Morgunblaðið - 21.01.1973, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. JANtlAR 1973
Hfingl eftir midncelli
M.G.EBERHART
sagði Cal. Þette. er ekkert
b.jánalegt bragð hjá okkur til
þess að koma sökinni á ein-
hvern annan.
— En þér gátuð þess vand-
lega, að í skýrslu um þetta væri
að finna á '.ögreglustöðinni.
Parenti gekk út og fótatak
hans giumdi í ganginum.
— Ég heltí að hann hafi nú
trúað okkur, þrátt fyrir allt.
Að minnsta kosti að nokki'u
leyti.
Jenny var kalt og henni leið
illa. — Það held ég ekki, að
hann hafi gert. Líklega hefur
hann haldið, að við höfum
skáldað upp þessa sögu, til þess
að láta hann halda, að þarna
hefði morðingi Fioru verið á
ferðinni og því gæti morðing-
inn ekki verið þú eða ég eða
Pétur.
Cal var runnin reiðin. — Vit
anlega mundi hann halda það,
enda er þetta dálítið undarleg
saga. En ég held nú samt, að
hann taki hana til greina. Einn
gallinn er vitanlega sá, að hann
hefur ekki eins mikinn mann-
afla og þeir hafa í borgir.nd. Eða
tæki til. . . jæja. . . .
— að vernda mig, sagði
Jenny.
Morð hafði verið óhugsandi,
og samt hafði það verið framið,
þar sem hvíta krítarstrikið var
á gólfábreiðunni.
Hún stóð upp. — Ég verð að
komast út héðan.
— Ég lika, sagði Cal og svip-
aðist rólegur um i herberginu.
— Til hvers var Parenti að fara
með þig hingað upp. Um hvað
viMi hann tala við þig?
— O, þetta sama gamla stagl,
sagði hún þreytuiega. —- Hvers
í þýðingu
Páls Skúlasonar.
vegna sendi Pétur eftir mér?
Hvers vegna koim ég? Hvaða
þýðingu hafði þetta . . . þetta,
sem þið Blanche sáuð, þegar þið
komuð iinn í eldhúsið og fund-
uð okkur Pétur. . .
velvakandi
Velvakandi svarar í síma
1010C frá mánudegi til
föstudags kl. 14—15.
• Hvað er börnunum
skamnitað í útvarpinu?
Ingibjörg Þorbergs skrifar:
„Áramót 1972—1973.
Góði Velvakandi!
Ég veit satt að segja ekki,
hvert ég á að senda þetta bréf.
En í von um, að réttir aðilar
lesi það, bið ég þig að koma
því á framfæri. Efni þess álít
ég, að öllum komi við.
Það þykir líklega nokkuð ein
kennilegt á nýjársnótt að setj
ast niður, til að skrifa bréf. En
þar sem það geymir stóra ósk,
hef ég meiri trú á, að sú ósk
rætist, ef hún er borin fram,
þegar nýtt ár rennur upp og
lofar okkur bjartari dögum.
Miig hefur lengi langað til að
koma með þá ósk, en oft þarf
eitthvað til að ýta á eft-
ir manni, og vegna vonbrigða,
sem ég geri nánari grein fyrir
á eftir, ræðst ég nú í að bera
fram ðsk mina.
Lengi hef ég velt þvi fyrir
mér, hvort þeir, sem æðstu völd
hafa í menningarmáium þjóðar-
innar, séu ánægðir með þann
skammt, sem áhrifamestu fjöl-
miðlar landsins, þ.e. útvarp og
sjónvarp, úthluta æskulýð okk
ar.
Það fer ekki milli mála, að
Rikisútvarpið á að vera þjóð-
inni til fróðieiks og skemmitun-
ar. En nú er útvarpið í fjár-
þröng og þarf að spara sin út-
gjöld.
Ég væri ekkert að undrast
það, ef sá spamaður minnti mig
ekki stöðugt á karlinn,
sem aldrei átti aura fyrir mjólk
og mat handa börnunum, en allt
af nógar krónur fyrir sígarett-
að börn og unglimgar eru stór
hluti þjóðarinnar?
Svarið virðist jákvætt. Litum
t.d. á dagskrá Útvarpsins í vet
ur. Ég held, að hún slái öll
met í að vanrækja þennan stóra
og trygga hlustendahóp.
(Sjónvarpið ætla ég ekki að
ræða hér. Lína liangsokkur
bjargaði því í vetur).
Að visu eru fjárhagsörðug-
leikar hjá Rikisútvarpinu. En
heldur hef ég lítið orðið vör
við, að það bitnaði á dagskrá
„fullorðna fólksins". Hins veg-
ar er það Útvarpimu til stórr-
ar skammar, hve litiil kostnað-
ur er lagður i flutningsefni, sem
ætiað er börnum og ungiingum.
Áðurnefnd vonbrigðd min
stafa af eftirfarandi:
1 desember s.l. bauð ég Út-
varpinu leikrit, ætlað bömum,
og þó aðallega unglingum. 1 þvi
eru sjö persónur, og áætiaður
flutningstimi er u.þ.b. ein
klukkustund. Ég óskaði eftir,
að það yrði flutt sem næst ára-
mótum og helzt á þrettándan-
um, því að efni þess nyti sin
bezt um það leyti árs.
Leikriiti minu var hafnað
vegna fjárskorts!
Svarið, sem ég fékk, var: að
ákveðið hefði verið að taka að-
eins eitt barnaleikrit um jól-
in, og þvi yrði ekki breytt!
Það leikrit, „Karameliu-
kvömin“, söngleikur eftir E.
Lundström, sem útvarpað var á
annan dag jóla, er eina barna-
leikritið, sem flutt hefur verið
í allan vetur. — Bkki eitt ein-
asta eftir iinnlemdan höíund! —
Og ekki er hægt að segja, að
ekkert hafi borizt.
En líturn nú á leikrit vetrar-
ins fyrir þá fultorðnu. Þau eru
svo mörg, að ég nenni ekki að
telja þau. — Innlend, erlend,
endurtekin, mannmörg, já, ekk
ert sparað. — Það finmst mér
líka ánægjulegt, þvi að leikrit
eru yfirieitt vinsælt útvarps-
mjög á efni ætluðu börnum og
umglingum ?
Æskufólkið fær að visu vel
útilátinn „poppskammt“, jafn-
vel oft á dag.
Nýjar, frumsamdar, íslenzk-
ar hljómplötur streyma á mark
aðinn, — vitanlega sungnar á
ensku! Þvi að nú keppast is-
lenzk ungmenni við að yrkja á
ensku. Auðvitað! Við hverju er
að búast! Ef til vill kann unga
fólkið líka betur að bera fram
enskuna en sitt eigið móð-
urmál!?
Ég er ekki að segja, að popp
ið eigi ekki rétt á sér í dag-
skránnd, eins og annað efni.
Heldur er ég að kvarta vegna
alls þess, sem í dagskrána vamt
ar fyrir arftaka landsins.
Er það vegna vanrækslu?
9 Hafa íslendingar aldrei
verið sérlega barngóðir?
Það efast víst enginn um, að
fyrst þarf að gera traustan
grunn, ef húsið á að standast
storma og regn. — En hvað um
barnið, sem er að vaxa upp?
Seimt ætlum við að skilja það.
1 rauninni finmst mér margt
benda til, að þessi kappsama
víkingaþjóð hafi aldrei ver
ið sérlega barngóð. Það eitt, að
við skulum eiga málsháitt eins
og „fáir vilja sína bamæsku
muna“, færir okkur sönnur á
það, þvi að sagt er, að málshátt
ur sé stutt setning, sprottim af
iangri reynslu.
Þótt einihverjir álíti, að þetfa
sé al'lt breytt og betra nú en
áður, er ég ekki á sama máli.
Ég flokka undir annan líið
,,gæði“ eins og: sérherbergi
fullt af dýru dóti, byssum, bil
um, plötuspilurum og siíku. En
hversu oft heyrir maður ekki
setningar eins og: — Vertu
ekki alltaf að þvælast fyrir!
— Farðu út að leika þér! —
Vertu inni í þinu herbergi!
O.s.fi-v. Böm eru hrist og lam-
in, og þeim er hent til og frá.
undrast fólk kynslóðabilið.
Flest bendiir til þess, að böm
hafi verið og séu aigert auka-
atriði á íslandi, og flest, sem
þeim viðkemur. — Stór orð en
sönn!
Nú þykist ég vita, að marg-
ir skilji ekki hvað ég á við. En
lesi einhverjir þetta, sem verið
hafa t.d. á Ítalíu, skilja þeir
það áreiðanlega. Þar eru börn
in elskuð og virt, og aldrei fyr
ir neinum. Af því leiðir svo, að
fjölskyldutengsl verða órjúfan
leg.
• Barnadeild útvarpsins
vantar
Ef við berum saman það, sem
fjölmiðlar nágrannaþjóða okk-
ar gera fyriir börn og unglinga,
og það, sem við gerum, verðum
við að teljast til hinna svokölll-
uðu „vanþróuðu“ landa. Nú er
slíkur samanburður ekki sann-
gjam nema að vissu marki. —
En því marki emm við ldka
áfcaflega langt frá. Það get ég
sagt eftir að hafa kynnt mér
þessi mál mjög vel í mörg ár.
Á ég hér fyrst og fremst við
Útvarpið. Þar vantar algjör-
lega sérstaka barnadeild. Án
efa mun þykja of dýrt að stofn
setja hana. — En höfum við efni
á að gera það ekki? — Er öHlu
fé rikiisins betur varið?
Mér er ekki kunnugt um, að
nokkur kona sé í nefnd þeirri,
sem skipuleggur öll þau býsn,
sem gera á, annað hvort fyrdr
eða á þvi mikla ári 1974. Og
þótt í tízku sé að beita ofbelidi
og gera kröfur, (sem er
kannsfci það eina, sem dugar!)
ætla ég að hafa þá „gam-
aMags“ aðferð að koona með
eina til'lögu. Og er það sú ósk,
sem ég nefndi hér í upphafi: —
Er ekki hægt að stofna Bama-
deild Útvarpsins i tilefni 1100
ára afmæl'is þjóðarinnar?
Mér finnst það alveg tíma-
bært — og þótt fyrr hefði ver-
ið!
• Pólitískur áróður
í barnatíma útvarpsins
AUmiklar umræður hafa orð-
ið að undanförnu um alls kon-
ar misnotkun vinstri sinnaðra
manna og kvenna á útvarpi og
sjónvarpi. Um þau mál hafa orð
ið harðar deilur, sem vonliegt
er.
Velvakanda hafa borizt
kvartanir um, að nú sé ekki
llengur friður með barnatimana
í útvarpinu eða eins og einn
viðmælandi orðaði það — „ekki
friður fyrir ásókn þessa „hug-
sjónafól'ks", sem einskis svifS't
í sinum ste fnuboðu n a rákafa“.
En hvað um það — að flestra
áliti eiga böm að vera friðhelg
fyrir pólití.skum áróðri, hverr-
ar tegundar, sem hann nú er.
Velvakandi var beðinn að
koma á framfæri fyrkispum í
sambandi við bamatSma út-
varpsins, sem Olga Guðrún
Árnadöttir sér um. Síða.stliðinn
fimmtudag var endurtekinn
hiuti þáttar, sem var upphal-
lega fluttur fyrr í vetur. Hér
var um að ræða ævintýri frá
Vietnam, sem lesið var af Airn-
ari Jónssyni leikara. ÞetJta
mun vera gamalt ævintýri, sem
er bæði hugnæmt og meira að
segja skemmtHegf, eins og góð
ævimtýri eiga að vera, auk
þess sem það var vel flfuitt. Þó
verður að draga í efa, að frum-
flutningurinn hafi gefið sér-
stafct tilefni til endurteknin/g-
ar, því að nóg er til af a;vin-
týrum og góðum lesurum.
• „Koinmagrýlan“
Það, sem hins vegar vakti sér
staka atihygU var það, að
stjómandi þáttarins las langan
pistil, sem auðheyriilega kom
„beint frá hjartanu". Sá hjairt-
næmi flutningur fjallaði um
skilning stúlkunnar á réttlæti,
þvi víðtæka hiugtaki, hvorki
meira né minna. Ekki hafði
stúlkan komdzt Langt í
boUaleggingum sinum, þegar
Ijóst varð, að þessu spjaldi var
ætl'að séristakt; hlutverk m.ö.o.
þetta var áróður fyrir stefniu
komimúnista í Víetnam.
Hefði tilgangurinn með þvl að
endurtaka efni, sem var nýbú-
ið að flytja, einiungis verið sá
að gefa börnunum kost á þvl
að hlusta á áðurnefnt ævinitýri,
þá hlýtur sú spurning að
vakna, hvaða erindi „réttlætis-
boðskapurinn" átti í þennan
þátt. Ennfremur er spurt um
það, hvemig eftirliti með bama
tímiurn útvarpsins sé háttað, út
varpsráð fjal-li um efnd, sem
þar er flutt og hver sjái um
ráðningu umsjónarfólks bama
tímanna og þeirra, sem koma
fram í þeim. Ennfremur, hvort
útvarpsráð hafi viitað um end-
urtekningu þessa tiltekna þáitt
ar og sé svo, hvað það hatfi þá
verið, að dómi ráðsins,
sem gerði hann þess virði að
hann væri endurtekinn.
Það dugir ekki að segja
bara, að surnt fólk sjái aJJs
staðar „kommagrýluna“, þegar
hún er lön.gu orðin ljósidfandi
og áþreifanteg.
um og brennivíni . . .
Ég spyr þvi sjálfa mig: —
Hefur það kann-ski gleymzt,
efni.
En hvers vegna bitna spam-
aðarráðstafanir Útvarpsins svo
Já, víða hér virðast bömin bara
vera fyrir. Allt gengur út á
það að koma þeim frá sér. Svo
Gleðilegt ár 1973!
(Og ennþá gleðitegra 1974!)
Ingibjörg Þorbergs“.