Morgunblaðið - 21.01.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUONTBLAÐIÐ, SUINNUDAGUR 21. JANÚAR 1973
Sigríður E. Magu úsdóttir.
JOHANN HJALMARSSON SKRIFAR UM BÓKMENNTIR
KLAFI VANANS
Þráinn Bertelsson:
KÓPAMAROS.
Skáldsaga uni óunninn sigur.
Helgafell, Reykjavík 1972.
ÞRÁINN Bertelsson hefur sann-
að að honum er lagið að segja
sögu á ljósan og skilmerkilegan
hátt. Skáldsögur hans eru læsi-
legar, efni þeirra tímabært og
oft forvitnilegt. Hann er í hópi
þeirra ungu skáldsagnahöfunda,
sem stefna markvisst að þvi að
koma til móts við lesendur. Sá
ásetningur hans að skrifa skilj-
anlega um sína eigin samtið er
góðra gjalda verður. Aftur á
móti verður ekki sagt að enn
sem komið er hafi Þráinn náð
GUÐMUIMDUR EMILSSON
Sigríður E. Magnúsdóttir
Söngtónieikar Sigríðar E.
Magnúsdóttur í Austurbæjarbíói
miðvikudaginn 17. janúar sl., svo
fjötekrúðugir sem þeir voru,
höfðu á sér fágað yfirbragð og
báru elju sem og listfengi þess-
arar unigu söng'konu órækt
vitni. Á sömgskrá voru á þriðja
tug sönglaga, flest yfirgripsmik
il og vandimeðfarin. Að örfáum
undanskildum var tónverkum
þessum örugglega siglt í heila
höfn, enda róður samstilltur svo
sem vænta má þegar Ólafur
Vignir Albertsson á hlut að
máli. Söngtór.leikar þessir voru
haldnir á vegum Tónlistarfélags-
ins.
Það er ekki daglegt brauð að
íslenzk söngkona ráðist til at-
lögu við stórskáldin Brahms,
Hugo Wolif og Manuel De Falla
í einni atrennu og það með
sæmd, enda slíkt vart á færi
annarra en þeirra, er hafa söng
að atvinnu eða strangt akadem-
ískt nám að baki. Söngtónleik-
ar Sigríðar E. Magnúsdóttur
voru vel þegnir. Nú, að þeim
loknum er undirrituðum það
sannarlegt gleðiefni að bjóða
söngkonuna velkomna í þröng-
an hóp okkár vænstu söngvara,
sé það innan hans lögsögu.
Ekki er þar með sagt að söng
ur Sigriðar sé hafinn upp yfir
gagnrýni. Þrátt fyrir yfirleitt
þjála söngtækni, raddbeitingu
og öndun, fær maður vart varizt
þeirri tilfinningu að hljómblær
raddar Sigriðar, svo áheyrileg
sem hún er, sé að einhverju
leyti tiibúinn. Er likt og áuhn-
in námshula rjúki út í veður og
vind þegar róðurinn herðir og
dökklituð áferð raddarinnar
víki fyrir meðfæddum Ijósum
tónblee. Sé þetta rétt hlýtur slík
stöðug hljómblæs ummyndun af
hálfu söngvarans að skape
þrátt fyrir að vera haldið nokk
uð ■ i skefjum nutu sán vel.
Ástæða er einnig til að nefna
einstaklega viðfelldið sönglag
Sigursveins D. Kriisitinssonar
Lágnætti, er Sigríður túlikaði af
mikilli sannfæringu. Verður
þetta litla lag i ölluim siínum ein-
feldleik óvenju minnisstætt.
Það ætti að vera kappsmál miik-
ilhæfra söngvara, og þá Sigrið-
ar, að flytja slikt eyrnayndi hve
nær er tækifæri gefsit.
Húsfyllir var á tónleikunum
og listamönnunum mjög vel tek-
ið.
verulegum árangri með skáld-
sögum sínum, en hann virðist
á góðri leið með að vaxa og efl-
ast sem rithöfundur.
Eftir lestur síðustu skáldsögu
Þráins Bertelssonar, sem hann
kallar Kópamaros, er ljóst að
hann er óragur að glíma við
viðkvæm efni, hikar ekki við að
taka til meðferðar nýlegan at-
burð, sem olli töluverðu fjaðra-
foki. Ungt fólk, óánægt með ríkj
andi þjóðfélagsástand, sameinast
um að stela sprengiefni með
skemmdarverk í hyggju. Áður
en það hefur nokkuð aðhafst
kemst lögreglan í spilið og ráða
gerðir þess verða að engu.
Þráni Bertelssyni tekst ágæt-
lega að sýna hið rótlausa líf
þessa unga fólks, hvernig það
freistar þess að brjótast undan
klafa vanans án þess að gera
sér markmiðið ljóst. Pólitískar
öfgar eru það athvarf, sem að
vissu marki dugar, í hversdags-
legri og órómantískri veröld.
Um samúð Þráins Bertelssonar
með hinum ungu uppreisnar-
mönnum verður ekki fullyrt. Oft
er þeim lýst af ismeygilegri
gamansemi, sem gerir bókina
skemmtilega aflestrar. En hvað
sem öðru liður þá skilur höfund-
urinn þetta fólk og vandamál
þess og gerir það ekki að nein-
um afskræmum eða tómum tákn
myndum.
Kópamaros er skáldsaga i
tveimur hlutum. Um það bil
Þráinn Bertelsson.
Teikning eftir Flóka.
helmingur sögunnar greinir frá
bernsku drengsins Snorra Sturlu
sonar. Fyrri hlutinn er nærfær-
in mynd af lífi þessa reykvíska
drengs. En Þráinn Bertelsson
lætur sér ekki nægja venjulega
bernskulýsingu, heldur skiptir
hann skyndilega um svið og þá
er drengurinn kominn í hóp upp-
reisnar- og málrófsmanna, alráð-
inn í að leggja sitt af mörkum
til að bjarga heiminum. Þessi
tviskipting sögunnar er að ýmsu
leyti veikleiki hennar. Þegar les
andinn er að fá innsýn í heim
drengsins missir hann sjónar á
honum. Höfundurinn fær meiri
áhuga á öðrum efnum, eins og
hann skýrir frá í stuttum milli-
þætti. Sagan beinist inn á þá
braut að lýsa ungu fólki, sem
vill vera gerendur, sættir sig
ekki við hlutverk þolandans. Um
efnismeðferð höfundarins má
deila. Það ber þó að hafa í huga
að skáldsaga þarf ekki að hafa
neina áikveðna formúlu aðra en
sín eigin lögmál. Niðurstaðan
eftir lestur Kópamarós er sú,
að Þráni Bertelssyni hafi tekist
að semja fjörlega skáldsögu
þrátt fyrir hinn augljósa klofn-
ing sögunnar. Kópamaros er alla
vega trúverðug mynd af hug-
myndaheimi viss ungs fólks nú
á dögum.
óþægilega spennu inni fyrir, er
dregur úr frelsi og eðlilegri
tjáningu. Kom þetta einna
gleggst fram í Siete Canciones
Populares Espanolas eftir Man-
uel De Falla, sem gerir þær
kröfur til söngw.rans að hann
gefi sig fullkomlega á vald
hljóðfailinu og þeim léttleika,
er verkið býr yfir. Hinn blóð-
heiti spænski still var söngv-
aranum ofviða, enda hraði á
stundum svo mikili að ekki
gafst timi til að beita röddinni
samkvæmt kúnsferimnar regl-
um. Heildarútkoman varð óhjá-
kvæmilegur senuþjófnaður und-
irieikarans, er lék sitt hlutverk
eins og bera bar, af gáska.
Þungamiðja tónleikanna voru
sex sönglög eftir Brahms og
fjögur eftir Hugo Woltf, sem öll
hlutu hina ágætustu meðhöndl-
un. Nægir í þvi sambandi að
nefna stórverkin Von Ewiger
Liebe og Verborgenheit, sem
Þýðingar úr ensku
Tímarit vill komast í samband við góðan þýðanda
á enska tungu.
Nánari upplýsingar næstu daga í síma 11196,
Reykjavík.
Traktor til sölu
Ford 3000 47 hestafla, dráttarvél með öryggisgrind
og ámoksturstækjum, vökvastýri. Árg. 1967, lítur
vel út, lítið notaður.
Upplýsingar gefur Ulfar Helgason, Hoffeli, Horna-
firði (sími í gegnum Hornafjörð).
Haukur Ingibergsson:
Hanna Valdís
Guðmundsdóttir
Fjögur barnalög
45 s. Mono
SG-hljómplötur.
Það er erfiitt að skrifa um
hljómplötu, sem selzt hefur í
5.600 eintökum á tveim vik-
um. Er slák sala fslandsmet,
ef ekki heimsmet. Má til gam-
ans geta þess, að fyrir slíka
sölu hefði H".nna Valdís hlot-
ið 5 gullplötur ef þetta væri
á bandarískum markaði.
Og það hlýtur að vera eitt-
hvað óvenjulegt á plötu, sem
selst svona vel. Og Lína Lang
sokkur er heldur ekki venju-
teg og sjónvarpsmyndirnar
um hane hafa haft ótrúlega
mikil áhrif hér á landi á
börn jafnt sem fuiiorðna og
titiWagið úr myndumum, lagið
sem selur þessa plötu hefur
alla þá kosti, sem geta prýtt
gott sölulag, einföld laglína,
sem allir geta lært og sunigið,
ása.mt góðuim takti.
Magnús Pétursson sá um út
setningu og hljómsiveitar-
stjórn, og það er virðingar-
vert, að hann hefur ekki fall-
ið í þá freistni að reyna að
líkja nákvæmlega eftir
sænska undirleiknum, heldur
hefur hann farið eigin slóðir.
Þetta á að vísu eingöngu við
um Línulagið, en hin lögin
þrjú, sem öll eru úr sögum
eða leikritum Astrid Lind
gren, hef ég aldrei heyrt áð-
ur og veit því ekki, að hve
miklu leyti Magnús hefur þar
farið eftir erlenduim útsetn-
ingum. Hljóðritunin á tónlist-
HUOMPLOTUR
Hanna Valdís
Guðnjundsdóttir
inni er hins vegar afskaplega
mött, þannig að hún verður
ekki eins lífmiikii og efni
standa til.
Hanna Valdis er greimOiega
músíkalskt barn og syngur
mjög þokkalega. Það hefðu
að vísu fleiri börn getað sung
ið svipað en ekki mörg, sem
hefðu gert það tii muna bet-
ur.
En það er einn stór galli á
þessari plötu og þeim mun al-
varlegri, þar sem platan hef-
ur srvo mikil áhrif á böm. Það
er framburðurinn, sem er
einn sá linasti, sem ég hef
heyrt sbr. hendimguna (skrif-
uð eftir fraimburði).
Svo þú sérð minn aba
minn sæda, fína, litla aba
Og því miður er þessi til-
vilnun ekkert einsdæmd því
mörg P eru borin fram sem
B, mörg K sem G o.s.frv.
Þetta er vitaskuld ekki nógu
gott á meðan þeirri móður-
mátestefnu er haldið, að bera
P fram sem P og K sem K
á svo harðan hátt, að engimn
þurfi að vera í vafa um, hver
stefurinn er. En þetta atriði
bendir til að stjórn upptök-
unnar hafi verið ábótavantf
og þessi plata virðist vera
unnin í nokkrum flýtá enda
er þessi ísienzka útgáfa af
Límulaginu ekki jafn lífleg og
sú sænsika, þótt hún jafnist á
við damsika útgáfu, sem ég hef
heyrt.
Bay City Rollers
Manana/Because I love you
45 s. Stereo
Fálldnn
Þetta lag, Manana er eftir
náunga, sem samið hafa mörg
vinsæl lög á uimliðmuim árum,
Ken Howard og Alan Blaik-
ley. Þeir hafa og amnazt út-
setningu og stjórn upptföku,
sem er frábær að gæðutm,
enda fengu þeir verðlaun fyr
ir hljóðstjórnina á þessu lagi
í alþjóðlegri samkeppni.
Þessi hljómsiveit Bay City
Rollers, er litt þekkt, og þeg
ar um svona fullfcomna upp-
töku er að ræða, er litla
grein hægt að gera sér fyr-
ir hljóimisveiitinnd. Lagið er
fyrst og fremst áramgur hljóð
stjómarimnar. Em Lagið er
grípandi ag senniiliega vinsæl-
asta lagið á Islandi í dag,
jafnvel að Límu mieðtalinmi.