Morgunblaðið - 11.05.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. MAÍ 1975
3
Kommúnistar ná undirtökun-
um í Laos á næstu mánuðum
og Thailand fer sömu leið innan fimm ára
— Þa8 sem einkennir
ástandið í Thailandi nú, er
vissa fólksins um að
Thailendingar séu næstir,
sagði Gunnar Tómasson,
hagfræðingur og fulltrúi
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins,
áður í Saigon en er nú I
Bangkok, í samtali við
Morgunblaðið. Gunnar fer
síðan frá Bagkok eftir tvær
vikur og mun taka við starfi
í Washington í byrjun
næsta mánaðar.
— Kannski eru Thai-
lendingar einum of hræddir.
Að mínum dómi er ekki
hlaupið að þvl fyrir
kommúnista að taka Thai-
land, en ég spái að innan
fimm ára verði þeir farnir
sömu leið. Samfélagsupp-
bygging hér er slík að segja
má að þetta sé nánast
óhjákvæmilegt. Mín skoðun
er sú að það þjóðskipulag
sem er við lýði í Thailandi —
og líkja má við lénsskipulag
— hafi gengið sér til húðar.
Aftur á móti er ég ekki viss
um að þær breytingar sem
gætu verið I vændum væru
af hugmyndafræðilegum rök-
um sprottnar. Ég býst við
það geti orðið til að flýta fyrir
þróuninni í Thailandi, að
kommúnisminn í fram-
kvæmd hefur tekizt I sumum
nágrannalöndunum. Thai-
lendingar hafa verið nei-
kvæðir gagnvart flóttafólki
frá Kambodiu eins og komið
hefur fram. Það stafar ein-
vörðungu af því að þeir eru
frægir fyrir að haga seglum
eftir vindi. Nú telja þeir að
þeir séu næstir I röðinni og
þeir vilja ekki egna
nágrannaríki upp á móti sér.
Ég held að það muni koma I
Ijós hér í Suðaustur-Asíu, að
Thailendingar muni gera
gjörbreytingar á stefnu sinni
gagnvart Bandaríkjunum og
þróunin verði áþekk, hvað
Filippseyjar snertir, enda er
það þegar farið að koma i
Ijós. Þessar þjóðir treysta
ekki lengur á Bandaríkin,
vegna þess að komið hefur í
Ijós að þau veita ekki það
öryggi, sem þau lofuðu þess-
um löndum. Nú verða ríkin
að hugsa um eigin hagsmuni
og láta Bandaríkin sigla sinn
sjó. Það er því ekki vafi á að
fall Kambodiu og Víetnam
mun hafa áhrif á stöðu
Bandaríkjamanna sem veldis
á Kyrrahafinu.
Gunnar vék síðan að því
að aðalfréttin í blöðum í Thai-
landi nú væri frá fjölda-
morðunum, sem franskur
láeknir sagði frá en hefur nú
reyndar borið til baka.
Læknirinn segist hafa séð lík
Lon Borets, síðasta forsætis-
ráðherra Kambodiu, meðal
líkanna svo og Sirik Matak
prins.
— Ég tel að breytingar í
þessum heimshluta verði
miklar á næstunni, hélt
Gunnar áfram. — Við höfum
þegar talað um Thailand og
ég vil ítreka að vandamál
Thailendinga er fyrst og
fremst þjóðfélagslegs eðlis.
Allur þorri alþýðu býr við
léleg kjör en vellauðugar fjöl-
skyldur eiga miklar eignir.
Því er þetta hiklaust spurning
um þjóðfélagslegt réttlæti en
ekki spurning um alþjóða-
pólitík. Hvað snertir Laos álít
ég eftir að hafa fylgzt með
Rætt við
Gunnar
Tómasson
í Bangkok
gangi mála að kommúnistar
muni á næstu 3—6 mánuð-
um koma fram þeim breyt-
ingum, sem þeir ætla sér,
með því að koma út úr stjórn-
inni andkommúnistum og ná
þannig því fram sem fyrir
þeim vakir.
— Margir velta því fyrir
sér, hvort hreyfing Rauðu
Khmeranna í Kambodiu sé
raunverulega kommúnisk,
sagði Gunnar. — Ég álit að
leiðtogarnir séu kommúnist-
ar, en meirihluti samtakanna
byggir ekki á neinum hug-
myndafræðilegum grundvelli
— þetta eru bara bandittar.
Að minnsta kosti þykir mér
fráleitt að leggja sama
skilning í hugtakið
kommúnismi hvað snertir
Rauðu Khmeranna og gert er
í Evrópu.
— Er talið að Sihanouk
muni snúa heim?
— Það virðist enn alger-
lega óráðið. Ekki skyldi þvi
gleymt að hreyfingin varð til
á valdadögum Sihanouks. En
síðar hefur Sihanouk reynzt
þægilegur leppur út á við.
Sennilegast þykir mér að þeir
hafi aldrei ætlað sér að láta
hann fá völd. Sihanouk er
mjög vinsæll í Kambodiu og
það svo að jaðrar við til-
beiðslu.
Þeir vilja áreiðanlega ekki
fá slíkan keppinaut um völd
og áhrif. Á meðan þeir voru
að berjast til sigurs var væn-
legt að láta hann fljóta með,
en lengra nær það sjálfsagt
ekki.
— Hvað segirðu um þá
yfirlýsingu nýju valdhafanna
í Kambodiu að þeir vilji enga
aðstoð erlendis frá?
— Svipaða yfirlýsingu
gaf Kína á sínum tíma. Hafa
verður i huga að annað verð-
mætamat gildir hér en á
Vesturlöndum. Þau lífsgæði
sem við keppum að, eru
Gunnar Tómasson
þeim óþekkt. Kjör Rauðu
Khmeranna síðustu fimm ár-
in hafa verið harðræði og
volæði og svo hefur verið um
alþýðu manna. Þó svo að
engin aðstoð komi erléndis
frá er þvi ekki þar með sagt
að lifskjör versni hjá þeim,
því að þeir þekkja ekki ann-
að. Hins vegar versnar hlutur
þeirra tiltölulega fáu sem
talist hafa auðugir. Ég held
þó að þetta verði tímabund-
ið. Kambodia hefur varla
mátt til að standa ein og
þegar mesti móðurinn rennur
af byltingarmönnum býst ég
við þeir verði að huga að því
að bæta í einhverju lífskjör
borgara, ef þeir ætla sér að
fylgja þróuninni.
— Hvað með áhrif
kommúnista í Thailandi nú?
— Það eru ýmsar
byltingarsinnaðar hreyfingar
í landinu, m.a. við landa-
mæri Laos og einnig við
landamæri Malaysiu. Þessir
hópar hafa ekki látið meira
að sér kveða upp á síðkastið
en í mörg undarifarin ár. Ég
álít ekki að neitt muni gerast
hér í skyndingu, því að
kommúnistar munu gefa sér
nokkurn tíma til að undirbúa
jarðveginn áður en þeir
hefjast handa, eins og þeir
hafa gert i þeim löndum hér í
grenndinni sem þerr hafa síð-
an sópað yfir á sitt áhrifa-
svæði, sagði Gunnar að lok-
um.
MUNIÐ UTSÝNARHATIÐINA I KVOLD — SJÁ SIÐU 43
\ím Frankfurt
vikuferðir.
Brottför
14. júnr,5. júlt,
9. 23. ágúst,
6. sept.
VerSfrákr. 59.900,-
WS-MÁSSAN
Hópferð á Hitavatns- og
hreinlætistækja kaup-
stefnu i Gautaborg 8.-
1 5. maí.
Flugferðir og gisting m/-
morgunverði.
Verð frá kr. 40.500.-
Hópferð á
thúsgagnasýningu
Kaupmannahöfny
Brottför 6. maí.
London
Ódýrar vikuferðir:
Brottför.
Mai: 24.
Júni: 1., 8., 15.,
22. og 29.
Júlí: 6., 1 3., 20. og 26.
Verð með vikugistingu
og morgunverði frá
kr. 43.000,-
Costa
Costa
Allir mæla með Útsýnarferðum
Grikkland
Vika í sögufrægri Aþenu og
vika, á baðst^önd við Korintu-
flóann. Heillandi sumarleyfi.
Brottför um Kaupmannahöfn.
20. ágúst,
2. og 16.
september.
k kr. 89.900.- i
Þyzkaland
Mosel — Rín
Vika i Kaupmannahöfn.
í hugum flestra leikur sér
stakur rómantiskur töfra
Rinarbyggðir,
nátengdur songvum
riddarasogum.
Brottför. 1 0. júlí.
Verð i 15 daga með
gistingu og fullu fæði
. kr. 59.900,-
fj Brava 1 B*r Del Sol m
Dvöl á góðum hótelum eða ibúðum á skemmtileg- asta sumarleyfisstað TORREMOLINOS BENALMADENA
Spánar FUENGIROLA
— LLORET DE MAR — Fyrsta brottför: 18. maí.
Ódýrar ferðir við hæfi unga fólksins. Fyrsta brottför: 2. júní. Verð með 1. flokks
gistingu í 2 vikur
Verðfrá 27.500.- frá kr. 32.500.-
Gullna
ströndin
Lignano
Bezta baðströnd ítalfu.
Fyrsta flokks aðbúnaður
og fagurt, friðsæit um-
hverfi. Einróma álít far-
þeganna frá í fyrra:
„PARADÍSÁ JÖRÐ''
Fyrsta brottför: 1 7. mat.
Verð með fyrsta flokks
gistingu frá
kr. 33.800 -
Ítalía
Gardavatnið
2ja vikna dvöl i heiilandi
umhverfi Gardavatnsins.
Brottför: 1 9. júni. *
Verð með gistingu
og fullu fæði
kr. 61.900
FERÐASKRIFSTOFAN UTSYN AUSTURSTRÆTI 17 SIMAR 26611 OG 20100 AMERICAN EXPRESS OG TJÆREBORG EINKAUMBOÐ A ISLANDI