Morgunblaðið - 16.12.1972, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 1972
3
\
Líkan af Landspítaiaióðinni. Pennanum er beint að fyrirhugaðri geðdeildarbyggingu.
Brýn þörf eða farið
aftan að hlutunum?
Skiptar skodanir um úrbætur
í geðbeilbrigöismálum
ÁGREININGUR hefur
komið upp vegna áætlana
rnn byggingu geðdeildar á
Landspítalalóðinni. Eins
og Mbl. hefur skýrt frá.
eru þær áætlanir um bygg
ingu sérsta.ks húss austast
á Landspítalalóðinni og
skal þar rísa i tveimur
áföngum bygging fyrir 12ö
sjúkrarúm, auk þess sem
reiknað er með umsvifa-
mikilli göngudeild þar.
Þessar framkvæmdir eru
taldar munu kosta um 280
millj. kr. Nú hafa lækna-
deild Háskóla íslands og
læknaráð Landspítalans
mótmælt þessum áætiun-
um. Mbl. sneri sér í gær
til málsaðila og bað þá
rekja sjónarmið sín fyrir
lesendur blaðsins. Ekki
náðist í forseta læknadeild
ar Háskóla íslands, en í
svari formanns læknaráðs
Landspítalans kemur fram
að skoðanir þess og lækna-
deildarinnar fara mjög
saman.
Hér fara á eftir svör
þeirra manna, sem Mbl.
ræddi við:
VANTAR 210—290 RÚM
FVRIR GEÐS.JÚKA
Formaður byggingarnefnd-
ur þessarar geðdeildar er
Tómas Helgason, prófessor.
Honum fórust svo orð:
„Bygginigiarnefnid geðdeild-
arinnar hefur haft fuHkomin
siamráð við skipuiagsarkitekia
Landspitalanis um staðsetn-
inigu geðdeildarinnar. Það var
ósk nefndarinnar, að dedldin
yrði i sem allra nánustu
tengslum við ^aðalinnigang
spítalans til þess að eniginn
greiniarmumur yrði á þeim,
sem þangað þyrftu að sækja,
og þeim, sem liei'ta ti'l amn-
arna dieilda spútalains. Hins
vegar gat aða'skipuleggjand-
imn, Weeiks ekki fundið deiud-
inni anman betri stað á Land-
spíitalalóðinmi en þar siem
hún mú á að rísa.
Við hönnun geðdeiidarinnar
hefur verið litið til þess, að
hún yrði hæfiiega stór til
kennislu og í réttu hlutfalli
við aðnar deikiir spitalans og
að hún yrði heppileg rekstrar-
eindng og hæfitega stór ti‘1 að
veita tiiteknium fólksfjölda
fullkomna geðlækn isaðistöðu.
Hönniurnn var í öllu miðuð
við það mót, sem Weeks ger-
ir ráð fyrir við heiJdarskipu-
lagningu Landspdtalanis.
Þegar meta á stærð sjúkra-
rýmis verður bæði að haía í
huga heppitega stærð hverrar
sjúikradeildar og hei'lriarimn-
ar. Ef við tökum fyrárhugaða
geðdeiild og miðum bara við
sjúkradeildimar sjálfar, koma
um 40 fermetrar á hvert rúm.
Ef við hinis vegar miðium við
bygginiguna allia: kennsiuað-
stöðu, göngudedildina og með-
ferð uitan deilda, koma um 90
fermetrar á hvert sjúkrarúm
í bygginigunnd. Þessi sdðari
tada er sivipuð oig Weeks áæt'l-
ar á hvert sjúiknairúm d end'an-
tegri stærð Landispitadans. Til
saimianiburðar miá geta þess,
að á Kteppspítalianium eru nú,
þegar alOar byggingamar eru
samian taldar, um 40 fermetr-
ar á hvert sjúkrarúm, og
þykja þar mikil þrenigslL
Frá miimum bæjardyrum séð
er lanigbrýwasta þörtfin d heil-
briigðismélum oig toennsflumáJ-
wm lækinadei kiariinma r að
byiggja gteðdeild, þair sem
hægt er að veiita vaixandi
stúdienitafjölda og öðrum
h eiJbrigðisstéttum viðunandi
fræðsJru.
Ég hieif saigt það áður og
segx það enn nú, að um
30—50% sjúkJimga, sem leiita
tffl hieimilislækna. þjásit aðad-
tega af geðnæmum kvilJum.
Þess veigna þarf að stóitnæta
kennsJuna í geðlækinisf xeæði
og saímlxæfa hana annarri
kemirisJiií i fekn asíúdenta.
Þettia byggi ég að moikikru
á eigin mnnsóiknum. Það er
niefnil'eiga svo, að etf við litfum
tiil 75 ára aldurs, eru Mkumar
á þvi, að við þurfum einhvern
timiann hjálpar við atf geðræn-
um orsiökum-, uim 50%. Er-
lendis er það þefckt, að geð-
sjúkJingar ieita heimiJisiJækna
otftar en aðrir sjúklinigar og
þá oft vegna hluta, sem aðrir
mundu eirki leita til sdns
læiknis með.
Héraiðslæiknir einn ungur
sagði i fyriirJestri hjá lækna-
féiaginu fyrir nokkimm árum,
að um 40% sjúklinga leituðu
heimilisílæknis veigna geð-
kv'ilJá. Brófessor M. Slhepíherd,
sem kamnaði tiðni geðisjúk-
dóma i Londooi í eitt ár,
koimst að þvd, að 23%
sjú'klinga, sem leituðu hieim-
iJisJækna, hetfðiu 'komið vegnia
greinileigra geðkviilla. Inn i
þessa töiu vahtar þó ailia
■afflkóhóli'sita og þá, sem eru
haJdndr meiiriiháttar geðveiki,
þar seim þeir dvöldust ytfir-
leitt á stoifnunum langtfimum
saman. Prófessor Shepherd
tók þvi fram, að sdn tala væri
verulega lægri en raiunveru-
leikinn sjálfur.
Árið 1953 stóð ég sjóJftur
að könnun á þörfinni fyrir
geðisjú'krairúm á vegum borig-
airlæiknis í Reykjavík, oig
komst óg þá að þeirri niður-
stöðu, að hún vaeri hér á landi
3 rúm á hverja 1000 íbúa. Ef
þetta er rétit enn í dag, er
þönf óklkiar röskílega 600 rúm
fyrir geðisijúka. En vegna
bieyttrar og betri meðferðar
áiætla ég þörtfina nú 2,5 á
hverja 1000 dlbúa. Heidibrigðis-
málaráðuneytið áœtlar sjúlkra-
rúmaþörifina 2,1 sjúkrarúm á
hverja 1000 íbúa. Sámkviæmt
þessu ödlu vantar oktour
210—290 sjúfcrarúm fyrir geð-
sjúka.
Geðlæknisaðstöðúnni ber að
minni hyggju að koma upp
á deildiaskipitum sjúkrahúsum
í Reykjavílk og á Akureyri;
í Reykjavík á Landspdtafian-
um og Borgarspdtladanum.
EðJiJega stærð geðdeildar tel
Frajnhald á bls. 13.