Morgunblaðið - 24.08.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. AGUST 1976
legt að vera á vakt með Jóni
Örvari. Honum gat maður treyst,
og fljótur var hann að ávinna sér
traust sjúklinga sinna.
Þegar Jón örvar lagði upp héð-
an til Spánar var ljóst, að dvöl
hans í þessu sólrika héraði yrði
brátt á enda. Slíkt hefði verið
eðlilegur gangur lifsins, en engan
grunaði, að þetta sumar yrði hans
hinsta. Við söknum þess nú, að
vita ekki af honum við skyldu-
störf annars staðar á landinu. Sár-
astur er samt söknuður ástvina
hans. Þeim sendum við kollegar
Jóns Örvars á Akureyri innilegar
samúðarkveðjur.
Magnús Stefánsson.
Kveðja
„Mfnar hugsanir eru ekki yðar hugsanir, og
yðar vegir ekki mfnir vegir,“ segir Drottinn.
(Jes. 55.8).
Sá atburður hefur nú að hönd-
um borið, sem með átakanlegum
hætti ásannar þessi fornu og
sígildu orð heilagrar ritningar. Sá
vegur sorgar og kveðju, sem við
göngum í dag, er ekki genginn af
eigin vilja né ráði. Og eins og sú
ganga er andstæð vilja okkar og
vali, svo er það einnig ofvaxið
hugsunum okkar og skilningi,
hversvegna Hann, sem ræður,
valdi slíkan veg. Mörg eru þess
dæmin, að sorgblindaðir og ótta-
slegnir mennirnir rísi upp í
beiskju hugar og hjarta, gegn
þeim vegum, sem er svo ægilega
fjarlægir þeirra eigin vegum. Svo
er því ekki farið að þessu sinni.
Sú hrjúfa beiskja á sér hér ekki
stað, því nú er hugsað og sagt:
„Verði Guðs vilji“. Þegar Hann
hefur valið veginn er það okkar
að ganga hann. Ég segi þetta þeim
mun örugglegar sem ég veit, að
syrgjendunum er það alveg ljóst,
að slik hugsun, slík sátt, full sátt,
er i anda og vilja hans, sem syrgð-
ur er.
En enginn, sem þekkti lund
hans, getur efað það að hvenær
sem hann hefði skilið, að það væri
Guðs vilji, að hann véki af þeim
vegum, hefði hann sagt með festu
og af heilum hug: „Drottinn er
minn hirðir“. Verði hans vilji. Ég
er þess fullviss, að þessi hugsun
hans og viðhorf, er ástvinum hans
lögmál.
Hljótt er nú í huga okkar —
hljótt, af hinum fegurstu kennd-
um mannlegs eðlis, söknuði, lotn-
ingu, þakklæti og hjartanlegri
samúð með þeim sem mest hafa
misst.
Jón Örvar fæddist 2. febrúar
1947. Foreldrar hans eru þau Geir
G. Jónsson og kona hans Sólveig
Jónsdóttir, hið mætasta fólk.
Einkasystir hans, Marín, var hon-
um afar samrýmd enda samband
þeirra fágætt, og héldust með
þeim ríkar tryggðir.
örvar útskrifast úr læknadeild
Háskólans i fyrra, en kandídatsár
sitt, starfaði hann við Sjúkrahús
Akureyrar og Kristneshæli. Hafði
hann fyrir stuttu fengið veitingu
fyrir læknishéraði Fáskrúðs-
fjarðar, og var ætlunin, að hefja
þar störf 1. október n.k. — Jón
örvar lést af slysförum á Spáni
fimmtudaginn 12. ágúst s.l. var
hann þar í fríi ásamt vinum sin-
um.
Það er svo margt eftirtektar-
vert og elskulegt, bæði smátt og
stórt, sem vert er að minnast á
kveðjustund, þegar napur kuldi
sorgarinnar læsist um hjörtun, og
við skiljum og skynjum, hve sorg-
lega lítið okkur er unnt að gera,
þegar harmurinn sækir heim.
Örvar var einn af vænstu
sonum landsins, bæði að mann-
kostum og andlegu atgervi. Frá
honum var aldrei annað að heyra
en glaða, hressandi og skynsam-
lega uppörvun. Glögg réttsýni
hans, háttprýði og drengilegt tillit
við annarra skoðunum, en þó
fyllilega einarður og hreinskilinn
um eigin skoðanir, þessa eigin-
leika hans er ekka hvað sist að
minnast.
Ég var svo lánsöm að eignast
vináttu þessa góða manns, og um
10 ára skeið var algjör og innileg-
ur trúnaður okkar á milli, og tel
ég ekki mögulega slika einlæga
vináttu nema vegna þekkingar
okkar hvors til annars. Þessvegna
mætti kalla vináttu okkar óvenju-
leg forréttindi en þeim forréttind-
um var ekki kastað á glæ, þar sem
hann var, það er mér og öllum,
sem hann þekktu, vel ljóst.
I viðræðum okkar gætti þess
oft, að honum var það afar hug-
stætt, sem faðir hans sagði um
ýmis efni, eða hve djúpur skiln-
ingur hans var til móður hans, og
minntist hann hennar ávallt með
elsku og virðingu. Nú stend ég þá
á vegamótum hinnar óumflýjan-
legu kveðju. Á hinni sýnilegu
braut verður samferðinni að vera
lokið. Til þess finn ég sárt og mun
lengi finna. Sagt er að maður
komi I manns stað. Oft er örðugt
að sjá, að það geti orðið. Og það er
örðugt í dag.
Minningarnar um Jón Örvar
ættu ekki að vera „Óskrifuð saga“
einungis, því þær leiðayfirleitt til
umhugsunar um það, sem ég leyfi
mér að benda á, sem hina sönnu
„eðalmennsku“ þar sem saman
fer ytri tign yfirbragðs, fágun,
hæfileiki og innri tign mannúð-
legs hjartalags.
Mér er bæði ljúft og skylt að
votta ættingjum hans samúð mína
alla og virðingu.
Þegar hinn þungi harmur er
tekinn að mildast af rósamri íhug-
un og vonarframsýn verður vit-
undin, og minningarnar, sem
Örvari voru samfara, að Ijúfu
smyrsli á hugann og vekja þann
mjúksára unað þeim sem hann
syrgja. Því að þrátt fyrir allt eru:
Vegir Drottins vegir visku og
elsku.. .
Ástkærir foreldrar kveðja
hann, kær systir, góður vinur.
Ástvinir hans nær og fjær kveðja
hann klökkum huga, og í innilegri
þökk. Guð blessi alla þá sem unnu
honum og voru honum kærir.
Þú barsl með þér sólskin og svalandi blæ.
það sáu vlst flestir er komu á þinn bæ.
þó harmandi væru og hryggir f lund,
þá hressti og nærði þín samverustund.
Þú trúðir áskaparans miskunnar mátt
og móti hans boðorðum starfaðir fátt.
Hann blessaða faðm sinn breiðir mót þér,
f bústaðinn himneska leiðir með sér.
(A. J. ).
Sjálf bið ég Jóni Örvari Guðs
blessunar.
María B. Skagf jörð.
Af stórum og glaðværum hópi
ungra lækna, er prófi luku vorið
1975, héldu nokkrir til Akureyrar
til þess að ljúka þar kandidatsári
sínu. I þeim hópi var Jón örvar,
sem við kveðjum hér í dag.
Dauðinn gerir sjaldan boð á
undan sér. Maður er jafnan óvið-
búinn að mæta fráfalli ættingja
og vina. Ekki siður skelfingu lost-
inn og alls óviðbúinn að sætta sig
við fráfall ungs fólks í blóma lífs-
ins, þegar hreystin geislar af því.
Fyrstu kynni okkar urðu rétt
eftir áramót 1969. Við stóðum í
hóp í anddyri Háskólans nokkrir
læknanemar á fyrsta ári. Vatt
hann sér þá inn úr dyrunum ein-
beittur á svip með stóru loðhúf-
una sína á höfðinu. „Hæ — hæ“
og hann ljómaði allur. Upp frá
þessu smá jukust samskipti okk-
ar. Ekki minnkuðu þau, er við
komumst að þvi, að við vorum
náfrændur. „Hvar er hann frændi
þinn?“ var algeng spurning meðal
félaga okkar upp frá þessu.
Jón örvar var fæddur 2. febrú-
ar 1947, sonur hjónanna Geirs G.
Jónssonar stórkaupmanns og Sól-
veigar Jónsdóttur konu hans.
Eina eldri systur átti hann, Marin
Sjöfn. í lillum fjölskyldum verð-
ur skarðið við fráfall ávallt stærra
og erfiðara að brúa, ekki sfst þeg-
ar samskipti eru jafn góð og á því
heimili. Minnist ég fjölda kvöld-
stunda við líflegar umræður og
tafl meðan á námi í læknadeild
stóð. Þar var alltaf gott að koma.
— Jón örvar kom i læknadeild úr
Kennaraháskóla Islands.
Jón örvar var meðalmaður á
hæð, þrekinn mjög og sterklegur,
ljós yfirlitum, ávallt glaðvær og
brosandi, likt og væri sjálfur lífs-
krafturinn þar á ferð. Hann var
karlmenni mikið bæði að burðum
og gáfum. Hægt og bítandi öll
árin I læknadeild varð það ljóst,
að þar fóru miklir mannkostir.
Við, sem nám hófum ’68 og lukum
prófi ’75, sáum þar mann vaxa við
hverja raun. Var til þess tekið,
hversu skarpur og fljótur Jón
örvar var að tileinka sér skoðanir
og kenningar og hvfersu víðtækur
skilningur hans var. Er það mikið
hrós í hópi, þar sem svo margt
góðra námsmanna er. Kom þessi
eiginleiki hans bezt í ljós á loka-
prófi.
Erfitt nám í deildinni krefst
mikils tima við ástundun. Allt
nám vannst honum þó létt, kunni
enda þá kúnst að lesa og þurfti
löngum styttri tima til að aðlagast
efninu en aðrir. Hélt ró sinni I
próflestri lengur en aðrir, sat
lengstum afslappaður í stól, hall-
aði sér upp að vegg með bækurn-
ar í kjöltunni og dundaði sér við
að rífa í sundur öltappa í smá-
agnir, líkt og væru þeir úr bréfi.
Átti stóran fullan bréfpoka að
lokaprófi afstöðnu. Hann orkaði
þannig róandi á okkur félaga
sína. Á prófdegi var hann hins
vegar ekki minna kvíðinn en aðr-
ir. Kom þó ætíð úr þeim orrustum
sigurvegari, og var með þeim
hærri á læknaprófi siðasta hluta.
Samt var eðli hans I leik. Hann
var lengstum hrókur alls fagnað-
ar og hafði einstakt lag á að fá
fólk til þess að syngja. Hann var
sjálfur söngmaður góður og söng
um tima með Fílharmoníusöng-
sveitinni.
Jón örvar var ekki gefinn fyrir
dægurþras eða pex út af einskis
nýtum málum og reyndi þá einatt
að flýta fyrir málamiðlun og leita
sátta milli manna, eða hann sat
hjá og lét sig einu skipta. Væri
um viðameiri mál að ræða kom
önnur hlið hans í ljós. Ákveðinn
og einbeittur á svip leiddi hann
jafnan rök að máli sinu. Átti hann
auðvelt með að sjá hið rétta eðli
hlutanna og lét í engu telja sér
hughvarf vissi hann sig fara með
rétt mál. Gilti einu, hver í hlut
átti, jafnan ófeiminn að benda
þeim á, sem rangt höfðu fyrir sér.
„Ertu nú alveg viss?“ var klassísk
byrjun hans, þegar hann sneri
vörn í sókn.
Þó þungt væri I honum, væri
hann beittur órétti, var hann
fljótur til sátta og langrækinn var
hann aldrei. Ef erfiðleikar steðj-
uðu að var Jón örvar ætið fyrsti
maður á vettvang. Hann kunni að
hlusta öðrum betur og ætíð kunni
hann nokkra lausn á hverjum
vanda. Aldrei brást hann því
trausti, sem sliku tali fylgir.
Að slíkum manni sópast vinir.
Á stuttri ævi Jóns örvars eru þeir
ævintýralega margir úr öllum
starfsstéttum. Þrátt fyrir strangt
nám hélt Jón tryggð við sína
gömlu félaga og hafði æ nægan
tfma að sinna þeim. Var hann
enda vinur I raun og auk þess að
miðla þeim af fölskvalausri kæti
sinni og gáfum var hann allsendis
óspar á veraldlega hluti. Fór eng-
inn bónleiður búðar. Þurfti
sjaldnast að biðja, hann fann slíkt
á sér og bauð að fyrra bragði. „Þú
skilar þessu, þegar vel stendur á
hjá þér.“ Hann var fæddur höfð-
ingi, enda af slikum kominn.
Þó að hann flíkaði þvf ei var
hann trúaður mjög og varði sína
trú ef á var ráðist.
Eðli náms og prófa í læknadeild
klauf úr árgangi okkar minni hóp,
sem þreytti próf saman og las
saman. í kjallaranum í Tjarnar-
götu og síðar upp á Barónsstíg
myndaðist samheldinn kjarni i
námi og leik. Hluti þess hóps
réðst að Fjórðungssjúkrahúsi
Akureyrar til þess að ljúka sínu
kandfdatsári. Var það orðinn sam-
stilltur hópur og flestir nú komn-
ir að því að öðlast lækningaleyfi.
Á Akureyri komu hæfileikar
Jóns örvars best í ljós. Var hann
bæði fljótur og slunginn við
greiningu og lækningu. Sást einn-
ig þá, hversu gegnlesinn I fræðun-
um hann var. Var til þess tekið og
hann enda drjúgur að nýta sér
stundir til þess að lesa á sig.
Reyndist hann afkastamikill og
fljótur að vinna og haft eftir yfir-
læknum, að hann væri meðal allra
efnilegustu unglækna, sem þang-
að hafi komið.
Sjúklingar dáðu hann og lof-
uðu. Var svo allt frá því, að hann
fyrst fór að fást við læknisstörf.
Samstarfsfólk mat hann mikils
vegna alúðar og hæfileika. Bros
hans svo óvenju innilegt og hlý-
legt kom öllum í gott skap.
Hún var glaðværari kveðju-
stundin fyrir 17 dögum á Akur-
eyrarflugvelli, en sú, sem við eig-
um hér I dag. Við þrjú, Jón örvar,
ég og Elfnborg kona mín gerðum
að gamni okkar og skiptumst á
heilræðum. Við ókum Jóni Örvari
út á flugvöll á leið í örstutt sumar-
fri í lok erfiðs kandidatsárs. Að
skilnaði mæltum við okkur mót á
sama stað að viku liðinni.
Undanfarna viku hafði óvenju
margt borið á góma. Liðið ár hafði
verið bæði erfitt og lærdómsríkt,
en þrátt fyrir allt. afar skemmti-
legt. Nú endurskoðuðum við liðna
tið og ígrunduðum, hvernig fram
skyldi haldið. í stórum dráttum
voru áætlanir Jóns örvars fast-
mótaðar. Þó gert ráð fyrir
nægjanlegum sveigjanleika.
Hann kunni þvi illa að skera sér
þröngan stakk. Hugur hans stóð
til framhaldsnáms i Svíþjóð og
svo Bandaríkjunum. Starf, sem
hann hafði lengi haft augastað á
sem undirbúningi, tapaðist og
þess í stað ákvað hann að ráða sig
í hérað um tima til þess að komast
í snertingu við almennar lækning-
ar utan veggja sjúkrahúss. Skip-
unarbréf ráðuneytis í þetta fyrsta
sjálfstæða starf hans sem læknis
barst til Akureyrar sama dag og
andlátsfregnin hans.
Á Akureyri urðu samskipti okk-
ar miklu nánari en áður. Héldum
við þeim sið frá námsárunum að
ræða málin og skiptast á skoðun-
um yfir tafli. Áður á heimilum
foreldra okkar, nú á okkar eigin
heimilum til skiptis. Eru ótaldar
stundirnar, sem setið var yfir tafli
og rætt við félaga og vini. Þegar
Jón sótti okkur hjónin heim var
löngum setið fram á nótt á góðra
vina stund. Fuku þá brandarar og
glatt á hjalla. Hin næma kimni-
gáfa hans sá auðveldlega broslegu
hliðarnar á hlutunum og smitandi
gleði hans naut Sín vel í glöðum
hóp, ásamt þeim hæfileika að
segja svo hverja sögu, að allir
veltust um af hlátri, gerði tíma-
skyn afstætt, Grallari gat hann
verið hinn mesti, en aldrei á ann-
arra kostnað. Aldrei heyrði ég
máli hallað. Er hann þurfti ráð,
lagði hann spilin svo hreinskilnis-
lega á borð fyrir viðmælendur
sina, að allir hlutu að fyllast þakk-
læti fyrir það traust, sem þeim
var sýnt.
Á okkar heimili rikir nú mikill
söknuður og sorg við fráfall hans.
Örlögin eru grimm, orðnu verður
ei haggað. Mikill mannskaði er að
dauða svo góðs drengs. Jón örvar
er farinn í sína siðusiu ferð. Við
sitjum hér eftir vinir hans og ætt-
ingjar og þykir stórt skarð fyrir
skildi, þegar slikur eindæma
gáfu- og efnispiltur er horfinn.
Likt og ætíð á slíkum stundum
brestur oss skilning. Fallinn er úr
læknastétt einn okkar allra efni-
legasti félagi. Það sýna vitnis-
burðir yfirboðara, kollega og sam-
starfsfólks svo og söknuður og
kveðjur allra þeirra sjúklinga,
sem nutu handleiðslu hans. Hin
gróskufulla gjörvilega urt, sem
heillaði svo marga, fékk aldrei
tækifæri að blómstra i fullum
þroska og fegurð.
Móðir min og systkini sakna
góðs frænda, sem ætíð hélt tryggð
sinni, reiðubúinn til hjálpar.
Kona mín og ég söknum einstaks
heimilisvinar og félaga og sjáum
á burt góðum frænda og vini. Skil-
ur maður þá betur djúpa sorg
þeirra, sem átt hafa hann allan,
foreldra og systur. Einnig er mik-
il sorg Helgu Þórðardóttur vin-
konu hans og litlu barnanna
hennar tveggja, sem Jóni örvari
var svo annt um.
í dag drjúpa höfði i sorg leikfé-
lagar, skólafélagar, ættingjar og
ástvinir. En er sorginni léttir fyll-
ist maður einstöku þakklæti fyrir
að hafa kynnst slíkri perlu. Slíkan
mann hittir maður einungis einu
sinni á lifsleiðinni. í honum bjó
ekkert illt.
Ég kveð nú kæran frænda,
trúnaðarvin og félaga. Aðeins 29
ára að aldri er hann frá oss kallað-
ur yfir móðuna miklu. Ég minnist
með þakklæti okkar stuttu að ár-
um en traustu vináttu. Hans verð-
ur einungis að góðu minnst. For-
eldrum Jóns örvars, Geir og
Veigu, Massí systur hans, Helgu
litlu og börnum hennar, svo og
öllum ættingjum og vinum hans
biðjum við blessunar og styrks og
vottum þeim okkar dýpstu samúð.
Guð blessi minningu um góðan
dreng.
EUa og Arnar.
__________________________31_
— Minning
Kristján
Framhald af bls. 27
Kristján ráðinn árið 1945 sem um-
sjónarmaður raflagna. Þvi starfi
gegnir hann meðan aldur leyfir,
eða til ársins 1963. Störfum sinnir
Kristján þó hjá Rafveitunni allt
til ársins 1973, en þá var starfs-
þrekið þrotið.
i Siglufirði giftist Kristján Þor-
finnu Sigfúsdóttur frá Hlið. Þau
eignuðust fjóra syni, en misstu
einn þeirra á fyrsta ári. Þeir sem
upp komust eru: Bragi, búsettur á
Vopnafirði og hefur þar á hendi
flugafgreiðslu o.fl., Jón, vélvirki í
Siglufirði, og Birgir, rafvirkja-
meistari í Kópavogi. Stjúpbörn
Kristjáns voru tvö, Baldur, sem er
dáinn, og Margrét, nú búsett i
Reykjavík.
Þau Þorfinna og Kristján slitu
samvistum, en þegar til Hafnar-
fjarðar kom, kynntist Kristján
Sólveigu Ólafsdóttur kaupkonu.
Gerðu þau sér heimili að Skúla-
skeiði 16 þar í bæ. Sólveig lézt
fyrir um 11 árum.
Fyrir hjónaband eignaðist
Kristján son, Hólm Dýrfjörð.
Hólm var lengi búsettur í Siglu-
firði, en nú um nokkurn tíma
hefur Hólm og kona hans, Rósa,
átt heimili hjá Kristjáni i Hafnar-
firði. Mat Kristján það mikils að
njóta nærveru þeirra og umönn-
unar Rósu eftir að Sólveigar naut
ekki lengur við.
Kristján hafði yndi af fögrum
gróðri og ber garðurinn að Skúla-
skeiði 16 þess vitni. Má því geta
sér þess til, að Kristján hafi notið
vel útsýnisins úr stofunni að
Skúlaskeiði 16, hafandi fyrir aug-
um Hellisgerði handan götunnar,
skartandi sinum dásemdum I
formi og litum. Er mér ekki grun-
laust um, að hann hafi þar eitt-
hvað lagt hönd að verki.
Þótt stundum blési á móti hjá
Kristjáni, eins og oft vill verða á
langri ævi, þá var hann jafnan
léttur í fasi, hress og upplífgandi.
Fyrir þessa eðliskosti, svo og ríkt
félagslyndi, hlaut hann að verða
eftirsóttur til félagsstarfa. Krist-
ján var mikill áhugamaður um
leiklist og vann mikið að þeim
málum, bæði á ísafirði og Siglu-
firði. Munu þau ófá leikritin, sem
hann lék I á þessum stöðum.
Kristján var óhvikull bindindis-
maður alla ævi. Hann gerðist fé-
lagi í bindindishreyfingunni 7 ára
gamall og var kjörinn heiðursfé-
lagi í Stórstúku íslands um sið-
ustu áramót.
Kristján var á fleiri sviðsm
traustur félagsmaður. Hann var
kosinn varaformaður Verka-
mannafélagsins Baldurs á isafirði
við stofnun þess og starfaði mikið
fyrir þann félagsskap. Þegar til
Siglufjarðar kom, var Kristján
kosinn varabæjarfulltrúi Alþýðu-
flokksins og var það i mörg ár.
. Einnig átti hann lengi sæti í raf-
veitunefnd Siglufjarðar. Þá var
Kristján um langt árabil félagi I
Sambandi islenzkra rafveitna og á
síðasta ári var hann gerður að
aldursfélaga S.Í.R.
Kynni mín af Kristjáni og sam-
skipti við hann höfðu varað lengi
er hann lézt. Þau voru þó ekki
ýkja náin fyrr en til þess kom,
fyrir forgöngu Kristjáns, að stofn-
að skyldi félag þeirra manna sem
höfðu á hendi eftirlit með raf-
orkuvirkjum hér á landi. i hlut
okkar Kristjáns o.fl. kom saman-
tekt laga fyrir félagið. Hófst þar
með náið og gott samstarf við
Kristján. Kristján var kjörinn
fyrsti formaður þessa félags og
siðar gerður að heiðursfélaga,
enda var hann óþreytandi í starfi
fyrir félagið meðan heilsan leyfði.
Svo langt gekk um hyggju hans
fyrir þessu félagsstarfi og stefnu-
málum, að hann stofnaði myndar-
legan sjóð, sem varið skyldi til
aukinnar fræðslu eftirlitsmanria
og fullkomnunar í starfi. Á þenn-
an hátt vildi Kristján stuðla að
auknu öryggi fólksins i landinu á
þessu sviði eftir að hann gat ekki
lengur unnið að þvi með eigin
hendi.
Fyrir frábært starf og fórnfýsi
kveðjum við i Félagi eftirlits-
manna með raforkuvirkjum
Kristján Dýrfjörð með þökk og
virðingu.
Friðþjófur Hraundal.