Morgunblaðið - 23.03.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. MARZ 1973
Geir Hallgrímsson:
Tveggja mánaða verkf all vegna
athafnaleysis ráðherranna
Kjarasamningarnir lögfestir á Alþingi
FRUMVARP til laga um lög-
festingu á breytingum á samn
ingum milli yfirmanna á tog-
araflotanum og útgerðar-
manna varð að lögum. í
neðri deild var frumvarpið
samþykkt að viðhöfðu nafna-
kalli með 20 atkvæðum, 18
greiddu ekki atkvæði og tveir
voru fjarverandi (Bjarni
Guðnason og Matthías Bjarna
son). I efri deild var frum-
varpið samþykkt með 11 sam-
hljóða atkvæðum.
Breytingartillögur komu
fram við frumvarpið í báð-
um þingdeildum, en þær voru
allar felldar.
1 neðri deild mælti Gunnar
Thoroddsen fyrir áliti minni-
hluta félagsmálanefndar, sem
lagði fram breytingarti 11 ögu við
frumvarpið þess efnis, að Hæsti-
réttur tilnefndi þrjá menn í
gerðardóm, sem ákveða myndi
kaup og kjör yfirmanna á tog-
araflotanum. Gunnar Thorodd-
sen sagði m.a.:
20. jan. hófst verkfall á togara
flotanum og eru því nú rösk-
lega tveir mánuðir liðnir frá
þvi að stöðvun togaranna hófst.
Þessi stöðvun hefoir valdið þjóð
inni gifurlegu tjóni, sem vart
verður í tölum talið. En auk
þess hefur hún valdið þjóðinni
álitshnekki. Á þessum erfiðu
tímum hörmunga, sem gengið
hafa yfir Vestmannaeyjar, —
þegar fjöldi manna í ýmsum
löndum réttir okkur hjálpar-
hönd, þá hefur það verið til litils
sóma fyrir islenzku þjóðina, að
á sama tíma hefur hinum mikil-
virku veiðitækjum, togurunum,
verið lagt við landfestar. Þeir
voru því margir, sem fögnuðu
því, þegar fréttist, að frá háifu
ríkisstjórnarinnar væri von á
tilllögu um lausn á þessari deilu.
Ég held, að flestir þingmenn
hefðu gjarnan viljað, að tillagan
hefði komið fyrr. En í svo við-
kvæmum málum sem þessum
verður ríkisstjórnin, hver sem
hún er, að hafa frumkvæðið og
forgöngu.
Ég held, að fullyrða megi, að
allir alþingismenn séu sammála
um það, að löggjafinn verði nú
að taka til höndum og gera ráð-
stafanir til þess að koma togara
flotanum af stað að nýju. En
stj.frv., sem á að leysa þessa
deilu, hefur valdið vonbrigðum
og því veldur fyrst og fremst sú
leið, sem hæstv. ríkisstj. hefur
valið. 1 þessu frv. er ákveðið að
lögfesta lokatiiboð samninga-
nefndar yfirmanna á togurum.
M. ö. o., i þessari deilu er tekin
sú nýbreytni að lögfesta tilboð
annars aðilans. Þegar Alþ. hefur
ákveðið með löggjöf að leysa
kjaradeilur, þá hafa tvær leiðir
komið til greina. Önnur er sú,
að miðlunartUl. frá sáttasemjara
ríkisins eða sáttanefndar hefur
verið lögfest. Hin er sú, að Alþ.
hefur ákveðið með 1., að gerðar
dómur, skipaður af hæstarétti,
skyldi skera úr. Þessar tvær leið
ir hafa verið notaðar og i raun-
inni aðrar ekki nú um langan
aldur. Báðar hafa þær nokkuð til
síns máls. Ég segi fyrir mitt
leyti, að yfirleitt felli ég mig
betur við þá leiðina, að Alþ. sam
þykki miðlunartill., sem sátta-
semjarar eru búnir að leggja
mikla vinnu í að undirbúa. En
þar sem því er ekki til að dreifa,
er gerðardómsleiðin vafalaust sú
næstbezta.
Nú hefur það veirið upplýst, að
miðlunartili. hefur engin verið
lögð fram í þessari deilu af
hálfu sáttanefndar, og liggur því
ekki fyrir sá mögulei'ki að lög-
festa sáttatill. eins og stundum
hefur áður verið gert. Við leggj-
um því til, að farin sé sú leiðin,
sem einnig hefur verið notuð, að
hæstiréttur tilnefni þrjá menn í
Til sölu
einbýlishús i smíðum
á Seltjarnarnesi. Stærð um 195 ferm. Húsinu fylgir
tvöfaldur bílskúr. Húsið skilast fokhelt og fullfrá-
gengið að utan. Hurðir frágengnar, tvöfallt verk-
smiðjugler í gluggum. Teikningar fyrirliggjandi
á skrifstofunni.
FASTEIGNASALAN,
Laugavegi 17, 3. hæð. — Sími 18138.
Vorlaukablómafrœ
Begoniur 10 litir
Gloxseniur 4 litir
Dahliur 60 litir
Liijur 10 litir
Amarillis 5 litir
Bóndarósir 3 litir
Gladiólur 5 litir
Animónur einfaldar
Animónur tvöfaldar
Blómafræ og matjurtafræ í miklu úrvali.
Sendum gegn póstkröfu um land allt.
BLÓM OG GRÆNMETI HF.,
Skólavörðustíg 3A. — Sími 16711.
Langholtsvegi 126. — Sími 36711.
AIMIKil
og 1. ganga í gildi, þ.e.a.s. þegar
í stað, en efcki þá fyrsit, þegar
dómurmn kemur.
Ég vil undirstrika það, að i
rauniinni eru alldr sammála um,
að þessa deilu þarf að leysa, en
æskilegra væri að fara þá leið,
sem við bendum á, heldur en
leið ríkiisstjómaráninarr sem er
að mörgu leyti varhugaverð
Hanníbal Valdimarsson félags-
málaráðherra fýlgdi máldnu úr
hlaði í Efri deild. Þorvaldur
Björn Jönsson forseti ASl stýrði fundtim í Efrideild, er kjara-
samningarnir voru lögTestir.
gerðardóm, sem ákveði kaup og
kjör þeirra manna, sem greinir
í 1. gr. frv., að hæstiréttur skuli
kveða á um, hver hinna þriggja
gerð'armannia skuli vera for-
maður dómsdms, gerðardómur-
inn skuli kveða upp úrskurð sinn
svo fljótt sem verða má og eigi
síðar en 26. marz 1973. Hér er
gert ráð fyrir 5 daga fresti fyrir
gerðardóminn til þess að starfa
og kveða upp sinn úskurð. En
ákvæði gerðardómsins skulu
gilda frá gildistökudegi þessara
1. til 31. des. 1973, éins og frv.
gerir ráð fyrir. En ef svo fer
fram sem hæstv. rikisstj. hefur
ætlað þá ganga 1. í gildi á morg-
un. Ég vil taka það fram, að
í þessari till. okkar felst það,
að verkföllum er aflétt um leið
Garðar Kristjánsson mælti fyrir
breytingartillögu minnihluta fé-
lagsmáíiamefndar og var hún sam-
hljóða þeiirri, sem fliutt hafði
verið í Neðri deild. Sú tillaga
var fellid með 11 atfcvæðum gegn
7. Breytimgartiliaga sem Eggert
G. Þorsteimsison bar fram, um að
nýgerðir samningar undirmanna
yrðu úr gildi fallnir ef frum-
varpið yrði að lögum var felld
með 11 atfcvæðum gegn 2.
Geir Hallgrímsson: Við umræð
ur um togaraverkfal'lið hinn 20.
febrúar gat Lúðvík Jósepsson
þess, að ríkisstjómin hefði, skip
að þrigigja manna nefnd til að
kanna hag og stöðu togaraútgerð
arinnar. Sagði hann þá m.a. á
þá leið, að næstu daga ætti sú
könnun að liggja fyrir og þá
Veiðiréttur í Urriðaó
Tilboð óskast í veiðirétt Urriðaár í Mýrasýslu.
Heildarfjöldi stangardaga sumarið 1973 eru 138.
Tilboð sendist undirrituðum fyrir 14. apríl, sem gefur
nánari upplýsingar.
Réttur er áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er
eða hafna öllum.
SVEINN AÐALSTEINSSON,
Miklubraut 66.
Sími 11190 milli kl. 18—20.
Utboð
Tilboð óskast í að byggja fjölbýlishús að Furugerði
11—13, Reykjavík.
Útboðsgögn eru afhent að Skólavörðustíg 46, Rvík,
gegn 2000 króna skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað föstudaginn 13.
apríl nk. klukkan 14.00.
TEIKNISTOFAN,
Skólavörðustíg 46, Reykjavík.
Simi 21930.
hlyti þegar að verða tekin af-
staða til málsins. Þegar daginn
eftir, hinn 21. íebrúar skilaði
nefndin álitsgerð, þar sem öl
höfuðatriði um rekstur togar-
anna komu fram. Verkfaliið
hafði þá staðið í 4 vikur, og átti
eftir að standa í 5 vikur enn.
Nú eru samningar lögfestir á
grundveli tilboðs, sem annar að-
ili deilunnar setur fram, og er
slíkt algjörlega fordæmalaust.
Fyrst eru hinir lægra lautnuðu
látnir standa í verkfali í 6 vik-
ur til að ná fram kjarabótum, án
þess að ríkisstjómin komi til
móts við þá, og eftir það réttir
ríkisstjórnin hinum hærra laun-
uðu meiri kjarabót með lögfest-
ingu. Þetta gera söimu mennirnir
og þykjast vera baráttumennirn-
ir fyrir launajöfnuði. Auðvitað
var nauðsynlegt að gera samn-
inga við bæði undirmenn og yfir
menn uim le:ð. Það er ljóst að
þetta býður því heim, að undir-
menn munu gera þær kröfur,
sem jafnast á við þær kröfur
sem lögfestar verða nú. Með
þessu öllu er ríkisstjómin að
stefna framtíð togaraútgerðar-
arinnar í voða.
í tvo mánuði hafa togararnir
verið bundnir við bryggju vegna
úrræðaleysis og athafnaleys:s
ráðherranna. Áður sögðu Lúð-
vík Jósepsson og talsmenn hans,
að ríkisstjórnin ynni sér beinlínis
til refsingar, þar sem hún leysti
ekki verkfall togaramanna, sem
staðið hafði í tvær vlkur. Þetta
var þeirra dómur i stjórnarand-
stöðu, og slíkur dómur skapar
þeim skyldur, þegar þeir eru
komnir í ríkisstjóm.
Mig langar til að spyrja ráð-
herrana þriggja spurninga. í
fyrsta lagi: þegar gengið var frá
fiskverði og rekstrargrundvelli
bátaflotans lofaði ríkisstjórnin
að taka á sig 160 milljónir kr.
svo að samningar mættu tak-
ast. Hvernig ætlar ríkisstjórnin
að standa að fjáröflun til að
efna þær skuldbindingar? 1 öðru
lagi: 1 sambandi við samning-
ana við undirmenn á togaraflot-
anum lofaði rikisstjórnin fjár-
framlagi úr ríkissjóði, sem nem
ur um 17-18 milljónum, og í sam
bandi við þetta frumvarp lofar
hún 7-8 milljóna framlagi úr rík
issjóði — samtals 25 milljónir —
hvernig verður þeirra aflað? Og
í þriðja lagi, með hvaða hætti
hyggst ríkisstjórnin ganga til
móts við óskir togaraútgerðarinn
ar um að ríkissjóður taki þátt
í 100 milljóna kr. taprekstri síð-
asta árs og til að tryggja togara-
útgerð með einhverri fyrir-
greiðslu vegna þess 100 milljóna
króna taps, sem spáð er á þessu
ári.
Björn Jónsson sagði að verið
væri að hafa afskipti af deilu,
sem haft hefði í för með sér
margs konar háskalegar afleið-
ingar. Verkfallið hefði orðið okk
ur til vansæmdar út á við. Ann-
ars vegar þar sem við ættum í
deilum við stórveldi um land-
helgina og gæfum því með verk
fallinu eins konar einkarétt á
miðunum. Og í annan stað væru
það náttúruhamfarirnar. Segja
mætti að við stæðum með út-
rétta hönd eftir fjárhagsaðstoð
um leið og við létum aflasælustu
veiðiskip okkar vera bundin við
hafnargarða í tvo mánuði.
Bkki væri uimdeilt að deilurn-
ar þyrfti að setja niður, en menn
væru efciki sáttir á leiðir til þesis.
Afskipti löggjafarvaldsins yrðu
að koma til, því eniginn kostur
væri ainnar. Etnda mætti segja að
rikisstjórnin kæmi helzt til seint
til sikjalanna með lagasetningar-
valdið. Þá sagði Björn Jónsson
að sáttasemjari hiefði ekki talið
sér fært að leggja fram sáftta-
tillögu, og hvað gerðardómsleið-
inni viðkæmi, þá vildi hann held-
ur sjá hvað verið væri að gera
heldur en að vísa málinu frá sér
til gerðardóms.
Aulk þesis tóku til máls Magnús
Jónisison, Eggert G. Þonsteinsson,
Þorvaldur Garðar Kriitjánssoin,
Jón Ámasom, Jón Ármann Héð-
insson og Hannibal Valdimars-
son, en vegna plássleysis er ekki
hægt að segja nánar frá uimiræð-
uruum.