Morgunblaðið - 15.04.1976, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. APRlL 1976
11
Ernst
Myndllsl
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
náttúrunni. Árið 1908
eða 1909 leggur hann
stund á sálarfræði fog
afbrigðilega sálarfræði)
við háskólann í Bonn.
Heimsækir geðveikra-
spítala í nágrannaborg og
hrífst af list sálsjúkra.
Gerist óseðjandi lestrar-
hestur jafnframt því sem
hann málar. Fær áhuga á
Stirner, Nietzsche,
Lochner, Caspar David
Friedrich, van Gogh
m.m.
Árið 1911 kynnist hann
August Macke, hinum
bráðgera en skammlífa
snillingi þýzkrar málara-
listar. Gerist meðlimur
„Rheinische Expression-
isten“, listhópi skálda og
málara, m.a. Macke,
Heinrich Champendonk,
Franz Marc. — Tekur
þátt í sýningum með
þeim.
Árið 1912 gerist hann
listrýnir við dagblaðið
„Volksmund" í Bonn.
Heimsækir mikla mynd-
listarsýningu í Köln og
hrífst af verkum á sýn-
ingunni eftir þá van
Gogh, Cézanne, Gauguin,
Munch, Picasso, Matisse,
Heckel, Kirchner o.fl. —
Tekur þá ákvörðun að
helga sig málaralist.
Árið 1913 tekur hann
þátt í fyrsta „Þýzka
haustsalnum“ (Sturm)
ásamt m.a. Arp, Klee,
Chagall, Delaunay. Verð-
ur meðlimur fútúrist-
anna og hittir Delaunay
og Appollinaire. — Heim-
sækir París í fyrsta
skipti
Ai þessari upptalningu
má sjá að Max Ernst
hefur verið með afbrigð-
um bráðger og strax í
upphafi skipað sér i raðir
framúrstefnulistamanna
þeirra tima, og nú liðu
ekki mörg ár þar til hann
sneri sér að því að
túlka kenndir undirmeð-
vitundarinnar. Slíkt var í
samræmi við fyrri áhuga-
svið hans, er hann nam
sálarfræði, en eftir það
var allt hans líf helgað
krufningu undirmeðvit-
undarinnar, — málun og
túlkun draumsins.
Hér á síðunum sjáum
við ágæt dæmi um vinnu-
brögð meistarans, og
seinna skilgreini ég
súrrealismann svo sem
hann kemur mér fyrir
sjónir á síðum Lesbókar-
innar og þá með stuðn-
ingi litarins.
Mynd af Dominique. Olfa ð léreft. 1914.
Collagemynd úr myndaflokknum „Vinalega vikan“. („Un Semaine
de Bonté“). 1934.
Max Grnst og eiginkona hans, amerfska listakonan Dorotnea
Tanning, Capricorn, Sedona, 1948.
Dagur og jafndægur. Collage. 1945.
Euklides. Olfa á léreft. 1945.
Gröf skáldsins. Olfa á léreft. 1958. (I minningu um Paul Eluard).