Morgunblaðið - 10.07.1974, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. JULI 1974
Þjóðhátíðin á Þingvöllum:
Þátttökug j aldið til að standa
undir hátíðarkostnaðinum
Greinargerð framkvæmdanefndar
landnámshátíðar Vestfirðinga
ÞAR sem upp hafa komið nokkr-
ar óánægjuraddir, aðallega meðal
brottfluttra Vestfirðinga, með
það, að þátttökugjald skuli tekið
af gestum á landnámshátfð Vest-
firðinga, vill nefndin gefa eftir-
farandi skýringu:
I ágústmánuði 1973 komu
saman allar héraðsnefndir í Vest-
firðingafjórðungi, sem kosnar
höfðu verið til undirbúnings 1100
ára landnámshátíðar. Algjört
samkomulag náðist um að halda
eina sameiginlega hátíð, og hún
skyldi haldin í Vatnsfirði, þar
sem Hrafna-Flóki tók land.
Nefndin gerði sér vonir um, að
brottfluttir Vestfirðingar myndu
fjölmenna á hátfðina og dveljast
meðal frænda og vina hátíðis-
dagana.
Reynt hefur verið að vanda sem
mest allan undirbúning hátíða-
haldanna, en hann hefur reynzt
mjög kostnaðarsamur, þar sem
um óbyggðan dal er að ræða og
alla aðstöðu hefur orðið að byggja
upp frá rótum. Lagður hefur
verið góður vegur meðfram
Vatnsdalsvatni inn í dal. Borið
hefur verið ofan í stór bflastæði,
smíðaðar hafa verið átta brýr til
að geta notað slétt svæði milli
ánna, þar sem skipulögð hafa
verið tjaldsvæði sér fyrir hverja
sýslu, lögð hefur verið vatns-
leiðsla og komið upp 60 salernum
f fernu lagi. Smíðaðir hafa verið
tveir stórir danspallar ásamt leik-
sviði, og að síðustu var ráðizt í að
smíða nákvæma eftirlíkingu af
víkingaskipi, teiknuðu af Þor-
bergi Ólafssyni í Bátalóni, til þess
að geta sýnt frumsaminn söguþátt
eftir Hjört Hjálmarsson, þar sem
landtaka víkingaskips er sýnd.
Sýslufélög á Vestfjörðum ásamt
Isafjarðarkaupstað hafa öll lagt
Framhald á bls. 16
DAGSKRÁ þjóðhátfðarinnar á
Þingvöllum er nú þvf sem næst
fullmótuð. Fyrir hádegi sunnu-
daginn 28. júlf verður þingfundur
á Lögbergi, þar sem tekin verður
til afgreiðslu þingsályktunartil-
laga um landgræðslu og gróður-
verndaráætlun til minningar um
1100 ára búsetu þjóðarinnar f
landinu. Eins og Mbl. hefur áður
skýrt frá, er ráð fyrir þvf gert, að
samþykkt verði að veita 1000
milljónum króna á næstu 10
árum f þessu skyni. A þing-
fundinum mun einn alþingis-
maður frá hverjum þingfiokki
taka til máls og tala f fimm
mfnútur.
Eftir hádegið er gert ráð fyrir
að dagskráin fari fram á Efrivöll-
um. Þar verða flutt ávörp, tónlist
og ljóð og keppt í fþróttum. For-
maður þjóðhátfðarnefndar,
Matthfas Johannessen skáld, flyt-
ur inngangsorð, herra Sigurbjörn
Einarsson biskup flytur ávarp og
forseti íslands, herra Kristján
Eldjárn flytur hátfðarræðu. Full-
trúar erlendra rfkja munu flytja
ávörp og er við það miðað að þar
tali fulltrúar þeirra þjóða, sem
Islendingar rekja ættir sfnar til,
og einnig þeirra land, sem margir
fluttust síðar til, þ.e. Bandaríkj-
anna og Kanada. Þá mun fulltrúi
Vestur-Islendinga, Skúli Jóhanns-
son, forseti Þjóðræknisfélags Is-
lendinga í Vesturheimi flytja
ávarp. Halldór Laxness rithöf-

Sverrir
Björn
Halldór
á þingfundinum
undur flytur ávarp f minningu
bókmenntanna og flutt verða
verðlaunaverk eftir tónskáldin
Herbert H. Ágústsson og Jónas
Tómasson og Tómas Guðmunds-
son flytur hátfðarljóð sitt. Þjóðar-
ganga verður úr Almannagjá yfir
á Efrivelli og verður gengið undir
fánum byggðarlaganna og fylkt
fánum við Fangbrekku. Vesturfs-
lendingar hyggjast vera með f
göngu þessari. Leikin verða ætt-
jarðarlög á meðan á dagskránni á
Efrivöllum stendur, Sinfónfu-
hljómsveit Islands, Skólahljóm-
sveit Kópavogs og lúðrasveitir
leika, karlakórar syngja, blásið
verður f fornaldarlúðra og fleira
gert til hátíðarbrigða.
Þjóðhátfðinni lýkur sfðla dags
Framhald á bls. 16
Engey RE seldi
fyrir 9,3 millj.
SKUTTOGARINN Engey RE
seldi f gærmorgun f Þýzkalandi
samtals 244 lestir fyrir 251
þúsund mörk, eða um 9,3 milljón-
ir. Hluti aflans fór f gúanó, og
eitthvað var ónýtt. Aflinn var
mestmegnis karfi.
Þetta verður lfklega sfðasta sala
fslenzks togara erlendis f bráð.
Lftill markaður er fyrir fiskinn
yfir sumarmánuðina.
Þrðinn
Fimm þmgmenn tala
r
r
r
HERAÐSMOT SJALFSTÆÐIS-
FLOKKSINS Á AUSTURLANDI
llm 40« V-ís-
lendingar
komnir
I FYRRINÓTT kom til landsins
140 manna hópur Vesturís-
lendinga frá Vancouver, sem er á
Kyrrahafsströnd Kanada. Áður
var kominn 200 manna hópur frá
Winnipeg. Auk þess eru hér
staddir margir Vesturfs-
lendingar á eigin vegum, þannig
að hátt f 500 Vestur-lslendingar
eru nú hér á landi.
A föstudaginn heldur Þjóð-
ræknisfélag Islendinga gestamót f
Háskólabíói klukkan 14. Húsið
verður opnað klukkan 13,30, og
þá mun Lúðrasveit Reykjavíkur
hefja leik á Hagatorgi. Forsætis-
ráðherra Ölafur .Jóhannesson
mun ávarpa Vestur-íslendingana.
Mörg stutt ávörp verða flutt og
dansarar frá Winnipeg sýna kana-
díska þjóðdansa.
Aðgangur er öllum frjáls
endurgjaldslaust, og er það von
Þjóðræknisfélagsins, að sem flest-
ir Islendingar komi til þessa
gestamóts.
HERAÐSMÓT Sjálfstæðisflokks-
ins halda áfram um næstu helgi.
Verða þá haldin þrjú mót á Aust-
urlandi, Höfn f Hornafirði, Egils-
stöðum og Vopnafirói.
Höfn f Hornafirði: Þar verður
héraðsmót föstudaginn 12. júlí kl.
21.00. Avörp flytja Sverrir Her-
mannsson, alþm., og Björn
Bjarnason, fréttastjóri.
Egilsstaðir: Héraðsmótið á
Egilsstöðum verður haldið daginn
eftir, laugardaginn 13. júlf kl.
21.00. Ávörp munu flytja Halldór
Blöndal, kennari, og Þráinn Jóns-
son, framkvæmdastjóri.
Vopnafjörður: Lokamótið á
Austfjörðum verður f Vopnafirði
sunnudaginn 14. júlf kl. 21.00.
Ávörp flytja Páll Halldórsson,
skattstjóri, og Halldór Blöndal,
kennari.
Skemmtiatriði á hérðasmótun-
um annast hljómsveit Ólafs
Gauks ásamt Svölu Nielsen, Svan-
hildi, Jörundi Guðmundssyni og
Agústi Atlasyni. Hljómsveitina
skipa: Olafur Gaukur, Svanhild-
ur, Ágúst Atlason, Benedikt Páls-
son og Carl Möller.
Að loknu hverju hérðasmóti
verður haldinn dansleikur, þar
sem hljómsveit Ólafs Gauks
leikur fyrir dansi.
flugfélaganna: Eldsneytiskostnað-
ur hefur nær tvöfaldazt
Millilandafargjöldin hafa hækkað um 20%
- Erlendum ferðamönnum hingað fækkar
FLUGFARGJÖLD allflestra
flugfélaga heimsins hafa hækk-
að um 20% frá þvf að bera tók á
olfukreppunni, og hafa elds-
neytishækkanirnar undanfarið
komið mjög illa við fjárhag
flugfélaganna. Sem dæmi má
nefna, að eldsneytiskostnaður f
innanlandsflugi Flugfélags Is-
lands hefur hækkað um 93,15%
frá áramótum til 1. júlf eða sem
næst tvöfaldazt á fyrstu sex
mánuðum ársins, að þvf er
Sveinn Sæmundsson blaðafull-
trúí Flugfélagsins tjáði Mbl. f
gær. Aþekkar hækkanir hafa
orðið á eldsneyti flugvéla f
millilandaflugi, en þær spanna
hins vegar lengra tfmabil.
Sveinn sagði, að innan IATA
— alþjóðasamtaka flugfélaga
hafi mikið verið þingað um
eldsneytiskostnaðinn undanfar-
ið. Nýlega var þetta mál á dag-
skrá á fundi IATA í Mexikó, og
kom þar fram, að eldsneytis
kostnaðurinn, sem áður nam
um 12% af heildarflugrekstrin-
um, losar nú 25%, þrátt fyrir að
aðrir kostnaðarliðir hafi einnig
hækkað verulega.
Fleira kemur þó til. Þannig
hafa orðið miklar hækkanir á
flugvallargjöldum og gjöidum
fyrir fjarskipti og flugleiðbein-
ingar. Evrópuflugfélögin
greiða nú geysilegar upphæðir
til Euro-control, samtaka
evrópskra flugstjórnar, fyrir
flugleiðbeiningar og fjarskipti,
sem fram fara innan þeirra
flugstjórnarsvæða, enda virðist
það vera stefna allra ríkis-
stjórna Evrópulanda að láta
flugfélögin greiða allan kostn-
að við flugumferðarstjórnina
og fjarskiptin. Að sögn Sveins
Sæmundssonar er það álit sér-
fræðinga IATA, að við árslok
1975 verði öll þessi gjöld farin
fram úr 1000 milljónum, doll-
ara samanborið við 650 milljón-
ir árið 1973. Það kemur í hlut
flugfélaganna að greiða þessa
hækkun, en útreikningar liggja
fyrir um, að flugfélögin geti
hvergi nærri staðið undir
henni.
Eins og áður segir, hafa flug-
félögin innan IATA og allflest
önnur flugfélög hækkað far-
gjöld sín um 20% frá því að
olíukreppan skall á. Samt sem
áður er fyrirsjáanlegt, að flug-
félögin mun vanta um 800
milljónir dollara til að ná end-
um saman fyrir tfmabilið apríl
1973 fram til ágústmánaðar í
ár.
Sveinn sagði, að millilanda-
flugfargjöld IATA væru ákveð-
in með símaatkvæðum allra að-
ildarfélaga og kæmu hækkanir
á þeim því aðeins til fram-
kvæmda, að öll félögin sam-
þykktu hækkunina. Kvaðst
Sveinn vita til þess, að slík at-
kvæðagreiðsla færi nú enn á ný
í hönd, en kvaðst hins vegar
ekki geta að svo stöddu upplýst,
hversu mikla hækkun væri þar
Framhald á bls. 16