Morgunblaðið - 15.04.1977, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. APRlL 1977
fttgnnlrlitfrife
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
R itstjórna rf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingasjóri
Ritstjóm og afgreiSsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavlk.
Haraldur Sveinsson.
Matthlas Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn GuSmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. slmi 10100.
ASalstræti 6, stmi 22480
Áskriftargjald 1100.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 60.00 kr. eintakiS.
Ráðleggingar OECD
essa dagana eru við-
horfin í kjaramálum og
hættan á vaxandi óðaverð-
bólgu á ný mjög til um-
ræðu eins og að líkum læt-
ur. í því sambandi hefur
vakið mikla athygli sú frétt
frá OECD, Efnahags- og
framfarastofnun Evrópu,
að veröbólgan á tímabilinu
febrúar 1976—77 hafi
numið tæplega 35%. Sagt
er, að glöggt sé gests aug-
að, og þess vegna er ekki úr
vegi að rifja upp nokkrar
athugasemdir úr skýrslu
OECD um íslenzk efna-
hagsmál, sem út kom i nóv-
embermánuði sl., en svo
sem kunnugt er gefur
stofnunin út slíkar greinar-
gerðir um viðhorfin í efna-
hagsmálum allra aðildar-
ríkjanna á ári hverju.
í síðustu skýrslu sinni
frá því í nóvember 1976
leggur Efnahags- og fram-
farastofnunin áherzlu á, að
erlend skuldasöfnun ís-
lendinga sé orðin ískyggi-
leg og alvarlegt vandamál
og séu erlendar skuldir ís-
lendinga í hlutfalli af þjóð-
arframleiðslu meiri en hjá
nokkru öóru aðildarríki
OECD og nemi nú nánast
45% af þjóðarframleiðslu
og hafi um helmingur
þeirrar skuldasöfnunar
orðið á árabilinu 1973—75.
OECD bendir á, að jafnvel
þótt takast muni að þurrka
út halla á viðskiptajöfnuði
muni um 18% af gjaldeyr-
istekjum íslendinga ganga
til greiðslu afborgana og
vaxta af erlendum skuld-
um á næstu árum og þetta
hlutfall muni enn verða
hátt á níunda áratugnum.
Stofnunin segir ennfrem-
ur, að þessi þunga skulda-
byrði muni takmarka mjög
athafnafrelsi íslendinga í
efnahagsmálum og verða
veigamikill þáttur í efna-
hagsstefnu landsins á
næstu árum.
Þá segir OECD í greinar-
gerð sinni um efnahagsmál
íslendinga, að meginmark-
miðið í náinni framtíð
hljóti að vera að beina af-
rakstri aukinnar þjóðar-
framleiðslu og batnandi
viðskiptakjara til þess að
bæta viðskiptajöfnuðinn
við útlönd og greiða niður
erlendar skuldir, jafn-
framt því sem nauðsynlegt
sé að halda aukningu inn-
lendrar eftirspurnar í lág-
marki og hægja á verð-
bólguvextinum. Mikilvægt
sé, að mikil aukning í út-
flutningstekjum komi ekki
fram í stórkostlegri tekju-
aukningu og gróðaaukn-
ingu í útgerð og
fiskvinnslu eins og gjarnan
hafi gerzt áður fyrr. í því
sambandi leggur OECD
mjög mikla áherzlu á hlut-
verk Verðjöfnunarsjóðs
fiskiðnaðarins og telur að
efling hans hljóti að verða
þýðingarmikil í framhaldi
af þeim kjarasamningum,
sem nú standa yfir. OECD
segir, að Verðjöfnunar-
sjóður fiskiðnaðarins sé
áreiðanlega bezta tækið,
sem íslendingar hafa yfir
að ráða til þess að koma á
jafnvægi vegna þeirra
miklu sveiflna, sem séu
jafnan í tekjuöflun ís-
lenzkra atvinnuvega.
Þá kemst OECD að þeirri
niðurstöðú i síðustu
skýrslu sinni, að íslending-
ar þurfi að ná betri tökum
á stjórnun eftirspurnar í
landinu, sem fram til þessa
hafi haft verðbólguhvetj-
andi áhrif. OECD telur, að
taka þurfi upp nútímalegri
aðferðir I ríkisfjármálum
og ennfremur að taka beri
upp staðgreiðslukerfi
skatta. Stofnunin fer við-
urkenningarorðum um þá
ákvörðun núverandi ríkis-
stjórnar að taka upp gerð
lánsfjáráætlana, en segir
að enn skorti sterkari hag-
stjórnartæki og leggur
jafnframt áherzlu á nauð-
syn þess að skapa hér inn-
anlands fjármagnsmarkað
og telur, að með breyting-
um á lífeyrissjóðakerfinu
sé unnt að bæta verulega
úr margvíslegri skekkju f
peningakerfinu. Þá telur
OECD ennfremur, að nauð-
synlegt sé að taka upp
raunhæfari vexti og frek-
ari verðtryggingu fjárfest-
ingarlána.
Allar þessar ábendingar
ættu að verða okkur nokk-
urt umhugsunarefni, ekki
sízt um þessar mundir, þeg-
ar menn spyrja sjálfa sig,
hvaða frekari ráðstöfunum
sé hægt að beita til þess að
vinna bug á verðbólgunni.
Við íslendingar stöndum
nú á vegamótum í efna-
hagsmálum. Við höfum náð
vissum, takmörkuðum
árangri í baráttu gegn
verðbólgu, en nú er hætta
á að halli undan fæti á ný.
Til þess má ekki koma.
Ekkert markmið í efna-
hagsmálum er nú þýðing-
armeira en að ná tökum á
verðbólgunni. í þeim efn-
um er ástæða til að huga að
ráðleggingum OECD.
Áform Samstarfsnefndar um reykingavarnir:
Veggspjöld í alla
gninnskóla landsins
Skattanefnd
Búnaðarþings:
Bændum
verðiekki
áætlaðar
tekjur
BÚNAÐARÞING 1977 kaus
þriggja manna nefnd ti) að
yfirfara frumvarp það til laga
um tekjuskatt og eignaskatt,
sem nú liggur fyrir Alþingi og
þá einkanlega þá þætti þess er
varðað geta bændur sérstak-
lega. Nefnd þessi hefur nú lok-
ið störfum og sent Alþingi
álitsgerð sína. Er í álitsgerð-
inni lögð rfk áherzla á að
bændum séu ekki áætlaðar
launatekjur, sem þeir ná ekki
f reynd, og leggur nefndin til
að það ákvæði frumvarpsins að
áætla launatekjur nái ekki til
bændastéttarinnar, þar sem
tekjur allra þeira bænda, sem
stunda hefðbundinn búskap,
séu gefnar upp af sölufélögum
þeirra.
Þá leggur nefndin til að
heimilt verði að undanskilja
söluhagnað af jörð og bústofni
a.m.k. að því marki að söluverð
dugi til að eignast fyrir það
viðunandi íbúðarhúsnæði í
þéttbýli. Verði samræmi í
skattskyldu söluhagnaðar
þeirra einstaklinga, sem ann-
ars vegar hafa lagt fé sitt í
atvinnurekstur og hins vegar í
það að koma upp húsnæði, t.d.
3 íbúðum. Einnig leggur
nefndin til að kaupfélögum,
öðrum samvinnufélögum og
samvinnufélagasamböndum
verði ekki gert að greiða frek-
ari skatta en nú er og skýrt
verði takið fram um skattfrelsi
félaga, sem stofnuð eru og
Framhald á bls 22.
SAMSTARFSNEFND um
reykingavarnir hefur látið lit-
prenta veggspjöld, þar sem lögð
er sérstök áhersla á það, að
reykingamenn virði rétt þeirra,
sem ekki reykja.
Er ætlunin að þessi veggspjöld
verði hengd upp f öllum barna og
unglingaskólum á landinu og er
dreifing þeirra nú að hefjast.
I texta á veggspjaldinu segir:
„Þeir, sem reykja ekki, hafa verið
tillitssamir við reykingamenn og
litið kvartað yfir þeim óþægind-
um, sem mengun af tóbaksreyk
hefur valdið þeim. Sannað er að
reykurinn er heilsuspillandi fyrir
þá sem eru í návist þeirra sem
reykja. Reykingamenn hafa eng-
an rétt á að eitra fyrir öðrum og
þeir ættu því að sýna tillitssemi
og reykja ekki þar sem annað fólk
er nærstatt — eða velja þann
kostinn sem öllum er fyrir bestu:
Segja alveg skilið við sígarettuna
og leita eftir hollari félagsskap.“
Á meðan upplag endist geta
þeir, sem áhuga hafa á að fá slík
veggspjöld fengið eintak á skrif-
stofu Krabbameinsfélags Reykja-
víkur að Suðurgötu 24 eða hjá
hjartavernd í Lágmúla 9.
Borgarrád lætur gera
tillögur um brunamál
BORGARRÁÐ fjallaði á fundi
sfnum s.l. þriðjudag f annað sinn
um greinargerð brunamálastjóra
rfkisins um reykköfunarmál
Slökkviliðs Reykjavfkur, en
greint hefur verið frá innihaldi
greinargerðarinna hér í Mbl.
Á fundi borgarráðs var sam-
þykkt með fjórum samhljóða at-
kvæðum að fela slökkviliðsstjóra
að láta framkvæma eða gera til-
lögur um framkvæmd á þeim úr-
bótum, sem brunamálastjóri gerir
tillögur um, og að svo miklu leyti,
sem þær eru ekki þegar komnar
til framkvæmda.
Þá samþykkti borgarráð með 4
samhljóða atkvæðum, Sigurjón
Pétursson, borgarráðsmaður Al-
þýðubandalagsins sat hjá, að fela
Markúsi Erni Antonssyni og
Kristjáni Benediktssyni að taka
til frekari athugunar og vera
borgarráði til ráðuneytis um þau
atriði, sem skýrsla brunamála-
stjóra fjallar um, og um önnur
málefni slökkviliðsins, eftir því
sem ástæða kann að þykja til.
Sigurjón Pétursson lagði til,
með hliðsjón af ýmsum ummæl-
um í skýrslu Brunamálastofnunar
rikisins, að Brúnamálastofnun-
inni verði falið að gera, eða láta
gera, úttekt á skipulagi og stjórn-
un Slökkviliðs Reykjavikur og
Framhald á bls 22.
Á f áum stöðum í heimi f i
maðureins návist náttúru
Rabbað vid Smyslov, adstodarmann Spasskys
Dagstund eina um páskana
sitjum við Smyslov að rabbi f
hinni fburðarmiklu fbúð á Hót-
el Loftleiðum. Þau hjónin una
þar vel hag sfnum. Smyslov
hefur að þessu sinni fengið
tækifæri til þess að ferðazt vfða
um land og kynnast landi og
þjóð og talið berst að kynnum
hans af Islendingum.
— Ég heimsótti ísland fyrsta
sinni til að tefla á Reykjavíkur-
mótinu 1974. Þá naut ég þeirrar
ánægju að hitta á ný minn
gamla félaga, Friðrik Ólafsson
stórmeistara, og stofna til
kynna við Guðmund Sigurjóns-
son stórmeistara og fjölmarga
aðra frábæra skákmeistara hér
á landi.
— Fyrstu áhrif mín af þessu
einmana eylandi langt úti i
Atlantshafi stöfaðu frá nakinni
fegurð landsins. Á fáum stöð-
um í heimi finnur maður eins
návist náttúrunnar, þar sem
hverirnir og eldfjöllin eru hluti
hins daglega lífs. Þetta minnir
á lýsingar Biblíunnar af sköpun
heimsins. Á íslandi er landið
enn í sköpun og snilldin í
Eddum og sögum lifir á vörum
þjóðarinnar.
— Engan skyldi undra þótt
svo stórbrotin náttúra veki þá
hugkvæmni og Imyndarafl, sem
nauðsynlegt er til að móta öfl-
uga skákmeistara.
— Hið eftirminniiega Heims-
meistaraeinvígi í Reykjavík
1972 milli Spassky og Fischer
skapaði gífurlegan áhuga á
skák, ekki aðeins á íslandi,
heldur um heim allan. Nafn
Reykjavíkur varð á svipstundu
heimsfrægt.
— Nú er ég kominn I aðra
heimsókn til Islands vegna
Áskorendaeinvigisins milli
Spasskys og Horts. Þessi harða
keppni hefur skapað mikla
spennu og áhuga þar sem ein-
ungis ein skák getur ráðið
örlögum.
— Mér er það vissulega mikil
ánægja að heimsækja þetta
fagra land öðru sinni, þar sem
skákíþróttin er í slíkum háveg-
um höfð.
— Frá barnæsku hefur skák-
listin verið mitt líf og yndi og
ég hefi þjónað skákgyðjunni
um fjörutiu ára skeið.
— Tvær heimsóknir mínar
hafa veitt mér ómæld tækifæri
til að kynnast lffi, starfi og
menningu islenzku þjóðarinn-
ar, ekki aðeins í höfuðborginni,
heldur einnig í þeim bæjum,
sem ég hefi nú heimsótt; Vest-
mannaeyjum, Akureyri, ísa-
firði og Hveragerði.