Morgunblaðið - 30.07.1976, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. JULl KB76
27
— Daniel
Barenboim
Framhald af bls. 15
En það var ekki fyrr en árið
1965, sem honum gafst tæki-
færi til að gera þann draum að
veruleika, en þá stjórnaði hann
ensku Kammersveitinni á
tvennum tónleikum. Næsta ár
varð orðstír hans sem stjórn-
anda borgið, þegar BBC kvik-
myndaði tónleika kammersveit-
arinnar og Vladimirs Ash-
kenazys undir stjórn Baren-
boims.
„Þegar ég leik einleik, hefi
ég það á tilfinningunni, að
líkami minn myndi hljóðin,"
segir Barenboim. „Það getur
verið þrándur í götu stjórnanda
að komast aldrei í líkamlega
snertingu við tónlistina."
Margir telja lifsreynslu og
þekkingu nauðsynlega góðum
stjórnanda, auk tækninnar, og
e.t.v. var Barenboim að leita að
slikri reynslu, þegar hann tók
að sér óperustjórn. Það var i
Edinborg árið 1973, en þar
stjórnaði hann uppfærslu á
Don Giovanni og ári síðar á
Brúðkaupi Figaros eftir Mo-
zart. Dómarnir voru misjafnir,
en viðurkenndu þó, að hann
hefði „einnig lag á að túlka
þessa tegund tónlistar á sinn
eigin og sérstæða hátt.“
Barenboim hefur leikið inn á
mikinn fjölda hljómplatna.
Hann hefur sína eigin aðferð
við það líka. Hann byrjar með
vissa hugmynd um, hvernig
hann ætli aó spila viðkomandi
verk og hættir ekki fyrr en
hann hefur slegið síðustu nótu
þess, ólikt flestum öórum tón-
listarmönnum, sem leika smá-
kafla, stanza, byrja aftur og láta
jafnvel skeyta saman kaflana
eftir á, til að leikur þeirra á
plötunni virðist sem fullkomn-
astur. En að viti Barenboims er
ekki til nein ein fullkomin túlk-
un á verki. „Túlkun á tónverki
er túlkun þess augnabliks, sem
hún verður til á, — hún getur
breytzt og henni getur farió
fram — en það er alltaf augna-
blikstjáningin, sem skiptir
máli," segir hann.
Daniel Barenboim er aðeins
33 ára. Hann gæti átt eftir 30 ár
á tindinum — honum virðast
allir vegir færir. E.t.v. það eina,
sem hann hefur ekki gert, er að
semja sina eigin tónlist, en
hann segist ekki hafa neitt slíkt
á prjönunum.
Jaqueline du Pré og Baren-
boim kynntust i heimboði hjá
kínverskum pianóleikara árið
1966. Hún var með cellóið með
sér og spilaði fyrir hann og þau
töluðu um músík. Þau giftu sig
í sex daga stríðinu í ísrael, sem
þá var orðið heimaland Baren-
boims, árió 1967. í stríðinu 1973
komust þau aó þvi að Jaqueline
þjáist af hægfara Iömunarveiki.
Áfallið hefur haft mikil áhrif á
skapgerð Barenboims i því að
hann virði'st hafa öðlazt dýpri
skilning á tónlístinni, sem siðan
hefur verið að koma fram i
túlkun hans. Hann hefur mild-
azt hægt á ferðinni. Hann gerir
sér grein fyrir, hversu hættu-
legt það getur verið að ofgera
hlutina. En hann heldur því
fram að upphaf listaferils eigi
að vera ofhlaðið. „Ofsinn er
heilbrigður eiginleiki." En heil-
brigð starfsorka getur smám
saman breytzt í taugaveiklun.
„Og þegar að því kemur,“ segir
Barenboim, „verður sjálfsaginn
að ná yfirhöndinni." Hann tek-
ur sér nú oftar fri og heldur þvi
fram, að innst inni sé hann húð-
latur og myndi slangra um baó-
strendur sumarlangt ef hann
kæmist upp með það. Hann
skipuleggur tónlistarferðir
framtióarinnar meó jafnvægi á
milli hljómsveitarstjórnar og
tónleikahalds og lætur sér eftir
frístundir.
„Þær ætla ég að eiga sjálfur,"
segir hann, „og spila fyrir eng-
an nema minn eigin innri
mann.“
(The Times — þýtl og endursagt)