Morgunblaðið - 01.05.1976, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MAl 1976
Verðlagsmálin rædd á Alþingi:
Hækkanir 2 prósentustig um-
fram rauða strikið
í opinberum þjónustustofnunum kom samansafn-
aður tilkostnaðarauki einnig til sögunnar
Eggerl G. Þorsteinsson (A)
kvoddi sér hljóðs utan dagskrár í
sameinudu þinni f Rær or spurdist
fvrir um, hvort þær upplésingar
ASÍ væru réttar, að 7.3% verd-
laRshækkanir síðustu vikna ættu
aðeins að 1.3% rætur f kaup-
hækkunum en 6% f verðlags-
ákvörðunum stjórnvalda. Þá
spurðist hann fvrir um, hvort
áætlanii um verðlagshækkanir á
árinu 1976, sem hafðar voru til
hliðsjónar við kjarasamninga,
hefði verið verulega la'gri en
raun hefði á orðið.
W«l«fK
Geir Hallgrímsson forsætisráð-
herra sagði að ályktanir ASI um
þetta efni væru byggðar á for-
sendum, sem orkuðu tvímælis,
enda erfitt að aðskilja kaupgjalds-
þátt verðlagshækkunar frá öðrum
orsökum. Forsætisráðherra sagði
efnislega m.a.:
% í fjölmennum launþegahópum
nam kauphækkunin ekki aðeins
6%, eins og gengið er út frá i
ályktun ASI, heldur 10% og þar
að auki komu sérkröfur, sem
höfðu tilkostnaðarhækkanir í för
með sér.
# Kauphækkanir 1. október og 1.
desember 1975, þ.e. eldri hækkan-
ir en frá síðustu samningum, hafa
einnig komið fram í síðustu verð-
lagshækkunum.
£ Starfsmenn Hagstofu og Þjóð-
hagstofnunar leggja sjálfstætt
mat á þær forsendur, sem þeir
leggja fram varðandi samninga á
hinum almenna vinnumarkaði, en
en fara þar ekki að fyrirmælum
stjórnvalda.
0 Í kjarasamningum var sett
rautt strik við 10% verðlags-
hækkun fram til 1. júní nk. Sýnt
þykir nú að þessar hækkanir geti
orðið 12—13%, þ.e. 2 prósentu-
stigum eða rúmlega það umfram
það sem gert var ráð fyrir með
„rauða strikinu" svokallaða.
• Þá lagði forsætisráðherra
áherzlu á, að verlagságizkanir við-
komandi efnahagsstofnana hefðu
verið settar fram með öllum fyrir-
vörum, en hvorki áætlanir né
spár. Um þetta hafi aðilum vinnu-
markaðar verið kunnugt.
Þá ræddi forsætisráðherra um
verðlagshækkanir á opinberri
þjónustu siðustu vikur og for-
sendur þeirra. Um það efni sagði
hann efnislega:
0 Hitaveita: Hitaveitan hafði
sótt um 15 plús 15% hækkun þ.e.
rúmlega 30% samtals. Fallist var
á 25% hækkun, en í verðlags-
áætlun mun hafa verið talað um
20%. Nágrannasveitarfélög
Reykjavíkur lögðu mikla áherzlu
á þessa hækkun, enda byggðust
framhaldsframkvæmdir við hita-
veitulagnir í þau á þvi, að hún
næði fram að ganga, og þúsundir
fólks fengju hitagjafa, sem kostar
aðeins 30% af olíuhitakostnaði.
Þessar framkvæmdir stuðla því
beinlínis að kjarabót fyrir þús-
undir manna. Stækkaður
1. maí-dagskrá í Reykjavík og Hafnarfirði
FORKEPPNI
DAG
LAUK 1 FYRRA-
Dagskrá 1. mal nefndarinnar I
Reykjavík í dag verður þannig að
kröfuganga frá Hlemmi hefst kl. 14
og verður gengið að Lækjartogi. Iðn-
nemar munu ganga frá Iðnskólanum
að Hlemmi og sameinast göngunni
þar, en i göngunni frá Hlemmi að
Lækjartorgi munu Lúðrasveit Verka
lýðsins og Lúðrasveitin Svanur leika.
Á fundinum á Lækjartorgi munu þeir
Bjöm Jónsson forseti ASÍ, Sigurveig
Sigurðardóttir hjúkrunarkona og
Kristinn Hrólfsson, formaður Iðn-
nemasambands íslands flytja ræður.
Þá mun Alþyðuleíkhúsíð flytja verk i
tónum og tali, en fundarstjóri á
Lækjartorgsfundinum verður Eðvarð
Sigurðsson, formaður Dagsbrúnar.
Dagskrá 1. mai hátiðarhaldanna i
Hafnarfirði verða sem hér segir:
Kl. 10.00 Merki dagsins afhent til
sólubarna á skrifstofu Hlifar og Sjó-
mannafélagsins, Strandgötu 11.
Kl. 13.30 Safnast verður saman við
Fiskíðjuver Bæjarútgerðarinnar.
Kl. 14.00 Kröfuganga hefst og
gengið verður eftirtaldar götu:
Vesturgötu, Reykjavíkurveg,
Hverfisgötu, Lækjargötu, Strand-
götu að Bæjarbiói, þar sem haldinn
verður fundur.
Lúðrasveit Hafnarfjarðar leikur
fyrir göngunni og á fundinum.
Stjórnandi Hans Ploder.
DAGSKRÁ FUNDARINS:
Ávörp flytja: Gunnar S. Guðmunds-
son, form. fulltrúaráðsins. Hermann
Guðmundsson form. Vm. f. Hlifar.
Guðriður Eliasdóttir, form. Vk.f.
Framtiðarinnar. Ólafur Ólafsson,
ritari Sjómannafél. Hafnarfj. Kristján
Thorlacíus, form. B.S.R.B. Grétar
Þorleifsson, form. fél. byggingar-
iðnaðarmanna i Hafnarfirði.
SKEMMTIATRIÐI:
Blandaður kór syngur undir stjórn
Eiriks Sigtryggssonar söngstjóra.
í fréttatilkynningu frá samtökun-
um Baráttuteining 1. mai. segir að
þrenns konar aðgerðir verði á þeirra
vegum: ganga, útifundur og
skemmtun i Háskólabiói. Göngunni
verður stillt upp um hádegi 1. mai á
bílastæðinu framan við Búnaðar
bankann við Hlemm, en gangan mun
leggja af staðkl. 14 og ganga Lauga-
veg, Ingólfsstræti, Amtmannsstig,
Lækjargötu, Skólabrú, Póst-
hússtræti og Austurstræti, en fundur
Baráttueiningarinnar verður framan
við Vesturver á Hallærisplaninu og
hefst kl. 14.1 5 en kl. 17 mun Eining-
in gangast fyrir skemmtun i Háskóla-
biói.
Geir Hallgrlmsson forsætisráð-
herra
markaður og dreifing kostnaðar
kemur og þeim til góða, er nú
njóta hitaveitunnar. Rikisstjórnin
treystir sér því ekki til að standa
gegn þessari hækkunarbeiðni.
# Hljóðvarp og sjónvarp: Gert
var ráð fyrir verulegri hækkun á
þessari þjónustu 1 verðlagsspám,
en stofnunin fór fram á 40%
hækkun. Ríkisstjórnin féllst á
25% hækkun. Gjaldskrá þessara
stofnana hafði ekki verið hreyfð
frá því 1. marz 1975, en frá þeim
tíma hafði Dagsbrúnarkaup
hækkað um 25—30%, áður en til
ný gerðra kjarasamninga kom.
# Strætisvagnar: Þar varð
hækkunin minni en gert var ráð
fyrir í verðlagsspám Þjóðhags-
stofnunar. Hækkunin varð 25%
en gert var ráð fyrir 35%
hækkun. Auk kostnaðar-
hækkunár af kaupgjaldi hafði
olíukostnaður hækkað um 50%
frá því í april 1975, er síðasta
hækkun átti sér stað. Kaup hafði
hækkað um 35—40%, eldsneytis-
köstnaður um 50% en gjaldskrá
hækkaði um 25%.
# Póstur og sími: 1 verðlagsspám
var ekki gert ráð fyrir hækkun á
þessari þjónustu. Hins vegar
Framhald á bls. 13
Yfirlýsing frá Tré-
smiðju Austurbæjar
Reykjavík, 30 apríl 1976,
f.h. Trésmiðju Austurbæjar,
Guðjón Pálsson.
í tilefni af frétt í Morgunblaðinu í
dag, sem höfð er eftir formanni Tré-
smiðafélags Reykjavíkur, um vinnu-
stöðvun hjá Trésmiðju Austurbæjar
vegna ógreiddra launa fyrirtækisins
til starfsmanna, vill Trésmiðja Aust-
urbæjar taka fram eftirfarandi:
Með bréfi dags. 14. apríl sl. t»l-
kynntu fjögur verkalýðsfélög, Iðja,
Sveinafélag húsgagnasmiða, Tré-
smiðafélag Reykjavíkur og Dags
brún, Trésmiðju Austurbæjar, að
vegna vangoldinna vinnulauna hefði
trúnaðarmannaráð félaganna ákveð-
ið að boða vinnustöðvun allra félags-
manna sinna hjá fyrirtækinu og
kæmi vinnustöðvunin til fram-
kvæmda frá og með 23. apríl, ef þá
hefði ekki takizt samkomulag um
greiðslu vangoldinna vinnulauna og
skilvísa greiðslu þeirra eftirleiðis.
í samræmi við bréf þetta létu fé-
lögin stöðva vinnu hjá fyrirtækinu
23. aprfl og gengu m.a.s. svo langt
aðauglýsa þá vinnustöðvun í rfkisút-
varpinu sl. þriðjudagskvold 27. aprfl.
Allt framangreint atferli nefndra
verkalýðsfélaga er algjör lögleysa og
alvarlegt lögbrot. Brestur þau heim-
ild til þess að boða til vinnustöðvun-
ar með þeim hætti, sem þau hafa
gert það. Hvorki lög nr. 80/1938
um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr.
sérstaklega II. kafla nefndra laga.
aðrar réttarheimildír né samningar
veita þeim vald til þessaða aðgerða.
Þessar ólöglegu athafnir félag-
anna hafa þegar valdið fyrirtækinu
stórfelldu fjártjóni og álitshnekki
sem fyrirtækið mun að sjálfsögðu
sækja félögin til ábyrgðar fyrir, sem
og þá einstaklinga, sem að aðgerð-
um þessum hafa staðið.
Með bréfi dags. 28. apríl sl. krafð-
ist lögmaður fyrirtækisins þess, að
félögin afléttu þegar f stað og eigi
sfðar en kl. 12 á hádegi 29. apríl
vinnustöðvuninni og auglýstu þar að
lútandi ákvörðun a.m.k. jafn ræki-
lega og þau hefðu auglýst hina ólög-
mætu vinnustöðvun. Við þessari
kröfu hafa félögin ekki orðið, og
hefur fyrirtækið þess vegna ákveðið
að höfða nú þegar mál á hendur
þeim fyrir félagsdómi.
Til þess að sýna, hversu ósann-
gjörn og fráleit afstaða nefndra
verkalýðsfólaga gagnvart fyrirtæk-
inu er — auk þess að vera ólögmæt
— skal þess að lokum getið, að á
þeim tíma, er þau létu stöðva vinnu
hjá fyrirtækinu nam vinnulauna-
skuld fyrirtækisins við alla félags
menn þeirra aðeins kr. 909.817.—
en á sama augnabliki voru í vörslu
Trésmiðafélagsins f.h. allra félag-
anna kr. 880.000.— í víxli frá fyrir-
tækinu á hendur traustu fyrirtæki,
sem Trésmiðafélagið hafði tekið að
sér að selja upp I skuldina og hafði
þá haft til ráðstöfunar frá 7. april sl.
17. landsþing SVFÍ:
Á10 árum hefur 230 manns
verið bjargað á strandstað
SAUTJÁNDA landsþing Slysa
varnafélags íslands var haldið i
gær. Þingið hófst með guðsþjón-
ustu í Dómkirkjunni, þar sem séra
Óskar J. Þorláksson dómprófastur
flutti predikun, en að henni lok-
inni var þingið sett af forseta
SVFÍ, Gunnari Friðrikssyni, í húsi
félagsins við Grandagarð. Við-
staddir þingsetninguna voru for-
seti íslands, herra Kristján Eld-
járn, og frú Halldóra Eldjárn,
Gunnar Thoroddsen félagsmála-
ráðherra, herra Sigurbjörn Einars-
son biskup og kona hans og
borgarstjórinn í Reykjavfk, Birgir
ísleifur Gunnarsson, og kona
hans.
Forseti SVFÍ, Gunnar Friðriks-
son bauð þingfulltrúa og gesti vel-
komna, en um 150 manns voru
viðstaddir setningarathöfnina.
Hann minntist látinna félags-
manna, Geirs Ólafssonar loft-
skeytamanns, Ingibjargar Páls-
dóttur, Kristjönu Ingibjargar Hall-
dórsdóttur og Svans Sigurðssonar
skipstjóra og útgerðarmanns.
Hann bað viðstadda um að
minnast hinna látnu, svo og allra
sem farizt hefðu af slysförum,
með því að rísa úr sætum.
í skýrslu forseta SVFÍ kom fram
að 8 ár eru nú frá því er Tilkynn-
ingarskylda íslenzkra skipa tók til
starfa, en hún hefur frá upphafi
verið í umsjá Slysavarnafélagsins.
Hefur Tilkynningasky Idan verið
efld smátt og smátt og er nú svo
komið að varðstaðan er allan
sólarhringinn frá október til maí,
en á öðrum tímum er hún 16
klukkustundir. Framkvæmd til
kynningaskyldunnar veltur að
verulegu leyti á móttökuskilyrðum
strandstöðva og hefur verið um
miklar framfarir á þeim sviðum að
ræða, þótt enn skorti nokkuð á að
ástandið sé viðunandi. Er við
ýmsa erfiðleika að etja — en
Gunnar Friðriksson, forseti Slysavarnafélags tslands flytur skýrslu
sína við þingsetninguna í gær. — Ljósm : rax.
væntanlega verður það tómlæti,
sem sumir skipstjórnarmenn sýna
þessu öryggisstarfi, sem unnið er í
þeirra þágu, senn úr sögunni. ís
lendingar munu vera brautryðj-
endur á þessu sviði öryggismála.
Björgunarsveitir Slysavarnafé
lagsins eru nú orðnar 79 að tölu
og eru þær dreifðar um land allt.
Hefur vart svo liðið ár I sögu
félagsins að ekki hafi verið stofn-
aðar ein eða fleiri björgunar-
sveitir. Björgunarhús og skýli fé-
lagsins eru 96 og skiptir verðmæti
búnaðar og húsa tugum milljóna
króna, þótt aðeins sé miðað við
útlagðan kostnað en ekki þá gífur-
lega miklu vinnu, sem félagsmenn
hafa lagt fram án endurgjalds.
í ræðu Gunnars Friðrikssonar
kom það fram að á sfðustu 10
árum félagsins hafa björgunar-
sveitir þess bjargað 230 manns úr
strönduðum skipum, 136 íslenzk-
um, 75 brezkum, 10 dönskum og
9 norskum. Þá minntist forseti
SVFÍ á að nú starfaði opinber
nefnd að samræmingu á starfi
ýmissa björgunaraðila í landinu.
Þótt samræmingar gæti verið þörf
— sagði hann á vissum sviðum,
eru hugmyndir sumra um stjórn-
kerfi eða stjórnstöð með þátttöku
margra, fjarlægra aðila ólfklegar
til að vera til bóta í þessu efni eða
slfkt fyrirkomulag vænlegt til auk-
ins öryggis.
Þá sagði Gunnar Friðriksson að
umferðarslysin væru ekki síður
áhyggjuefni SVFÍ en öðrum og
kvað hann áður vera hafinn undir-
búning þess á vettvangi samtak-
anna, að deildir þeirra verði enn
virkari aðili í umferðarslysavörn-
um en áður. Á árinu urðu
erindrekaskipti hjá félaginu, úr
starfi hvarf Hálfdan Henrýsson, en
við tók Óskar Þór Karlsson stýri-
maður. Hefur hann þegar efnt til
námskeiða á nokkrum stöðum og
verður lagt aukið kapp á það starf
framvegis.
Niðurstöður á reikningum fé-
Framhald á bls. 5.