Morgunblaðið - 01.05.1976, Blaðsíða 27

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MAl 1976
Öngþveiti í at-
vinnumálum
byggingar-
iðnaðarins
Ræll við Kristján
Haraldsson, formann
Múrarasambands
0
Islands
Mbl. ræddi við Kristján Haraldsson
múrara, formann Múrarasambands Is-
lands. Eins og kunnugt er hefur ríkt nokk-
urt atvinnuleysi meðal múrara í vetur
enda kemur samdráttur í byggingariðnaði
niður á þeim sem og öðrum starfsgreinum
sem lúta að byggingariðnaðinum. Umræð-
urnar snerust þvi eðlilega um atvinnu-
horfur byggingarstarfsmanna og kjaramál
þeirra.
—I upphafi stjórnarferils síns lofaði nú-
verandi ríkisstjórn að trvggja næga at-
vinnu handa öllum vinnufúsum höndum.
Það verður að segjast eins og er að heldur
lítið hefur farið fyrir þvt loforði hvað
okkur áhrærir.
—Ef undan eru skilin árin 1968—70, þá
hefur ekki á síðustu áratugum skapazt
slíkt öngþveiti í atvinnumálum byggingar-
iðnaðarins sem nú, og var síðast liðinn
vetur vægast sagt ömurlegur.
—Verði ekki nú þogar gripið til rót-
tækra aðgerða við fjármögnun byggingar-
iðnaðarins og tekin upp samræmd stefna í
lóðaúthlutunum, þá er fyrirsjáanlegt
stórfellt atvinnule.vsi næsta vetur með
ófyrirsjáanlegum afleiðingum fyrir verka-
fólk og þjóðina alla.
—Það fer ekki á milli mála að þessi
vandi er að mestu leyti heimatilbúinn, það
er að segja stjórnunarlegs eðlis og því
vanhugsuð árás á launþega. Lágmarks-
krafa er að stjórm tidur lóðaúthlutunar og
fjármagns sýni skilning á þessu mikla
vandamáli byggingariðnaðarins.
—Það hlýtur því að vera krafa okkar í
dag að þarna verðí breytt um stefnu, að
aukið verði fjármagn tíl byggingariðnað-
arins og að landsmönrium sé ekki mismun-
að þar stórlega eins nú á sér stað, og að
byggingarhæfum lóðum séúthlutað á
þeim tíma að hægt sé <ið hefja fram-
kvæmdir að vori. Með því einu móti fáum
við sigrazt á atviimuleysinu.
—Frá þvi 1. maí í fyrra hafa múrarar
þurft að ganga þrisvar til samninga og er
það ljós vottur þess iivaða ástand ríkir í
efnahagsmálum okkar Islendinga í dag.
Einkenni þessara samninga allra var varn-
arbarátta, og einkenndist hún mjög af
þeim gegndarlausa og ódrengilega áróðri
sem haldið hefur verið uppi í fjölmiðlum
landsins gegn ákvæðisvinnumönnum í
byggingariðnaði nú áundanförnum árum.
Svo mjög hefur kveðið að þessum áróðri
að jafnvel sumir af forystumönnum þjóð-
arinnar hafa lagt honum lið í ræðu og riti,
og talið hann heilagan sannleik.
—Verst er þó að verkalýðshreyfingin
skuli láta hafa sig út í innbyrðis deilur
vegna kjaramála, oftast af vanþekkingu
aðila á störfum og kjörum annarra stétta,
og hefur kveðið svo rammt að þessu, að
atvinnurekendum hafa verið settir kostir
af sumum úr forystusveit launþegasam-
takanna og reynt að þröngva þeim til að
semja ekki við einstaka hópa innan verka-
lýðshreyfingarinnar. I krafti stærðar sam-
taka sinna misnota þeir vald sitt til þess að
níðast á öðrum sem minna mega sín.
—Slík vinnubrögð eru einkennandi fyr-
ir þá menn sem ekki eru starfi sínu vaxnir
og eru löngu slitnir úr tengslum við hinn
almenna launþega, sem þeir eru þó að
reyna að semja fyrir. Ætti engan þó að
undra það, þar sem verkalýðsmál eru hjá-
verk þeirra og notuð sem stökkpallur til
að brölta upp á stjórnmálahimininn. Er þá
neytt allra bragða, jafnvel er verkafólki
att út í ótímabær verkföll að geðþótta.
—Alþýðusamband Islands varð 60 ára á
þessu ári. Ömurlegt er til þess að vita að
sökum innbyrðis sundrungar hriktir í
stoðum alþýðusamtakanna og hálfgert
upplausnarástand er þar ríkjandi.
—Övíst er t.d. hvaða félög það eru sem
fá að sitja 33. alþýðusambandsþing, sem
haldið verður á hausti komanda, þar sem
allmörgum félögum innan þess hefur ver-
ið mismunað svo mjög í skattgreiðslum, að
sum þeirra geta engan veginn sætt sig við
það og greiða því ekki þann aukaskatt sem
á þau er lagður, og hafa því ekki rétt til
þingsetu.
—Ennfremur fást ekki afgreiddar aðild-
arumsóknir stéttarsamtaka að ASl og er
mér minnisstæð umsókn Múrarasam-
bands íslands, sem legið hefur á þriðja ár
hjá skipulagsnefnd ASI óafgreidd.
—Ef ekki verður um verulega stefnu-
breytingu alþýðusambandsforystunnar að
ræða, er hætta á að fylkingarnar riðlist og
verður þá ekki aftur snúið.
—Það er ósk mín til launþega þessa
lands á þessum hátíðisdegi þeirra, að for-
ystumönnum alþýðusamtakanna takist
betur, hér eftir en hingað til, að skapa
einingu innan verkalýðshre.vfingarinnar
því að hún er forsenda góðs árangurs í
baráttunni fyrir bættum kjörum.
—Með góðum vilja og virðingu hver
fyrir annars skoðunum ætti það að takast
alþýðusamtökunum til heilla.
Ilersir Oddsson,
1. varaformaðiir BSRB:
Skylt að
þakka það
sem vel er gert
Ég vil í upphafi hverfa aftur í tímann um
eitt ár, en þá var haft eftir mér á þessum
vettvangi, „að ég leyfði mér að vona að þeir
sem nú sitja við síjórnvölinn skoði hug sinn
gaumgæfilega og gangi til móts við óskir
opinberra starfsmanna og efni þau loforð
um fullan samningsrétt til handa starfs-
fólki sínu, sem eitt sinn voru gefin, en
fyrrverandi ríkisstjórn entist ekki tími til
að efna.“ Það er mér skylt að þakka, sem
vel er gert, en eins og flestum er kunnugt
þá hefur náðst samkomulag milli fjármála-
ráðherra og BSRB um drög að tak-
mörkuðum verkfallsrétti opinberra starfs-
manna sem væntanlega verður á næstu
dögum flutt sem frumvarp að lögum á
alþingi. Frumvarp þetta, verði það að lög-
um, mun marka tímamót í sögu opinberra
starfsmanna, þar er um að ræða mörg
athyglisverð atriði sem eru nýmæli í sam-
skiptum launþega og atvinnurekenda.
Hér yrði of langt mál að rekja einstaka
þætti þeirra draga sem fyrir liggja en þó
vil ég benda þeim á sem áhuga hafa á
þessum málum að kynna sér ákvæði
draganna um boðun og framkvæmd
hugsanlegra verkfalla, en þar er gert ráð
fyrir allsherjaratkvæðagreiðslu meðal
starfsmanna og strangar kröfur settar um
þátttöku í atkvæðagreiðslunni til að
heimilt sé að hefja vinnustöðvun. Með
þessu fyrirkomulagi þar sem a.m.k. 50% af
starfsmönnum á kjörskrá verða að taka
afstöðu til framkominnar sáttatillögu er
reynt að tryggja að vilji starfsmannanna
sjálfra verði ráðandi. Það er engum ljósara
en opinberum starfsmönnum sjálfum
hversu þýðingarmikil störf þeir inna af
hendi og meðal annars þess vegna hafa þeir
fallist á, í drögunum, að tryggja nauðsyn-
lega öryggisgæslu og heilsugæslu þrátt
fyrir hugsanlega vinnustöðvun.
Nú er svo, að mati margra, að verkföll
séu engum til góðs og er mér ljúft að telja
mig meðal þeirra, er það von mín að í
framtíðinni megi takast að leysa kjaradeil-
ur með friðsamlegri hætti en hingað til.
Við erum fámenn þjóð í tiltölulega harð-
býlu landi og getum ekki eytt kröftum
okkar i innbyrðis deilur, vinna þarf að
auknum skilningi milli vinnuveitenda og
launþega við gerð kjarasamninga, tilbúinn
stéttarígur og gamlir „frasar“ eins og
„kúgun og arðrán auðvaldsins á al-
þýðunni'* hljóta að heyta fortiðinni til.
Við búum við tiltölulega góð lífskjör laus
við þá fátækt sem margar þjóðir eiga við að
stríða, njótum mikils persónufrelsis og ein-
staklingurinn fær að njóta sín, þetta eru
allt hornsteinar sem okkur ber að varð-
veita. Sjálfstæði og virðing svo fámennrar
þjóðar sem okkar byggist á framlagi hvers
einstaklings. Okkur ber því að vinna ein-
huga að viðgangi íslensks atvinnulifs, efla
íslenskan iðnað og styrkja bræðralag við
þær þjóðir sem eru okkur vinveittar og
skyldar.
Að mörgum öðrum atriðum væri gaman
að víkja, en í lokin vil ég leggja fram þá
ósk mína að okkur takist sem best að skipta
sem réttlátast þeim hluta sem til skiptanna
er og á ég þar jafnt við öflun teknanna sem
og greiðslu skatta og skyldna í hlutfalli við
raunverulegar tekjur, en það er ekki hvað
síst hagsmunamál opinberra starfsmanna.
„Furðulegt að
ekki skuli vera
lögð meiri
áherzla á
verkmenntun’’
— segir Gunnar
Bachmann, vara-
formadur Rafiðnadar-
0
sambands Islands
— Starf okkar hefur að undanförnu,
fyrir utan launa- og kjaramál, snúizt tölu-
vert mikið um menntunarmál rafiðnaðar-
manna, sagði Gunnar Bachmann varafor-
maður Rafiðnaðarsambands Islands þegar
Morgunblaðið ræddi við hann.
— Hvað menntunarmálin varðar höfum
við rekið okkur á þá staðreynd, að verk-
menntun er miklu lægra skrifuð en bókleg
menntun í menntakerfi landsins, og þangað
fer líka miklu meira fjármagn.
Við leggjum nú mikla áherzlu á eftir-
menntun rafvirkja, en því miður hefur það
mætt fremur litlum skilningi, nema hvað
við höfum fengið aðstoð frá iðnaðarráðu-
neytinu og fjárveitingarvaldinu. Aðrar iðn-
greinar hafa enn sem komið er farið lítið út
í eftirmenntunina, en það verður lika að
viðurkennast að okkar framtak er gert af
vanefnum.
— Þarf að auka framlög til verkmennt-
unar mikið frá því sem nú er?
— Já, og það er dálitið furðulegt, að ekki
skuli vera lögð meiri áherzla á verkmennt-
un hér á landi. Hjá tækniþróuðum þjóðum
er lögð gifurleg áherzla á verkmenntun,
sem síðan leiðir til betri kjara, ekki bara
hjá þeim sem að viðkomandi grein vinna,
heldur hjá öllum almenningi.
— I síðustu kjarasamningum var gerð
krafa um brot úr prósentu í sameiginlegan
menntunar- og fræðslusjóð á vegum launa-
fólks. Þessi krafa náði ekki fram að ganga
og sýnir hve lítill skilningur er á þessu
mikilvæga máli.
Þá eru allar líkur á að frumvarp það sem
nú liggur fyrir alþingi um ný iðnfræðslulög
dragi þar up.p i vetur. Þetta frumvarp var
samið af sérstakri nefnd, er skipuð var fyrir
þremur árum og var frumvarpinu skilað
tilbúnu í í vetur. Það er mjög áríðandi að
þetta frumvarp nái fram að ganga í vetur,
en fæst bendir til að svo verði.
— Hvert er helzta baráttumál ykkar
næstu mánuði?
— Það stærsta er að ná upp kauymætti
launa á ný til þess, að menn eigi fyrir salti í
grautinn og geti snúið sér að öðrum
verkefnum á ný. Atvinnuástand hjá raf-
iðnaðarmönnum er ekki mjög slæmt, en við
höfum áhyggjur af hve mikið hefur dregið
úr byggingariðnaðinum, þar sem stór hluti
okkar manna vinnur þar. Á hinn bóginn er
framundan mikil vinna við virkjunarfram-
kvæmdir í Sigöldu og Kröflu en spursmál
er hve lengi sú vinna endist.