vinna. Hvað halda menn svo, ef
þetta verður lögfest, að margir
íslenzkir bændur verði að sæta
því, hvernig sem illt árferði leik-
ur þá, að vera gert að greiða
skatta af tekjum, sem þeir
aldrei hafa haft.
Það vita allir, sem eitthvað
þekkja til í sveitum landsins, að
rruargt af því fólki, sem þar býr,
bjargast fjárhagslega fyrir það
eitt að það er nægjusamt og ger
ir engar kröfur fyrir sjálft sig
um lífsþægindi og munað, aem
meirihluti fólks í landinu telur
sjálfsagt að njóta.
Það þarf ekki langt að leita
aftur í tímann til að sanna hve
gersamlega er útilokð að ætte,
öllum, sem við bústörf vinnia
sambærilegar tekjur fyrir unn-
ar stundir og þeir hefðu hjá öðr-
um aðilum. Víða um landið haifa
bændur á undanfömum árum
orðið að heyja harða baráttu
ýmist við kal og grasleysi eða
aftaka óþurrkatíð og stundum.
hvort tveggja í senn.
Þegar þess er gætt, að mjög
margt bændafólk víðs vegar um
landið er orðið vel við aldur
og farið að njóta ellilifeyris, sem
hækkar áður áætlaðar tékjur til
skattstofnsins mjög mikið, þá er
trúlegt, að það verði ríkisstjórn-
inini mjög þakklátt fyrir að hafia
hækkað lífeyrinn til að það gieti
borgað skattana.
Þó að hér að framan hafi yer-
ið rætt um „þjóðráð" Framsókn-
armanna til að fækka bændurn,
þá beinist það engu að síður gjegn
öörum smáframlieiðendum, sem
kjósa að vera sjálfstæðir ura
sína atvinnu, með sinni fjöi-
skyldu, þótt hún gefi ekki atltafi
9vo mikið í aðra hönd, sem
hægt væri að afla í vtoruu hjá
Öðrum vin.nuveitendum.