Morgunblaðið - 12.03.1976, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1976
Jóhannes Tómasson:
Æskulýðsstarf
Þjóðkirkjunnar
— þroskaheft börn
UNDANFAKIN ár hefur
kirkjan tekið að sér
eitthvert málefni og
vakið á því sérstaka at-
hygli með ýmiss konar
umfjöllun. í ár hafa verið
tekin til umræóu málefni
þroskaheftra barna á ís-
landi, og eru það Æsku-
lýðsstarf Þjóðkirkjunnar
og Hjálparstofnun kirkj-
unnar sem að þvi standa
á æskulýðs- og fórnar-
viku sinni. Ástæða þess
að þessar stofnanir taka
þetta mál upp á sína
arma er sú að henni ber
vissulega að sinna þeim
sem lítils mega sín á
meðal okkar.
Fn á hvern hátt getur
kirkjan gert það? Kirkj-
an er fölkið innan
hennar, fólkið, sem
myndar þetta samfélag
og það fólk og allir aðrir
geta tekið þátt í þessu
verkefni, að styðja
þroskaheft börn á ís-
landi. Kirkjan sem slík
hefur ekki haft mikil
tengsl við samtök fólks,
sem vinna að þessum
málum. nema einstakl-
inga innan hennar.
Æskulýðsstarf Þjóðkirkj-
unnar hefur þó sent
skiptinema í nokkra mán-
uði á ári til starfa á heim-
ilunum Sólborg á Akur-
eyri og Sólheimum í
Urímsnesi.
Með þessari æskulýðs-
og fórnarviku er verið að
vekja athygli á hinni
hrópandi þögn þessara
næstum óstarfhæfu
bræðra okkar og systra.
Við getum ekki gleymt
þeim alveg mitt í okkar
eigin vellystingum. Það
væri æskilegt að sem
ílestir kæmust í kynni
Æskulýðs- og
fórnarvika 1976
Fjölmargt er hægt aö gera fyrir þroskaheft born. Leggjum þeim lið og munum
eftir landssöfnun Hjálparstofnunar kirkjunnar til þeirra.
við málefni þroskaheftra
barna og reyndu að kynn-
ast persónulega sliku
barni. Verður það dýr-
mæt reynsla. Það er sam-
dóma álit allra er reynt
hafa. Sumum er illa við
að tala of mikió um og sjá
of mikið af þessu fólki.
Sumir vilja útiloka þaó
algerlega frá samfé-
laginu og láta lítið fara
fyrir því. Sumir álíta
nefnilega að margt
þroskaheft barnió geti
ekki lært nokkurn skap-
aðan nytsamlegan hlut.
Þetta er mikill misskiln-
ingur og sennilega er al-
menningsálitið eitthvaó
að lagast gagnvart þessu
atriði. Enda hafa fjöl-
margir skólar og heimili
s.s. Lyngás, Bjarkarás og
Öskjuhlíðarskóli sýnt
fram á og sannað að mjög
mikið er hægt fyrir þessi
börn að gera. íhugum
aðeins vandamál þessara
barna. Kynnum okkur
hvaða aðbúnað við, sem
heilbrigð erum, höfum
veitt þeim. Útrýmumfor-
dómum og hleypidóma-
fullum skoðunum manna
á þroskaheftum börnum.
Þroskaheft börn eru
ekki hávær. Þau gera
ekki miklar kröfur. Sjálf-
sagt miklu minni en við
sem eigum fullheilbrigt
líf. En þau verða að fá að
lifa sem eðlilegustu lífi
— það eru þeirra sjálf-
sögöu mannréttindi.
Fjöldamargt gott hefur
að sjálfsögðu verió gert,
en samt er margt óunnið.
Sem kristnir einstakl-
ingar ætlum við aó sjá
þaó hlutverk okkar aö
leggja þessum skjólstæö-
ingum okkar lið. Boó
kristninnar er ótvírætt:
Vió eigum að elska ná-
unga okkar eins og sjálf
okkur. Við hljótum að
telja það sjálfsagt mál,
ekki síst þar sem eiga í
hlut lítils megandi börn
sem þurfa á allri okkar
umhyggju að halda. Guð
þarfnast þinna handa.
Viðvörun fiskifræðinga ekki sinnt 1972:
Dreifa þarf veiðisókn á fleiri teg-
undir og efla fiskirannsóknir
FRAMHALDSUMRÆDUR urðu í sameinuðu þingi 1 gær um þings-
ályktunartillögu Tómasar \rnasonar (F) um fiskileit og fiskveiðitil-
raunir, sem miðar að því, að hægt verði að dreifa fiskveiðiflota okkar á
veiðar fleiri fiskstofna en nú er: og þá einkum þá, scm vannýttir eru
og þola meiri veiðisókn. Er f tillögu Tómasar einkum rætt um
spærling, kolmunna, loðnu og úthafsrækju.
0 — Rannsóknir og
nýjar leiðir
óhjákvæm ilegar.
Matthfas Bjarnason sjávarút-
vegsráðherra áréttaði nauðsyn
okkar — sem fiskveiðiþjóðar — á
fiskirannsóknum, tilraunaveið-
um, vinnsluathugunum með tilliti
til markaðsöflunar og fiskirækt-
ar. Allnokkuð hefði þegar verið
gert i þessu efni, þó betur mætti
gera ef duga ætti. Hann vakti
athygli á þvi að samdráttur hefði
orðið í spærlingsveiðum
Islendinga, fyrst og fremst fyrir
þá sök, að veiðar spærlings þættu
óarðbærar. Þetta væri smávaxinn
fiskur, sem fyrst og fremst væri
unninn í mjöl, en hráefnisverð
hans væri það lágt, að ekki
svaraði útgerðarkostnaði, eins
hann væri orðinn hér. Þar af
stafaði takmarkaður áhugi út-
gerðar- og sjómanna á veiðum á
spærlingi. Kolmunni þætti góður
átfiskur, en athuganir, bæði á
veiði- og vinnslumöguleikum, þ.e.
með tilliti til afsetningar, væru
enn skammt á veg komnar. Arð-
semi veiðanna væri að sjálfsögðu
forsenda þeirra. Rétt væri að
loðna væri vannýttur stofn og því
miður hefðu ísalög fyrir Norður-
landi torveldað rannsóknir á
loðnuveiðum út af Norð- og Norð-
vesturlandi á sl. ári, en æskilegt
væri að geta beint veiðiflota okk-
ar þangað síðla sumars og á haust-
in, ef rannsóknir yrðu jákvæðar,
sem og að nýta tiltæka vinnsluað-
stöðu á Vestur- og Norðurlandi.
Þessum rannsóknum þyrfti. að
halda áfram. ÍJthafsrækja kæmi
og mjög til greina, en huga þyrfti
þar að markaðsmálum, þar sem
innflutningstollar á Evrópu-
markaði torvelduðu sölu, eins og
mál stæðu nú.
0 Svarta skýrslan
frá 1972.
Lúðvík Jósepsson (K) flutti
langa ræðu um viðvaranir fiski-
fræðinga, þegar á árinu 1972, er
þá hefðu verið sendar sjávarút-
vegsráðuneytinu í sinni ráðherra-
tíð. Rangt væri að þeim viðvörun-
um hefði verið stungið undir stól.
Þær hefðu verið gaumgæfðar og
ræddar opinskátt. Útfærsla fisk-
veiðilandhelgi í sinni ráðherratíð,
sem og ný reglugerðarákvæði um
fiskverndarsvæði, hefðu m.a. bor-
ið því glöggt vitni, að tillit hefði
verið tekið til þessara viövarana.
Niðurstöður fiskifræðinga hefðu
og verið nýttar í viðræðum við
útlendinga, er hér leituðu veiði-
heimilda, m.a. gagnvart Bretum,
sem samið hefði verið við í
nóvember 1973. Þeir samningar
hefðu að visu verið til of langs
tíma og um of mikið magn, enda
hefði hann og hans flokkur haft á
fyrirvara og athugasemdir, þótt
að þeim samningum hefóu staðið.
Lúðvík vakti athygli á því að
útlendingar hefðu veitt hér
384.000 tonn af fiski (botnlæg-
um) árið 1971 en aðeins 230.000
tonn áríð 1974. Aflaminnkun
þeirra væri því veruleg. Afli okk-
ar sjálfra hefði nær staðið í stað á
þessum tíma (þrátt fyrir stækkun
veiðiflotans), verði 417.000 tonn
1971, en 419.000 tonn á liðnu ári.
Heildarsóknin eða grisjun stofn-
anna hefði því verulega minnkað,
þótt hitt væri efalaust rétt, að
betur hefði mátt að vera í fisk-
verndarmálum.
• — Þorskstofninn
ofveiddur um
árabil.
Sverrir Hermannsson (S)
vitnaði til fiskifræðilegra niður-
staðna, bæði erlendra og inn-
lendra fiskifræðinga, sem kunnar
hefðu verið fyrir nokkrum árum,
og hefðu þá þegar bent til ofveiði
íslenzka þorskstofnsins. Það hefði
verið álit Norðausturatlantshafs-
ráðsins þegar á árinu 1972, að
veiðisókn í þorskstofninn á þessu
hafsvæði væri helmingi of mikil;
íslenzki þorskstofninn ekki
undanskilinn. Sambærileg skoð-
un hafi komið fram í greinargerð
íslenzkra fiskifræðinga til þáv.
sjávarútvegsráðherra, Lúðviks
Jósepssonar, 1972, hinni fyrri
„svörtu skýrslu" fiskifræðinga
okkar. Þá hefði þessum viðvörun-
um verið lítt eða ekki sinnt, utan
þær ráðstafanir, sem þá þegar
hefði verið búið að taka um út-
færslu fiskveiðilandhelgi og frið-
un hrygningarsvæða. Hins vegar
hefði íslenzk: togaraflotinn verið
stækkaður um marga tugi skipa,
sem jákvætt og réttlætanlegt
hefði verið að vissu marki, en þó
ekki beinlínis verið í samræmi við
álit fiskifræðinga um helmings of
mikla sókn í þorskstofninn.
Ræðumaður minnti á tillögur
sinar um fiskileit og fiskirækt frá
árinu 1973, sem ekki hefðu hlotið
sérstakan hljómgrunn, hvorki hjá
þáverandi sjávarútvegsráðherra
né Alþingi. Suðvestur af landinu
væru veruleg karfamið, sem lítt
væru rannsökuð, og hugsanlega
gætu orðið vettvangur veiðiflota
okkar, sem ýmsir teldu ranglega
að nú þyrfti að leggja að veruleg-
um hluta. Sverrir lagði ríka
áherzlu á, að efla þyrfti fiskirann-
sóknir hvers konar og fara í
meginatriðum eftir leiðbeining-
um og tillögum fiskifræðinga
okkar.
0 —Loðnuveiði út
af Norðurlandi.
Tómas Arnason (F) þakkaði
Framhald á bls. 25
Viðhaldsþjónusta flugvéla á Keflavíkurvelli:
Fjögurra ára áætl-
un í flugvalla- og
flugöryggismálum
I GÆR var samþykkt í sameinuðu
þingi tillaga til þingsályktunar
frá Jóni Skaptasyni (F) um við-
gerðar- og viðhaldsþjónustu flug-
véla á Keflavíkurflugvelli. Þar er
rikisstjórninni falið, i samráði við
Flugleiðir hf. og fleiri hagsmuna-
aðila, að kanna hvern veg vélum á
Keflavíkurflugvelli. Megintil-
gangur þessarar athugunar er að
færa inn í landið viðhalds-
þjónustu, sem að verulegu leyti er
sótt utan í dag, og dregur í senn
úr atvinnumöguleikum íslenzkra
flugvirkja og kostar verulegar
fjárhæðir í erlendum gjaldeyri. 1
greinargerð kemur m.a. fram að
slík viðhaldsþjónusta, sem keypt
var erlendís á árinu 1974, kostaði
608 m. kr.
Þá kom fram, i umræðum á
Alþingi I gær, að samgönguráðu-
neytið hefði skipað sérstaka
nefnd, sem gera á fjögurra ára
áætlun um framkvæmda- og fjár-
magnsútvegun i flugvalla- og
flugöryggismálum, en undanfarið
hefur verið mjög deilt á aðgerðar-
leysi stjórnvalda í þeim efnum.