Morgunblaðið - 11.05.1975, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. MAI 1975
Bj argast
Yiðtal viö þrjá listamenn:
allt
svo
lengi
sem
sýrunni er
Ragnheiður vinnur að grafik-
mynd. A annarri myndinni,
hún undirbýr málmætinguna á
pliitu. Og á hinni myndinni tek-
ur hún úr pressunni þrykkta
mynd
var ár í Kaupmannahöfn og hefur
ferðast mikið í Evrópu. Hún átti
t.d. sæti í dómnefnd á alþjóðlegri
sýningu í Frekrikstad i Noregi sl.
sumar. Björg var i tvö ár í París á
frönskum námsstyrk og i lista-
skóla í Stuttgart og hún hefur
ferðast mikið um Bandaríkin og
Evrópu. Hún og Ragnheiður unnu
m.a. i Atelier 17 í París. Þær hafa
allar þrjár heyjað sér þekkingu í
myndlist og margt séð og eru sam-
mála um, að æskilegt sé að lista-
maður fái að þroska hæfileika
sína í góðu umhverfi, skóla og
söfnum. Skólaganga sé æskileg til
að gera listamanninum hægara
fyrir. Stöku maður geti þó orðið
sér út um nauðsynlega þekkingu
án þess að vera í skóla. Fólk sé á
svo mismunandi hátt í skóla. Lika
telja þær mikilvægt að geta kom-
ist til útlanda og skoðað það,
sem þar er á boðstólum í listum.
Má segja að þær þrái að komast
öðru hverju út i listina, eins og
aðrir Islendingar i sólina á Spáni.
Ragnheiður: Mér finnst mjög
áberandi hve íslenzkir myndlista-
nenn eru duglegir að drífa sig
yfir pollinn, bæði til náms og
kynningar. Ég veitti því til dæmis
athygli á sýningunni „18 íslenzkir
myndlistamenn", sem send var
um Norðurlönd, að 15 af þessum
18 listamönnum höfðu lært meira
og minna erlendis. Ef til vill finn-
um við til einangrunar. Fólk er-
lendis hefur fleiri tækifæri til að
sjá og skoða í sínu heimalandi.
Þorbjörg: Auðvitað getur mað-
ur lært í sínu landi, en siðan
haldið áfram lengra. Það sem
maður er að hugsa um, er að
þroska sig til listsköpunar og allt
spilar þar inn í, þ.e. umhverfið,
fólkið og allt annað. Maður verður
fyrir áhrifum, sem gerjast í
manni. Er eins og nokkurs konar
gerjunarstöð. Við mundum senni-
lega ekki mála eins, ef við værum
á öðrum stað en hér. En heimur-
inn er svo litill og við erum mjög
alþjóðleg í okkur.
Björg: Hér heima er ágætur
vinnufriður: Það er hægt að
vinna að myndlist hvar sem er í
ekki blandað í súpuna
Þrír listamcnn cru komnir í
umbcðið hlaðuviðlal. Þuð cr ulls
ckki í tilcfni kvcnnaárs að svo vill
til uð þctta cru allt konur. iVliklu
frcmur af því að þa*r hafa hvcr
imi sig vukió vaxandi athygli mcð
vcrkum sínum á sýningum. Þa-r
hal'a samt ckki vcrið mikið kynnt-
ar í fjiilmiðlum. Þó hafa nöfn
þcirra hcyrst í frcttunum að
undanförnu. Þorbjörg Hiiskulds-
dóttir hlaut nýlcga opinbcr
starfslauir til 8 mánaða; þa‘r
Bjiirg Þorstcinsdóttir og Ragn-
hciður Jónsdóllir ciga m.a. vcrk á
nnrra-nni myndlislarsýningu,
scm cr á fcrð um Norðurliind og
hcfur hlotið góða dóma, auk þcss
scm grafikmyndir cftir þa-r allar
þrjár cru á sýningu Norra-nu
mcnningarvikunnar. Þa-r starfa
líka i samtiikum myndlistar-
manna, Ragnhciður cr gjaldkcri
og Bjiirg ritari í Fclagi íslcnzkra
myndlistarmanna og Þorbjörg cr
gjaldkcri fclagsins Islcnzk
grafik.
Þar scm í upphafi cr tckið fram
við þa-r, að þa-r hafi ckki vcrið
boðaðar scm citthvcrt kvcnnaiið í
myndlistinni, þá bcindusl sam-
ra-ðurnar auðvitað fyrst að því,
hvc almcnningsálitið cr mcngað i
þcssum cfnum. Það grcinir lista-
mcnn gjarnan í tvo flokka, eins
konar karlalið og kvcnnalið.
Gagnrýncndur og aðrir, scm um
listir skrifa, ciga það jafnvel til
að tala frcmur um að þarna sc á
fcrð húsmóðir og margra barna
móðir, hcldur cn að fjalla um
verk hcnnar cins og annarra lista-
manna. En er þá hægt að greina
list kvcnna frá list karla? Bcr
bún á cinhvern hátt annan blæ?
Kagnheiður: Ekki get ég greint
þar á milli.
Björg: Þaö er ekki hægt aö gera
mun á lístafólki eftir kynjum. Þar
standa konur og karlmenn ein-
milt jafnfætis. I listsköpun þarf
ckki aö bcita kröftum. Þetta er
huglægt verkefni. I skólum lands-
ins ber ekki á ööru en bæöi kynin
standi sig jafn vel, þegar litiö er á
einkunnagjafir í tölum. En þegar
út í starfið er komið, þurfa konur
oftast aö standa sig margfalt bet-
ur er karlar til að vera metnar til
jafns viö þá.
Kagnhciður: Eg tek undir
þetta. Ymislegt fleira mætti
Björg vinnur frafikmyndir og málverk. Hér er hún með eina af
grafikmyndunum
nefna. Ekki þykir t.d. tiltökumál,
þó kvæntur maður fari til fram-
haidsnáms til útlanda, en ef gift
kona gerir slíkt, liggur vió aö
dómar fólks geti skaðaö hana.
Sagt er að hún hlaupi frá manni
og börnum. Mér finnast það
aðeins sjálfsögð mannréttindi að
giftar konur eigi kost á að afla sér
menntunar hér eða erlendis á
sama háttt og eiginmenn þeirra.
Slíkt ættu ekki að vera einhvern
forréttindi karlmanna.
— En af hverju er þá kvenna-
árið notað til að greina listakonur
frá? Nú tóku þessar listakonur
allar þrjár þátt í kvennasýning-
unni. Björg svarar því: — Eg er
viss um að hver einasta kona, sem
þátt tók í þessari sýningu, er í
rauninni á móti þvi að konur sýni
verk sín á sérsýningum, enda
slíkt alger fjarstæða. En þetta
kvennaár hefur opnað augu
margra fyrir misréttinu, sem
þrífst í þjóðfélaginu. Ég vildi því
leggja mitt af mörkum til að vekja
athygli á því með þátttöku í
þessari sýningu. Þarna sýndu góð-
ir listamenn, og sé svo, er mér
sama hvort ég sýni með konum
eða körlum.
Þorbjörg: Eg leit á þetta sem
hverja aðra sýningu, sem maður
tekur þátt i. Margir töluðu um, að
þetta hefði fremur átt að vera
sýning á verkum, þar sem karlar
og konur fjalla um konuna.
Öneitanlega hefði verið forvitni-
legt að sjá hvernig það viðfangs-
efni hefði verið túlkað.
Þá er bezt að komast að efninu
og kynna svolítið þessa þrjá lista-
menn. Björg og Ragnheiður hafa
fengizt mikið við grafikmyndir og
haslað sér þar völl, þó Björg máli
einnig. En Þorbjörg vinnur að
málverkum og teikningum og
nokkuð með grafik, auk þess sem
hún fæst við skreytingar á bókum
o.fl. Allar hafa þær stundað nám
hér heima, verið í Myndlistar-
skólanum á Freyjugötu. Björg og
Ragnheiður voru svo við
grafiknám í Myndlista- og hand-
iðaskólanum og Björg lauk
kennaraprófi frá þeim skóla. Síð-
an hafa þær allar aflað sér mennt-
unar erlendis, skoðað, sýnt og
lært. Þorbjörg var í fjögur ár við
myndlistanám i Kaupmannahöfn
og fór svo námsferð til Norður-
ianda og Hollands. Ragnheiður
hélt til náms í grafiklist í París,