Morgunblaðið - 28.08.1976, Blaðsíða 7

MORC.UNBLAÐIÐ, LAUC.ARDAGUR 28. ÁGUST 1976
Undarleg
viðbrögð
Einkennileg eru við-
brögð Þjóðviljans við
forystugrein f Morgun-
blaðinu fyrir nokkrum
dögum, þar sem hvatt
var til þess, að almanna-
tryggingakerfið yrði
tekið til rækilegrar
skoðunar, ekki f þeim
tilgangi að hverfa frá
meginmarkmiðum
trygginganna, heldur
til þess að finna þau göt
í þessu umfangsmikla
kerfi, þar sem peningar
skattgreiðenda kynnu
að renna út til þeirra,
sem ekki þyrftu á þeim
að halda. Af þessu til-
efni segir f forystugrein
kommúnistablaðsins f
gær:
„Morgunblaðið hefur
fundið leið til þess að
spara rfkisútgjöldin og
bæta stöðu rfkissjóðs
... Aðferðin er fólgin f
þvf að veita sérstakt að-
hald við greiðslu á bót-
um almannatrygginga.
1 leiðara Morgunblaðs-
ins á miðvikudag er
hvatt til þessa og raun-
ar er gengið mun
lengra, því að þar er
býsnazt yfir þátttöku
rfkisins f kostnaði við
lyfjakaup sjúklinga.
Sjúkir og aldraðir eru
þeir, sem þarf að veita
aðhald f efnahagsmál-
um, að dómi Morgun-
blaðsins. Þar á að spara,
þar á að byrja, ráðast á
garðinn þar sem hann
er lægstur, en hlffa
hákörlunum."
Allt er þetta
eintómur þvættingur,
en undarlegt er það ef
kommúnistar eru and-
snúnir þvf, að komið
verði f veg fyrir óeðli-
legar fjárgreiðslur til
þeirra, sem ekki þurfa á
þeim að halda, en það
er einmitt ein af þeim
leiðum, sem hægt er að
fara til þess að auka
fjárgreiðslur til hinna,
sem þeirra þurfa með.
Trygginga-
kerfið
Almannatrygginga-
kerfið er orðið geysi-
lega umfangsmikið. Það
tekur til sfn vaxandi
hluta af peningum
skattgreiðanda á ári
hverju og það gefur
auga leið, að það kerfi
þarf að vera býsna full-
komið tii þess að engin
göt séu á því, en hingað
til höfum við íslending-
ar ekki haft þá reynsiu
af opinberum stofnun-
um og opinberum
rekstri, að hann sé svo
fullkominn, að þar
megi ekkert að finna.
Það, sem máli skiptir
nú, er að finna þá þætti
í tryggingakerfinu, sem
Ifklegastir eru til þess
að hægt verði að spara
m.a. hinum bótaþurfi
til framdráttar og
hljóta augu manna ekki
sízt að beinast að
rekstri sjúkrahúsa f
landinu, sem er grfðar-
lega kostnaðarmikill og
raunar svo mjög, að
með algerum ólfkind-
um er. Rekstur sjúkra-
húsa er að sjálfsögðu
bæði vandasamur og
viðamikill, en það hlýt-
ur að vekja spurningar,
ef starfsmannafjöldi er
jafnvel fjórfaldur mið-
að við tölu þeirra sjúkl-
inga, sem þarfnast um-
önnunar.
I forystugrein
Morgunblaðsins á dög-
unum var athygli vakin
á því, að sum lyf væru
afhent ókeypis. Þessi
regla mun hafa rfkt um
nokkuð langt skeið
vegna þeirra, sem talið
er að þurfi lffsnauðsyn-
lega á lyfjum að halda.
Nú á þessu vori mun
einhverjum lyfjum
hafa verið bætt á Iista
þeirra Iyfja, sem engin
greiðsla kemur fyrir.
Þetta eru rök út af fyrir
sig, en alltaf er það
álitamál hvernig með
skuli fara. Engum þarf
að detta f hug, að slfk
lyf þurfi einungis þeir,
sem ekki hafi efni á að
greiða fyrir þau. Allt er
þetta álitamál. Aðal-
atriðið er, að trygginga-
kerfið f heild sinni og
þá er ékki einungis átt
við bótagreiðslur til
ellilffeyrisþega,
öryrkja og annarra
slfkra, heldur ekki sfzt
sjúkratryggingakerfið,
er orðið svo umfangs-
mikið og dýrt að það
væri stórkostleg van-
ræksla af hálfu stjórn-
vaida að endurskoða
ekki rækilega ýmsa
þætti trygginganna á
ári hverju til þess að
komast að raun um,
með hverjum hætti ná
má fram sem mestri
hagkvæmni.
ftksöur
á motgun
DÓMKIRKJAN Messa kl. 11
árd. Séra Óskar J. Þorláksson
dómprófastur.
NESKIRKJA Guðþjónusta kl.
11 árd. Séra Guðmundur Óskar
Ólafsson.
LAUGARNESKIRKJA Messa
kl. II árd. Séra Garðar Svavars-
son.
FfLADELFÍUKRIKJAN Al-
menn guðþjónusta kl. 8 síðd.
Einar J. Gíslason.
HALLGRÍMSPRESTAKALL
Messa kl. 11 árd. Séra Einar
Sigurbjörnsson, Reynivöllum,
prédikar. Sr. Karl Sigurbjörns-
son.
LANDSPÍTALINN Messa kl.
10 árd. Séra Guðmundur
Þorsteinsson.
GRENSASKRIKJA Messa kl.
11 árd. Séra Halldór S. Gröndal.
BORGARSPlTALINN Messa
kl. 9.45 árd. Séra Halldór S.
Gröndal.
BREIÐHOLTSPRESTAKALL
Messa í Bústaðakirkju kl. 11
árd. Séra Jónas Gislason
prédikar. Fermd verður: Óla
Laufey Sveinsdóttir frá Kali-
forníu. Altarisganga. Séra Lár-
us Halldórsson.
Guðspjall dagsins: Lúk. 18,
9—14.: Farfsei og toll-
heimtumaður.
Litur dagsins: Grænn.
Táknar vöxt, einkum vöxt
hins andlega lffs.
GRUND — elli og hjúkrunar-
heimili. Messa kl. 2 síðd. Séra
Lárus Halldórsson messar.
DOMKIRKJA KRISTS
Konungs Landakoti. Lágmessa
kl. 8 árd. Hámessa kl. 10.30 árd.
Lágmessa kl. 2 síðd.
HÁTEIGSKIRKJA Messa kl. 11
árd. Séra Jón Þorvarðsson.
ASPRESTAKALL Messa kl. 2
siðd. að Norðurbrún 1. Séra
Grímur Grímsson.
BUSTAÐAKRIKJA Messa kl.
11 árd. Séra Jónas Gislason
prédikar. Fermd verður: Óla
Laufey Sveinsdóttir frá
Kaliforníu. Altarisganga. Séra
Lárus Halldórsson.
LANGHOLTSPRESTAKALL
Guðþjónusta kl. 11 árd. Einleik-
ur á klarinett: Kjartan Óskar-
son. Einsöngur Ólöf K. Harðar-
dóttir og kór kirkjunnar. Sókn-
arnefndin.
HJALPRÆÐISHERINN
kl. 11 árd. Helgunarsamkoma.
Ungbarnavígsla. Kl. 4 siðd.
Hersamkoma á Lækjartorgi (ef
veður leyfir). Kl. 8.30 siðd.
Hjálpræðissamkoma. Ofursti
Sven Nilsson og frú ásamt for-
ingjum frá Akureyri og ísafirði
tala. Kapt. Daníel Óskarsson.
KIRKJA ÓHÁÐA safnaðarins.
Messa kl. 11 árd. Séra Emil
Björnsson.
KÓPAVOGSKIRKJA Guðþjón-
usta kl. 11 árd. Séra Bjarni Sig-
urðsson lektor frá Mosfelli
prédikar. Séra Arni Pálsson.
HAFNARFJARÐARKIRKJA
Messa kl. 11 árd. Séra Páll
Þórðarson í Njarðvíkum pré-
dikar. Séra Bragi Friðriksson
þjónar fyrir altari. Sóknar-
nefnd.
KEFLAVÍKURKIRKJA Æsku-
lýðssamkoma í kvöld, laugar-
dag, kl. 8.30. Guðþjónusta kl. 11
árd. Séra Ólafur Oddur Jöns-
son.
STRANDARKRIKJA Messa kl
11 árd. Sóknarprestur.
GAULVERJABÆJARKIRKJA
Guðþjónusta kl. 2 siðd. Sóknar-
prestur.
BERGÞÓRSHVOLSPRESTA-
KALL Messa í Krosskrikju kl. 2
síðd. Séra Jón Thorarensen
prédikar. Sóknarprestur.
HALLGRÍMSKIRKJA i Saur-
bæ. Guðþjónusta kl. 2 siðd. Alt-
arisganga. Séra Jón Einarsson.
AKRANESKIRKJA Messa kl
10.30 árd. Séra Björn Jónsson.
EF ÞAÐ ER FRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
AUUIASINí.A-
SIMINN KR:
22480
UMSJON: A.B.
Daphne mezereum
almennt notað til þess að
eitra fyrir úlf og ref Töfra-
trénu er oftast fjölgað með
sáningu. Berjunum má sá úti
eða í reit en oft tekur það þau
2— 3 ár að spira
IÐ (Forsythia) —- afskornar
greinar sem við kaupum í
blómaverzlunum síðla vetrar
og hafa þann skrítna sið að
bera blóm áður en nokkur
blöð koma til sögunnar. En
vorgullið er of viðkvæmt fyrir
okkar umhleypingasömu
veðráttu
Börkur trésins er einnig
eitraður en bæði hann og
berin hafa mikið verið notuð
til allskonar lækninga á liðn-
um öldum og hafa jafnvel
komizt inn á lyfjaskrár
margra landa Smyrsl og te
af berkinum var notað við
margvíslegustu kvillum svo
sem hálsbólgu, tannpinu,
tiðaverkjum og sýfilis Einnig
sem uppsölulyf og ýmisskon-
ar smyrsl og plástra Sagt er
Hinsvegar er annar runni
eða lítið tré sem hefur þenn-
an sama sið og sem við get-
um hæglega ræktað i garðin-
um okkar Það er TÖFRA-
TRÉ, (Daphne mezereum)
sem eldsnemma á vorin þek-
ur greinar sinar með rósrauð-
um eða hvitum ilmandi
lika að sums staðar í Evrópu
hafi ..fölnandi jómfrúr" núið
berkinum á kinnar sér svo
þeim roðnuðu að nýju rósir á
vöngum, en börkurinn ertir
og brennir húðina. Þá var
plantan og mikið notuð i alls-
kyns töfrabrall og galdra-
seyði svo sem islenzka nafnið
bendir til en sem hér yrði of
langt upp að telja Á norsku
er hún nefnd Tysbast og á
sænsku Tived sem hvort-
tveggja er dregið af guða-
nafninu Týr og tivar (guðir)
En í norrænni goðafræði átti
hinn ógurlegi Fenrisúlfur að
vera fjötraður með basttrefj-
um (tysbast) þessa litla trés.
Margur er knár þótt hann sé
smár
blómum og vekur alltaf
óskipta athygli og aðdáun
ekki sizt þegar það ris
hnakkakert úr hafi blómstr-
andi krókusa og annarra jarð-
bundnari vorgesta. Eftir
blómgun klæðist svo tréð
blágrænu fingerðu laufi og i
stað blómanna ber það nú
hárauð og girnileg ber, sem
þó ekki eru raunveruleg ber
heldur steinaldin
En ,,oft er flagð undir fögru
skinni" og vissara er að fjar-
lægja berin áður en þau
roðna — að minnsta kosti
þar sem börn eru á ferli —
þvi að þessir girnilegu pvextir
eru eitraðir og hafa valdið
slysum á börnum erlendis
Jafnvel er talið að 10—12
ber séu banvænn skammtur
fyrir ung börn Hinsvegar
tina þrestirnir oft berin jafn-
óðum og þau þroskast og
sýnist ekki verða meint af
Má það merkilegt heita þvi
sagt er að i Noregi hafi börk-
ur og ber töfratrésins verið
Töfratréð hefur nokkuð
verið ræktað hér á landi,
einkum í steinhæðum og
beðum með lágvöxnum
runnum og reynzt allharð-
gert Kalkrikur og frekar rak
ur jarðvegur er talinn henta
þvi bezt Ó.B.G.