Morgunblaðið - 11.05.1976, Síða 20

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. MAl 1976
Aðalfundur Alþýðubankans:
Lítil innlánsaukning 1975
AÐALFUNDUR Alþýðubankans
h.f. var haldinn í Reykjavík dag-
ana 24. og 25. aprfl 1976. Fór þessi
fundur fram við nokkuð óvenju-
legar aðstæður, þar sem bankinn
hafði orðið fyrir talsverðum á
föllum á árinu 1975 sem röskuðu
stöðu hans.
Á aðalfundinum fóru fram
nokkuð snarpar umræður um
málefni bankans, hlutverk hans
og framtíðarverefni en fram kom
eindreginn vilji fundarmanna til
að efla bankann og styrkja og
gera honum kleyft að sinna þeim
verkefnum sem honum voru ætl-
uð í upphafi.
Fráfarandi bankaráð gaf ekki
kost á sér til endurkjörs og var
nýtt bankaráð kosið með yfir-
gnæfandi meirihluta atkvæða
hluthafa að baki sér, en i banka-
ráð voru kosnir þessir menn:
Benedikt Davíðsson formaður
Sambands byggingarmanna,
Ragnar Guðmundsson gjaldkeri
Landssamb. ísl. verslunarm.,
Þórunn Valdimarsdóttir formað-
ur verkakvennafél. Framsóknar,
Halldór Björnsson ritari verka-
mannafél. Dagsbrúnar og
Bjarni Jakobsson formaður Iðju,
félags verksmiðjufólks í Rvk.
Varamenn í bankaráði voru
kjörnir Jón Ágústsson frá hinu
íslenska prentarafélagi, Sigur-
gestur Guðjónsson frá Málm- og
skipasmiðasambandinu, Aðal-
heiður Bjarnfreðsdóttir frá
Verkakvennafélaginu Sókn, Guð-
mundur Hallvarðsson frá Sjó-
mannafélagi Reykjavíkur og Kar-
vel Pálmason varaformaður Al-
þýðusambands Vestfjarða.
Endurskóðendur voru kosnir
Magnús Geirsson frá Rafiðnaðar-
sambandinu og Böðvar Pétursson
frá Landssambandi íslenskra
Vegna fréttar eða viðtals f
Morgunblaðinu þ. 14. apríl 1976,
sem bar yfirskriftina „Hættulegt
að breyta stöðugleika skipanna og
leiðréttingar þ. 21. apríl langar
mig að biðja um rúm í blaði yðar
til að lýsa undrun minni á við-
brögðum forstöðumanns Sfglinga-
málastofnunar ríkisins við tveim-
ur hörmulegum sjóslysum, sem
verslunarmanna. Varaendurskoð-
endur voru kjörnir þeir Bjarni
Felixson frá Landssambandi ís-
lenskra verslunarmanna og Sig-
urður Guðgeirsson starfsmaður
Dagsbrúnar.
Fram kom í skýrslu fráfarandi
bankaráðs að við skoðun banka-
eftirlits Seðlabankans hinn 31.
október 1975 hefði komið i ljós að
nokkrir aðilar hefðu fengið stór
lán hjá bankanum og sum þeirra
vantryggð. Báðir bankastjórar
bankans voru leystir frá störfum
7. desember 1975 og formlega
sagt upp störfum í bankanum 21.
marz 1976 vegna þessara mála. Af
hálfu fráfarandi bankaráðs var
krafist opinberrar rannsóknar á
því hvort viðskipti tiltekins aðila
við bankann vörðuðu við lög en
niðurstaða þessarar rannsóknar
var eigi fyrir hendi á aðalfundtn-
um. Hinn 7. desember 1975 kaus
bankaráðið þriggja manna fram-
kvæmdanefnd til að hafa með
höndum störf bankastjórnar og í
þeirri framkvæmdanefnd voru
Hermann Guðmundsson, Einar
Ögmundsson og Ingi R. Helgason.
Skrifstofustjóri bankans, Gisli
Jónsson, annaðist móttöku við-
skiptavina í umboði bankaráðs-
ins.
AFKOMA:
Heildartekjur bankans námu
árið 1975 221,6 millj. kr. á móti
145,5 millj. kr. árið áður og hafa
því tekjur bankans vaxið um
52,3% á árinu. Reksturskostnaður
var á árinu 1975 61,8 millj. kr. á
móti 36,6 millj. kr. árið áður og
hafði því reksturskostnaðurinn
vaxið um 68,9%. Vaxtagjöld árið
orðið hafa með rúmlega mánaðar
millibili.
Samkvæmt því sem siglinga-
málastjóri lætur hafa eftir sér
mætti ætla að hann hefði ekki
fylgst með störfum stofnunar
þeirrar er hann hefur veitt for-
stöðu svo árum skiptir. Siglinga-
málastjóri segir í nefndu viðtali
og leiðréttir ekki: „Búið var að
1975 námu 142,8 millj. kr. árið
áður og hafa því aukist um 65,3%
á árinu. Rekstursafgangur sam-
kvæmt rekstursreikningi eftir af-
skriftir, er kr. 15.999.218.00 og
hafa verið lagðar til hliðar kr.
3.059.630.00 i vöxtum af óvissum
útlánum. Rekstursafkoman er því
lakari en 1974 en það ár var rekst-
urshagnaður kr. 17.340.200,00.
Allur reksturafgangurinn, 15,9
millj. kr., er færður á afskrifta-
reikning og til viðbótar því úr
varasjóði 14 millj. króna, þannig
að á ársreikningum 1975 eru 30
milljónir króna lagðar til hliðar
vegna tapaðra útlána.
HLUTAFÉ:
Á aðalfundi bankans 1974 var
ákveðið að auka hlutafé Alþýðu-
bankans h.f. úr 40 milljónum
króna, sem það var i upphafi, í
100 milljónir króna. Nú hafa hlut-
hafar skráð sig fyrir hlutafjár-
auka kr. 15.612.000,00 en
innborgað af því eru kr.
5.404,750.00 Samtals er þvi hluta-
fé samkvæmt efnahagsreikningn-
um í árslok 1975 kr. 55.612.000,00
en þar af í loforðum kr.
13.553.250,00.
INNLAN:
Aukning innlána varð lítil á ár-
inu 1975 og fyrir neðan meðaltals
innlánaaukningu í bankakerfinu.
Heildarinnlán bankans námu í
árslok 1975 kr. 1.108.866.727 og
höfðu aukist aðeins um 17.83%
frá fyrra ári. Innlánsaukning
allra viðskiptabankanna á árinu
varð hins vegar 28,7% að meðal-
tali. Veltiinnlán bankans á árinu
skipta um vél og setja opinn
bakka á m/b Álftanes, við hjá
Siglingamálast. ríkisins höfðum
ekki minnstu hugmynd um þessar
breytingar.“
Svo mörg voru þau orð. Nú
hringdi ég strax til annars eig-
anda Vélsmíðju Grindavíkur, sem
ég vissi að sá um niðursetningu
vélar í nefndan bát. Hann sagði
jukust meira en spariinnlánin eða
um 26,63%, þar sem spariinnlán-
in jukust um 16.64%.
UTLAN:
Heildarútlán bankans námu í
árslok 1975 861 milljón krónum
og höfðu þá aukist á árinu úr
669,2 millj. eða um 28,66%. Er
þessi aukning útlána talsvert
meiri aukning innlánanna.
Skipting útlána eftir eðli þeirra
og formi er sú, að víxlaeign bank-
ans var í árslok 407 millj. kr. en í
ársbyrjun 337,3 millj. kr. eða
hafði aukist um 20,6%. Yfirdrátt-
arlán á hlr. höfðu vaxið á árinu úr
216,5 millj. í 297,6 millj. kr. eða
aukist um 37,4%. Verðbréfaeign
bankans jókst á árinu úr 115,3
millj. kr. í 156,3 millj. kr. eða um
35,5%.
STAÐA BANKANS
GAGNVART
SEÐLABANKA ISLANDS
Bundin innstæða Alþýðubank-
ans h.f. í Seðlabankanum nam í
árslok 243,5 millj. kr. en var í
upphafi ársins 191,9 millj. kr. og
hafði því hækkað um 26,9%.
Innstæða Alþýðubankans h.f. á
viðskiptareikningi í Seðlabankan-
um var í árslok 94,2 millj. kr. en
var í upphafi ársins 56 millj. kr.
og hafði því aukist um 68,2%.
Þessi innstæða í Seðlabankanum
verður að skoðast í ljósi þess, að 7.
des. 1975 keypti Seðlabankinn af
Alþýðubankanum h.f. 125 millj.
kr. víxil til júnímánaðar 1976, og
sé tekið tiliit til þessa víxils var
Alþýðubankinn h.f. f raunveru-
mér og nafngreindi mann frá
Siglingam.st. rfkisins, sem kom og
leit eftir verkinu og tók það út,
þegar því var lokið. Einnig leitaði
ég mér upplýsinga hjá útgerðar-
fyrirtæki hér i Grindavík og þar
var mér sagt að enginn útgerðar-
maður hefði efni á að gera stór-
breytingar á skipum sínum án
þess að taka til þess lán og þau
fást ekki, nema fyrir liggi úttekt á
verkinu frá Siglingamálast. ríkis-
ins. Og þar að auki eru hér á
staðnum tveir hæfir skoðunar-
menn, sem ég þekki persónulega
og veit að aðrar eins breytingar
og vélarskipti og opinn bakki fara
ekki fram hjá þeim.
Síðan segir siglingamálastjóri:
„Þessir bátar eru búnir að vera f
notkun í 19 ár og hafa reynst vel,
en ef formstöðugleika ekki stærri
skipa væri breytt gæti illa farið
Iegri viðskiptaskuld við Seðla-
bankann um 30 milljónir króna.
Lán endursend Seðlabanka
námu í árslok 18 millj. kr. en í
ársbyrjun 13 millj. kr. og höfðu
því aukist um 38,4%.
SKIPULAGSMÁL:
Alþýðubankinn h.f. hefur sótt
um að fá að opna útibú í Reykja-
vík og hefur verið vel tekið í þá
umsókn. í undirbúningsskyni var
afráðið á árinu 1975 að festa kaup
á húsnæði við Síðumúla í Reykja-
vík og varð að ráði, að þar yrði
reist bygging, þar sem undir einu
þaki væri Alþýðubankinn h.f.
með útibú sitt, aðalskrifstofur Al-
þýðusambands tslands og á efstu
hæðinni Listasafn Alþýðu. Heild-
arverðmæti þessarar byggingar,
sem nú er í smfðum, var sam-
kvæmt kaupsamningi við Breið-
holt h.f. 99,8 milljónir króna og
var byggingin um áramót nokkuð
á veg komin, en henni á að skila í
samningsbundnu ástandi í júní-
mánuði 1976.
VEÐDEILD:
Veðdeild Alþýðubankans h.f.
var stofnuð skv. ákvörðun aðal-
fundar bankans 1973. Hlutverk
veðdeildarinnar er að veita lán í
því skyni að styðja menningar-
lega og félagslega starfsemi
verkalýðshreyfingarinnar. í sam-
ræmi við þessa samþykkt stað-
festi viðskiptaráðuneytið hinn 12.
júlí 1974 reglur fyrir veðdeild Al-
þýðubankans h.f. þar sem veð-
deildinni er heimilað að veita lán
með veði í fasteignum eftir nán-
ari ákvæðum. Til fjáröflunar fyr-
ir veðdeildina samþykkti ráðu-
neytið jafnframt útgáfu banka-
vaxtabréfa að fjárhæð 25 milljón-
ir króna. Fyrir árslok 1975 höfðu
öll þessi bankavaxtabréf veð-
deildarinnar verið seld, en lán úr
veðdeildinni hafði verkalýðsfé-
lögunum verið veitt að fjárhæð
16,8 milljónir króna.
og þetta gilti um alla báta af
þessari stærð.“ Veit siglingamála-
stjóri virkilega ekki að búið er að
breyta svo til öllum bátum af
þessari stærð einmitt á þennan
hátt, setja í þá léttari og sterkari
vélar og opinn bakka og þeir fara
allra sinna ferða og reynast vel.
Að lokum segir siglingamála-
stjóri: „Áður en menn fara út í
slíkar breytingar verður að hafa
samband við viðkomandi stofn-
un.“ Og þar hlýtur hann að eiga
við SiglingamálastofnUn ríkisins,
og þá skyldi maður ætla að alls
öryggis sé gætt, stöðugleika-
prófanir og að minnsta kosti
slumpað á kjölfestu til að vega
upp þyngdarmismun á vélum.
Fyrir rúmu ári vann ég við
vélarskipti í 74 tonna báti, sem ég
var vélstjóri á. Tekinn var úr
honum þungbyggð 400 ha MWM
vél og sett niður 460 ha léttbyggð
„Gummings“. Þetta verk var allt
unnið undir eftirliti Siglinga-
málast. ríkisins. Hvað gerist svo?
Jú, báturinn er settur á fiot,
enginn minnist á kjölfestu, hvað
þá stöðugleikaprófun. Hvað á þá
siglingamálastjóri við? Það á að
tilkynna honum eða hans stofnun
það, sem þeir skipta sér ekki af,
það er stöðugleikabreytingu á
skipum. Og siðan hefur hann ekki
minnstu hugmynd um verk, sem
menn hans fylgdust með. Hvað er
hann að reyna?
Ég held að flestir sjómenn, sem
þekkja til þessara báta, gætu sagt
honum að þeir hafa verið mis-
heppnaðir frá upphafi og alla tíð
þurft að stórgæta sín á þeim, erida
fórst sá fyrsti fyrir 16 árum án
nokkurra breytinga. Annar fórst
án mikilla breytinga, settur hafði
verið á hánn bakki en vélin var
samskonar og sú upphaflega.
Þriðja bátnum hafði verið breytt
nokkuð mikið, en ekki meira en
fjölda báta af sama stærðarflokki,
eins og ég hefi áður sagt.
Þessi skip hafa reynst vel í 19
ár, segir Hjálmar R. Bárðarson.
Ég held að nær væri að segja að
þau hafi flotið í 19 ár af því að
menn voru hræddir við þau og
Framhald á bls. 29
FLORIDA
n/rfncnfaset'
AUGLYSINGASTOFA KRIST1NAR kW 36.2

Skúli Óskarsson, vélstjóri:
Hvers vegna þessar yfir-
lýsingar og leiðréttingar