Morgunblaðið - 08.12.1973, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 1973
17
stofunum þremur og nota þá
okkar elskulega gólfflöt sem svið.
Félagsstarfið
er mjög mikið
Þarna úti í sveitinni gerist ekki
alltof mikið um vetrartímann og
þróttmiklir krakkar þurfa að geta
gert eitthvað annað en sitja yfir
skólabókum daginn út og daginn
inn. Félagslíf er því mikið og fjöl-
breytt og hugmyndaauðgi
nemenda óspart notuð. Eina helgi
i mánuði fá þeir raunar frf og
geta þá rússað hvert á land, sem
þeir vilja en það er samt nóg eftir
af dögum, sem þarf að fylla uppí.
því stundum aðeins að ýta við
fólki til að það stundi námið af
kappi og við þurfum auðvitað að
fylgjast vel með þvi. En ég get
ekki sagt að það sé neitt vanda-
mál.
— Hvernig semur ykkur við
nágrannana?
— Undantekningalaust mjög
vel. Við erum t.d. í beinu og mjög
góðu sambandi við ungmenna-
félagið og tökum höndum saman
við það um kvöldvökur, árs-
hátíðar og annað félagsstarf. Það
kemur sér vel fyrir báða aðila og
við erum mjög ánægðir með þau
tengsl.
Fjármálin
eru vandamálið
Fræðsla
og skemmtun
Þegar 27 ungmenni koma
saman eru sameiginlegu áhuga-
málin auðvitað mörg en svo hafa
auðvitað flestir eitthvert einka-
áhugamál og þá er um að gera
fyrir þá að vekja áhuga hinna á
þvf og fá þá með sér. Það er því af
— Og hvernig er svo með fjár-
málahliðina?
— Þar kemur þú eiginlega að
okkar stóra vandamáli. Skólinn er
rekinn af kirkjuráði og með fé úr
kristnisjóði. Við fáum ekkert
rekstrarfé ennþ'á frá hinu opin-
bera, en það er unnið að þeim
málum.
Þessi skóli er almennur lýð-
Dóra, Heimir og Arnþrúður, dðttir þeirra.
mörgu að taka. Það eru haldnir
málfundir, kvöldvökur, taflkvöld,
bókmenntakynningar, söngkvöld
og það eru haldnir fyrirlestrar.
Eins og sjá má á þessum lista er
leitast við að haga því þannig að
tómstundirnar hafi einnig eitt-
hvað fræðslugildi og til að auka
það enn er boðið gestafyrirlesur
um og þá er ekki bara miðað við
nemendur heldur eru allir
nágrannar boðnir velkomnir.
Fyrirlesarinn getur verið
læknir, jarðfræðingur, rit-
höfundur eða raunar hvað sem er
ef hann býr yfir einhverjum
skemmtilegum fróðleik. Þá er
ráðgert í vetur að fá fulltrúa allra
stjórnmálaflokkanna í heimsókn
og eiga þeir að kynna flokka sína
og stefnuskrár þeirra og svara
spurningum. Má búast við að hart
verði að þeim sótt því þetta er
líflegur hópur, en þá virðast
stjórnmálamenn reyndar kunna
bezt við sig „undirskothríð".
Engin aga-
vandamál
En talandi um líflegan hóp,
hvernig gengur að halda aga?
— Ég get ekki sagt að við eig-
um við neitt vandamál að strfða
þar. Hvorki í fyrra né nú. Við
höfum eina mjög ákveðna reglu;
meðferð áfengis er algerlega
bönnuð og það er gengið eftir að
því sé hlýtt. Ekki þar fyrir að það
hafi þurft aðganga hart eftirþví,
vandamálið hefur alls ekki komið
upp. En þetta er semsagt grund-
vallarregla, sem ekki verður vikið
frá. Þar fyrir utan skipti ég mér
ekki af einkalífi þeirra og ég
skipti mér auðvitað ekkert af því
hvað þau gera þegar þau fara
héðan í helgarfrí. Þá eru þau
sjálfs sins herrar.
— Eina vandamálið, sem við
þurfum kannski að hafa afskipti
af, snertir fremur sjálfsaga. Þetta
er próflaus skóli. Það er ekki
tekið héðan neitt burtfararpróf
en nemendum veittar vitnis-
burður ef þeir óska þess. Það þarf
háskóli og hann leggur áherzlu á
almenna menntun. Það er ekki
verið að stíla á sérstaka hópa eða
„indoktrineringu", skólinn á að
vera opinn öllum, sem vilja sækja
hann án tillits til þess hvernig
fjárhag þeirra er háttað. Ef hann
er það ekki nær hann ekki til-
gangi sínum og þá má segja að
grundvöllurinn fyrir hann sé
brostinn.
— Mér finnst, að þessi skóli
eigi að njóta sömu réttinda og
lýðháskólar á hinum Norður-
löndunum. Það er ekki rétt, að
hann sé rekinn af einu félagi eða
hópi enda vafasamt að nokkur
slíkur aðili hafi bolmagn til þess
til lengdar.
Mikið ógert
— Það á eftir að gera mjög
mikið. Á næsta ári verður unnið
að því að fullgera skólahúsið, sem
við notum nú. Þá verður þar
heimavist fyrir tuttugu
nemendur. En skólinn er miðaður
við að þar verði sextíu nemendur
og það á eftir að reisa fjörutíu
manna heimavist. Ég horfi nú
alveg rólegur á næstu fimm árin
með það, sumarbúðaskálar þjóð-
kirkjunnar hafa reynst okkur vel
en þeir eru auðvitað ekkert fram-
tíðarhúsnæði.
Það hefur sýnt sig að skólinn á
fullan rétt á sér. Aðsókn að hon-
um er mjög mikil og það eru
margir á biðlista eftir að komast í
hann. Það er fólk, sem vill bæta
almenna menntun sina en hefur
kannski takmarkaða möguleika á
að fara annað, af ýmsum ástæð-
um. Þetta fólk á auðvitað rétt að
að fá þá menntun, sem það sækist
eftir. Eg held ekki að nokkur
maður muni neita þvi.
Lýðháskólalög
eru nauðsynleg
— Það eru lýðháskólalög í
deiglunni en þau eru ekki komin
ennþá. Meðan ekki hafa verið sett
lög sem tryggja skólanum fjár-
veitingu fæ ég ekki séð að auðvelt
verði að halda honum opnum.
Kristnisjóður getur ekki til
lengdar rekið skóla enda tekur
fyrir það fé á næsta ári og þá
starfsemi skólans nema annað
komi til.
— Við erum auðvitað þakklátir
fyrir allt.sem fyrir okkur er gert,
t.d. það byggingafé, sem við höf-
um fengið á fjárlögum tvö ár í
röð, en það voru fjórar og fjórar
og hálf milljón. En það tryggir því
miður ekki reksturinn. Skóla-
gjöldin eru nú 10 þúsund krónur
á mánuði fyrir pilta og 9 þúsund
fyrir stúlkur. Þessi skóli gæti
staðið frammi fyrir þvi að þurfa
að hækka skólagjöld til muna.
Það þýddi að hann yrði nokkurs
konar einkaskóli fyrir þá, sem
hefðu efni á því og til þess má ég
ekki hugsa. Skölinn á að vera
opinn ölium jafnt annars bregst
hann hugsjóninní og þeim, sem
vilja sækja hann. Eg vona inni-
lega að til þess komi ekki,
í kirkju
Við erum nú búnir að rölta
endanna milli t skólahúsinu og
þykir tilhlýðilegt að líta inn i
Skálholtskirkju áður en við höld-
um heim. Það er rökkur i
kirkjunni, aðeins kveikt á daufu
ljósi yfir orgelinu og frá þvi
berast hikandi tónar. Þar situr
annar útlendi nemandinn, Dorian
Gaber frá Cicago, og er mér til efs
að 17 ára hnátur frá Cicago geti
fundið öllu magnaðri stað til að
æfa sig á orgel en Skálholtskirkju
hálf myrkvaða. Dorian hefur
aðeins verið á islandi i þrjá
mánuði, hún kom sem skiptinemi,
en er þegar byrjuð að tala nokkra
fslenzku;
— „Elggi mjög góða ennðá."
— Það var tilviljun að ég kom
til íslands. Mér var alvég sama
hvert ég yrði send sem skipti-
nemi, en ég er lika mjög ánægð
með hvað var valið fyrir mig. Nei,
ég vissi ekkert um ísland áður en
ég kom hingað. Ég fór i bókasöfn
til að reyna aðgrafa eitthvað upp
en það var lítið að finna. Ég vissi
að það bjuggu ekki nema 200
þúsund manns hérna og það
fannst mér skrýtið og svo vissi ég
að þið áttuð i þorskastriði við
Englendinga.
— En ég hef ekki átt í neinum
vandræðum að aðlagast og mér
kemur vel saman við íslenzku
krakkana. Þeir eru samt töluvert
öðruvfsi en félagar mínir heima.
Þegar islenzkir krakkar skemmta
sér verða þeir „hlaðnir" (Loaded:
drukknir) en heima verða þeir
„grýttir'* (stoned: reykja hass).
Ekki svo að skilja að ég hefi orðið
þess vör hérna, en égsá það þegar
ég var að skemmta mér í Reykja-
vik. Sjálf læt ég hvort tveggja
eigasig.
— O —
Og þá er kominn heimferðar-
timi. Við kveðjum Heimi og Dóru
og börnin þeirra tuttugu og sjö og
þeysum úr hlaði. Sveinn keyrir
auðvitað eins og hann haldi að
hann sé að taka flugpróf.
Vegurinn hefur ekkert skánað.
Kannski skánar hann ekkert á
næstu árum, en vonandi heldur
hann samt áfram að liggja heim
að Lýðháskólanum i Skálholti. —
Óli Tynes.
Dorian viðorgeliðf Skálholtskirkju.
Ur einu stúlknaherberginu, við skrifhorðið er Ingveldur Björns-
dóttir, Reykjavfk, en á veggjumClint Eastwood og El Cordobes.
Við skákborðið; Sigurður Sigurðsson, frá tsafirði og /Egir
Þórðarson, Reykjavfk.
Kennslustund. (Ljósm. Sv.Þ.)