Morgunblaðið - 01.03.1973, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. MARZ 1973
Otgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjóri og afgreiðsla Aðalstræti 6, sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 300,00 kr. á mánuði innanlands.
I lausasölu 18,00 kr. eintakið.
tla mætti, að talsmenn
ríkisstjórnarinnar gerðu
sér ljóst, að skattheimta á
einstaklinga er orðin svo
gífurleg, að lengra verður
ekki gengið á þeirri braut.
Hefur það og verið viður-
kennt t.d. af talsmönnum
Framsóknarflokksins. En
öðru máli gegnir um þann
stjórnarflokkinn, sem hingað
til a.m.k., hefur ráðið mestu
í ríkisstjórninni, Alþýðu-
bandalagið. í forystugrein,
sem birtist í Þjóðviljanum sl.
þriðjudag er beinlínis boðað
^ð auka beri skattheimtu á
éinstaklinga.
í blaðinu segir, að einka-
neyzla á mann hafi verið
15% meiri á sl. ári en nokkru
sinni fyrr og síðan segir
Þjóðviljinn: „En þessar tölur
hljóta líka að vekja hugleið-
ingar um það, hvort sam-
nevzlan hér er ekki í raun
og veru allt of lítil. Þeirri
spurningu verður án alls efa
að svara játandi, ef litið er á
ýmsa þætti félagsmála hér á
landi.“ Þessi ummæli Þjóð-
viljans eru afar skýr. Með
„aukinni samneyzlu“ er átt
við aukna skattlagningu.
Hér er komið að kjarna
þess ágreinings, sem ríkir
milli vinstri manna og Morg-
unblaðsins um þjóðfélags-
mál. Morgunblaðið hefur
jafnan boðað þá stefnu, að
farsælast sé fyrir þjóðfélag-
ið, að einstaklingarnir geti
ráðstafað sem mestum hluta
af aflafé sínu sjálfir og að
eigin vild. Skattheimtu ríkis-
ins eigi að takmarka svo sem
kostur er. í samræmi við
þetta sjónarmið vakti Morg-
unblaðið athygli á því, þegar
skattlagning var ákveðin
vegna áfallsins í Yestmanna-
eyjum, að einmitt vegna
þeirrar skattheimtu væri
ástæða til að taka hina gífur-
legu útþenslu ríkisútgjalda
sérstaklega til meðferðar,
skera niður útgjöld og lækka
skatta sem því svaraði. Af-
staða vinstri flokkanna kem-
ur hins vegar glögglega fram
í því, að þeir hafa gerbreytt
skattalögunum með þeim af-
leiðingum, að bein skattbyrði
einstaklinganna hefur þyngzt
að miklum mun og útgjöld
ríkissjóðs hafa tvöfaldazt á
aðeins tveimur árum, þ. e.
hækkað um 100%.
Með þeirri stefnu vinstri
flokkanna, sem Alþýðubanda
lagið boðar nú, er stefnt að
því, að mikill hluti þeirra
tekna, sem hver einstakling-
ur aflar sér á ári hverju,
verði af honum tekinn í skött-
um og ráðstafað af hinu opin-
bera. Og hverjir eru það, sem
ætla að ráðstafa þessu fé?
Það eru stjórnmálamennirn-
ir og nú um þessar mundir
þeir herrar, sem hafa keyrt
allt efnahagslíf þjóðarinnar
niður í svaðið á stuttum
valdaferli. Hvort halda menn
nú, að sé heilbrigðara fyrir
þjóðfélagið, að þeir menn
ráðstafi verulegum hluta afla-
fjár hins almenna borgara
eða einstaklingarnir sjálfir,
sem vinna hörðum höndum
til þess að afla þessa fjár?
Svarið við þeirri spurningu
er ofur einfalt. Auðvitað ber
að stefna að því, að einstakl-
ingarnir ráðstafi sjálfir sem
mestum hluta síns aflafjár.
Það gerir þá frjálsa og óháða
duttlungum og geðþótta emb-
ættismanna og stjórnmála-
manna. Haftakerfið á sínum
tíma var þessum mönnum svo
kært einmitt vegna þess, að
þá gátu þeir ráðið svo miklu
um örlög einstaklinga, sem til
þeirra leituðu. Með afnámi
haftakerfisins misstu þeir
þessi völd. Nú á að endur-
heimta þau með ofboðslegri
skattheimtu á einstaklingana.
Gegn þessari skattpíningu
vinstrí flokkanna verða menn
að snúast af hörku og ein-
beitni. Nú er ekki tími til að
hækka skatta, heldur á að
lækka þá og létta skattbyrð-
ina á einstaklingunum. Sé
ekki unnt að lækka skatta
nema með því að skera niður
útgjöld ríkissjóðs verður að
gera það. Og óhætt er að full-
yrða, að sú stefna á ríkan
hljómgrunn meðal alls al-
mennings í landinu.
Stefna vinstri stjórnarinnar
frá upphafi hefur annars veg-
ar mótazt af því að efla mið-
stjórnarvald í landinu með
því að draga ákvörðunarvald
úr höndum sveitarstjórna og
ýmissa annarra aðila út um
landið í hendur hins opinbera
hér í Reykjavík og hins veg-
ar af því að skerða í miklu
ríkara mæti en nokkru sinni
fyrr ráðstöfunarrétt einstakl-
inganna yfir eigin aflafé. Allt
stefnir þetta að sama marki
að safna pólitísku valdi og
fjármálavaldi á fárra hendur.
í eðli sínu er þessi stefna
ólýðræðisleg. Hún miðar að
því að byggja upp lokað
þjóðfélag, þar sem tiltölulega
fámennur hópur hefur ráð
allra borgara í hendi sér.
Gegn þessari óheilbrigðu og
ólýðræðislegu stefnu verða
menn að snúast.
AUKIN SKATTHEIMTA BOÐUÐ
NIX0N
OG
KÍNA
Eftir James Reston
Kissing'er—Chou En-Iai viðræð-
urnar i Peking hafa bnrið árangtir
aðallega vegna Jtess að báðir hafa
dyggilega fylgt J>ví samkomtilagi,
sem Jteir komust að í iipphaFi við-
ræðnanna i fyrra: „Ráðum fram úr
griindvallaratriðiinum fyrst, fram-
kvæmdaatriðin má semja um smám
sanian.“
Þeir komust að samkomulagi um
það grundvallaratriði að Formósa
(Taiwan) væri hluti af Kina, og að
Kínverjar sjálfir yrðu að semja um
pólitiska framtíð eyjunnar.
>eir komust að samkomulagi um
að deiluaðilarnir í Vietnam yrðu sjálf
ir að ákveða framtíðarskinulag
i Vietnam eftir að vopnahlé væri
komið á. Án efa hafa áframbaidandi
heimflutningar bandariskra her
manna, vopna og fanga stuðlað að
góðum árangri síðustu heimsóknar
Kissingers til Peking.
Þeir komust að samkomu'avi um að
friður ætti að ríkjá í framtíðinni í
Asíu, að allar deilur skvldu leystar
á friðsamlegan hátt, og að samkomu
lagi þeirra um þessi mál væri ekki
beint gegn neinu öðru ríki, og áttu
þar að sjálfsögðu við Sovétríkin.
Eftir að þessum áfanga var náð,
og þótt báðir aðilar væru áfjáðir í
að koma á eðlilegum samskiptum
landa sinna nú á meðan aldraðir
Kissinger.
leíðtogar Pekingstjórnarinnar fara
enn með völdin, bar hvorugur aðil
inn fram kröfur um neinar skyndi-
lausnir framkvæmdaatriðanna. Eng-
ar kröfur um ákveðinn frest, engir
duldir samningar.
Peking viil bersýnilega að Banda-
ríkin flytji allt herlið sitt á brott frá
Formósu — en þar eru aðeins nokk-
ur þúsund bandarískra hermanna,
sem hafa aðallega haft það verkefni
að aðstoða við aðfiutninga til her-
liðsins í Vietnam, en ekki að verja
Formósu — en Chou En-lai hefur
ekki krafizt þess að herinn verði
fluttur þaðan fyrir neinn ákveðinn
tíma.
Chou En-lai hefur lýst því yfir áð-
ur að ríkisstjórn hans muni
ekki setja á stofn opinbert sendiráð
í Washington meðan kínverskir þjóð
ernissinnar frá Formósu sitji þar í
húsi kínverska sendiráðsins við
Woodley Road. Engu að síður hef-
ur hann nú samþykkt að opna „um-
boðsskrifstofu" þar og heimila
Bandarikjunum að gera slíkt hið
sama í Peking.
Meira býr undir þessu samkomu-
lagsatriði en orðin benda til. 1 því
er ekki tekið upp formlegt stjórn-
málasamband, en það ákveður að í
báðum höfuðborgunum verði búsett-
ur ótiltekinn fjöldi sendifull-
trúa, sem hafa öll réttindi sendiráðs
manna, og að stefnt verði að því að
auka samvinnu á sviði viðskipta, vís
inda og menningar.
Trúlega verður ferðafrelsi þessara
sendifulltrúa takmarkað að ein-
hverju leyti um Kina og Bandaríkin
— eins og ferðafreisi bandarískra og
sovézkra sendiráðsmanna er enn tak
markað í þessum tveimur löndum —
en þessar „umboðsskrifstofur" verða
í framkvæmdinni hrein sendiráð, þótt
ekki verði þær það í orði.
Sú staðreynd að Mao Tse-tung átti
tveggja kiukkustunda viðræður við
Kissinger, sem sagðar voru hafa far-
ið fram í „óþvinguðu andrúmslofti
. . . fullri alvöru, hreinskilni og
raunhæfni", eins og segir í sameig-
inlegri yfirlýsingu að viðræðunum
loknum, er mjög athyglisverð. Þarna
kemur fram velþóknun kinverska
leiðtogans á þróun sambúðar ríkj-
anna. Þama er ábending til Sovét-
ríkjanna um að Bandarikin vilji eiga
samvinnu við Kína, Sovétríkin og
Japan um að endurskipuleggja á frið
samlegan hátt samskipti ríkjanna við
Kyrrahafið — og þetta er þýðingar-
mikið atriði fyrir leiðtogana í Pek-
ing, sem telja að Kína stafi hætta af
fjölmennu herliði og kjarnorkuvopn
um Sovétríkjanna á norðurlandamær
unum.
Nixon forseta stendur nú opið að
sýna í verki óhlutdræga stefnu sína
gagnvart Peking og Moskvu
með því að bjóða Brezhnev flokks-
í leiðtoga i Sovétríkjunum að heim-
sækja Bandaríkin. Siðar á þessu ári
stendur einnig til að Japanskeisari
komi þangað í heimsókn, og þá er
aðeins eftir að finna lausn á þeirri
persónulegu andúð, sem rikir milli
leiðtoga Bandaríkjanna og Indlands.
Nixon forseti, sem persónulega hóf
Chou En-lai.
þessa „opnun til Kína" í viðræðum
sínum við Charles de Gaulle fyrr-
um Frakklandsforseta árið 1969, er
þannig með virðingarverðri
kunnáttu og ásetningi að snúa vopna
hléinu í Vietnam yfir í varanlegri
alhliða lausn í Asíu, og að breyta
frumraunum sinum frá fyrra kjör-
tímabilinu yfir í varanlegar aðgerð-
ir á því síðara.
Allt er þetta enn á frumstigi, og
til þarf að koma mikiH skilningur
og samvinna bandaríska þingsins —
sérstaklega varðandi aðstoð við
Norður-Vietnam og viðskipti við
Japan — áður en málin eru endan-
lega í höfn. En Nixon hefur auð-
sýnilega beint Bandarikjunum út á
mestu uppbyggingarstefnu erlendis,
sem þar hefur ríkt frá þvi Marshall-
áætlunin svonefnda komst til fram-
kvæmda í Evrópu að lokinni síðari
heimsstyrjöldinni. Eins og Marshall-
áætlunin leiddi til uppbyggingar
friðsamlegrar Evrópu, beinist þessi
nýja stefna Nixons að því að byggja
upp friðsamlega Asíu, og fyrir þá
stefnu verðskuldar forsetinn þakk-
læti og stuðning landa sinna.