Morgunblaðið - 23.10.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. OKTÖBER 1975
3
„Þessi drengur
er ég sjálfur”
(Jr sjónvarpskvikmyndinni Veiðitúr I ðbyggðum eftir Halldór Laxness: Gfsli Haildórsson og
Saga Jónsdóttir f hlutverkum sfnum.
„Til umræðu er áframhald-
andi kvikmyndun á verkum
þínum.“
„Nord Deutsche Rundf., sem
kvikmyndaði Brekkukotsannál,
vill fá meira kvikmyndaefni frá
mér og ég hef lagt fyrir þá verk
sem hafa verið gefin út á þýzku.
Þeir eru nú að stúdera þau, en
eru ekki búnir að gera upp við
sig hvað verður fyrir valinu.
Þeir hvarfla á milli Kristni-
halds undir Jökli og Paradísar-
heimtar eftir athugun á mörgu
öðru. Mér skildist á þeim
tveimur mönnum, sem ég hef
átt skipti við í þessu sjónvarps-
verkbóli, að þeir séu nú mest að
hugsa um Paradísarheimt með
íslenzkum leikurum. I Para-
dísarheimt eru helztu senurnar
undir Eyjafjöllum, á Þing-
völlum 1874, í konungshöllinni
I Kaupmannahöfn sama sumar
og f Utah. Um stað fyrir kvik-
myndunina er ekki gott að
segja, þvf þótt ýmis leiktjöld
megi gera er ekki svo auðvelt
að sviðsetja Eyjafjöllin og Þing-
velli, en konungshallir eru
víða, í Þýzkalandi er fullt af
höllum og hallargörðum, tjörn-
um og klipptum trjám.
Vandræðin eru lfklega mest
með Utah, en þeir segjast geta
útbúið það í stúdfóinu hjá sér,
þetta er feiknalega mikið verk-
ból.
Ákvörðunin um verk verður
tekin í vetur og jafnvel verður
myndað næsta sumar, en um
þeirra tímaplön get ég ekki sagt
að öðru leyti. Svona sjónvarps-
verkstæði hefur afskaplega
mikið á sinni könnu, sjónvarpa
allt upp í 10 tíma á dag að ég
held og það gleypir ósköpin öll
af efni, allskonar drasl,
náttúrulega, og svo leggja þeir
áherzlu á að hafa alvörumyndir
innanum, en slíkar myndir
mega ekki vera svo alvarlegar
að þær fari fyrir ofan garð og
neðan hjá fólki. Þeir voru að
hugsa um Kristnihaldið, en það
er fullt af annarlegum hug-
myndum, sem myndu koma
fólki i útlöndum spánskt fyrir
sjónir og reyndar fólki hvar
sem er.“
-á.j.
Rabbað við Halldór Laxness um nýja sjón-
varpskvikmynd, sögu hans „I túninu
heima” og væntanlega kvikmyndun á
Paradísarheimt eða Kristnihaldinu
SJONVARPIÐ hefur lokið við
gerð kvikmyndar eftir smásögu
Haiidórs Laxness, Veiðitúr f
óbyggðum, en sagan var kvik-
mynduð s.i. sumar undir leik-
stjórn Helga Skúlasonar,
upptöku stjórnaði Andrés
Indriðason. Halldór Laxness
bjó handritið undir kvikmynd-
un. Gfsli Haiidórsson fer með
aðalhlutverkið, en aðrir
leikarar eru Sveinbjörn
Matthfasson, Saga Jónsdóttir,
Margrét Heiga Jóhannsdóttir
og Þórhaiia Þorsteinsdóttir, en
þær Þórhalla og Saga eru báðar
frá Akureyri.
Smásagan Veiðitúr í óbyggð-
um er í Sjö.stafakveri Halldórs,
sem kom út 1963. Morgunblaðið
ræddi í gær við Halldór Lax-
ness um sjónvarpskvikmynd-
ina, nýju bókina hans og vænt-
anlega kvikmyndun Nord
Deutsche Rundf. f Hamborg á
Paradísarheimt eða Kristni-
haldi undir Jökli.
„Allar sögurnar i Sjöstafa-
kverinu," sagði Halldór, „eru
skrifaðar á einu sumri, sama ár
og bókin kom út. Þá hafði ég
ekki skrifað smásögur í upp
undir 20 ár, alltaf ein 17 til 18
ár, en sögurnar sjö höfðu orðið
til f huga mér. Mér fannst synd
þótt ég væri kominn í smásögu-
bindindi, að skrifa ekki sögurn-
ar, rauf það og hleypti þeim á
pappírinn. Flestar sögurnar
skrifaði ég á Búðum og Akur-
eyri og Veiðitúrinn var skrif-
aður á Akureyri. Þess vegna er
Akureyrarandrúmsloft f sög-
unni. Þar var líka skrifuð sagan
af konunni sem villtist í þoku á
bæjarþröskuldinum heima hjá
sér. I stað þess að fara inn í
bæinn, fór hún út og villtist á
fjöllum í marga daga. Kórvilla
á Vestfjörðum heitir hún.“
„Hvernig finnst þér að sjá
Veiðitúr i óbyggðum komna á
filmu?“
„Ég var oft á staðnum þegar
upptaka fór fram, fullur af
kritik eins og maður verður að
vera þegar maður tekur þátt í
að búa til verk. Að því loknu
lízt mér vel á myndina í heilu
Halldór Laxness
sterkur þáttur og íslenzkur
áhorfandi getur fylgzt nákvæm-
lega með talinu, en ég efast um
að hægt væri að koma við út-
lendri sýningu af myndinni.
Það er svo afskaplega lítið af
samtali sem hægt er að koma
við á svona hvftu bandi, en ég
er náttúrulega ekki bezti
maðurinn til þess að segja álit
mitt, því að í þessu tilfelli er ég
ekki publikum.“
„Nú er nýja bókin yðar, I
túninu heima, komin út.
„Já hún er skrifuð á þessu
sumri. I þessa nýju bók eru
tekin ævintýri drengs, sem kom
úr Reykjavík upp f sveit og var
þar frá fjögurra til tólf ára
aldurs. Þessi drengur er ég
sjálfur. Þetta voru 9 ár og þá
gerðist margt sem hefur áhrif á
seinni tínlann. Það má segja að
þessi bók séu liðnir dagar í ljósi
seinni tfmans. Það er voðalega
margt sem hefur breytzt á
minni ævi og gaman að vega og
meta með sér viðburði þá i ljósi
þeirra breytinga sem hafa orðið
og þeirra hugmynda sem maður
hefur núna um hlutina.“
lagi sem íslenzka sjónvarps-
mynd. Ég skal ekki segja um
hvernig hún kynni að falla í
smekk erlendra sjónvarps-
áhorfenda vegna þess að sam-
talið í henni er svo ákaflega
Efst er Geir Hallgrfmsson forsæt-
isráðherra á tröppum Alþingis- ^
hússins að veifa til námsmanna
eftir að talsmenn þeirra höfðu
afhent honum samþykkt fundar-
ins. A hinum myndunum sjást
nokkrir fundarmanna undir
kröfuspjöldum, sem höfð voru
uppi á fundinum. A neðstu mynd-
inni má sjá standa á einu spjald-
inu: Er haustslátrun námsmanna
hafin. — Er það væntanlega til-
vitnun f Ijóðabókina Mörg eru
dags augu, frá 1973 þar sem segir
m.a. I 11. erindi Ijóðsins Þið, en
það fjallar um námsfólk og úrelt
skólakerfi:
„Og enn heyrum við kallað
enn er okkur smalað saman
enn erum við dregin í dilka.
Við heyrum smalana
I f jarska, heyrum þá siga
á okkur blóðhundunum:
Haustslátrun er hafin.“
Útifundur námsmanna á Austurvelli:
Krefjast „eínahagslegs
jaf nréttis til náms’ ’
HER FER á eftir fréttatilkynning
sem Morgunblaðinu hefur borizt
frá útifundi námsmanna á Aust-
urvelli f gær, en frétt um fundinn
er á baksfðunni f dag.
Á útifundi námsmanna, sem
Kjarabaráttunefnd gekkst fyrir í
dag, mættu 4—5000 manns. Þar
voru settar fram kröfur náms-
manna undir kjörorðinu „efna-
hagslegt jafnrétti til náms.“
Fundinum barst fjöldi stuðn-
ingsyfirlýsinga, m.a. frá BSRB,
Alþýðusambandi Islands, Dags-
brún, og Alþýðusambandi Vest-
fjarða. Er því ljóst að málstaður
námsmanna á stuðning alþýðu
þessa lands.
Fundurinn gerði eftirfarandi
samþykkt:
„Forsætisráðherra
Geir Hallgrímsson.
I dag fjölmennum við náms-
menn á fund sem haldinn er und-
ir kjörorðinu „efnahagslegt jafn-
rétti til náms“. Tilefnið er ærið,
þvi nú hefur þú og rikisstjórn þin
lagt fram á Alþingi fjárlagatillög-
ur sem i felast stórfelldar árásir á
kjör námsmanna. Árásir, sem við
námsmenn hljótum að líta á sem
stefnu ríkisstjórnarinnar gagn-
vart efnahagslegu jafnrétti til
náms. Þessi svívirðilega árás mun
svara til um 50% skerðingar á
raungildi námslána, og í raun al-
gjöra útilokun á réttlátum kröf-
um annarra sambærilegra náms-
hópa um námslán. Það þarf ekki
mikla spámenn til að sjá fyrir
afleiðingarnar af þessari stefnu.
— 1 trausti þess, að námslán yrðu
óskert, hóf fjöldi námsmanna
nám nú í haust, en ljóst er að stór
hópur þeirra verður frá að hverfa
vegna þeirrar skerðingar er þú og
ríkisstjórn þín hafa boðað. Nám
yrði þvi aftur algjör forréttindi
hinna efnameiri.
Við krefjumst efnahagslegs
jafnréttis til náms, en ekki for-
réttinda, og undir þessa kröfu
okkar hafa stærstu launþegasam-
tök landsins tekið, og ætti það að
endurspegla vilja fólksins sem
landið byggir.
Geir Hallgrimsson, við náms-
menn, sem staddir erum hér á
Austurvelli, krefjumst þess, að þú
og ríkisstjórn þin endurskoði
fyrri afstöðu ykkar og lágmarks-
krafa okkar er að ríkisstjórnin
lýsi því yfir strax að raungildi
námslána verði ekki skert frá þvi
sem var áður.
Þolinmæði okkar er á þrotum
og námsmenn munu ekki láta
hrekja sig átakalaust frá námi."
Forsætisráðherra var afhent
þessi samþykkt á tröppum alþing-
ishússins.
Einnig samþykkti fundurinn
eftirfarandi ályktun með dynj-
andi lófaklappi:
„Fjöldafundur framhaldsskóla-
nema á Austurvelli lýsir yfir full-
um stuðningi við baráttu sjó-
manna fyrir bættum kjörum.
Sameiginleg barátta okkar gegn
fjandsamlegu ríkisvaldi hlýtur að
skipa okkur í sameiginlega fylk-
ingu. Við mótmælum þvi að lág
launafólki í landinu sé ætlað að
axla kreppu auðvaldsins."
Að loknum fundinum var dreift
til almennings á vinnustöðum og
götum úti upplýsingum um lána-
mál og baráttu námsmanna.
I lok fundarins kom fram al-
mennur vilji til áframhaldandi
baráttu, þar til sigur hefur verið
unpinn.
Reykjavík 22. október
Kjarabaráttunefnd.