Morgunblaðið - 25.02.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRUAR 1975
3
BUNAÐARÞING — Frá setningu Búnaðarþings í gærmorgun. Halldór E. Sigurðsson landbúnaðarráðherra í ræðustól.
Ljósm. Sv. Þorm.
Aburðarhækkunín ekki óheft
út í verðlagið
sagði Halldór E. Sigurðsson
landbúnaðarráðherra við setningu
Búnaðarþings í gærmorgun
BÚNAÐARÞING var sett f gænnorgun að Hótel Sögu. Þingið setti
Asgeir Bjarnason formaður Búnaðarfélags Islands og að ræðu hans
lokinni ávarpaði Halldór E. Sigurðsson landbúnaðarráðherra þing-
fulltrúa. Fundum var framhaldið sfðdegis og gerði Halldór Pálsson
búnaðarmálastjóri þá grein fyrir afgreiðslu mála frá sfðasta
Búnaðarþingi. 1 dag hefst þingfundur klukkan 9.30, og gerir Ketill
Hannesson þá grein fyrir könnun um heppiiegasta bústærð. Klukk-
an 16.30 flytur dr. Þórhallur Vilmundarson prófessor erindi um
örnefni. 25 fulltrúar sitja á þinginu, þar af tveir sem ekki hafa
verið aðalfulltrúar áður, Jón Helgason alþm. Seglbúðum og Gutt-
ormur Vigfússon Geitagerði. 11 mál hafa þegar verið lögð fyrir
þingið, en venjulega tekur það til meðferðar 30—40 mál. Á málum
eftir að fjölga. Stefnt er að þvf að ljúka þinghaldinu á tveimur
vikum að þessu sinni, en venjulega hefur Búnaðarþing staðið f
þrjár vikur.
Afkoma bænda
almennt góð
1 upphafi ræðu sinnar við setn-
ingu Búnaðarþings i gærmorgun
minntist Asgeir Bjarnason fjög-
urra frammámanna í landbúnaði
sem látist hafa frá þvi siðasta
Búnaðarþing var haldið. Það eru
þeir Ásgeir L. Jónsson ráðunaut-
ur, Þorsteinn Sigurðsson bóndi á
Vatnsleysu, fyrrverandi formað-
ur Búnaöarfélags Islands, Guð-
mundur Jónsson bóndi Ljárskóg-
um og Jónas Kristjánsson mjólk-
urbússtjóri á Akureyri.
Því næst flutti Asgeir almennt
yfirlit um landbúnaðinn, sagði að
tíðarfar hefði víðast hvar verið
hagstætt á síðasta ári og heyskap-
artíð góð þótt heyfengur hefði
sums staðar verið rýr vegna kals í
túnum. Afkoma bænda hefði al-
mennt verið góð og þvi valdið
ágætt vor og gott árferði ásamt
ýmsum opinberum ráðstöfunum
undanfarinna ára, sem leitt hefðu
til þess, að bændur voru nær þvi
en oft áður að ná launum sam-
kvæmt verðlagsgrundvelli undan-
farinna ára. Því næst gerði hann
að umtalsefni lánasjóði og trygg-
ingar i landbúnaðinum. Þá ræddi
Ásgeir um þau skrif og þær um-
ræður sem átt hafa sér stað um
landbúnaðarmál upp á siðkastið
og undirstrikaði í þvi sambandi
mikilvægi landbúnaðarins fyrir
íslendinga. Þá ræddi hann um
hinn mikla efnahagsvanda sem
við blasir og þær hækkanir sem
orðið hafa, og hvatti bændur til
sparsemi.
Skattlagning jarðasölu
Halldór E. Sigurðsson landbún-
aðarráðherra sagði m.a. að siðasta
ár hefði verið all umhleypinga-
samt í íslenzkum þjóðmálum.
Einn merkasti atburður þess
varðaði islenzkan landbúnað, þ.e.
sú ákvörðun Alþingis á Þingvöll-
um að verja 1000 milljónum til
landgræðslu í tilefni þjóðhátiðar-
innar. Þá talaði hann um aðkall-
andi mál fyrir landbúnaðinn sem
biðu afgreiðslu á Alþingi, og væri
þá fyrst að telja jarðalögin og
ábúðarlögin í tengslum víð þau.
Kvað Halldór það brýna nauðsyn
að sinu mati, að jarðalögin yrðu í
aðalatriðum lögfest í þeirri mynd
sem þau hefðu verið lögð fram í.
Ástæðan væri sú, að land hefði
hækkað svo mjög í verði, að von-
litið verk væri að byggja upp
landbúnaðarframleiðslu á svo
dýru landi sem hér væri víða orð-
ið. I þessu sambandi hefði sú
gagnrýni komið fram, að bændur
væru með þessu móti verr settir
en aðrir þegnar þjóðfélagsins,
sem ættu land og seldu það til
annars en landbúnaðar. Þar væri
því til aó svara, að eftir sinu mati
ætti að leggja skatt á sölu á sliku
landi, og kæmi þá til greina það
form að skatturinn yrði greiddur
á lengri tíma. Orðrétt sagði ráð-
herrann i þessu sambandi:
„Það er óhugsandi að láta skatt-
þegna þjóðfélagsins greiða tekju-
skatt af venjulegum aflatekjum,
sem eru oft litlar fjárhæðir miðað
við þetta, e.t.v. 1—2 milljónir
króna, en láta svo hins vegar tugi
eða hundruð milljóna kr. tekjur
af landsölu vera skattfrjálsar. Ég
álít, að þessa breytingu verði að
gera, og það eigi að vinna upp á
móti því, sem talað er um að
bændur myndu tapa við setningu
jarðalaganna."
Til viðbótar gat ráðherra um
eitt mikilvægt frumvarp, þ.e. til
laga um búnaðarfræðslu. Merk-
asti þáttur þess væri hugmyndin
um búnaðarháskóla sem staðsett-
ur yrði á Hvanneyri.
Ráðherra ræddi um fram-
kvæmdir í landbúnaði á árinu
1974 og kvað þær meiri en verið
hefði áður. Ur stofnlánadeild
landbúnaðarins voru veitt 2129
lán að upphæð 1132,4 milljónir.
Til viðbótar hefði veðlánadeild
Búnaðarbankans veitt 120 lán til
jarðakaupa að fjárhæð 55 milljón-
ir. Því næst gerði ráðherra að
umtalsefni þær umræður sem átt
hafa sérstaðumlandbúnaðinnað
undanförnu og þá gagnrýni sem
komið hefur fram á hann. Taldi
ráðherra þá gagnrýni óréttmæta
og kom með ýmis rök máli sínu til
stuðnings. Vitnaði ráðherra m.a. í
Jón Trausta, sem lætur eina af
söguhetjum sínum segja: „borgir
hrynja ekki fyrir stóryrðum".
Áburðarhækkunin ekki
óheft út í verðlagið
Loks gerði Halldór E. Sigurðs-
son að umtalsefni þann mikla
vanda sem við blasir i efnahags-
málum og kvað það ljóst að bænd-
ur yrðu að bera sinn hluta byrð-
anna eins og aðrir landsmenn. Þá
gerði hann yfirvofandi stórhækk-
anir á áburði að umtalsefni og
sagði orðrétt:
„Eitt stórmál fær islenska
bændastéttin nú í fangið, sem
erfitt mun reynast til úrlausnar.
Eins og fleiri vandamál atvinnu-
veganna snertir mál þetta hags-
muni allrar þjóðarinnar, en það
er verðhækkun á áburði, sem er
frá siðasta ári um 135%. Ef þessi
verðhækkun gengur óheft út í
verðlag landbúnaðarvara, mun
hún valda a.m.k. um 12% hækkun
á þeim. Afleiðingar þessara verð-
hækkana munu siðar koma fram
sem almenn verðhækkun i land-
inu, með allt að þvi þreföldum
þunga að ári liðnu. Þannig eru
áhrif verðlags í efnahagskerfi
okkar. Rikisstjórnin fjallar nú um
þetta vandamál. Landbúnaðar-
ráðuneytið mun láta Búnaðar-
þingi i té nefndarálit áburðar-
Framhald á bls. 31
Ljósm. Hreggviður Guðgeirsson.
NORGLOBAL — Bræðsluskipið Norglobal liggur ennþá á Reyðarfirði og gengur bræðsla loðnunnar rnjög
vel. Norglobal hefur tekið við rúmlega 25 þúsund lestum, og er næst hæsta löndunarstöðin það sem af er
vertíðinni.
óskar tlalldórsson RE 3636
Reykjaborg RE 3583
Grindvíkingur GK 3314
Þórður Jónasson EA 3291
óskar Magnússon AK 3266
Höfrungur III AK 3012
Náttfari ÞII 2768
AlbertGK 2725
^æberg SU 2711
Ilrafn Sveinbjarnarson GK 2681
Skfrnir AK 2667
Harpa RE 2617
tsleifur VE 2571
Svanur RE 2484
Dagfari ÞII 2479
Magnús NK 2478
Jón G arðar GK 2353
Bjarni ólafsson AK 2299
Sveinn Sveinbjörnsson NK 2249
Halkfon VE 2204
Sigurbjörg ÓF 2117
KeflvfkingurKE 1985
VíðirNK 1920
Járngerður GK 1856
Skógey SF 1815
Álftafell SU 1800
ólafur Magnúvson EA 1718
Ljósfari ÞH 1704
Ársæll Sigurösson GK 1703
ólafur Sigurðsson ÁK 1680
Sandafell GK 1624
Skinney SF 1602
Arsæll KE 1585
Árni Magnússon Sl 1553
Helgall RE 1546
Þórkatla II GK 1546
Hafrún tS 1440
VlðirAK 1365
Kristbjörg II VE 1352
BáraGK 1342
Bergur VE 1335
Arnarnes HF 1258
FaxiGK 1249
(•unnar Jónsson VE 1226
llúnaröst ÁH 1203
Bjarnarey VE 1183
Hinrik Kó 1147
Grfmseyingui (»K 1139
Huginn VE 1136
Hagbarður KE 1107
Ásborg RE 1058
lsleifur IV VE 1022
Afla hefur verió landað á
einstökum stöðum sem hér
segir:
Nafnstaðar Vikuafli Heildarafli
(lestir) (lestir)
Vestmannaeyjar 11001 37028
Norglobal 9813 25217
Sevðisfjörður 3908 21218
Eskifjörður 4356 20977
Vopnaf jörður 3758 15480
Re> ðarfjörður 3794 14995
Raufarhiifn 2167 12843
Siglufjörður — 10273
Hornafjörður 2787 10186
Fáskrúðsfjörður 1713 7549
Þorlákshöfn 2395 6447
Djúpivogur 1318 6302
Stöðvarfjörður 1987 6013
Grindavfk 729 3108
Breiðdalsvfk 882 2559
Keflavfk — 2153
Reykjavfk 971 2068
Hafnarfjörður 1462 1507
Akranes 184 184
Gísli Árni
RE aftur í
toppsætið
SAMKVÆMT skýrslum
Fiskifélags islands fengu
99 skip afla í vikunni og
var vikuaflinn samtals
53.225 lestir. Vitaö er um
106 skip er fengið höfðu
einhvern afla frá byrjun
vertíðar og var heildarafl-
inn sl. laugardagskvöld
orðin samtals 206.108
lestir.
Á sama tíma i fyrra var heildar-
aflinn samtats 307.193 lestir og þá
höfðu 135 skip fengið einhvern
afla.
Aflahæsta skipið í vikulokin
var Gísli Árni RE 375 með samtals
5.633 lestir. Skipstjórar eru
Eggert Gíslason og Sigurður
Sigurðsson.
Loðnu hefur verið landað á 18
stöðum á landinu auk bræðslu-
skipsins Nordglobal.
Mestu hefur verið landað i
Vestmannaeyjum eða samtals
37.028 lestum, næst er bræðslu-
skipið Norglobal með samtals
25.317 lestir.
Meðfylgjandi er skýrsla yfir
þau skip er fengið hafa 1.000
lestir eða meira svo og skýrsla
yfir löndunarstaði.
Nafn skips
Gisli Árni RE
Börkur NK
Sigurður RE
Súlan EA
Loftur Baldvinsson EA
Pétur Jónsson RE
Helga Guðmundsdóttir BA
Guðmundur RE
Ásberg RE
Rauðsey AK
Ililmir SU
Jón Finnsson (JK
Þorsteinn RE
Héðinn ÞII
Eldborg BK
FífillGK
örn KE
Ásgeir RE
Heimir SU
Faxaborg GK
Gullberg VE
Magn lestir
5633
5618
5527
4832
4476
4382
4343
4325
4273
426!
3927
3894
3892
3863
3780
3720
3706
3695
3681
3665
3651