Morgunblaðið - 07.11.1973, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 07.11.1973, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. NÖVEMBER 1973 Þórður Jónsson, Látrum: Oryggiseftirlit með öllum fljótandi förum siglingamalastofnun ríkisins hefir með höndum allt öryggiseftirlit með skipum landsmanna, sem er mikið og víðtækt starf, og, að mínu viti og af mínum kynnum af því, vel unnið. Er mikils um vert, að vel sé gætt allra hinna fjölmörgu þátta öryggismála, sem stöðugt verða fleiri og viðameiri með vaxandi tækni. En það er einn flokkur fljót- andi fara, sem ætlað er að standa utan við allt öryggis- eftirlit og heyra því ekki undir Siglingamálastofnun ríkisins eða eftirlit hennar, samkvæmt landslögum. Eru það bátar undir 6 metrar, sem geta verið að mælingu — eftir gerð upp undir ein og hálf lest. NU er í vaxandi mæli gert út á hrognkelsaveiðar með báta af þessari stærð, sem gefa ævin- týralegar upphæðir f aðra hönd, og hafa gefið á undan- förnum árum. Mér er ekki grun laust um, að í sumum tilvikum séu þessir bátar hafðir rétt við 6 m mörkin til þess að hægt sé að standa með þá utan við allt öryggiseftirlit og öll gjöld, sam- kvæmt núgildandi lögum. Við hljótum að viðurkenna, að það eru íslenzkir sjómenn, sem stunda veiðar á þessum bátum, sjómenn, sem eiga fjöl- skyldur, konur, börn og aðra aðstandendur, sem þjóðinni og okkur öllum eru ekki óviðkom- andi. Þjóðinni og aðstand- endum er líf sjómanna á bát undir 6 m jafn dýrmætt og þeirra, sem eru á nýjustu skut- togurum okkar eða hverju öðru skipi. Eða maður skyldi ætla það. En hvers vegna eiga þá smábátar þessara sjómanna að standa utan við allt öryggis- eftirlit? Mér finnst þetta sjó- mannastéttinni og þjóðinni í heild til vanvirðu. Síðastliðin 25 ár hef égsetið á svo til öllum þingum Slysa- varnafélags Islands. Ég man ekki eftir neinu þingi, þar sem öryggismál smábáta hafa ekki verið á dagskrá að tilhlutan manna og kvenna frá öllum landshlutum. Þessi stóri hópur hefir verið sammála um að reyna að fá fram umbætur í þessu máli, en árangurinn orðið of lítill, þegar til stjórnvalda hefur komið, svo baráttan heldur áfram. Siglingamálastofnunin gefur sömu svör ár eftir ár og sjálf- sagt réttilega, að þessi bátar undir 6 m heyri ekki undir hennar eftirlit skv. lögum, og hún hafi engum mannafla á að skipa til að bæta við sig því eftirliti, og þar við stendur. Það skal þó tekið fram, að mér er ekki kunnugt um, að Siglinga- málastofnunin hafi neitað um að taka báta undir 6 m á skrá og hafa með þeim eftirlit, ef um er beðið. En þar er henni vandi á höndum, því enn er ekki til reglugerð varðandi umrædda stærð báta, þeir eru, sem áður segir, algjörlega fyrir utan allt öryggiseftirlit. Lög um skrán- ingu skipa, og lög um eftirlit með skipum frá 1970 ná hvor tveggja niður að 6 m, en ekki lengra. Þess vegna þarf fyrst og fremst breytingu á tvenn- um sögum og nýja reglugerð, til þess að umræddir bátar komist fullkomlega undir eftirlit. Til þess að átta okkur betur á, hvað hér er um að ræða, skul- um við aðeins líta á hugsanleg- ar afleiðingar af þessu ófremd- arástandi: Hugsum okkur, að óskráður bátur undir 6 m færist með allri áhöfn við hrognkelsaveiðar eða eitthvað annað, en venjuleg áhöfn eru tveir menn. Þá greiddi Tryggingastofnunin engar slysabætur til eftirlif- andi ekkna, barna að annarra aðstandenda. Mennirnir féllu óbættir, aðstandendurnir fen- gju aðeins bætur frá lífeyris- deild, eins og tnennirnir hefðu dáið á sóttarsæng. Annað dæmi: Hugsum okkur, að eigandi óskráðs báts væri að bjástra við bát sinn í landi, vél hans eða eitthvað þess háttar, og slasaðist við það, brotnaði, missti fingur, hönd eða eitthvað slíkt, þá bæri Tryggingastofn- uninni ekki skylda til að greiða slysabætur. En væri allt i lagi með skráningu bátsins, fengi sá slasaði og aðstandendur hans fullar bætur, og það er enginn smápengingur ef fjölskyldan er stór. Þriðja hugsanlegt dæmi: Hugsum okkur enn óskráðan bát, sem ekkert gjald er greitt af: Eigandi bátsins ræður mann með sér til að stunda hrogn- kelsaveiðar, eina eða fleiri ferðir, og segjum, að báðir séu f jölskyldumenn. Ef báturinn svo færist með báðum mönnun- um, fengju ekkjurnar engar slysabætur. Þá eru allar lfkur á, að ekkja mannsins, seti ráðinn var í róðurinn, fengi fullan skaðabótarétt á hendur ekkju bátseigandans eða í bú henn- ar, og má þá hver sjá hennar vandræði. Þannig geta þessir vankantar á öryggismálalöggjöf islenzkra sjómanna haft hinar víðtæk- ustu afleiðingar og miklu meiri og víðtækari en hér hefir verið vikið að. Það hefir verið sett í reglu- gerð, að fastagjald sé nú greitt af öllum smábátum, sem á skrá eru. Gjaldið var á þessu ári kr. 2.100.-. Skattstofurnar sjá um að innheimta þetta gjald til slysatryggingadeildar sem önnur gjöld til hennar. Komi báturinn fram á skattskýrslu viðkomanda, er gjaldið tekið, hvort sem báturinn er notaður eða ekki, mikið eða lítið. Þetta fastagjald, ef greitt er, tryggir það, að áhöfn viðkomandi báts er tryggð fyrir slysum, þótt ekkert sé annað gert. Sé úthaldstíminn það langur, að þetta lágmarksgjald hrökkvi ekki til, miðað við vikugjald á hverjum tíma, þá er við- komanda gert að greiða það, sem á vantar. Þar með má segja, að tryggingahliðinni sé borgið. En þar sem enginn aðili hugsar eingöngu um peninga- hlið þessa máls, heldur fyrst og fremst um mannslífin og að koma í veg fyrir slys, þá finnst mér ótækt, að Tryggingastofn- unin eða ríkið, skuli ekki setja einhverjar lágmarkskröfur um öryggisútbúnað báta undir 6 m sem um önnur skip og báta, sem menn eru slysatryggðir á. Þó gæti þessum smábátum verið það ábótavant að styrk- leika og búnaði, að jafnaðist á við sjálfsmorðstilraun að fara á sjó á þeim. Það er því mjög aðkallandi mál, og annað ekki sæmandi að mínu mati, að reglugerð verði samin um eftirlit og búnað okkar minnstu skipa, svo að ha- nn komist undir eftirlit Sigl- ingamálastofnunarinnar. He- nni verði gert fært f járhagslega að annast það eftirlit, og þannig reynt að koma í veg fyrir slys á minnstu skipunum jafnt og hin- um stóru, eins og gert er í öð- rum þáttum atvinnulifsins. Ég tel, að umræddir bátar geti ekki fallið undir reglugerð um báta 6 m og stærri vegna þess, að svo lítið rúm er í þess- um bátum að stilla verður mjög f hóf öllum öryggisbúnaði til að spilla sem minnst notagildi bátanna. Það, sem ég tel að ætti að leggja áherzlu á í slíkri reglu- gerð, er eftirfarandi: 1. Bátur- inn sé skráður og merktur. 2. Báturinn sé vel traustur, þéttur og vél í góðu lagi. 3. Bjargbelti séu fyrir alla. 4. Fullnægjandi austurfæri. 5. Neyðarblys. 6. Göð legufæri, sem lítið fer fyrir. 7. Attaviti. 8. Þrjár árar og ræði. 9. Vatnskútur. 10. Þokulúður. 11. Vatnsþétt vasa- ljós. Þá er ekki óeðlilegt, að sú lágmarkskrafa sé gerð til stjórnenda þessara báta, að þeir þekki á áttavita og höfuð- atriði siglingareglna. Að lokum vil ég segja þetta: Ég ber það traust til háttvirtra alþingismanna, að einhver þeirra, einn eða fleiri, taki nú þetta réttlætismál, sem hér hefir verið hreyft, upp á þessu þingi og leysi það farsællega. Það mundi margur maður og kona vera þeim þakklát fyrir. Látrum 14.10.1973, Þórður Jónsson. Fréttabréf úr Borgarfirði eystra: Hafnargerðin við Hafnarhólma sem felur í sér stórbætta aðstöðu til útgerðar frá Borgarfirði eystra. Unnið að hafnar- bótum fyrir um 9 milljónir króna Desjamýri, Borgarfirði eystra — 1. nóvember. Framkvæmdir við höfnina við Hafnarhólma hér ( Borgarfirði standa enn yfir, en gert er ráð fyrir, að þeim Ijúki um miðjan þennan mánuð. Tafir hafa orðið á framkvæmdum vegna bilana á tækjum, t.d. hafa jarðýturnar bilað hver af annarri, og það hefur seinkað verkinu mjög mikið samfara auknum kostnaði. Ráðgert hafði verið að vinna fyrir rúmar 9 milljónir króna núna, og hefði sú áætlun vel stað- izt, ef þessi óhöpp hefðu ekki orðið, svo og hefur það haft sitt að segja, að mikil vandkvæði hafa orðið á því að fá nógu stórt grjót í yzta lagið — hver sem útkoman verður í lokin. Þó nú sé orðið þetta áliðið og allra veðra von, eru menn sæmi- lega vongóðir um, að hægt verði að búa garðinn svo vel undir veturinn, að hann standist vetrar- brimin, því að allt virðist vel byggt, þó að æskilegt væri, að grjótið í yzta laginu væri stærra. Miklar vonir eru bundnar við þessa hafnargerð, sem gerbreytir útgerðaraðstöðu hér, þegar næsta áfanga við hann er lokið. Það er um að ræða garð eða grjótfyllta timburkistu fram úr hólmanum, en án tilkomu þess mannvirkis verður ekki verulegt gagn af þeirri framkvæmd, sem þegar er komin. Það er því mikið áhuga- mál manna hér að fá þessa fram- kvæmd á næsta sumri, svo að bát- ar þeir, sem ekki er hægt að draga á land, þegar hafátt gerir, geti haldizt við í höfn hér í stað þess að þurfa að flýja til Seyðisfjarðar. Héðan hafa nú róið tveir 11—12 tonna bátar í sumar, en slíkum bátum og jafnvel stærri mundi fjölga, ef fyrirhugaðar hafnar- bætur kæmust í gagnið, tilkoma þeirra mundi lengja úthaldstíma héðan og stytta þann dauða tíma yfir veturinn, er ekki hefur verið hægt að sækja sjó vegna hafn- leysis. Tfu trillur hafa róið héðan i sumar. Algert aflaleysi var hjá þeim fram um 20. júlí, en eftir það fór afli að glæðast og öðru hverju fengust all góðir róðrar, en tregt var á milli. Frystihúsið hefur oftast haft nóg að gera og stundum orðið að salta, þó að unnið væri fram á nótt. Fiskur hefur líka verið flutt- ur hingað frá Eskifirði, síðan frystihúsið þar lokaði. Atvinna hefur því verið mikil í sumar og verður það, þar til útgerð leggst niður í lok október eða byrjun nóvember — vegna hafnleysisins, er veðrátta versnar og fiskur fjar- lægist grunnmið. Ingvar Ingvarsson. Gamli hafnargarðurinn er ófullkominn eins og sjá má.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.