Morgunblaðið - 10.07.1974, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. JULI 1974
Ekið á þrjá kyrrstæða
bíla og laumazt á brott
Ekió var á kyrrstæðan bíl i
Laugarnesvegi við Laugalæk
milli kl. 10—12 á þriðjudaginn 9.
júlí sl. Bíllinn dældaðist talsvert á
15,600 tonn
til Rússlands
Eins og fram kom f Mbl. á
sunnudaginn, var á föstudaginn
5. júlf s.l. nndirritaður f Reykja-
vfk samningur milli Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna og
Sjávarafurðadeildar S.I.S. annars
vegar og matvælainnkaupastofn-
unarinnar Prodintorg V/O í
Moskvu hins vegar um söiu á
5.500 tonnum af frystum fiskflök-
um. Eftir helztu tegundum
skiptist magnið sem hér segir:
Karfaflök
Grálúðuflök
Lönguflök
Steinbítsflök
Samtals
3.600 tonn
300 tonn
600 tonn
1.000 tonn
5.500 tonn
Afgreiðsla fari fram á 3. og 4.
ársfjórðungi.
Með þessum samningi hefur
Prodintorg keypt samtals 15.600
tonn af frystum fiski frá íslandi í
ár.
I fyrri samningi, sem var undir-
ritaður 20. aprfl s.l. náðist að
meðaltali 48% verðhækkun
miðað við verð ársins 1973.
Nýgerður samningur fól í sér
5% verðhækkun frá þeim verð-
um, sem samið var um í aprfl s.l.
Samningsgjörð önnuðust Árni
Finnbjörnsson, sölustjóri af hálfu
S.H. og Guðjón B. Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri af hálfu Sjávar-
afurðadeildar S.l.S.
Verzlunarfulltrúar Sovét-
ríkjanna hér á landi önnuðust
samningsgerðina af hálfu
kaupandans í Moskvu.
— Kanada
Framhald af bls. 1
kosningabaráttunni og áður,
þegar hann ákvað að rjúfa þing og
efna til nýrra kosninga.
Frjálslyndi flokkurinn bætti
víðast hvar við sig miklu atkvæða-
magni, en einna mest í Austur-
Kanada, Ontario, Quebec og í
fylkjum þeim, sem liggja að
Atlantshafi.
Það þykir tíðindum sæta, að
David Lewis, foringi
Nýdemókrata, en sá flokkur
studdi stjórn Trudeau síðustu tvö
ár, féll fyrir frambjóðanda Frjáls-
lynda flokksins Ursulu Appolloni
í kjördæmi sínu. Lewis hefur átt
sæti á þingi sfðan 1965. Eru nú
áhöld um, hvort hann verður
áfram formaður flokksins. Eigin-
maður Ursulu Appolloni bauð sig
fram á móti Lewis árið 1972 og
tapaði þá með nokkuð verulegum
mun.
öllum þeim, sem fylgzt hafa
með kosningabaráttunni í Kanada
upp á síðkastið, ber saman um, að
Margaret Trudeau, eiginkona for-
sætisráðherrans, eigi sinn drjúga
þátt í fylgisaukningu þeirri, sem
flokkurinn fékk. Var Margaret
óþreytandi förunautur manns
síns á ksoningaferðum hans um
landið þvert og endilangt. Þá
þótti Trudeau reka mun skynsam-
legri og hófsamari áróður í barátt-
unni nú en fyrir tveimur árum
og ber andstæðingum sem fylgis-
mönnum saman um, að hann hafi
komið fram sem heilsteyptur, fág-
aður og traustur stjórnmála-
maður, sem unnt væri að treysta.
Geta má þess, að kaþólskur
prestur, sr. Andy Hogan, var nú
kjörinn á þing og er það í fyrsta
skipti, að kaþólskur prestur tekur
þar sæti. Hann var frambjóðandi
Nýdemókrataflokksins.
vinstri hlið, einkum hurðirnar.
Bifreiðin var af gerðinni Renault,
gulbrún að lit og bar einkennis-
stafina R-37297. — Milli kl. 8—1
sama dag var ekið á Masta-bifreið,
þar sem hún stóð á bifreiðastæði
bak við Vonarstræti 12. Bifreiðin,
sem er silfurgrá að lit og ber
stafina R-29910, skemmdist tölu-
vert á hægra framhorni. — Þá var
á þriðjudaginn ekið utan í bílinn
G-4942, sem er ljósblár Volkswag-
en, þar sem hann stóð við stöðu-
mæli í Tryggvagötu gegnt
verzluninni O. Erlingsen. I öllum
tilvikum hafa þeir, sem valdir
voru að skemmdunum, haft sig á
brott, en ákeyrslunar eru þess
eðlis, að þeir hljóta að hafa orðið
þeirra varir. Rannsóknarlög-
reglan biður þá, sem geta gefið
upplýsingar um þessar ákeyrslur,
að hafa samband við sig sem
fyrst.
— Bágur hagur
Framhald af bls. 2
kveðið á um. Sú hækkun mun
hins vegar koma til fram-
kvæmda 1. september, ef öll
félögin samþykkja hana.
Sveinn sagði enn fremur, að
innan IATA væri mjög öflug
hreyfing fyrir þvf að reyna að
stemma sigu fyrir hinum geig-
vænlegu eldsneytishækkunum.
Flugfélögunum finnst eldsneyt-
ishækkunin hlutfallslega miklu
meiri en sjálf hráefnishækkun-
in og hafa olíufélögin grunuð
um að vera farin að taka sér
stærri skerf af eldsneytisverð-
inu en áður. Til að vega upp á
móti þessu hefur nú á vegum
IATA verið skipuð sérnefnd,
sem á að vinna að því, að öll
IATA-félögin myndi með sér
nokkurs ikonar pöntunarfélag.
Er hugmyndin, að flugfélögin
flytji þannig sjálf beint inn frá
olíuhreinsunarstöðvum, sem
þau eigi e.t.v. eignaraðild að, og
standi sameiginlega að
eldsneytiskaupum.
Um innanlandsflugið sagði
Sveinn, að allar breytingar á
þeim fargjöldum væru háðar
verðlagsákvörðunum. Þessi far-
gjöld stóðu lengi f stað eða frá
1. nóvember 1970 til 1. marz
1973, er leyfð var 6% hækkun
vegna gengisfellingar, er þá
varð. Síðla árs 1973 var svo
aftur heimiluð 10% hækkun á
innanlandsfargjöldunum, en sú
beiðni hafði þá beðið afgreiðslu
verðlagsyfirvalda f eitt ár. í
október 1973 var svo aftur sótt
um 14% hækkun og fékkst hún
afgreidd 7. marz. Innanlands-
fargjöldin hafa þannig hækkað
um 35% frá 1. nóvember 1970,
en eldsneytiskostnaður um
93% frá áramótum. Þessar
hækkanir virðast þó ekki hafa
skaðað innanlandsmarkaðinn
nema sfður sé.
Aftur á móti er útlitið öllu
dekkra í millilandafluginu, og
valda þvf ýmsir samverkandi
þættir. Ferðamálin
(túrisminn) eigs alls staðar í
vök að verjast. Kannski á olíu-
kreppan og hækkun fargjald
anna af þeim sökum þar stærst-
an þáttinn í, en einnig má
nefna verðbólguna f flestum
iðnaðarríkjum, minnkandi at-
vinnu og hækkandi verð á
nauðsynjavöru, en versnandi
hagur almennings kemur eðli-
lega einna fyrst fram í því, að
fólk hættir við að leggja land
undir fót.
Að sögn Sveins er allt útlit
fyrir að erlendum ferðamönn-
um, sem hingað koma, fækki nú
verulega. Fyrstu sex mánuði
ársins nú hafði þeim fækkað
um 2500 miðað við sama tíma í
fyrra — þá voru þeir orðnir
29.153 hinn 30. júní, en voru
núna 26.654. Eins kvaðst
Sveinn hafa grun um, að er-
lendu ferðamennirnir stæðu nú
skemur við hérlendis en undan-
farin ár.
Landnámshátíð Vest-
firðinga í Vatns-
dal um næstu helgi
— Valdimar
Framhald af bls. 1
Stasson er í framboði fyrir
repúblikana. Hann er sonur
þess fræga Herald Stasson og
ég er fylgjandi honum. Hann er
mjög góður maður og hefur
mikla reynslu í fjármálum."
„Hefurðu alltaf boðið þig
fram sem fjármálaráðherra frá
þvf að þú hðfst afskipti af
stjðrnmálum?"
„Já, alltaf frá 1950, nema þá
bauð ég mig fram til öldunga-
deildarinnar á móti Hubert
Humphrey. Ég hef alls verið
kosinn 8 sinnum fjármálaráð-
herra."
„Það er að sjá af bandarlsk-
um blöðum, að þú njðtir tals-
verða vinsælda, heldurðu að
þjððernið hjálpi þér eitthvað?“
„Já, það hefur verið talsverð
hjálp að vera frá Norður-
löndunum. Þjóðverjar eru
stærsti þjóðflokkurinn en
Norðmenn og Svíar eru til sam-
ans lang fjölmennastir hér I
Minnesota. Þetta er hálfgert
Svfabæli.
Annars er það svo, að þegar
staðið er I þessu ár eftir ár fer
fólk að þekkja nafnið og maður
verður töluvert þekktur."
„Ætlarðu nokkuð að koma
heim I sumar?“
„Nei, mér finnst vera soddan
mannfjöldi á afmælinu.
Annars kemur Jón bróðir
minn og konan hans og slangur
af fólki héðan."
— Þátttöku-
gjald
Framhald af bls. 2
fram nokkurt fé til undirbúnings
hátfðahaldanna, en mikið vantar
á, að endar nái saman og verður
því um nokkurt þátttökugjald að
ræða til þess að ekki verði stórtap
á hátíðinni. Gerð hafa verið barm-
merki, fánar með sýslu- og fjórð-
ungsmerkjum ásamt nokkrum
fallegum postulfnsskjöldum til að
fá sem mest upp í kostnaðinn á
þennan hátt.
Villandi er a segja, að í öðrum
landshlutum sé aðgangur ókeypis,
þar sem þar er selt sérstaklega
inn á dansleiki, sérstök merki
seld og á sumum stöðum seld
tjaldstæði eða bflástæði sérstak-
lega. Þegar kom til umræðu
í landnámshátíðarnefndinni,
hvernig innheimta skyldi þátt-
tökugjald, fannst henni, að ekki
kæmi til mála að innheimta sér-
staklega fyrir tjaldstæði, bíla-
stæði og á dansleiki og fyrir
skemmtiatriði, heldur yrði þátt-
tökugjald innheimt í einu lagi. Og
þegar haft er til hliðsjónar, að á
venjulegt sveitaball er selt inn á
kr. 700, þá sýndist öllum verði
stillt mjög í hóf með kr. 2000 á
mann fyrir þriggja daga hátíð og
yfír 30 tíma dagskrá. Þeir, sem
koma á sunnudag, greiða kr. 1000
og ókeypis er fyrir börn innan við
fermingaraldur. Þar með er barn-
mörgum fjölskyldum ekki íþyngt
með háu þátttökugjaldi.
AIls koma fram á dagskrá há-
tíðarinnar nær 400 manns. I
öðrum landshlutum er algengt að
haida sameiginlega hátfð héraðs-
búa, en okkur í framkvæmda-
nefndinni er ekki kunnugt um, að
það hafi verið gert fyrr á Vest-
fjörðum, enda hafa samgöngur
ekki gert það kleift. Gestir okkar
á hátfðinni verða 100 Norðmenn
frá norsku ungmennafélögunum
og 20 v-íslenzk ungmenni. Fram-
kvæmdanefndin vill ekki trúa
því, að nokkur Vestfirðingur,
heimamaður eða brottfluttur, láti
þátttökugjald sem svarar einum
daglaunum koma í veg fyrir veru
sína á landnámshátfð Vest-
firðinga, þegar skýrt hefur verið,
hvers vegna þess er þörf. Á hátíð-
inni er fyrirsjáanlegt tap. Hversu
mikið það verður, er undir fjölda
gesta komið — heimamönnum og
öðrum. Við trúum því, að Vest-
firðingar heima og heiman fjöl-
menni á hátfðina, þar verði
margur vinafundur og með rétt-
sýni og höfðingslund hjálpist allir
að að gera þessa landnámshátíð
að stórhátíð, sem lengi verði í
minnum höfð.
Framk væmd anef nd
Landnámshátfðar Vestfirðinga.
Landnámshátfð Vestfirðinga I
verður haldin dagana 12. — 14
júlf n.k. f Vatnsdal á Barða-
strönd. Vestfirðingar standa
allir saman að hátfðahöldun-
um.
Dagskrá er mikil og vönduð,
svo sem 4 sinnum 2ja til 3ja
klst. skemmtiatriðið, hljóm-
leikar, tveir dansleikir, sigling
vfkingaskips inn Vatnsdalsvatn
og landtaka o.fI.
Komið hefur verið upp vatns-
lögnum og hreinlætisaðstöðu,
bflastæði hafa verið útbúin,
tjaldsvæði skipulögð og byggðir
tveir danspallar ásamt leik-
sviði.
Starfræktar verða verzlanir
með mingjagripi, matvæli, gos-
drykki og sælgæti, og einnig
Leið eft-
ir atvikum
MBL. hafði f gær samband við
sjúkrahúsið á Húsavfk. og spurð-
ist fyrir um Ifðan mannanna, sem
lentu f bílslysi f Núpasveit f Norð-
ur-ÞingeyjarsýsIu aðfararnótt s.l.
laugardags. Fékk blaðið þær upp-
lýsingar, að Ifðan mannanna væri
eftir atvikum. Einn hefur fengið
að fara af sjúkrahúsinu, en tveir
verða að dvelja þar enn um sinn.
Sr. Rögnvaldur kjör-
inn til Staðastaðar
I GÆR voru talin á skrifstofu
biskups atkvæði í prestkosn-
ingum á Staðastað í Snæfellsnes-
og Dalaprófastdæmi, en kosn-
ingin fór fram 30. júní s.l. A kjör-
skrá voru 158, og greiddu 126
atkvæði. Einn umsækjandi var
um prestakallið, sr. Rögnvaldur
Finnbogason settur sóknar-
prestur, og hlaut hann 63
atkvæði. Auðir seðlar voru 56 og
ógildir 7. Kosningin er lögmæt.
— Þjóðhátíð
Framhald af bls. 2
með þvf, að forsætisráðherra
kveður hátfðargesti og Island far-
sælda frón verður leikið á lúðra
af efri barmi Almannagjár.
I undirbúningsnefnd tónlistar-
dagskrár þjóðhátfðarinnar eru:
Árni Kristjánsson, tónlistarstjóri,
Páll P. Pálsson, hljómsveitar-
stjóri, og Ragnar Ingólfsson, for-
maður Sambands fslenzkra karla-
kóra.
I undirbúningsnefnd íþrótta-
dagskrár eru: Gfsli Halldórsson
frá ÍSÍ, Hafsteinn Þorvaldsson
frá UMFI og Þorsteinn Einars-
son, íþróttafulltrúi ríkisins.
— Verðfallið
Framhald af bls. 28
er því miður ekki einskorðuð
við Bandaríkin, heldur er sama
sagan í Evrópu.“
— Hvaða þýðingu hefur þetta
fyrir fristiiðnaðinn f landinu?
„Reynt hefur verið að draga
úr framleiðslu á frostnum
þorski, eins og hægt er, með þvf
að salta, en til þess er ekki alls
staðar aðstaða. En verð á salt-
fiski hefur ekki aðeins haldizt
óbreytt, heldur hækkað, á með-
an blokkin var að falla í verði.
En síðast þegar verðfall skall
yfir sjávarútveginn 1967 og ’68,
kom verðfallið á saltfiskinum
ári seinna, en það þarf ekki að
verða nú, þar sem þorskveiðin
er alltaf að minnka. Hins vegar
verður hin aðalfisktegundin,
ýsan, ekki hagnýtt á annan hátt
en f frystingu. Fiskbirgðir hafa
hlaðizt upp og þá einkum ýsan,
og veldur þetta frystihúsunum
verður pósthús með sérstökum
póststimpli (Lónfell).
Ný og vel búin sjúkrabifreið
verður á svæðinu, læknir og
hjúkrunarkona verða til staðar
og aðstaða til slysahjálpar.
Hvers konar meðferð áfengra
drykkja er stranglega bönnuð.
Þátttökugjald yfir alla 3
hátfðisdagana er kr. 2000.00 á
mann, en ókeypis aðgangur er
fyrir börn innan fermingar-
aldurs. Þeir sem koma á sunnu-
deginum greiða þó aðeins kr.
1000.00.
Innifalið í þátttökugjaldinu
eru öll skemmtiatriðin, dans-
leikirnir og aðstaða fyrir tjöld
og bíla. Vestfirðingar vænta
þess, að allir leggist á eitt með
að gera þjóðhátfðina sem
ánægjulegasta.
miklum óþægindum og vaxta-
tapi. En þyngsta áfallið fyrir
þau er auðvitað þetta gífurlega
verðfall á blokkinni, sem er um
30% fyrir neðan það verð, sem
gengið var út frá í ársbyrjun,
þegar fiskurinn var verðlagður.
Þegar verðfall og stóraukin til-
kostnaður fara saman hjá
frystihúsunum, er ekki á góðu
von. En þar með er þó ekki öll
sagan sögð, þvf að mörg frysti-
húsanna verða að gera út báta
og togara til þess að afla sér
hráefnis og á hvorutveggju hef-
ur verið stórkostlegt tap undan-
farið. Ég held, að verðfallið
núna og erfiðleikar fiskvinnsl-
unnar og útgerðarinnar séu
miklu meiri en kreppunni 1967
og ’68“.
— Hvernig snertir þetta verð-
fall starfsemi Coldwaters?
„Fyrir áramótin, á meðan allt
lék f lyndi, var Coldwater feng-
ið til þess að taka eins mikið af
fiski úr frystihúsunum eins og
nokkur tök voru á, og voru
birgðirnar vestra helmingi
meiri um sfðustu áramót en
venjulega. Þetta var gert til
þess að rýma til vegna loðnu-
frystingarinnar. A þessum
birgðum hefur nú orðið mikið
verðfall, jafnframt þvf sem
lækka hefur orðið framleiddu
vöruna til þess að reyna að
auka söluna. Að óbreyttu verð-
ur ekki annað séð en að Cold-
water verði rekið með tapi“.
— Og að lokum Einar. hvern-
ig álftur þú að rfkisstjðrn verði
að taka á þessum málum?
„Það er nú margþætt að svara
því, en í fáum orðum sagt er
það grundvallarskilyrði fyrir
afkomu frystihúsanna og al-
menna velmegun þjóðarinnar,
að séð verði um, að útflutnings-
framleiðslan beri sig.“
— Ef Drottinn
j^ramhald af bls. 25
bara til ársins 1950. Hann starfaði
mikið eftir það, en nú er hann
kominn til guðs.
Ég hef hér á skrifborðinu hjá
mér aðra stórmerkilega bók, sem
heitir: Smyglari guðs eftir Bróður
Andrew ásamt John og Elizabeth
Sherrill. Utgefandi Bókaútgáfan
örn & örlygur h/f — 1973.
Bókinu þýddi merkiskonan
Sigurlaug Arnadóttir, Hraunkoti í
Lóni. Þýðingin er ágæt og allir
þurfa að lesa bókina. Hún veitir
styrk f trúnni. Þetta er saga af
hollenzkum kristniboða (Bróður
Andrew), sem unnið hefur að trú-
boði í löndum kommúnista og
smyglað biblfunni til trúaðs fólks
handan járntjalds. Hefur starf
hans aukizt geysilega og margir
tekið þátt f því með honum. Sína
fyrstu ferð fór hann 1955. Bókin
segir frá mörgum ferðum og við-
burðum. Trúboðarnir hafa sér til
varnar sterka trú og bænir til
guðs, um vernd Hans í starfinu,
sem þeir verða aðnjótandi f svo
ríkum mæli að kraftaverk gerast.